grîgorî eftandîliyan şareza û taybetmendî siyasetî rojhellatî nawerrast û siyasetî dereweyi emirîkaye, le êstada le zanikoyi boston wanebêje le skûllî pardî bo dîrasatî cîhanî û bo maweyi 20 sall wek şrovekarî karubarî rojhellatî nawerrast le herdû wezaretî bergrî û dereweyi emirîka karî krduwe. gullan le miyaneyi dîmaneyekda çend prsiyarêkî araste krd, ke tewerekanî peywendidar bûn be siyasetî dereweyi îdareyi serok donalld tiremp û prsî germî hellbijardine serokayetîyekeyi emirîka û pêşbînîyekanî peywest be derencamî ew hellbijardinanewe.

* sereta demanewêt bzanîn têrrwanîn û hellsengandinî êwe bo siyasetî dereweyi îdareyi serok donalld tiremp le ast nawçeyi rojhellatî nawerrastda çîye?.
- le rastîda beşêk le siyasetî dereweyi îdareyi serok donalld tiremp le ast nawçeyi rojhellatî nawerrast, ewe buwe ke hêzekanî emirîka lem nawçeye bikêşênewe û biyangerrênêtewe bo wllat, çunike ew le serwextî hellmetekanî hellbijardine serokayetîyekeyi sallî 2016da em bellêneyi xiste rû, kewate eme beşêke le stiratîjiyetekey. lelayekî dîkewe îdareyi serok tiremp guşarêkî tundî abûrîyi beser êranda sepanduwe, herçende neygeyandote hellgîrsandinî ceng legell ew wllate. emane be şêweyekî gşitî xeslletekanî siyasetekeyetî emirîkan le ast em nawçeyeda. dwatir kêşe û nakokîyi îsirrayl û felestînîş heye, ke layengîrîyekî tewawî serok wezîranî îsirrayl (binyamîn netinyaho) dekat, be bê eweyi twanîbêtî rêkkewtinî aşitî le nêwan îsirrayl û felestînda bedî bihênêt. herweha lem ruwewe serok tiremp deyewêt bangeşe bo ewe bikat ke herdû wllatî îmarat û beḧreyin peywendî dîplomasîyaneyan legell îsirraylda drust krduwe, bellam eme nebotehoyi bedîhênanî aşitî le nêwan îsirrayl û felestinîda.
* êwe amajetan be drustibûnî peywendîyi dîplomatî krd le nêwan îsirrayl û îmarat û beḧreyinda, aya pêtan wanîye eme nmûneyi mamelleyekî binyatinerane û berhemdarî îdareyi serok donalld tirempe legell kêşeyi em nawçeyeda, aya em rêkkewtinane nabinehoyi başitirkrdin û seqamgîrkrdinî doxî em nawçe şllejawe?

- nexêr min bawerrm wanîye, herweha ême dezanîn ke hewllekanî hênanearayi aşitî le nêwan îsirrayl û felestînda, negeyşitine hîç encamêk, ewîş be radideyekî zor behoyi eweyi serok tiremp layengîrî bo îsirrayl dekat, wek danpêdanan be qudis wek paytextî îsirrayl û gwastineweyi balliyozxaneyi emirîka bo ew şarew, didanpêdanan be serwerîyi îsirrayl beser berizayiyekanî colanda, ke hemû em hellwêst û hengawane bûnetehoyi eweyi emirîka nebête miyangîrêkî bawerrpêkraw le peywendî be kêşeyi îsirrayl û felestînewe, lebrî ewe peywendî dîplomasî le nêwan îsirrayl û hendê wllatî kendaw (îmarat û beḧreyin)da drust buwe, emeş wek destkewtêkî gewre xiraye rû, bellam eme serî nekêşa bo aşitîyekî drêjxayen le nêwan îsirrayl û felestînda.
* be têrrwanînî êwe hokar û pallinerî serekîyi em rêkkewtineyi nêwan îsirrayl û em dû wllate 'erebiye çî bûn, cge lewe ke êran be herreşeyekî hawbeş bo ser xoyan dezanin?.
- le rastîda hendê berjewendîyi abûrî hen bo îsirrayl û bo îmaratîş, be şêweyekî taybetî bo drustkrdinî peyundîyi bazirganî le nêwaniyanda, bellam pêm waye prsî êran hawpeymanêtî û peywendîye dîplomatîyekanî ptewtir krd. herweha pêş sallî 2020îş hendê peywendî le nêwan îsirrayl û îmaratda hebûn, ke hemuwan deyanwîst aşkra nebêt. bellam be dllinyayiyewe rqî hawbeş le ast êranda hawkar buwe bo eweyi ew dû wllate peywendîyi dîplomatî legell yektirda dabmezirênin. legell eweşda em peywendîye layenî abûrî û herweha layenî geşitiyarîyş lexo degrêt, bo nmûne zorêk le îsirraylîyekan deyanewêt bo pşû rûbikene îmarat.
* bellam ta çi radideyek em rêkkewtine ke (îdareyi serok tiremp bangeşeyi ewe dekat serkewtinêkî dîplomatî gewreye) le dûbare hellbijardineweyi donalld tirempda hawkar debêt?.
- min pêm wanîye hawkar bêt le dûbare hellbijardineweyi serok tirempda, çunike katêk tiremp le sallî 2017da desellatî grtedest, bangeşeyi encamdanî rêkkewtinî sedeyi dekrd, wate hênanearayi aşitî le nêwan îsirrayl û felestînda, ke herwek amajem pêkrd, eme be hîç derencamêk negeyşit û neytwanî em amance bedest bihênêt, kewate em rêkkewtine bedîlane hawşan nebûn legell bedesthênanî rêkkewtin le nêwan îsirrayl û felestînda, ke umêdî eweyi hebû bedî bihênêt katêk desellatî grtedest, bellam be dllinyayiyewe ew kesaneyi nêw emirîka ke pşitiywanî le îsirrayl deken, eme be hewllêk dezanin bo hawkarîkrdinî îsirrayl bo şkandinî ew goşegîrîyeyi em wllate bedestîyewe denallênêt le rojhellatî nawerrast û, damezirandinî peywendîyi dîplomatî ziyatir legell cîhanî 'erebîda, kewate lem ruwewe eme hawkar debêt bo binike cemawerîyekeyi le ruwî siyasiyewe, bellam rayi gşitî emirîka sersam nakat beweyi serok tiremp hengawî gewreyi hellgrtuwe berew aşitî le rojhellatî nawerrastda.
* aya be şêweyekî gşitî detwanîn billêyin ke donalld tiremp rastgo buwe legell ew bellênaneyi le serwextî hellbijardinekanî pêşûda xistinye rû?.
- ta radideyek bellê, yekêk le bangeşe serekîyekanî tiremp le serwextî hellbijardinekanî sallî 2016da ewebû ke emirîka le çendîn şerrewe glawe le rojhellatî nawerrastda, ke bargranîyekî zoriyan bo emirîka drust krduwe û raygeyand ke ême bem şêweye têwenaglêyin, emeşî krde bellênî hellbijardinekan. bellam lelayekî dîkewe tiremp neytwanî ewe bedest bihênêt ke bangeşeyi bedesthênanî dekrd le peywendî be hênanearayi aşitî le nêwan felestîn û îsirraylda.
* eyi hellsengandinî êwe bo herreşekanî em dwayiyeyi îdareyi serok tiremp bo kşandineweyi balliyozxaneyi wllateke le 'êraq çîye?
- be têrrwanînî min eme gemeyekî metirsîdarî siyasî bû, çunike kşandineweyi sercem hêzekanî emirîka lem satewexteda û daxistinî balliyozxaneyi emirîka le 'êraq, amajeyek be dujminekan dedat ke emirîka le barî hellatindaye, pêm wanîye eme xizimet be seqamgîrîyi wllatî 'êraq bikat. herçende bas lewe krawe ke qebareyi bûnî hêzekanî emirîka le 'êraqda kem bikrêtewe çunike fermande serbazîyekan basî kemkrdineweyi em hêzaneyan krdwe, bo nmûne le pênc hezar serbazewe bo sê hezar serbaz, bellam be rayi min baskrdin le daxistinî tewawî balliyozxaneke herreşeyekî betall bû derencamêkî zorîşî bedest nehêna.
* aşkraye ke êran hêzêkî destirroyşituwî karîgere le nêw 'êraqda û aşkraşe ke êran û emirîka çendîn kêşe û nakokîyan heye, bellam aya pêt waye emirîka lem gemeyi bedesthênanî destirroyşituwîyeda le nêw 'êraqda leberamber êran serkewtu buwe?.
- sereta debêt ewe billêyin ke debêt ḧkumetî 'êraq hawsengîyekî hestiyar rabigirêt, wate debêt hewllbidat başitirîn peywendîyi legell êranda hebêt, ke dewlletêkî drawsêye, herweha başitirîn peywendî legell emirîkada hebêt, ke le ruwî serbazîyewe û ta radideyekîş le ruwî abûrîyewe hawkarîyi dekat, bellam pêm waye, her leber emeşe ke bawerrm waye herreşeyi daxistinî balliyozxane û kşaneweyi yekcarî le 'êraq lelayen tirempewe, hengawêkî jîrane nebû, çunike eme ziyatir le berjewendîyi êranda debêt.
* aşkraye ke emirîka guşarêkî abûrî û darayî qursî beser êranda sepanduwe, ke hendê pêyi dellên şerrêkî abûrî, egerçî negeyşitote radideyi şerrî serbazî, prsiyareke eweye ta çi radideyek em rêçkeyeyi emirîka le beramber êranda amancekanî xoyi pêkawe?.
- renge bitwandrêt mşitumirrî ewe bikrêt ke guşarî abûrî leser êran botehoyi lawazkrdinî ew wllate, bellam nebotehoyi gorrînî desellat û reftarî êran, raste renge êran dahat û darayî ewtoyi leberdestda nebêt bo eweyi bîdate ḧzbulla le lubinan, yan hendê le grupekanî dîke, leber eweyi naçare kar leser prse nawxoyiyekan bikat, bellam umêdî îdareyi serok donalld tiremp beweyi ke guşarî abûrî bibêtehoyi gorrînî desellat le êranda, bedî nehatuwe, kewate eger lem ruwewe lêyi birrwanîn, ewa eme şkste, lelayekî dîkewe kşaneweyi îdareyi tiremp le rêkkewtinî etomî le sallî 2018 hîç şitêkî negorrî, cge leweyi le êstada êran ziyatir lew rêjeye yoraniyom depîtênêt ke le rêkkewtinekeda rêgeyi pê bû. kewate le hendê ruwewe em siyaseteyi tiremp botehoyi eweyi doxeke metirsîdar bikat le peywendîdî be prsî etomîyewe.
* her lem ruwewe detwanîn amaje be yekêk lew rexinane bikeyin ke le îdareyi serok tiremp degîrêt, beweyi neytwaniywe, yan neystuwe kodengîyekî cîhanî drust bikat le ast kêşe û teḧedidîye cîhanîye hawbeşekanda, emeş le ast mamellekrdinî legell êranîşda raste, boçûnî êwe lem ruwewe çîye?.
- be dllinyayiyewe min hawrram legell em hellsengandineda, çunike eger ême le hawpeymanekanî emirîka le ewrupa û rojawa birrwanîn wek berîtaniya û ellmaniya û ferrenisa, ewa hemûyan dijî ewe bûn emirîka desteberdarî rêkkewtine etomîyeke bêt û hawrra nebûn legell bîrokeyi mumareserkrdinî guşarî abûrî le dijî êran, bem dwayiyeş emirîka le netewe yekgrtwekanda raygeyand ke dawayi dûbare sepandineweyi szakan beser êranda dekenewe, bellam hîç wllatêkî dîke em dawayeyi nekrduwe, kewate le peywendî be prsî êranewe wa derdekewêt ke emirîka taklayenane kar bikat. herweha tiremp rexineyi le nato grt û grftêkî zor heye le nêwan emirîka û zorêk le hawbeşekanî le nêw natoda, le rêkkewtinî parîsî taybet be jînge kşayewe, kewate le sayeyi îdareyi tirempda emirîka le nzîkewe kar legell hawpeymanekanîda nakat.
* ême le hellbijardine serokayetîyekeyi emirîka nzîk debînewe, aya pêt waye eger co baydin serkewtin bedest bihênêt, gorranikarîyekî gewre le siyasetî emirîka le ast rojhellatî nawerrastda degrêteber?
- be dllinyayiyewe le nêwan berrêz baydin û berrêz tirempda lebareyi rojhellatî nawerrast ciyawaz debêt, pêm waye co baydin hewllekanî dexatewegerr le peywendî be kêşeyi felestîn û îsirraylewe û siyasetêkî taklayenane nagrêteber, çunike taweku aşitî le nêwan îsirrayl û felestînda drust nebêt, astêk le naseqamgîrî le rojhellatî nawerrastda le arada demênêt. herweha co baydin sebaret be kêşeyi yemen û prsî mafekanî mirov be çeşnî donalld tiremp le ast s'udiyeda nerm nabêt.
* bellam aya pêt waye co baydin serkewtin bedest bihênêt le hellbijardinekanda?.
- le rastîda behoyi qeyranî kovîd-19ـewe egerî serkewtinî tiremp le raprsiyekanda dabeziywe û xellkî emirîka be çawî rexinegranewe le çonêtîyi îdaredanî petake derrwanin, herweha nîgeranîyekî zor lebareyi abûrîyi emirîkawe heye. herweha donalld tiremp serokêkî asayî nîye û rayi gşitîyi emirîkaş peroşî ewen serokêkî asayiyan hebêt, leber em hokarane ewa egerî ewe heye co baydin serkewtû bêt le hellbijardinekanda.