محه‌مه‌د فەخرەدین پسپۆڕ لە هزری ئیسلامی بۆ گوڵان: خۆپارێزی و پابەندبوون بە رێنماییە تەندروستییەكان بەتایبەتی لە رۆژانی جەژندا ئەركێكی ئايینی پیرۆزی ئیسلامە
July 28, 2020
دیمانەی تایبەت
خۆپارێزی لە كۆرۆنا و لێكەوتەكانی تەنیا پێداویستیيەكی تەندروستی و ئابووری نییە، بەڵكو لە رووی شەریعەتی ئیسلامەوە واجبێكی ئايینییە؛ بۆ قسەكردن لەسەر ئەم پرسە گوڵان ئه‌م ديمانه‌يه‌ى له‌گه‌ڵ محه‌مه‌د فەخرەدین لە كۆلێژی زانستە ئیسلامیيەكان و پسپۆڕ و شارەزا لە هزری ئیسلامی ساز كرد.محه‌مه‌د فەخرەدین وه‌ك شارەزايه‌ك لە هزری ئیسلامی، سەرەتا جه‌ژنی قوربان لە تەواوی موسڵمانانی كوردستان و جیهان پیرۆز ده‌كات و ده‌ڵێت: "لە خوای گەورە و میهرەبان داواكارم مرۆڤایەتی لەم پەتا كوشندەیەی كۆرۆنا رزگار بكات؛ لێرەدا بە پێویستی دەزانم باسێكی ئايینی پیرۆزی ئیسلام بكەم، وەكو ئايینێكی گەورەو دوائايينی مرۆڤایەتی كە بایەخێكی زۆری بە مرۆڤایەتی و بە تاك و كۆمەڵگا داوە و، ئايينی بەزەیی و رەحمەتە بۆ سەرجەم مرۆڤایەتی، لەئايينی پیرۆزی ئیسلامدا مرۆڤ سەنتەرە، خوای گەورەو میهرەبان لە قورئانی پیرۆزدا دەفەرموێت: (ولقد كرمنا بنی آدم) واتا ڕێزمان لە نەوەی ئادەم گرتووه و هیچ جیاوازی و جوداكارییەكی لەنێوان مرۆڤەكاندا نەكردووە. تەنانەت كاتێك لەمەیدانی شەڕیشدا دوژمنەكەت كوژرا، نابێت موسڵمان دەستكاریی لاشەكەی بكات و بيشێوێنێت، بەمشێوەیە نابێت بێڕێزی بە مرۆڤ بكرێت لە هیچ كاتێكدا، بەمەش لە ئايينی پیرۆزی ئیسلامدا رێزگرتن لە مرۆڤ ئەركێكی ئايينيیە. ئیمامی عەلی قسەیەكی جوانی هەیە كاتێك دەڵێت: (مرۆڤ یا لەئاييندا برایە، یا برايه لە مرۆڤایەتیدا)، نەتەوەی كوردیش كە زۆرینەی موسڵمانەو لەسەر ئەم خاكە لەگەڵ نەتەوەو پێكهاتەو ئايين و ئايينزاكانی دیكەدا دەژین و، هەرگیز گرفتێك نەبووە لەدژی پێكەوەژیان و كولتووری لێبووردەیی و رێزگرتن و خۆشەویستيی نێوان نەتەوەو ئايينزاكان، هەربۆیە دەبێت هەمووان پێكەوە رووبەڕووی نەخۆشی و قەیرانی دارایی و ئابووری ببینەوە، چونكە گەلی كوردستان بە جیاوازيی ئايين و ئايينزاو نەتەوەكانیەوە، مەحكوومین بەوەی پێكەوە بژین و رووبەڕووی هەموو فیتنەو ئاشووب و دوژمنكارییەكیش ببینەوە ، تەنانەت پێكەوە رووبەڕووی ڤایرۆسی كۆرۆنا ببینەوە، بە خۆپارێزی و پابەندبوون بە رێنماییە تەندروستییەكان و كەرنیتنیە و پاراستنی خۆمان و ئازیزانمان و خێزان و كۆمەڵگەكەمان . "
هه‌ر سه‌باره‌ت به رووبەڕووبوونەوەی كۆرۆنا و پاراستی خێزان و كۆمەڵگه وتی: "كاتێك خوای گەورەو میهرەبان و پێغەمبەرەكەی (د.خ) ئەوەندە رێزیان بۆ تاك و مرۆڤایەتی دانابێت، ئیتر چۆن دەبێت ئێمەی موسڵمان خۆمان و یەكتر نەپارێزین، كۆرۆنا وەكو لایەنە تەندروستییەكەی پێویستە هەموو موسڵمان و كەسێك خۆی و دەوروبەرەكەی بپارێزێت و ئه‌وه‌ش واجبێكی ئايينی پیرۆزی ئیسلامە لەسەر موسڵمانان، چونكە موسڵمان رۆحی خۆی ئامانەتێكە لای خۆی، تەنانەت ئەگەر كەسێك خۆی بكوژێت، بە بكوژی نەفسی خۆی دادەنرێت، هەربۆیە بەخۆكوژ دادەنرێت و، لە رۆژی دوایی كەسێك خۆی بكوژێت و خۆی نەپارێزێت و بمرێ، ئەوە بەخۆكوژ دادەنرێت، چونكە خۆی خستۆوه‌تە ناو ناڕەحەتی و نەفسی خۆی ئازار داوە. هەربۆیە زانایان پێیان وایە كەسێك خۆی نەپارێزێت لە كۆرۆنا و خەڵكی دیكە تووش بكات و، ئەو كەسە بمرێت، ئەوە سزاكەی وەكو ئەوە وایە كەسێكی كوشتبێت، بڵاوكردنەوەی نەخۆشیەكە لەناو خەڵك و كۆمەڵگه‌دا تاوانێكی زۆر گەورەیە و مامۆستایان و مەلا و زانایانی ئايينی پیرۆزی ئیسلام لەسەر ئەوە كۆكن كە نابێت مرۆڤ نەفسی خۆی و بەرامبەرەكەی و كۆمەڵگاكەی بخاتە ناو هیلاكی و ئازاردانەوە، بەداخەوە كۆرۆنا وەكو موزایەدەو ململانێیەكی سیاسی لێهاتووه. كاتێك میللەتی كورد بەهۆی خۆپارێزی و تاكپارێزی و قەدەغەكردنی هاتوچۆو كەرەنتینەوە توانی كەمترین بەركەوتە و قوربانی بدات، كەسان و چ1ه‌ند گرووپێك حاشا و نكۆڵييان له بوونی نەخۆشيیەكه كرد، لە كاتێكدا حه‌وت ملیار كەس بەدەستیەوە گیرۆدە بووەو كەس ناڵێت، ئەم نەخۆشییە بوونی نییە... كەچی لای ئێمە ئەم پروپاگەندەیەیان بڵاوكردەوەو ئازیزانێكی زۆرمان لەدەست دا و، رۆژ لەدوای رۆژ ژمارەی قوربانی و مردووان روو لەزیاد بوون دەكات، هەربۆیە داواكارم رۆژی جەژنی قوربانی بكەینە رۆژی رێزگرتن و پاراستنی گیانی یەكترو كەمترین بەركەوتەمان هەبێت و خۆمان و ئازیزانمان و كۆمەڵگاكەمان بپارێزین و باپەندی رێنماییە تەندروستییەكان بین، ئەمەش ئەركێكی پیرۆزی ئايينی ئیسلامە. "
- سەبارەت بە لێكەوتەكانی كۆرۆنا بەتایبەتی لەسەر باروبژێوی تاك و كۆمەڵگە مامۆستا محه‌مه‌د فەخرەدین پسپۆڕی هزری ئیسلامی وتی: " مەترسيی لێكەوتەكانی ڤایرۆسی كۆرۆنا هیچ كەمتر نییە لەخودی ڤایرۆسەكە و كاریگەری خراپی لەسەر باروبژێوی ئابووريی خەڵكی و تاك داناوە و، حكومەت و گەورە كۆمپانیاكانی تووشى مایەپووچبوون و زیانی گەورە كردووه، هەربۆیە لە ئايينی پیرۆزی ئیسلامدا زۆر جەخت لەسەر رۆژە سەختەكان دەكاتەوە، كە دەبێت موسڵمان برای موسڵمان بێت و ئاگاداری یەكتر بن. " وتيشي: "هەرێمی كوردستان كیانێكی بچووكە لەچوارچێوەی وڵاتێكدا كە بودجەكەی بڕیوین و دەورە دراوین بە دوژمن، هەربۆیە ئێمەی كوردی موسڵمان دەبێت زۆر زیاتر وریا و ئاگاداری خۆمان بین، بەتایبەت لەم دۆخە سەختەی كە مووچە دوادەكەوێت و بە ناچاری بە رێژەیەك بڕین دەدرێت و كاریگەریی خراپیشی لەسەر كاروكاسبی خەڵكی داناوە، بۆيه بڵاوكردنەوەی هوشیار و رۆشنبیری ئابووری بۆ ئەم قۆناغە زۆر گرنگە. ئێمە لەئايينی پیرۆزی ئیسلامدا سێ چەمكمان هەیە ( پێداویستیەكان و كەمالیات و تەحسینات)، واته نانخواردن و ئاوخواردن و ئەو پێویستيیانەی لەژیاندا ناتوانین دەستبەرداری بین، بە پێداویستیيەكان دادەنرێت، كە دەتوانین كەمێك دەستبەرداریان بین، بەپێچەوانەی كەمالیاتەوە كە ناكرێت لەم بارودۆخەدا ئەگەر توانای دارایيت نەبێت، تۆ بچیت ئۆتۆمبێلی مۆدێل بەرزتر و خانوو كەمالیاتەكەی بگۆڕیت، یان لە تەحسیناتەكاندا كە ئەگەر هەتبێت ژیانت خۆشتر دەبێت، خۆت بخەیتە ژێر باری قەرزەوە، ئەم كارە بكەیت، ئێمەی موسڵمان دەبێت لە قورئان و فەرموودەكانی پێغەمبەر فێر بین كەچۆن لەمەینەتی و نارەحەتیدا خۆڕاگر بین و هوشیار بین و بەرگەی هەموو ناخۆشی و ئەگەرێك بگرین و دەستی یەكتر بگرین، بە كردەوەو قسەی باش و هاوكاریی یەكتر.. خۆ ناكرێت گوێ لەكەسێكی ناحاڵی بگرین، كە دەڵێت كۆرۆنا نییە و لە رووی تەندروستی و ماددی و ئابووریيشەوە زیانمان پێ بگەیەنێت. خۆپارێزی لە نەخۆشيی كۆرۆنا تەنیا گیانمان و گیانی ئازیزان و خەڵكی ناپارێزێت، بگرە لە رووی ماددی و ئابووریيشەوە زیانمان لێ ناكەوێت، چونكە نەخۆشێكی كۆرۆنا، جگە لەوەی رەنگە كارەكەی لە دەست بدات و، نەخۆش بكەوێت، بگرە تێچوون و پارەیەكی زۆری تەندروستیشی دەوێت، لەكاتێكدا كە دۆخی دارایيمان باش نییە."
