deyvîd ualalo şîkerewe û nûser û profîsorî karubare cîhanîyekane. pêştrîş şîkerewey asayşî nêwdewletî buwe le waşntun dî sî، le êstaşda profîsorî zanstî syasye le zankoy -Texas A&M University-Commerce- .

deyvîd ualalo şîkerewe û nûser û profîsorî karubare cîhanîyekane. pêştrîş şîkerewey asayşî nêwdewletî buwe le waşntun dî sî، le êstaşda profîsorî zanstî syasye le zankoy -Texas A&M University-Commerce- . bo qsekrdnî zyatr le rewşî êstay rojhelatî nawerast û rewtî rûdawekan û eayndey em nawçeye، gulan dîmaneyekî legelda encamda û euyş bem şêweye bîruboçûnekanî xsterû ke guzarşte le bîruboçunî taybetî xoy nek têrwanînî zankokey.
* be şêweyekî gştî çon le barudoxî êstay rojhelatî nawerast derwann؟
- le rastîda euey le rojhelatî nawerastda rûdedat tenha eu pşêwîye berdewame nîye ke le yemen yan surya yaxud êraqda deguzerêt، belku dabeş bûn bedî dekeyn leser bnemay eayînî، wek sûnne djî şîe û htd، belam debêt ewe blêyn ke bîrokey yekbûn û yekêtî sunne wehme، çunke le êstada sunne le her katêkî dîke zyatr dabeş buwe، behoy çendîn kêşewe، wek kêşey abûrî û komelayetî û rkaberî syasî û bargrjî. lelayekî dîkewe şîe heye be raberayetî êran le rojhelatî nawerastda –ke danîştwanekey nzîkey 80 mlyon kes debêt û beşêkî bçûk le têkray muslmanan pêkdehênêt-، bargrjyekî eayînî le nêwan şîe û sunneşda le aradaye، sunne be raberayetî sodye û şîeş be pêşengî êran، belam nakokî nêwan em dû wlate peyweste be baladestbûn û kontrolkrdnewe، ke le çwarçêwey hewlekanî baladestbûnîşdaye bargrjye eaynyekan rûdedat.

* euey bedî dekrêt le êstada sîstmêkî îqlîmî têkşkaw heye lem nawçeyeda، herweha dewletanî em nawçeye be dewletî şkstxwardû hejmar dekrên، bîruboçûnî êwe çîye lem bareyewe؟
- eme bende bewey aya êwe basî karakterî xeyre dewletî deken، wek da'ş، ke grupêkî tîrorîstîye، yaxud basî wlatêkî wek yemen yan surya deken، yan eweta detwanîn kurdstan wek beşêk lew prse bxeynerû. bo nmûne têrwanînî şexsî min eweye aya duay eu hemû pşêwî û ajaweyeî rojhelatî nawerast boçî hêşta kurdstanî serbexo drust nebuwe، başe boçî، çunke min çend salêk pêş êsta le hewlêr bûm – ke şwênêkî dlgîr bû û xawen xelkêkî sexawetmend û xanedan bû- û prsyarî ewem bo drust bû boçî serbexo nebêt û legel êraqda bêt û htd. belam eger basî wlatêkî wek yemen bkeyn – le peywendîda be prsyareketanewe- ewa deselatî merkezî lem wlateda nemawe û eu wlate çûnete nêw gêjawî pşêwîyewe، be çeşnî surya، em wlataneş bwar bo grupekanî wek da'ş û elqaîde û berey elnusre- ke be dlnyaîyewe ser be el qaîdeye- drust deken، ke karîgerî û destroyştuyî xoyan le nawçekeda zyatr deken û emeş debête hoy euey rojhelatî nawerast ptr le her nawçeyekî dîke berew nakokî bçêt.
* êwe bastan le kurdstanî serbexo krd، prsyareke eweye aya duay têkşkandnî da'ş zyatr eger ewe nayetearawe ke kurdstan be şêweyekî resmî serbexoyî bedest bhênêt؟
- min ewe bedî nakem، çunke eger ewe ruuydaye، ewa debû deyeyek pêş êsta ruuydaye، çunke min hemîşe bîrm krdotewe ke boçî komelgey nêwdewletî hengawhelnagrêt bo danpêdanan be kurdstanda، ke min pêm waye le beşêkîda bo helwêstî degerêtewe. leber euey kurdstanî serbexo peyamêk debêt bo turkya ke le êstada le şerdaye legel pekeke، wate komelgey nêwdewletî eme leberçaw degrêt û nayewêt hawsengî hêz têkbçêt ke turkyaş endamî natoye، leber ewe pêyan baştre kurdstan be nîmçe serbexoyî bmênêtewe، kewate lêreda tengjeyek heye، bo nmune zor zehmete bo emerîka ke karêkî lem çeşne bkat، wate eger emerîka dan be serbexoyî kurdstanda bnêt، ewa eme turkya narehet dekat û êmeş berjewendî stratîjîman heye le drêjedan be hawpeymanêtî legel turkyada zyatr lewey legel kurdda heman bêt.

* ême dezanîn yekêk le akamekanî şerî da'ş bê mtmaneyyekî qûle le nêwan pêkhate serekyekanî êraqda، aya doxeke geyştote raddeyek ke kêşekan tenha be dabeş bûnî wlateke kotayyan pêbêt؟
- eme prsyarêkî başe، le rastîda kêşeke çendîn rehendî heye، bo nmûne êwe le şerî musl brwann، prsyareke her tenha rzgakrdnî şareke nîye le destî da'ş، belku eweye dwatr çî rûdedat، çî beser muslda dêt، ke nawçeyekî sunnî gewreye le wlateda. aya hkumetî merkezî le bexda – ke şîe baladeste beserîda- deyewêt baladestî xoy lew şareşda bçespênêt، belam xêle sunnyekan û xelke mehelîyeke bem hengawe xoşhal nabn، çunke ewan nwênerayetîyekî kemyan heye le hkumetekeda be berawrd be dû sal pêş êsta. lelayekî dîkewe. dwatr aya kê şerekey musl debatewe، pêşmerge hêzêkî dîsplînkraw û meşqêkrawe، belam prsyareke eweye aya eme manay eweye ke duay rzgakrdnî musl kurd deçête eu şarewe، herweha aya şîe rêge beme dedat، aya êran rêge beme dedat. kewate lem prseda kurdstan û turkya û êran û mîlîşyakanî heşdî şe'bî û hkumetî êraq û sunne hen، wate çendîn gemekar lem prseda hen û kesîş nazanêt ke deqa û deq derencameke çî debêt.
* aya pêt waye wek beşêk le hewlekanî seqamgîrkrdnewey barudoxeke le duay da'şewe pêwîste hemahengyekî nêwdewletî û nawçeyî hebêt bo hênanearay rêkkewtnêkî syasî taweku rêgrî bkrêt le drustbûnî grupî hawşêwey da'ş؟


- eme le beşêkîda raste، çunke eu hawkarîye karêkî pêwîste bo desteberkrdnî corêk le seqamgîrî، belam nabêt be heledabçîn، têkşkandnî da'ş le muslda manay kotayî hatnî eu grupe nîye، çunke ewan dest dedene çalakî nhênî، çunke renge xak ledest bden û egerîşî zore le destî bden، belam eme manay kotayî hatnî ewan nayet، çunke wek amajem pêkrd dest deden karî nhênî û lêre û lewê hêrş deken، wate corêk le şerî gerîlayî berpa deken. le rastîda ême nazanîn rewtî rûdawekan be ç arasteyekda debn le duay rzgakrdnewey muslewe، eger eme rûbdat، çunke ême leme dlnyanîn، çunke êwe le efxanstan brwann، duay eu hemû sale ême lew wlatedayn û hêşta şerekeman nebrdotewe. take cyawazîyekî musl eweye ke layene beşdar buwekan cyawazn û her yekeşyan ecênday cyawazyan heye. kewate raste dekrêt bûtrêt pêwîste hawkarîyekî nêwdewletî hebêt le duay rzgakrdnewey musl، belam le waqî'da nakokî qûl le nêwan layene beşdarbuwekanda drust debêt، bo nmûne aya çon mamele legel kurdda dekrêt، aya dûbare perawêz dexrênewe، aya musl dedrête destî şîe، aya çarenusî sunne çî debêt، kewate amancêkî rûn le arada nîye bo duay rzgarkrdnî musl. leber ewe min pêşbînî drust bûnî grjî le nêwan sercem layene beşdarbuwekan dekem.
* aya çon le rolî êran le nawçeke be gştî û le êraqda betaybetî derwanît، betaybetî ke debînîn eu mîlîşya şîaney êran pştîwanyan dekat beşdarn le prosey rzgakrdnewey muslda؟

- le rastîda nabêt sawîlke bîn le ast xewnekanî êran le rojhelatî nawerastda. eger ême le peresendnekanî nawçeke brwanîn، wek şerî surya، şerî taîfegerî le êraq û dagîrkarî da'ş û pşêwî yemen û naseqamgîrî eminî û tenanet euey mîsrîşî bedestyewe denalênêt، ewa komelgey nêwdewletî be zehmet lem mlmlanêy deselate têdegat. kewate be dlnyaîyewe êran destroyştuuyî xoy bo derewey snûrekanî xoy drêj dekatewe. le rastîda min ktêbêkm nûsîwe û basî ewek krduwe ke çon êranî etomî، debête hoy gorînî nexşey cîwpoletîkî rojhelatî nawerast ke hêzî nêwdewletî meznîş le xodegrêt bo euey serlenwê berjewendîyekanî xoyan le nawçekeda dyarî bkenewe. be dlnyaîyewe eme cêy xoşhalî sodye nabêt ke rêberabetî cîhanî sunne dekat، leber ewe min le asoda serheldanî bargrjî bedî dekem le duay rzgarbûnî musl û eger mîlîşya şîekan destyan beserda grt، eme debête hoy gorînî hawsengî hêz le nawçekeda. herweha turkyaş le nzîkewe çawdêrî barudoxeke dekat û cûley serbazî krduwe bo snurî êraq، ke le beşêkîda bo djayetîkrdnî serbexobûnî kurdstane û le beşêkîda bo djayetîkrdnî destêwerdanî mîlîşyaî şîeye le muslda.