ceyms lêbofîc prrofîsorî zanistî siyasî û karubarî nêwdewlletîye le skullî îliyot bo karubare nêwdewlletîyekan le zanikoyi corc waşnton, lêbofîc wanebêjî çend babetêkî giringe wek tiyorî siyasetî nêwdewlletî, darrşitinî siyasetî peywest be asayşî neteweyî, nakokîyi nêwdewlletî û, le twêjînewekanîda bayex dedat be peywendîye nêwdewlletîyekan û asayşî neteweyî û nêwdewlletî. gullan dîmaneyekî legellda encam da ke tewerekanî peywest bûn be eda û siyasetî îdareyi serok co baydinewe le peywendî be serkrdayetîyi emirîka le ast cîhan sebaret be kêşe û nakokîyekanî nawçeyi rojhellatî nawerrast.

* çon le pêkhate û edayi îdareyi serok co baydin derrwanît?
- le rastîda hendê amajeyi umêdbexş bedî dekrêt, betaybetî lew kesayetîyaneyi ke pêgeyan heye le nêw îdarekeyda, ke co baydin paşxanî îtinîyi kesayetîyekanî le berçaw grtuwe, herweha afretanîş pêgeyekî giringiyan lenêw îdarekeyda heye, xallêkî dîke eweye ke em îdareye cext leser dadperwerîyi abûrî dekatewe, herçend rûberruwî teḧedidî debêtewe le peywendî be çaksazîyi abûrîyewe, kêşe û berbestêkî dîkeyi berdem bûjandinewe û geşeyi abûrî le wllatekeda brîtîye le billawbûneweyi petayi vayrosî korona, ke pêşbînî dekrêt ta nawerrastî em sall be şêweyekî berçaw kontirroll bikrêt, bo eweyi wek pêwîst kar leser bûjandineweyi abûrî bikrêt û rêjeyi berizî bêkarî kem bikatewe. raste îdareyi baydin detwanêt û twaniyuyetî hendê le rêkarekan le rêyi fermanekanewe bigirêteber, bellam hendê prsî dîkeyi peywest be budce pêwîstiyan be pşitiywanî û pesendkrdinî lelayen kongrêsewe heye.

* wek aşkraye îdareyi pêşwî emirîka (îdareyi serok donalld tiremp) gumanî leser damezirawe nêwdewlletî û frelayenekan drust krdbû û le çendîn rêkkewtininame û rêkxirawî nêwdewlletî kşayewe, emeş ziyanî be pêge û twanayi serkrdayetî emirîka geyand leser astî cîhan, aya pêt waye hengawekanî îdareyi serok baydin karîgerîyi xwazirawyan leser kemkrdineweyi ew ziyanane û dûbare binyatinaneweyi serkrdayetî emirîka hebuwe?
- le rastîda eme bwarêke ke serok baydin detwanêt karî zorî têda bikat, ewe raste ke destûrî wîlayete yekgrtuwekanî emirîka desellatî be kongrês dawe bo pesendkrdinî rêkkewtininame nêwdewlletîyekan, bellam legell eweşda serokî wîlayete yekgrtuwekanî emirîka desellatî eweyi heye ke hendê rêkkewtin bikat ke ziyatir pabendbûnî siyasîn, yan rêkkewtininameyi cêbecêkarîn, bo nmûne rêkkewtine etomîyeke legell êranda yekêk bû lew rêkkewtinane, wate rêkkewtinêkî cêbecêkarî bû ke kongrês pesendî nekrdbû û lew kateşeda be hîç şêweyek egerî têperrandin û pesendkrdinî nedebû le kongrêsda, her leber eweş bû ke îdareyi ew kate (îdareyi serok obama) be bê kongrês em kareyi krd. herweha serok baydin le çend rûyekewe desellatî heye ke le hendê helumercda kongrês pêyi bexşiywe, wek twanayi kemkrdineweyi hendê le szakan leser êran, yan birriyarî ragirtinî sirrkrdinî hendê le parekanî êran, dwatir eger be şêweyekî gşitî wellamî prsiyareketan bidemewe, ewa min pêşbînî ewe dekem ke xudî serok baydin geşit bo wllatanî berîtaniya û ellmaniya û çend wllatêkî dîke bikat, le pênaw eweyi peywendîyekanî bixatewe ser rêrrewî pêşû, dwayi eweyi serok donalld tiremp bargrjî û kêşeyi lew peywendîyaneda drust krd, betaybetî legell wllatî ellmaniya. wate lem ruwewe co baydin derfetî eweyi heye bo ewrupiyekanî bselmênêt ke donalld tiremp ḧalletêkî nawaze bû.


* eyi ew kêşe û teḧedidîyane çîn ke egerî eweyi heye lem ruwewe emirîka rûberruwî bibêtewe ?
- min pêşitir amajem bewe krd ke serok co baydin detwanêt doxeke be barêkî başitirda bigorrêt, betaybetî ke pêşitir ewrupîyekan wek kesayetîyekî cêyi pêkenîn le donalld tirempiyan derrwanî, eger wellamî prsiyarekeyi êweş bidemewe, ewa raste co baydin rûberruwî teḧedidî buwetewe, nek her teniya be hoyi layengran û pşitiywanikaranî donalld tirempewe, ke ême dezanîn beşêkî zorî dengderanî emirîka pşitiywanîyan lêkrd û dengiyan bo da, bellku le nêw xudî dîmukratekanîşda boçûn û têrrwanînêkî ta radideyek berbillaw heye, ke pêyi waye pêwîste emirîka kemtir be aqarî karubare nêwdewlletîyekanda birrwat û, ptir cext leser kêşe û prse nawxoyiyekan bikatewe û, ta radideyek bawerriyan waye ke pabendbûne nêwdewlletîyekanî wîlayete yekgrtuwekanî emirîka be corêk le corekan mayeyi metirsîye, bew ḧukmeyi egerî ewe heye ew pabendbûnane emirîka pelkêşî şerr biken, betaybetî ke amaje bewe dekrêt îdareyi corc bûşî kurr çewaşekarane emirîkayi rakêşaye şerrî 'êraqewe, herweha basî şerrî efẍanistanîş dekrêt ke ewe bo nzîkeyi bîst salle berdewame û drêjeyi heye, wate lem ruwewe nîgeranîyeke lewedaye ke eger wîlayete yekgrtuwekan le şerre derekîyekanewe têwebiglêt, ewa serçawe û dahatekanî beheder dedat le brî eweyi bo çareserkrdinî kêşe nawxoyiyekan bekariyan bihênêt, dwatir nabêt ême ew rastîye le yad bikeyin, ke tenanet le serwextî hellbijardine serokayetîyekanî wîlayete yekgrtuwekanî emirîkaşda siyasetî derekî nabine prs û babetî serekî, ke eme le dwayîn hellbijardinî serokayetîşda rast bû, ke sererrayi eweyi emirîka le şerrî efẍanistanewe têweglabû, sererrayi eweyi ke şerrî da'ş le arada bû, herweha serbarî bargrjî û nakokîyekanî emirîka legell wllatî çînda, em doxe buwete mayeyi nîgeranî ewrupîyekan, ke herçende ewe bedî deken ke serok baydin hewll dedat doxeke bigerrênêtewe barî pêşû, bellam natwanêt peresendinekanî çwar sallî rabrdû feramoş bikat, ke ew peresendinaneş rîşeyan le prsêkî binerretîtirda hebû le nêw rayi gşitîyi emirîkada, betaybetî ew druşmeyi ke deygut ewlewîyetî yekem emirîkaye, dengdaneweyi le nêw beşêkî berbillawî rayi gşitîyi ew wllateda hebû.



* dwayîn prsiyarman eweye aya be diyarîkrawî çon le siyasetî îdareyi serok co baydin derrwanît le ast rojhellatî nawerrastda û aya çi ciyawazîyekî binerretî lem siyaseteda bedî dekeyt berawrd be siyasetî îdarekeyi pêş xoy?
- be bawerrî min ta rûdaw, yan peresendinêkî dramatîkî rû nedat, ewa têweglanêkî berfrawan û gewreyi emirîka bedî nakeyin le rojhellatî nawerrastda, legell eweşda min hendê gorranikarî, yan ciyawazîyi gewre bedî dekem, sereta eger le peywendîyekanî nêwan wîlayete yekgrtuwekan û îsirraylewe dest pê bikeyin, ewa sererrayi eweyi ke co baydin û binyamîn netinyaho bo rojgarêkî dûr û drêje dost û hawrrêyi yektirîn, bellam min pêm wanîye eweyi donalld tiremp bo îsirraylî krd le gwastineweyi balliyozxaneyi emirîka le tel ebîbewe bo qudis û le didanpêdanan be serwerîyi îsirrayl beser berizayiyekanî colanewe, co baydin bîkrdaye. leweş ziyatir min pêm waye bargrjîyi ziyatir le nêwan emirîka û îsirraylda drust debêt, katêk îdareyi co baydin biyewêt kot û bendî ziyatir beser siyasetî îsirraylda bsepênêt, her lem ruweşewe pêşbînîyi berewpêşçûnî proseyi aşitî le nêwan îsirrayl û felestîn nakem, betaybetî ke ḧemas berdewame le kontirrollkrdinî kertî ẍeze û îsirraylîş le rêyi drustkrdinî nşîngekanewe le kenarî rojawa cê pêyi xoyi qaym krduwe. herweha efẍanistanîş ke beşêk nîye le rojhellatî nawerrast bellam doxî ew wllate karîgerî leser rojhellatî nawerrast lê dekewêtewe, ke pêm waye îdareyi baydin deyewêt hêzekanî emirîka lew wllate bikêşêtewe bo eweyi bitwanêt bangeşeyi ewe bikat ke twaniyuyetî kotayî be şerr lew wllateda bihênêt, ke ême dezanîn le serdemî îdareyi serok barak obamaşda, katêk co baydin cêgrî serok bû, ewa legell eweda bû ke jmareyekî hêzekanî emirîka le efẍanistanda be radideyekî zor kem bikrêtewe, bellam legell eweşda bûnî hêzekanî emirîkayi lew wllateda be giring dezanî bo berengarbûneweyi elqa'îde, taweku rêge nedrêt efẍanistan bibête mollgeyi tîrorîstan, leber ewe û lem rwangeyewe min pêm waye co baydin ptir hawrra debêt legell boçûnî pintagonda be zerûretî maneweyi emirîka lew wllateda, herweha herçende pêşitir û le sayeyi îdareyi tirempda bwar dra be turkiya û rûsiya ke ptir destirroyşitû bin le sûriya, bellam pêm waye co baydin drêje be bûn û maneweyi serbazanî emirîka dedat le sûriyada. be şêweyekî gşitî min wayi nabînm ke co baydin ecêndayi destêwerdanî serbazîyi hebêt, katêkîş bas le siyasetî derewe dekat, ewa ziyatir mebestî karkrdinî pêkeweyî û frelayene û mebestî pabendbûne be rêkkewtinî parêzgarîkrdin le jînge, herweha le nawxoda ptir cext leser parastinî jînge û dadperwerîyi abûrî dekatewe, le heman katda kesayetîyekanî nêw îdarekeşî xwast û meylî destêwerdan û têweglanî serbazîyane û ziyadkrdin û berfrawanikrdinî serbazîyi emirîkayan nîye, bellam ta êstaş hewll û nîyet bedî nekrawe bo eweyi em îdareye destpêşxerîyekî gewreyi dîplomasî pêşniyar bikat bo çareserkrdinî kêşe û nakokîyekanî nawçeke.