د. پەرێز یاسین حەمەد ڕاهێنەری پەروەردەیی، سەرۆكی ڕێكخراوی خزمەتكاری پیرۆز : دروستكردنی پەیوەندیی ئەرێنی مامۆستا لەگەڵ قوتابی گرنگ و پێویستە
بەڕێوەبردنی كاریگەرانەی پۆل بەردی بناغەی وانەگوتنەوەی سەركەوتووە، چونكە ڕاستەوخۆ كاریگەریی لەسەر ئەو ژینگەیە هەیە كە قوتابیان تێیدا فێر دەبن. لە كاتێكدا ستراتیژییە تەقلیدییەكانی بەڕێوەبردنی پۆلەكان بە پلەی یەكەم جەخت لەسەر یاساكان، ڕۆتینەكان و پاراستنی دیسیپلین دەكەنەوە، بەڵام توێژینەوە پەروەردەییەكانی هاوچەرخ تیشك دەخەنە سەر گرنگیی دروستكردنی پەیوەندیی ئەرێنی لە نێوان مامۆستایان و قوتابیاندا، ئەم پەیوەندییانە تەنیا بۆ پاراستنی ڕێكوپێكیی پۆلەكان پێویست نین، بەڵكو كەشێكی متمانە و ڕێزگرتن و لێكتێگەیشتنی یەكتریش دروست دەكەن، سیفەتێك كە بۆ گەشەسەندنی ئەكادیمی و سۆزداری زۆر گرنگن.
بنەمای پەیوەندیی ئەرێنیی مامۆستا و قوتابی متمانە و ڕێزگرتنە. كاتێك مامۆستایان كات تەرخان دەكەن بۆ تێگەیشتن و پەیوەندیكردن لەگەڵ قوتابیەكانیان، ئەوە بناغەیەك دروست دەكات كە بەڕێوەبردنی پۆلەكان ئاسانتر و كاریگەرتر دەكات، ئەو قوتابیانەی كە هەست دەكەن مامۆستاكەیان گرنگی بە سەركەوتنەكانیان دەدەن، لە ڕووی ئەكادیمی و كەسییەوە زیاتر ڕێز لە یاساكانی پۆل دەگرن، بەشداری لە ڕەفتارە بەرهەمدارەكاندا دەكەن و چالاكانە بەشداری لە وانەكاندا دەكەن.
بە پێچەوانەی ڕێبازێكی تاكڕەووە كە ڕەنگە زۆر پشت بە ڕێوشوێنی سزایی ببەستێت، ڕێبازێك كە لەسەر بنەمای متمانە و ڕێزگرتن بنیات نراوە، هاوكاریی پەروەردە دەكات نەك پابەندبوون، ئەوكات قوتابیان لە ژینگەیەكی ئاسوودەدا زیاتر ئامادەن پابەندبن بە یاسا و ڕێساكانی پۆلەوە، چونكە هەست دەكەن بەهایان هەیە و تێدەگەن. پەیوەندیی ئەرێنیی مامۆستا و قوتابی كەشێك دروست دەكات كە تێیدا قوتابیان نەك تەنیا پاڵنەریان بۆ دروست دەبێت بۆ ئەوەی گرنگی بەوانەكانیان بدەن و ئاستیی ئەكادیمییان باشبێت، بەڵكو هەست بە سەلامەتی و پشتگیریكردن دەكەن لە پۆلدا.
یەكێك لە سوودە هەرە بەرچاوەكانی پەیوەندیی ئەرێنی مامۆستا و قوتابی زیادبوونی بەشداریكردن و پاڵنەرەكانی قوتابییە. كاتێك قوتابیان هەست دەكەن كە مامۆستاكەیان ڕێزیان لێ دەگرێت، ئەوا زیاتر هەوڵ دەدەن بۆ ئەركە ئەكادیمییەكانیان، ئەم پەیوەندییە بەتایبەتی گرنگە، چونكە پاڵنەر بزوێنەرێكی سەرەكیی سەركەوتنی ئەكادیمییە.
ئەو مامۆستایانەی كە خاڵە بەهێز و لاوازە تاكە كەسییەكان و شێوازی فێربوون و ئارەزووەكانی قوتابیەكانیان دەزانن، دەتوانن باشتر ڕێنماییان بكەن. ئەزموونی فێربوونی كەسی زۆر سەرنجڕاكێشترە بۆ قوتابیان و، كاتێك هەست دەكەن خوێندنەكەیان لەگەڵ ئارەزوو و خواستە كەسییەكانیان هاوتەریبە، ئەگەری ئەوە زیاتر دەكات كە بەشداریی ئەركە ئەكادیمییەكانیاندا بكەن. كاتێك مامۆستا پشتگیریی قوتابی دەكات و هاوسۆزە لەگەڵیدا، قوتابی بیركردنەوەی ئەرێنی دەبێت بەرامبەر مامۆستا و زیاتر هەوڵ دەدات بۆ ئەوەی ڕەزامەندیی مامۆستا بەدەست بهێنێت و، پاڵنەرەكانیان بۆ بەشداریكردن لە ئەركە چالاكەكاندا زیاد دەكات، ئەمەش دەبێتە هۆی بەرزبوونەوەی دەرئەنجامە ئەكادیمییەكان، ئەو مامۆستایانەی كە پەیوەندییەكی بەهێز دروست دەكەن، ئیلهام بەخشن بۆ قوتابیان بۆ ئەوەی شانازی بە فێربوونیانەوە بكەن.
لە كاتێكدا پێشكەوتنی ئەكادیمی گرنگە، بەڵام بەڕێوەبردنی پۆل و وانەگوتنەوە لە گەشەی فیكری تێدەپەڕێت، هەروەها ڕۆڵێكی سەرەكی دەگێڕێت لە گەشەسەندنی كۆمەڵایەتی و سۆزداریی قوتابیاندا، پەیوەندییە ئەرێنییەكانی مامۆستا و قوتابی ژینگەیەكی سەلامەت و پەروەردەكارانە دابین دەكات كە قوتابیان دەتوانن نەك تەنیا ناوەڕۆك، بەڵكو كارامەییەكانی ژیان وەك چارەسەركردنی ناكۆكی، خۆڕێكخستن و هاوسۆزی فێرببن، بۆ نموونە كاتێك قوتابیان تووشی ناكۆكی لەگەڵ هاوتەمەنەكانیان دەبن، ئەو مامۆستایانەی كە پەیوەندییەكی بەهێزیان لەگەڵدا دامەزراندوون، دەتوانن بە شێوەیەك دەستوەردان بكەن، كە گەشەی سۆزداری بەرەوپێش ببەن. بە ڕێنماییكردنی قوتابیان لە پرۆسەی چارەسەركردندا بە هاوسۆزی و تێگەیشتن، مامۆستایان یارمەتیان دەدەن بۆ پەرەپێدانی كارامەیی كۆمەڵایەتی، كە نەك تەنیا بۆ داینامیكی هاوسەنگیی پۆل، بەڵكو بۆ پەیوەندییە كەسییەكانی داهاتووش زۆر گرنگن. جگە لەوەش ئەو قوتابیانەی هەست بە پشتیوانیی سۆزداری دەكەن لەلایەن مامۆستاكانیانەوە، ئەگەری ئەوە زیاترە كە هەستەكانیان بە شێوەیەكی گونجاوتر دەرببڕن و بە هاوكاری لەگەڵ هاوتەمەنەكانیاندا كار دەكەن، ئەمەش كەشی ئەرێنیی گشتی پۆل بەهێز دەكات.
هەروەها پەیوەندیی ئەرێنیی مامۆستا و قوتابی یارمەتیدەرە بۆ دروستكردنی ژینگەیەكی گشتگیر كە هەموو قوتابیان هەست بكەن سەربخۆن. هەستكردن بە سەربەخۆیی بۆ باشیی سۆزداریی قوتابیان زۆر گرنگە، دەركەوتووە كە كاریگەریی ئەرێنی لەسەر ئەدای ئەكادیمی هەیە، كاتێك قوتابیان هەست دەكەن كە بەشێكی دانەبڕاون لە پۆلەكەدا، ئەگەری ئەوە زیاترە كە نەترسن لە فێربوونیان و پرسیار بكەن و لە گفتوگۆكانی پۆلدا بەشداری بكەن.
سوودێكی بەرچاوی دروستكردنی پەیوەندیی ئەرێنی لەگەڵ قوتابیان ئەوەیە كە دەتوانێت كێشەكانی ڕەفتار لە پۆلدا كەم بكاتەوە. كاتێك قوتابیان پەیوەندییەكی بەهێزیان لەگەڵ مامۆستاكەیاندا هەبێت، كەمتر بەشداری لە ڕەفتارە تێكدەرەكاندا دەكەن، مامۆستایەك كە قوتابییەكانی بە باشی بناسێت، دەتوانێت هۆكارە بنەڕەتییەكانی كێشە ڕەفتارییەكان بناسێتەوە و بە تێگەیشتن مامەڵەیان لەگەڵدا بكات، نەك پەنا بۆ سزادان یان ڕێوشوێنی توندی دیسپلینیی ببات.
لە پۆلە جۆراوجۆرەكانی ئەمڕۆدا، وەڵامدانەوەی كلتووری لایەنێكی سەرەكییە بۆ دروستكردنی پەیوەندیی ئەرێنی لەگەڵ قوتابیان. ئەو مامۆستایانەی كە ڕێزی پاشخان و ناسنامە و ئەزموونە جۆراوجۆرەكانی قوتابیەكانیان دەگرن، ژینگەیەك دروست دەكەن كە هەموو كەسێك هەست بە بەها بكات، ئەمەش ڕێگە بە مامۆستایان دەدات ستراتیژییەكانی خۆیان بگونجێنن بۆ دابینكردنی پێداویستییە ناوازەكانی هەر قوتابییەك، بە دڵنیابوون لەوەی كەس هەست بە دوورخستنەوە یان هەڵەتێگەیشتن ناكات.
بە فێربوون دەربارەی چوارچێوەی كلتووری قوتابیان و مامۆستایان دەتوانن بەشداریی كارلێكی مانادارتر بكەن، كە پەیوەندی و متمانە دروست دەكەن. ئەم ڕێبازە یارمەتی قوتابیان دەدات لە هەموو باكگراوندەكانەوە هەست بە ڕێزگرتن بكەن، ئەمەش پەیوەندییەكی بەهێزتر لە نێوان مامۆستا و قوتابیدا دروست دەكات، جگە لەوەش، ئەم گشتگیرییە یارمەتی قوتابیان دەدات فێر ببن چۆن هەمەجۆری بە شێوەیەكی ئەرێنی و بنیاتنەر بەرز بنرخێنن.
دروستكردنی پەیوەندیی ئەرێنی لەگەڵ قوتابیاندا تەنیا پشتگیریی سۆزداری نییە، بەڵكو پێویستی بە ستراتیژی پراكتیكی هەیە. هەندێك شێوازی كاریگەر بریتین لە سڵاوكردن لە قوتابیان و زانینی ناوی قوتابیان، گرنگیدان بە ژیانیان لە دەرەوەی پۆل و پێدانی فیدباكێكی بنیاتنەر، هەروەها كۆبوونەوەی بەردەوامی كەسی لەگەڵ قوتابیاندا بۆ گفتوگۆكردن لەسەر پێشكەوتن و ئاستەنگەكانیان، كە دەتوانێت یارمەتیدەر بێت لە دروستكردنی پەیوەندی و متمانەدا.
ستراتیژییەكی دیكەی بەسوود بریتییە لە پێدانی سەربەخۆیی بە قوتابیان لە فێربوونیاندا. كاتێك قوتابیان بژاردەیان هەیە لە چۆنیەتی نزیكبوونەوە لە ئەركەكانیان، ئەوە هەستكردن بە خاوەندارێتی و بەرپرسیارێتی دروست دەكات، ئەمەش نەك تەنیا ڕێژەی بەشداریكردن بەرز دەكاتەوە، بەڵكو پەیوەندیی نێوان مامۆستا و قوتابی لە كاتی پێكەوە كاركردن بۆ گەیشتن بە ئامانجە ئەكادیمییەكان بەهێز دەكات.
ستایش و ناساندن لە بەهێزكردنی پەیوەندییە ئەرێنییەكاندا زۆر گرنگە. ستایشكردن بە دەستكەوتە بچووكەكان چ ئەكادیمی بێت یان كەسی، یارمەتی قوتابیان دەدات هەست بكەن ددانپێدانان و پاڵنەریان هەیە، سەرەڕای ئەوەش، نیشاندانی هاوسۆزی وەك هاوبەشكردنی چیرۆكی كەسی یان دداننان بەو تەحەددییانەی كە قوتابیان ڕووبەڕووی دەبنەوە، دەتوانێت یارمەتی مامۆستایان بدات، تا لە ئاستێكی قووڵتردا پەیوەندی لەگەڵ قوتابیەكانیاندا دروست بكەن.