îtan gîlbwa prrofîsor û berrêweberî senterî peywendîye nêwdewlletîyekane le zanikoyi bar-îlan, herweha twêjerî ballaye le senterî bêgn-sadat bo dîrasatî stiratîjî, çendîn twêjînewe û pertûkî lebareyi peywendîye nêwdewlletîyekan û siyasetî dereweyi emirîka le rojhellatî nawerrastda heye, pêşitirîş wanebêj buwe le çend zanikoyekî diyarî emirîka û ewrupa. gullan dîmaneyekî legellda encam da, ke tewere serekîyekanî peywest bûn bew siyaset û hellwêstaneyi ke egerî ewe heye îdareyi nwêyi emirîka le ast nawçeke û rojhellatî nawerrastda biyangrêteber.
* sereta hellsengandinî êwe bo edayi îdareyi serok co baydin çîye û çon le henga û birriyare seretayiyekanî em îdareye derrwanin, betaybetî eger ême ew birriyar û hengawane be wtarekeyi destibekaribûnî co baydin wek serokê nwêyi emirîka grê bideyinewe?
- le rastîda eger ême sereta le wtarekewe dest pê bikeyin, ewa ke têkrrayi em wtare, cge le teniya rsteyek nebêt bo prs û kêşe nawxoyiyekanî emirîka terxan krabû, emeş bew wataye dêt ke le maweyi sallêk, yan dû sallî dahatûda terkîzî serekîyi îdareyi serok baydin leser berengarbûneweyi vayrosî korona debêt, wata prsî tendrustî, le heman katda prsî abûrîyş debête ewlewîyetêkî serekî le astî nawxoda. eweyi peywest bêt be karubare derekîyekanewe, ewa raygeyanduwe ke ew le rêyi karkrdin legell hawpeymanekanîda bayex bew prsane dedat, wata eme teniya rsteyek bû ke terxanî krd bo prs û karubare derekî û nêwdewlletîyekan. lem rwangeyewe û eweyi lem ruwewe pêşbînî dekrêt, berdewamîdane be siyasetî derewe hawşan be endazeyek le kşanewe le karubare derekîyekan, emeş rewtêk bû ke serok barak obama destî pêkrd û îdareyi serok donalld tiremp drêjeyi pê da, kewate leber bûnî em rewte û behoyi qeyranî vayrosî koronawe, îdareyi baydin têweglanî xoyi le karubare cîhanîyekan kem dekatewe û bayexdanekeşî be prse cîhanîyekan çirr debêtewe le terkîzkrdin leser kêşekanî legell herdû wllatî çîn û rûsiya û le rojhellatî nawerrastîşda legell êran.
* êwe le kotayî wellameketanda basî êrantan krd ke êsta pêşbînî û şrovekarîyi zor dekrêt lebareyi ew siyaset û hellwêsteyi ke egerî ewe heye îdareyi nwêyi wîlayete yekgrtuwekanî emirîka le ast êranda bîgrêteber, pêşbînî êwe lem bareyewe çîye?


- eweyi peywendîyi be êranewe hebêt, ewa aşkraye ke ew kesaneyi serok co baydin daymezirandûn le poste serekîyekanî îdarekeyda bo siyasetî derewe û asayşî neteweyî, heman ew kesaneyi nêw tîmekeyi îdareyi serok barak obama bûn ke le sallanî 2013 ta 2015 berprs bûn le darrşitin û le cêbecêkrdinî gftugokan ta geyşitine wajokrdinî rêkkewtine nawkîyeke, bo nmûne tonî bilînikin wezîrî derewe û cêgrekeyi wêndî şêrlman û con selîvanî rawêjkarî asayşî neteweyî lew kateda le nêw gftugokanda bûn, dwatir hewlliyanda bîselmênin ke rêkkewtineke le cêyi xoyi bû û hellmetî ewperrî fşar ke îdareyi serok donalld tiremp piyadeyi krd le rêyi tundkrdineweyi szakanewe le ser êran û le dwayi kşanewe le rêkkewtineke, helle bû. boçûnî min eweye ke herdû îdareyi serok barak obama ke rêkkewtinî legell êranda krd û serok donalld tiremp ke szayi qursî beser êranda sepand, şkstiyan hêna le îḧtiywakrdinî êranda.
* bellam eger be diyarîkrawî qse lebareyi rêkkewtine etomîyekewe bikeyin, aya egerî ewe heye û pêşbînîyi ewe dekrêt ke îdareyi serok baydin carêkî dîke bigerrêtewe nêw em rêkkewtine?
- sereta debêt billêyin êran lem ruwewe dû mercî heye, yekemiyan eweye ke szakanî leser hellbigîrêt, duwemiyan eweye ke bigerrênewe bo heman ew rêkkewtineyi le sallî 2015da kra, maweyek ber le êsta tonî bilînikin le encumî pîranî emirîka raygeyand ke îdareyi serok co baydin hewllî geyşitin be rêkkewtinêkî drêjxayen dedat, be watayi eweyi ke wîlayete yekgrtuwekanî emirîka nagerrêtewe bo rêkkewtinî sallî 2015, leber ewe pêm waye eme karêkî sexte û bawerrm wanîye ke îdareyi serok baydin em pêşmercaneyi êran qbûll bikat û, le rastîda pêwîste îdareyi baydinîş mercî pêşwextî taybet be xoyi hebêt û, pêwîste ew pêşmerceş ewe bêt ke pêwîste êran destibecê dest hellbigirêt le pîtandinî yoraniyom, çunike êsta êran rêkkewtine etomîyeke pêşêl dekat, herçende biyanû û pasawî êran eweye ke wîlayete yekgrtuwekanî emirîka lem rêkkewtine kşawetewe, bellam debêt ême eweman leberçaw bêt ke rêkkewtineke teniya legell emirîka wajo nekrawe, bellku çend wllatêkî dîkeş lexodegrêt, ke brîtîn le çwar endame hemîşeyiyekeyi dîkeyi encumenî asayş, legell ellmaniya ke pêyi dewtirêt rêkkewtinî 5+1, wate debêt hellwêstî em wllataneyi dîkeş leberçaw bigîrêt, eweta em wllatane betaybetî wllate ewrupiyekan, wek ferrenisa û berîtaniya û ellmaniya be tundî rexineyan le êran grtuwe ke rêjeyi pîtandinî yoraniyomî bo le 20%beriz krdotewe, betaybetî ême dezanîn pîtandinî yoraniyom bo rêjeyi 20% hîç peywendîyekî be amancî aşitîyaneyi prrogramî etomîyewe nîye û, em rêjeye û rêjeyi beriztir bo drustkrdinî çekî nawkîye. serbarî eweş êran birriyarî encumenî asayşî netewe yekgrtuwekanî sallî 2015î pêşêl krduwe, ke qedeẍeyi taqîkrdineweyi ew mûşekane dekat ke detwanin hellgrî kllaweyi etomî bin, ême dezanîn êran mûşekî balîstîyi dûrmewdayi taqîkrdewe û amancekeş teniya bo hellgirtinî kllaweyi etomîye û hîçî dîke.
* kewate eger baş le wellamekeyi êwe têgeyşitibîn, wîlayete yekgrtuwekanî emirîka, yan ba billêyin îdareyi serok co baydin nayewêt rêkkewtineke legell êranda teniya peywest bêt be prsî çekî etomîyewe, bellku deyewêt gftugo lebareyi prsekanî dîkeşewe bikat bo eweyi rêkkewtinêkî gşitgîr bêtearawe?


- bellê, min pêm waye îdareyi serok co baydin deyewêt êran dest le pîtandinî yoraniyom hellbigirêt û, deyewêt bigate rêkkewtinêkî nwê ke le heman katda çareserî prrogramî mûşekîyi êran û destirroyşituwîyi êran bikat le tewawî nawçeyi rojhellatî nawerrastda, le 'êraq û le sûriya û yemen û ẍezze û şwênekanî dîkeş. bellam meseleke teniya peywest nîye be îdareyi emirîkawe, bellku debêt êranîş leberçaw bigîrêt, betaybetî ke hellbijardinî serokayetî dekrêt lew û llateda, herçende dwaxirawe bo mangî tşrînî yekem, dwatir eger êran dest hellinegrêt le pîtandinî yoraniyom, ewa gftugokan hîç manayekiyan nabêt.
* kewate eme ewlewîyetî karî serekîyi îdareyi serok baydin debêt lem nawçeyeda, aya hellwêstî wllatanî dîkeyi nawçeke le ast em kêşeyeda çî debêt?
- min pêm waye eme kêşe serekîyeke debêt û em kêşeyeş buwete cêyi nîgeranîyi wllatî îsirrayl û herweha ew wllataneyi dîkeyi nawçeke ke bem dwayiye rêkkewtinî aşitî û asayîkrdineweyi peywendîyekaniyan legell îsiraylda wajo krd, wek îmarat û beḧreyin û sudan, be heman şêwe ew wllataneş ke neçûnete nêw em hawpeymanêtîye stiratîjîye legell îsirraylda wek 'uman û s'udiye.
* eyi pêt waye wîlayete yekgrtuwekanî emirîka le sayeyi îdareyi nwêda nîgeranîyekanî em wllatane leberçaw degrêt, bew pêye rawêjiyan pê dekat, pêş eweyi siyasetêk, yan hellwêstêkî diyarîkraw le ast êranda bigirêteber?

- lem rojaneyi dwayîda tonî bilînikin raygeyand ke rawêj legell îsirraylda dekat lebareyi gftugokanewe, herçende min dllinya nîm leweyi ke îdareyi nwêyi emirîka em kare encam bidat, yan na, çunike pêşitirîş û le sallanî 2013 da îdareyi emirîka raygeyand ke lem bareyewe rawêj legell îsirraylda dekat, bellam em kareyi nekrd, herçende renge em careyan ewan waneke fêrbûbin. herçonêk bêt pêm waye eweyi le maweyi çend hefteyi dahatûda rûdedat, îsirrayl legell ew wllataneyi bem dwayiye rêkkewtinî aşitîyan legellda krd, herweha be hawbeşî legell s'udiye û mîsirda pêşniyarî xoyan dexenerrû lebareyi eweyi pêwîste îdareyi emirîka mamelle legell êranda çon bikat, umêdekeş eweye ke em bîrkrdinewe stiratîjîye lelayen îdareyi serok co baydinewe nadîde negîrêt, her wek çon le katî gftugokanda lebareyi rêkkewtine etomîyeke legell êranda serok obama em pêşniyaraneyi leberçaw negrt.


* her le peywendî be îsirraylewe, aya pêt waye îdareyi nwêyi emirîka fşarî ziyatir bixateser îsirrayl bo eweyi berewpêşçûnî berçaw bêtedî le çareserkrdinî kêşe û nakoyiyekanî legell felestînda?
- eweyi le êstada bedî dekrêt eweye ke felestînîyekan perawêz xirawn, bellam êsta ewan umêdî ewe deken ke îdareyi serok baydin hawşêweyi îdareyi barak obama bêt le mamellekrdin legell em prseda, bellam pêm waye felestîyekan tewaw be helledaçûn lem ruwewe, herçende eme ta radideyekîş bende beweyi felestînîyekan çi siyasetêk degirineber, eweyi le êstada bedî dekrêt, eweye ke meḧmûd 'ebas dawayi encamdanî hellbijardinî perlemanî krduwe, ke le mangî ayarda bikrêt, dwatirîş hellbijardinî serokayetî bikrêt, ke pêm waye amancî serekîyi em hellbijardinaneş eweye ke emirîka be şêweyekî çirrtir bêtewe naw kêşeyi felestîn û îsirraylewe, herçende sererrayi eweyi renge hendê amajeyi biçûk hebêt lelayen em îdareyewe le ast felestînîyekanda, bellam co baydin raygeyand ke balliyozxaneyi wîlayete yekgrtuwekanî emirîka le qudisewe nagerrênêtewe bo tel ebîb, bellam renge kunisullgerîyi emirîka le qudisî rojhellat bikatewe û hawkarîyi abûrî be felestînîyekan bidat, lewe ziyatir pêm wanîye îdareyi baydin katî xoyi û bayexdanî xoyi terxan bikat bo hênanedî aşitîyek ke îdareyi barak obama serkewtû nebû le desteberkrdinîda, le katêkda ke îdareyi obama le hemû serokekanî dîkeyi emirîka ziyatir dostî felestîniyekan bû.