ھellbijardine pêşwextekeyi ٦î ḧuzeyranî daھatû le'êraqda le êstawe qsew basêkî zor ھelldegrêt; lem gftugoyeyi gullan ke ilegell perlemantar dktor xalîde xelîl sazdra, berrêziyan pêyi waye yasayi nwêyi ھellbijardin kemukurtî zorî têdaye û lejêr fşarî şeqam û xwastî xellkî bo xizimetguzarîyekan û wîstî ḧzbe gewrekanî şî'e peleyi têda krawe.. lêreda puxteyi qsekanî dexeyinerrû.

a: şemall nurî
dktor xalîde xelîl perlemantarî 'êraq : hemûman ew rastî ye dezanîn ke hellbijardinî pêşwexte leser fşarî şeqam û xopîşanderan û wîstî xellkî bo xizimetguzarîyekan encam dedrêt, emeş bemebestî gerraneweyi seqamgîrî û xoşguzeranî bo 'êraq û dabînikrdinî pêdawîstiyekanî xellkî ye, tenanet hellbijardinî pêşwexte leberinameyi kabîne wezarîyekeyi serok wezîrandaye, hellbijadin mafêkî destûrî û yasayî hawllatiyane bellam pêwîstî berêkarî destûrî û yasayî û xoamadekrdin û dabînikrdinî zemîneyekî lebar heye betaybetî lem barudoxe sexteyi koronaw qeyranî darayî û bûnî kemukurtiyekî zor le nzamî hellbijardin û yasakew çendîn bwarî dîkeyi taybet be lîstî dengderan û nawaqî'î nzamî fre bazne le wllatêkî fre neteweyî û ayinî û pêkhatew kemîne û milmilanêyekî sextî ḧzbî û mezhebî boye lêreda debêt wellamî ew prsiyare bidrêtewe ke nzamî fre bazne çî gorranikarîyek legell xoyda bo 'êraqîyekan dehênêt? lekatêkda xudî yasayi hellbijardin ke le perlemanî 'êraq têperrênraw xêrayî û peleyî pêwe diyar buwew pêwîstî behemwar krdinewe heye û çendîn layenî kemukurtî û birrgeyi lawazî têdaye, em yasaye ke 'êraq beser çend bazneyekî hellbijadrinda dabeş dekat narûnî û grftî gewreyi lêdekewêtewe, çunike 'êraq wllatî pêkhatew kemînekan û ayine ciyawazekane, eme wêrrayi eweyi hemwarkrdineweyi yasake debêt be tewfuq lenêwan layene siyasîyekan û fraksiyonekanda bêt, eme bew manaye nayet ke ême dijî hellbijardin bîn, bellku tewafuqî layene siyasîyekanî kurdistanî asane bellam xo debêt hellbijardin le nawçe cênakokekan yeklayî bibêtewe yaxud layenî kemukurtî taybet be fre bazne çareser bikrêt bo nmûne hendêk nawçe heye jmareyi danîşitwanekeyi kemew hendêkî dîke heye zore tenanet ême ta êsta xawenî serjmêrîyekî gşitî rasteqîne nîn û astî geşeyi dîmukratî le'êraq behawşêweyi wllatêkî weku berîtaniya nîye ke nzamî fre bazneyîyi têda cêbecê dekrêt . beşêweyekî gşitî min pêm waye yasayi nwêyi hellbijardin derencamekanî leweyi pêşû başitir nabêt û seqamgîrîyi bo wllateke nahênêt, çunike ême ta êsta nemantwaniywe bigeyine dewlletî dameziraweyî hawllatîbûn û dîmukratiyekî pêşkewtû ta be nzamî takekesî û fre bazneyî hellbijardin encam bideyin, herboye merc nîye em hellbijardine pêşwexteye seqamgîrîyi bo 'êraq bhênêt. min lexwast û wîstekanî şeqam û hawllatiyanî 'êraqî geyşitûm ke wllatêkî seqamgîr û xoşguzeran û dadperweryan dewêt û bedewlletî dameziraweyî û hawllatîbûn xwast û wîstî hemûmane û le ١٧ sallî ḧukmirranî pêşû ew hemû helle û nehametîye bêzar bûn û gorranikarîyan dewêt , lenaw em hemû kemukurtî û naseqamgîrîyi û destêwerdan û milmilanê siyasî û ḧzbiyaneda debêt waqî'bîn bîn û hengawekan bewuriyayî û hestiyarîyewe binêyin û qonaẍ beqonaẍ bo pêşewe biçîn, çunike renge ledahatûda ledwayi em hellbijardine 'êraq biçête qonaẍî naseqamgîr û perlemanêkî naşarezaw dûr le psporayetî yewe , min berdewam legell lîstî daxirawda bûm bo eweyi ḧzbekan bitwanin kesanî şarezaw betwana binêrine naw perleman û zortirîn yasa û edayan hebêt , grfteke lêreda lewedaye le'êraq ḧzbe gewrekanî şî'e û hozekan zor beasanî detwanin nwênerî xoyan bixizênine naw perlemanewe bepêçewaneşewe kesanî şarezaw nasiraw lenaw nzamî fre bazneda derineçêt , lekatêkda wllat pêwîstî bekesanî nwê û şareza heye tenanet lem nzameyi êstayi hellbijardinda zor zeḧmete em hemû kesane leser ḧkumetêk rêk bikewn bemeş egerêkî zor heye ledwayi hellbijadineke wllat bikewête naw poşayiyekî ḧukmirranî û îdarîyi yewe , min weku nwênerî pêkhateyekî giring ew rastî ye dezanm ke pêkhatekan û kemînekan mafiyan dexurêt , bo nmûne nawçeyeke pêkhateyi şî'eyi têda zore lekatêkda pêkhatekanî dîkeşî lê ye keçî zorîne bo pêkhateyi şî'e deçêt û pêkhatekanî dîke feramoş dekrêt û emeş naseqamgîrîyi lêdekewêtewe . lelayekî dîkewe ta êsta kêşeyi îdarîyi leser ziyatir le ٨٠ qezaw naḧye heye ke debêt yekla bikrênewe eme cge leweyi kêşeyi amarî danîşitwanîşman heye û nakrêt pşit be dataw amarekanî wezaretî plandanan bibestîn bo nmûne eger pşit bedatakanî ٢٠١٤ û ٢٠١٨bibestîn ke bo nmûne jmareyi danîşitwan ٤٠ miliyon kese ke bepêyi destûr her kursî yek bo ١٠٠ hezar kes ewa debêt ٤٠٠ perlemantar hebêt lekatêkda ême debêt jmareyi kursiyekan ziyad nekeyin , lefrebazneda ême dengman bebazneyi qezakan nedawe çunike rêjew jmareyi danîşitwaniyan ciyawaze hendêk qeza heye jmareyi danîşitwanekeyi le ٤٥ bo ٥٠ hezar kes têperr nakat lem kateda debêt pşit benaḧye û qezayi dîke bibestît û têkellî bikeyt lenaw yek bazneyi hellbijardinda , lehemû ḧalletêkda debêt pşit be danîşitwanî ١٢٠ hezar kes bibestîn , lelayekî dîkewe têkellî danîşitwanekan leruwî pêkhatew kemînew ayinî û mezhebî yewe grftêkî gewreyi nwênerayetî debêt û eme kemukurtî gewreye , herweha debêt reçawî meseleyi korona û layenî tendrustî û lêkewtekanî bikrêt ke her ybas lêwenekrawe berradeyek behoyi nexoşî yekewe encumenî nwêneranî 'êraq zorbeyi danîşitin û gftukokanî ragrtuwe .
hawkat yasayi dadgayi fîdrallî ta êsta yeklanekrawetewe , çunike bepêyi destûr debêt dadgayi fîdralî pesendî encamî hellbijadinekan bikat , başe lekatêkda komsiyon dadwer bêt û eweyi karî wurdbînî leser encamî hellbijadinekan dekat dadwer bêt û dadgayi fîdrallîş dadwer bêt hersê qonaẍî proseyi hellbijadin bedest dadwerekanewe bêt bê eweyi hîç şarezayekî hunerî û tekinîkî lehellbijadin legelliyanda bêt eme kemukurtî drust nakat , sebaret be lîstî dangderan diyaru rûn nîye û kemurkurtî zorî têdaye û debuwaye le ٢٠٢٠ serjmêrî gşitî bikraye bellam korina neyhêşit û emeş xoyi lexoyda grftêkî gewreye, emirro lew mawe kemeda pêwîstîman behengawî xêraw buwêr heye nek bûnî ew hemû milmilanê siyasî û ḧzbî ye gorranikarîyi siyasî rasteqîne îradeyi siyasî rasteqîneyi heye û emeş katî dewêt eger hellbijadinêkî rasteqînew pak û bê saxte encam bideyin debêt bigeyine xallêkî destpêkî seqamgîrîyi û rastkrdineweyi proseyi ḧukmirranî .