takîs papas، brwanamey dktoray le bwarî komelnasî syasî le zankoy yal bedesthênawe. pêştr le çendîn zanko profîsor buwe le beşî zanstî syasî، lewane zankoy esîna،

takîs papas، brwanamey dktoray le bwarî komelnasî syasî le zankoy yal bedesthênawe. pêştr le çendîn zanko profîsor buwe le beşî zanstî syasî، lewane zankoy esîna، herweha xawenî ktêbî «popolîzm û qeyranî syasî le yonan»ـe û le êstaşda profîsore le beşî dîrasatî slafî û belqan û rojhelatnasî le zankoy meqdonya. bo lêkdanewey çend prsêkî peywest be keltûrî popolîzm û karîgerîye slbîyekanî، wek le nawçûnî aştîî komelayetî، gulan dîmaneyekî legel encam da û euyş bem şêweye welamî prsyarekanî daynewe.
* eu dyardeyeî le wlatanî emerîkay latîn û nawerast û rojhelatî eurupay paş komonîstî، bedî dekrêt، eweye ke legel euey popolîzm djî keltûrî dîmukrasîye، belam ewan le heman katda hewldeden amraz û kereste û mîkanîzmekanî dîmukrasî bekarbhênn bo djayetîkrdn، yan lawazkrdnî dîmukrasî، lêreda prsyareke eweye ke be boçûnî êwe bûnî keltûrî popolîzm be beşêk le jîngey dîmukrasî، ta ç raddeyek serdekêşêt bo pekkewtnî dîmukrasî û karîgerî slbî lêdekewêtewe؟
- min le karekanmda popolîzmm wek «djî lîbralîzmî dîmukrasî» pênase krduwe، wata em dyardeye wek djî lîbralîzmî syasî xraweterû، belam le ruuy helbjardnewe dîmukrasîye. bo nmûne، natwanîn blêyn hîç yekêk le parte deselatdarekanî êstay vînzwêla û hengarya، yan yonan be tewauy pabendn be prensîpekanî lîbralîzm، belam hîç yekêkyan hereşe bo helbjardnî dîmukrasî drust naken. sernc bden nmûnekanm le beşe cyawazekanî cîhanewe hênayewe، le nawîşyanda emrîkay latîn û rojhelatî eurupa û başûrî eurupa. duwan lemane (vînzwêla û yonan) lelayen partî popolîstî çeprewewe hukm dekrên، le katêkda hengarya lelayen partî rastrewî fîdêzewe (Fidesz) berêwedebrêt.
* bas lewe dekrêt ke nebûnî lîbralîzm û bazarî azad karîgerî xrapyan lêdekewêtewe leser dîmukrasî، aya be têrwanînî êwe ta çend barudoxêkî lem şêweye dîmukrasî le nawerok û manakey betal dekatewe؟
- nzîkey çareke sedeyek lemewpêş fokoyama pêşbînî «kotayî mêjû»î krd، leber euey wek euey bawerî pêyetî، dîmukrasî lîbralî sertapay cîhanî dagîrkrduwe. eme derencamêkî pênegeyştû bû، belgeş bo ewe le salanî newedekanda، betaybetî le duay euey rûsyaî paş komonîstî sîstemêkî deselatxwazî naroşnî helbjard ke hîç le lîbralîzmî rojeawayî nedeçû، herweha bunyadî konî syasî û partayetî be başî karî nedekrd û neweyekî nuêy popolîstekan hatnearawe، herweha be hoy narêkxrawî، yan serbestîyewe bêt، bazarekan be hereşey berdewamî qeyranî abûrî û darayyewe gîryan xward. le rastîda lîbralîzm paşekşey krd û cêy sersurmanîş nîye ke paş eme jmareyekî zor le nûseranî dîke le emroda pêşbînî kotayî lîbralîzm deken.
* euey be gewherî sîstmî syasî le qelem dedrêt، brîtîye le beşdarî xelk le drustkrdnî bryarekanda، belam euey sernc dedrêt hewlî serkrde popolîstekane ke deyanewêt çemkî beşdarîkrdn bgorn bo narezayetî، wate le brî keşî aram û seqamgîrî dîmukrasî، jîngeyek bxulqênn ke naseqamgîrî balî beserda bkêşêt û damezrawe dîmukrasîyekanîş dûçarî çeqbestn bken. prsyareke eweye ta ç raddeyek em dyardeye be metrsî û hereşe dadenrêt û asteng bo beşdarî xelk le drustkrdnî bryarda drust dekat؟
- be şêweyekî gştî sê cor beşdarî heye le dîmukrasîda: yekem beşdarî narastewxo le rêy helbjardnî nwêneranî xelkewe، duwem beşdarî rastewxo le prosey bryardanda، sêyemîş narezayî şeqam ke hendêkcar ajawe û tundutîjî lêdekewêtewe. bêguman dîmukrasî lîbralî nwênerayetî، yekemyanî la pesende، lekatêkda serkrde popolîstekan palpştî beşdarî rastewxoy xelk deken. belam zor car rûdedat ke beşdarî rastewxo degorêt be xopîşandanî cemawerî serşeqam wek euey le rûdawekanî mangî dwanzdey ٢٠٠٨ le yonan ruuyda ke buwe hoy sûtandnî esîna.
* yekêk le karîgerîye xrap û metrsîdarekanî serheldanî popolîzm le nawçûnî mtmaneye le nêw komelgeda، eu kate keşêk drust debêt ke xelkî be bedgumanîyewe le prosey syasî derwann، kewate aya karîgerîyekanî drustbûnî hel û mercêkî pr le bê mtmaneyî leser aştîî komelayetî çon dekewêtewe؟
- mtmane zor grnge le wlatanî dîmukrasîda، le rastîda nebûnî mtmane karîgerî xrapî debêt leser bwarî kargêrî û debêtehoy drûstbûnî gendelî û euey pêy delên «trajîdyaî xelkî». mtmane pşt debestêt be damezrawe çespaw û nakesî û hemîşeyyekanewe، emeş be pabendbûn be lîbralîzmî syasî û hukmî yasa û parastnî mafî kemînekanewe be baştrîn şêwe desteberdekrêt.
* euey şarezayan hawran leserî eweye ke popolîstekan tenya hanî xelk deden ke xopîşandan bken le ast kemukurî û gendelîda، be bê euey hîç rêgaçareyekî guncaw û drust bxenerû bo çareserkrdnî eu kêşane، êwe çon lem doxe derwann û pêtanwaye leser kemkrdnewey eu kêşane û nehêştnî gendelî û kemukurîyekan karîgerî debêt؟
- serkrde popolîstekan xoyan wa derdexen ke planêkî syasîyan bo komelge pêye، emeş hukmî xelke le djî nuxbekan، belam hîç planêkî abûrîyan nye ke amrazî darayî û abûryan bo desteber bkat، ke bebê kêşe hukm bken. betaybetî em kêşeye lew kateda derdekewêt katêk parte popolîstekan deselat degrnedest، çunke paş ewe، naberprsyar debn lewey kepêştr wtûyane، emew sereray belêne mehalekanyan. lem haletaneda û be leberçawgrtnî euey ke xelk hêşta her leser şeqamin û dawakarîyan le deselatdare nwêyekanyan heye، eu popolîstaney le deselatdan sê bjardeyan le berdemdaye: yekem eger xezêney dewlet le halêkî başda bû، ewa syasetî wastekarî bekardênn bo bêdengkrdnî opozsyon، duwem eger abûrî dewlet le halêkî xrapda bû، ewa destdeken be cêbecêkrdnî syasetî serkutkarî، sêyemîş waz le popolîzm dehênn، ke boxoy tenya bjardeyekî tyorîye.
* euey sernc dedrêt، drustbûnî gendelîye le sîstmî eu wlataneda ke popolîzm tyayanda serheldedat، emeş nadadperwerî komelayetî lêdekewêtewe، kewate aya ta çend drustbûnî serkrde popolîstekan debête hokarêkî kalbûnewey serwerî yasa û nemanî dadperwerî komelayetî؟
- gendelî pêwendî be lawazî damezrawekan û nebûnî şefafîyetewe heye. popolîzm ta eu radeye beşdare lem dyardeyeda ke krdarekanî le xzmetî dabeşbûnî rûnî deselat û şefafîyetî asoyî û hukmî yasa bo hemû hawnîştmanîyan bebê leberçawgrtnî euey ser be «xelk» yan «nuxbe» bn، nebêt. le kotayîda û leber euey popolîzm le ser bnemay bîrokey zorîne û welaxstn bnyadnrawe، ewa debête stemkarêkî zorîne beser grupe cyawaze kemînekanda (îtr nuxbe bn، yan nuxbe nebn).