كۆرۆنا و لێكەوتەكانی كاریگەرییەكی گەورەیان لەسەر رەوشی ئابووری و بژێوی ژیانی كۆمەڵگەی مرۆڤایەتی دروست كردووە. شارەزایانی ئابووری پێیان وایە شوێنەوارەكانی لێكەوتە ئابوورییەكانی كۆرۆنا ئەگەر بەم نزیكانەش ڤاكسین و چارەسەری بۆ بدۆزرێتەوە، بۆ چەند دەیەیەكی داهاتوو كاریگەرییەكانی دەمێنێت، بۆ قسەكردن لەسەر لێكەوتە ئابوورییەكانى ئه‌م په‌تايه‌ و پێشبینی و پێشهاتەكانى، گۆڤاری گوڵان ئەم چاوپێكەوتنەی لەگەڵ دكتۆر ئەنوەر بەرزنجی شارەزا لە بواری پەرەپێدانی بەردەوام سازدا، لێرەدا پوختەی قسەكانی بڵاو دەكەینەوە.

دكتۆر ئەنوەر بەرزنجی شارەزا لە بواری پەرەپێدانی بەردەوام، سه‌ره‌تا هيما بۆ ئه‌وه‌ ده‌كات كه‌ "كۆرۆنا و لێكەوتە ئابوورییەكانی بەم شێوە گەورەیە و مەترسیدارە بۆ مرۆڤایەتی چاوەڕوان نەكراو بووه‌، تەنانەت كۆرۆنا ئەو راستییەی دەرخست كە سیستەمی ئابووريی نوێی جیهان بەو رادەیە بەهێز نییە كە حكومەت و ناوەندە دارایی و ئابوورییە نێودەوڵەتیيەكان بانگەشەیان بۆ دەكرد، لە سەرەتای سەرهەڵدانی پەتاكەشدا كە لە ووهانی وڵاتی چین دەركەوت و، دواتر بۆ هەندێك وڵاتانی ئەوروپا گوازرایەوە، گەورە وڵاتانی پیشەسازیی جیهان و وڵاتە پێشكەوتووەكانی ئەوروپا وەكو پێویست بە دەنگ ئەو وڵاتانەوە نەهاتن، بۆ ئەوەی رێگا لە تەشەنەكردنی بگیرێت و، كۆرۆنا نەبێتە پەتایەكی جیهانی و رۆحی زیاتر لە 750 هەزار كەس بكێشێت و، بە ملیۆنەها كەسی دیكەش تووشی بن و چەندین ملیار كەسی دیكەش كەرەنتینە بكرێن و، زیانە ئابوورییەكانی مەزەندە نەكرێت و، مرۆڤایەتی بخاتە ناو قەیرانێكی وێرانكەری بەردەوامەوە." هاوكات ده‌ڵێت: "كۆرۆنا دەستی لە هیچ وڵاتێكی پێشكەوتوو و دواكەوتوو نەپاراست و، تا دێت لێكەوتەكانی كۆرۆنا و قەیرانەكەی زیاترو گەورەتر دەبێت، ئەوەتا لە زۆربەی وڵاتان شەپۆلی دووەمی كۆرۆنا دەستی پێ كردووە، بۆ نموونە وڵاتانی ئەڵمانیا و بەریتانیا لە بارودۆخێكی باشدا نین، هەرچەندە وڵاتانی دیكەش بە چاوقایمی و بە ناچاری بۆ فریاكەوتنی ئابوورییەكەیان رێكارە ئازاربەخشەكانی خۆپارێزيیان كەم كردەوە، بەڵام ڤایرۆسەكە و پەتا جیهانیيەكە ئەمجارە بە شەپۆلێكی دووەمی نەخۆشییەكەوە روو لەو وڵاتانە دەكاتەوە، كە دەیانەوێت باڵانسێكی نێوان ئابووری و رێكارەكانی خۆپارێزی بدۆزنەوە، له‌ به‌ر ئه‌وه‌ى كەرتەكانی گەشتوگوزار و بارزگانی و پیشەسازییان گورزی كوشندەیان بەر كەوتووە، لەلایەكی دیكەوە درێژەكێشانی پەتاكە و نەبوونی ڤاكسین و دەرمانێك بۆ چارەسەركردنی وای كردووە، بابەتی هوشیاری و رۆشنبیریيش ئەو كاریگەرییەی نەمێنێت، چونكە لێرە (ئەوروپا) كە خەڵكی فێری چوونە دەرەوە و گەشتكردن و ئاهەنگ و یانەی شەوان و پارك و سەر كەناری دەریاكان بوون، زۆر زەحمەتە لەوە زیاتر بتوانن خۆیان بپارێزن و، لە كەرەنتینە بەردەوام بن. واتا بێزاری و خراپبوونی لایەنی دەروونی تاكی هاووڵاتی ئەوروپایی وای كردووە، دووبارە شەپۆلی دووەمی كۆرۆنا روو لە كیشوەرەكە بكات. من لەو باوەڕەدام ئەم حاڵەتە بۆ زۆربەی هاووڵاتیانی كیشوەرەكانی دیكەش دووبارە دەبێتەوە، بەمەش شەپۆلێكی دیكەی ڤایرۆسەكە روو لە مرۆڤایەتی و وڵاتانی دنیا دەكات و، ئەمجارە رەنگە ئەگەر بە خێرایی ڤاكسینێك نەدۆزرێتەوە، نەخۆشییەكە زیاتر بڵاو ببێتەوە و مەترسيیەكان و لێكەوتەكانی توندتر بێت و، جۆرێك لە پشێوی و هەڵكشانی زۆر زیاتری رێژەی لەدەستدانی كارو زۆربوونی هەژاری و تاوانی لێ بكەوێتەوە، لێرە لە كیشوەری ئەوروپا خەڵكی بێزارەو دەچنە سەر كەنارەكانی دەریا، یان خەڵكی رۆژهەڵاتی لێیە و بە كۆمەڵ ئاهەنگ دەگێڕن و، هەندێكی دیكە لەبەكارهێنانی دەمامك و رێكارەكانی خۆپارێزی ماندوو دەبن و، كەمێك دەستبەرداری دەبن، بەمەش نەخۆشيیەكە دووبارە لەناو كۆمەڵگه‌دا تەشەنە دەكات، هەروەكو چۆن لای خۆمان لە كوردستان كاتێك خەڵكی پابەندی خۆپاراستن و كەرەنتینە دەبێت، رێژەی تووشبووان و قوربانیيەكان كەم دەبێتەوە، ئەمەش جۆرێك لە ئارامی بە خەڵكی دەدات، به‌پێچه‌وانه‌وه‌ش كاتى خۆپارێزی و پابەندبوونیان بە رێنماییە تەندروستيیەكان كەم دەبێتەوە، جارێكی دیكە نەخۆشییەكە زیاد دەبێت و رێژەی تووشبووان و قوربانییەكان زیاد دەكات."

دكتۆر ئەنوەر بەرزنجی شارەزا لەبواری پەرەپێدانی بەردەوام، سەبارەت بە راگرتنی باڵانسی نێوان كەرەنتینە و خۆپارێزی لەلایەك و كەمكردنەوەی شوێنەوارەكانی بۆ سەر بواری ئابووری و بژێوی ژیان لەلایەكی دیكەوه‌ وتی: "گرفتی كۆمەڵگەی مرۆڤایەتی لەگەڵ ڤایرۆسەكەدا نییە، بەڵكو لەگەڵ سرووشتدایە، واته‌ بەهۆی پیسبوونی ژینگە و خراب بەكارهێنانی شێوازی ژیان و ئابووری، وای كردووە، سرووشت لێمان تووڕە بێت، هەروەكو چۆن ململانێی نێوان نەتەوەكان هەیە، ململانێی نێوان سرووشت و مرۆڤیش هەیە، ئێستا سرووشت وەكو بۆمێكی لێ هاتووە و، كەی بێت خراپتر دەتەقێتەوە و ڤایرۆسێكی دڕندەت بۆ دەنێرێت و بەشێوەیەكی مەترسیدار گەشە دەكات، كە زۆر زەحمەتە لە تاقیگە پێشكەوتووەكانی دنیا ڤاكسین و دەرمان لە دژی بدۆزرێتەوە. هەرچەندە ئەم ئەگەرە لەلایەن سیاسییەكانەوە رەت دەكرێتەوە و ئەوان پێیان وایە ئەمە بۆ خراپيی مامەڵەكردنی سیاسەتی حكومەتەكان لەگەڵ ژینگەدا ناگەڕێتەوە، بەڵكو پەتایەكە و دەرئەنجام ڤاكسین و چارەسەری بۆ دەدۆزرێتەوە. هەرچی حزبەكانی ژینگەپارێز و ناسراو بە حزبەكانی سەوزە، زۆر بە توندی پشتگیری ئەو ئەگەرە دەكەن، كە تووڕەیی سرووشتە بەرامبەر مرۆڤ لە ئەنجامی پیسبوونی ژینگە و دەستكاریكردنیەتی، تەنانەت هەندێك لە بیرمەندو زاناكانی ئەوروپا پێیان وایە، بەردەوامبوونی مرۆڤ لەسەر ئەم شێوازەی كاركردن و پیسبوونی ژینگە، ڤایرۆس و پەتای كوشندەی دیكەشمان بۆ بەرهەم دەهێنێت، ئەمڕۆ حكومەتەكان هەریەكەو لە هەوڵی فریاكەوتنی هاووڵاتیان و ئابوورییەكەی خۆیاندان، هەرچەندە ئەم كارە زەحمەتە، بەڵام هەرچی حزب و حكومەتەكانی دنیایە، سەرقاڵی ئەم بابەتەن، هەربۆیە من پێم وایە كۆرۆنا دێت و دەڕوات، بەڵام ئەگەر سرووشت بەم شێوەیەی ئێستا تێك بدرێت، ڤایرۆس و پەتا و درمی زۆر مەترسیداری دیكە پەیدا دەبێت و، مرۆڤایەتی دەخاتە بەردەم مەترسيیەكی گەورەتره‌وە. "
دكتۆر ئەنوەر بەرزنجی وته‌يه‌كى گەورە زانای ئابووری (ئادەم سمیس) به‌ نموونه‌ دێنێته‌وه‌، كە وتوويه‌تی: "سامانی میللەتان"، لە دوای كۆرۆنا دەركەوت "سامانی سرووشت" بوونی هەیە و، بیرمەندان و زانایان پێیان وایە حكومەت و سیاسەتەكانیان زۆر غەدری لە سرووشت كردووە و، ژینگەی پیس كردووە، بۆيه‌ كاتی ئەوە هاتووە، سرووشت و ژینگە بپارێزدرێت، ئەگەرنا دەبێت باجەكەی بده‌ن، هەروەكو چۆن ئێستا هەموومان ئەو باجە دەدەینەوە. ئه‌وه‌شى دووپات كرده‌وه‌ كه‌ "شوێنی دەركەوتنی ڤایرۆسەكه‌ لە شاری ووهانی چین بووه‌، كە چ شارێك و هەرێمێكە لە رووی پیسبوونی ژینگەوە، بەو پێیەی گەورەترین و زۆرترین گەورە كۆمپانیاكانی پیشەسازی و كارگەو كارخانە لەم هەرێمەیە و ژمارەیەكی زۆری دانیشتووانیشی تێدایە و، هیچ گرنگی و بایەخێكیان بەپێی پێویست و بەپێی بەكارهێنانی سرووشت نەداوە بە ژینگە.
سەبارەت بە ئەگەر و پێشبینیەكانی دوای دەركەوتنی شەپۆلی دووەمی كۆرۆنا دكتۆر ئەنوەر بەرزنجی شارەزا لەبواری پەرەپێدانی بەردەوام وتی : "خۆی لەخۆیدا كاریگەرییەكانی ڤایرۆسەكە بۆ دوو سێ دەیە دەڕوات، هەرچی شەپۆلی یەكەمە مەترسی و دڵەڕاوكێ و نەخۆشی و هەژاری و بێكاری و كەوتنەوەی قەیرانی دارایی بۆ مرۆڤایەتی هێنا، شەپۆلی دووەم پشێوی و بێسەروبەریی و ئاژاوە و شەڕی نێوان وڵاتان لەگەڵ خۆیدا دەهێنێت، تەنانەت لە ناوخۆی وڵاتەكاندا متمانەی نێوان خەڵكی و حكومەت بۆ ئاستێكی زۆر نزم دادەبەزێنێتە خوارەوە، ئەوەتا لە ئەمریكا قسەیەكی وا بڵاو بووەتەوە، بەوەی رەنگە ئەم ڤاكسینە جۆرێك لە جۆرەكان لەلایەن گەورە كۆمپانیاكانەوە بۆ كۆنتڕۆڵكردنی مرۆڤ بێت و بۆ مەبەستی دیكە بەكاربهێندرێت، درێژەكێشانی پەتاكە و دەرنەكەوتنی ڤاكسین و چارەسەرێكی خێراش بۆ ڤایرۆسەكە، دۆخەكە زۆر ئاڵۆزتر دەكات، بە داخیشەوە زۆربەی وڵاتانی دنیا ئەو رۆئیا و وردبینييە درێژخایەنەیان نییە، بەوەی لە دیوی بەرامبەری گەشبینیيەكان لایەنی رەشبینی و نائومێديی زۆر هەیە، بەوەی ئەم ڤایرۆسە رەنگە چارەسەری نەبێت و، لەگەڵ مرۆڤایەتیدا بمێنێتەوە، وەكو هەموو پەتایەكی وەرزی و ئەنفلۆانزایەكی دیكە، ئەوەتا ئەوەی لە كۆرۆنا چاك دەبێتەوە، كەچی ڤایرۆسەكە هەر لەناو لەشیدا دەمێنێتەوە و مەترسيی دووبارە تووشبوونی هەیە و، تەنانەت مەترسيی گواستنەوەی ڤایرۆسەكەشی هەیە. "
سەبارەت بەم بارودۆخەش لە هەرێمی كوردستان، وتي: "قه‌يران و دۆخه‌كه‌ له‌ هه‌رێمى كوردستان زۆر قورسترە، چونكه‌ حكومەتێك كە یەدەگی دراو و دەسەڵاتی قەرزكردنی دەرەكی نەبێت، یان هەر هیچ نەبێت حزبەكانی باڵادەست لە حكومەت لە ناوخۆیاندا تەبا نه‌بن و پاڵپشتی رێكارەكانى خۆپارێزی و هەنگاوەكانی چاكسازیی ناو حكومەت نه‌كەن، كێشه‌گه‌ زۆر گه‌وره‌تر ده‌بێت. ئەوەتا سەرەتا ئاستی بڵاوبوونەوەی پەتاكە لە كوردستاندا لە ژێر كۆنتڕۆڵدا بوو، ئەوەی كە زۆر جێگای مەترسییە لە هەرێمی كوردستان پابەندنەبوونی زۆرینەی خەڵكە بە رێكارەكانی خۆپارێزی و رێنماییەكانی تەندروستییەوە، هەر بۆیە حكومەت پێویستی بە هاتنە پێشەوەی رێكخراوەكانی كۆمەڵگەی مەدەنی و هونەرمەند و پیاوانی ئايینی و چین و توێژەكانی دیكەیە، كە نەك هەڵمەتێكی رۆشنبیری و هوشیاری لە دژی كۆرۆنا بكەن، بەڵكو شۆڕشێك بكەن، خۆ ئەگەر خەڵكی پابەندی بەستنی دەمامك و دەستكێش و دەست شووشتن و دووركەوتنەوە لە یەكتر و كەمكردنەوەی سەردان و كۆتایيهاتن بە شوێنە قەرەباڵغەكان بكەن، حكومەت دەتوانێت كەرەنتینە و قەدەغەكردنی هاتوچۆ رانەگەیەنێت و، باڵانسی نێوان خۆپارێزی و كردنەوەی زۆربەی شوێنە گشتیيەكان و بازاڕ بدات، حكومەتەكانی ئەوروپا چونكە یەدەگی دراویان هەیە، توانیويانه‌ 750 ملیار دۆلار دابنێن بۆ رووبەڕووبوونەوەی كۆرۆنا، بەڵام ئێمە لە هەرێمی كوردستان یەدەگی دراومان نییە و، ئەو توانا داراییەشمان نییە، هەر بۆیە مەحكوومین بە پابەندبوون بە خۆپارێزی و هوشیاریی تەندروستییەوە. "