rojhelatî nawerast le serubendî gorankarîyekî xêra û hetmîdaye، lenaw em barudoxeda kurdstan derfetêkî gewrey mêjuuyî bo hatotepêşewe û hawkat serok barzanî rêberayetî prosey serbexoyî dekat

rojhelatî nawerast le serubendî gorankarîyekî xêra û hetmîdaye، lenaw em barudoxeda kurdstan derfetêkî gewrey mêjuuyî bo hatotepêşewe û hawkat serok barzanî rêberayetî prosey serbexoyî dekat û daway krduwe amadebaşî bo encamdanî rîfrandom bkrêt، belam wêray emaneş komelêk teheddî û hereşe rûberuuy kurdstan botewe û debêt amadebaşî bo rûberûbuneweyan bkrêt، lelayekî dîkewe prsî kurd leser astî hemû kurdstan corêk le cûle û ektîvbûn be xoyewe debînêt. bo qsekrdn leser rewşî syasîî êstay kurdstan û nawçeke، em dîmaneyeman legel d.aso hesenzade pspor û taybetmend le yasa û pêwendîye nêwdewletîyekan sazkrd û bemcore bo gulan hateaxawtn.
* êsta rojhelatî nawerast be barudoxêkî hestyar û aloz û gorankarî hetmîda têdeperêt û bas le dûbare darştnewey snûrekan dekrêt. aya wek psporêk le yasay nêwdewletî barudoxî êstay rojhelatî nawerast çon dexwênêtewe؟
- pêş euey şerî tîrorîstanî da'ş dest pêbkat، le serdemî îdarey corc deblîw buş-îş، bas lewe dekra nexşey rojhelatî nawerast pêwîstî be dûbare darştnewe heye، belam duay hatnî da'ş û rageyandnî xelafetî îslamî، em base bercestetr botewe، belam wêray euey em basuxwase be germî heye، min projeyekî yekdestî hemelayenî cddî bo dûbare darştnewey snûrekan nabînm، pêmwaye prsî darştnewey snûrekan katêk debête proseyekî hemelayeney cddî، ke hemû nawçeke le jêr yek deselatda bûbêt û eu deselateş leberyek helbweşêtewe، drust wek helweşanewey împratoryetî osmanî، her boye pêş euey em împratoryete leber yek helbweşêt، rêkkewtnêkî hemelayeney nêwdewletî bo dabeşkrdnî mîratî osmanî hebû، wek rêkkewtnî sayks pîko، yan wek helweşanewey fîdrasyonekanî yekêtî sovyetî pêşû، yan yugslafyaî pêşû، boye em dû fîdrasyoneş hemuuy pêkewe helweşanewe û snûrekan serlenwê kêşranewe، lem rwangeyewe debînîn rojhelatî nawerast cyawaze û hemû nawçeke le jêr destî yek deselatda nîye، heta blên hemuuy pêkewe leberyek helweşawe û debêt snûrekan serlenwê tersîm bkrênewe. boye min pêmwanîye snûrekanî hemû rojhelatî nawerast dûbare bkêşrêtewe، belam lêreda euey bedî dekrêt، eweye tuxmî naw hawkêşey hêzî eu dewletane hendêkyan behêztr bn û hendêkyan lawaztr bn، wate hawkêşeyekî tazey hêz bête arawe، her wek barudoxî êstay başûrî kurdstan ke komelgey nêwdewletî legel euey rastewxo pştgîrî projey serbexoyî başûr nakat، belam naçare mameleyekî drust legel keysî kurd le başûrî kurdstan bkat، boye lem xalewe detwanîn blêyn، cya le şerîyetî yasayî ke şerîyetî serwerîî dewlete، cya le leberçawgrtnî helumercî eînî û zeynî ke grnge le yasay nêwdewletî، belam be hoy eu mamele cyawazey le gel başûrî kurdstan dekrêt، arastey xebatî başûrî xstote ser eu rêçkey ke berew serbexoyî hengaw helbgrêt.
* serok barzanî daway krduwe ke bo rîfrandom xoamadebkrêt û pêywaye lem derfete baştr bo kurd nayete pêşewe. aya taçend em hengaw û gutare neteweyyeî bo rageyandnî serbexoyî، karîgerî le ser bûjandnewey fîkrî neteweyî le her çwarparçey kurdstan heye؟ lemeş zyatr aya taçend grnge em derfetey boman hatotepêşewe ledestî nedeyn؟
- eu derfetey serokî herêmî kurdstan bo serbexoyî wdewletî kurdstan amajey pêdekat، berastî derfetêkî grnge، xozge em derfete hemû kurdstanî bgrtayetewe، belam le êstada em derfete tenya bo başûrî kurdstane، wêray emeş debuwa lenaw bzûtnewey rzgarîxwazî kurdstanda leser astî hemû parçekan، projeyekî neteweyî hebuwaye bo euey leser ecînday neteweyî rêkbkewtînaye، em proje neteweyyeş bew manaye nîye ke her çwarparçey kurdstan be yek şêwe xebat bken، leber euey makî dabeşbûn taybetmendî bo her parçeyek drustkrduwe û debêt bepêy helumercî xoy xebat bo mafekanî bkat، belam dekra leser rehende gştîyekan rêkbkewtînaye، êstaş eger nîyet hebêt، detwanîn rêkbkewîn، eger seyrî başûrî kurdstan bkeyn، debînîn em parçeye le çaw parçekanî dîkeda hendêk hokarî mêjuuyî heye ke pêş parçekanî dîke kewtuwe le prsî serbexoyî، eger sernc bdeyn lew rojey dewletî êraq buwete endamî komeley gelan، leber euey em dewlete paşxanêkî kolonyalî hebû، herweha mandêt leser êraq hebû، her eu kat komeley gelan mercî ewe bû eu dewletey debête endamî eu komeleye debêt belên bdat rêz le mafî kemînekanî degrêt، eme buwe hokarî euey prsî kurd le başûr pêş bkewît û buwe hokarî euey corêk le nêwneteweyî bûnî prsî kurd le başûrî kurdstanda bnaxey bo drust bêt، belam em halete le parçekanî dîke bûnî nebuwe، legel eweşda eu pêşkewtn û destkewtaney le başûr bedest hatûn، karîgerî leser parçekanî dîkey kurdstan hebuwe، herweha eu be nêwdewletî bûney prsî kurd le başûrewe، meseleyeke hîç parçeyek natwanêt nkolî lê bkat û blêt karîgerî leser parçekanî dîke nebuwe.
* aya bêcge le faktere mêjuuyyekan، le êstada ç hokarêkî dîke bote hokarî euey prsî kurd nek tenya le başûr belku le her çwarparçey kurdstan werçerxanî gewrey be xoyewe bînîwe؟
- eger serncî barudoxî êstay kurdstan bdeyn، bêguman debînîn serokî herêmî kurdstan karîgerîyekî zor gewrey leser benêwdewletî bûnî prsî kurd heye، emeş leber euey leser astî her çwar parçey kurdstan hîç serkrdeyekî kurd nîye hêndey cenabî msod barzanî le ser astî nêwxoyî û nêwdewletî behêz bêt، dekrêt blêyn wcûdî berêz msod barzanî fakterêkî behêze bo ektîvbûnî prsî kurd le her çwarparçey kurdstan، legel euey hawsozîyekî nêwdewletî gewre bo başûrî kurdstan bûnî heye، belam prsî kurd le her çwar parçey kurdstan ektîv botewe، boye euey le başûrî kurdstan deybînîn، rêgexoşkere bo parçekanî dîke، boye eger lem rwangeyewe basî projey encamdanî rîfrandomîş bkeyn، eger hemû helumercekanîş be tewawetî bûnyan nebêt، ewa min pêmwaye êsta katî eweye rîfrandom encam bdrêt، leber euey le ruuy yasayyewe prsî kurd û gutarî kurdî debate nêw qonaxêkî dîke، belam emeş karêkî zorî dewêt، leber euey leser astî her çwarparçe hawdengîyekî hawbeş nîye، leser astî başûrî kurdstanîş yekdengîî pêwîst bûnî nîye، le katêkda bo projeyekî gewrey lemcore pêwîstman be dû xalî serekî heye، yekemyan: bûnî îradeye، duwemyan: jêrxane، ême le herdûkyanda kêşeman heye، sebaret be xalî yekem îradeke bûnî heye، belam wek îradeyekî hawbeş leser astî hemû ekterekanî nêw bzûtnewey rzgarîxwazî kurdstan formele nekrawe، sebaret be jêrxanîş dyare prosey dewletbûn، pêwîstî be komelêk jêrxan heye، le başûrî kurdstan zor le tuxmekanî dewletbûn bûnî heye، wate nîmçe dewlete، belam pêwîste emeş karî zyatrî leser bkrêt، leber euey hergîz hemû tuxmekan tewau nabn، lemeşda mebestm eweye nabêt prosey rîfrandom leser ewe dwabxrêt ke hemû jêrxanekanî dewletbûnman nîye، boye wêray hemû eu qeyrananey bûnyan heye، êsta helumercêkî nêwdewletî، derfetêkî grngî bo kurd drûst krduwe û nabêt ledest bdrêt. min lewe nîgeranm eger pêş kotayîhatnî şerî da'ş sûd lem derfete wernegrîn، ewa trsî ewe heye duay nemanî da'ş، eu hawsozîye nêwdewletîyeî êsta bo başûrî kurdstan heye، wek êsta nemênêtewe، boye nakrêt be hîç corêk eu derfete ledest bdrêt.
* eger her leser astî hawsozî nêwdewletî beramber başûr zyatr helweste bkeyn، dyare lenaw dewlete gewrekanda betaybetî ferensa hest be hawsozîyekî zyatr dekrêt، serok holand xoy hate hewlêr û w êstaş belênî dawe zyatr hawkarî kurdstan bkat، aya em pştgîrîyeî ferensa bo kurdstan çî lê dexwêndrêtewe؟ aya debête palpştîyek bo serbexoyî kurdstan؟
- eger negerêynewe bo salî newedekanî sedey rabrdû ke ferensa çendîn pştgîrî kurdstanî krduwe، ewa le duay euey rjêmî pêşuuy êraq rûxa، ferensa yekemîn dewlet bû ke kunslxaney le hewlêr krdewe، herweha legel hêrşî da'ş bo ser kurdstan، serok holand tenya serokî wlatêkî gewrey endamî hemîşeyî encumenî asayşî nêwdewletî bû ke her zû serdanî herêmî kurdstanî krd، boye raste xoşewîstîyekî zor gewre le nêw gelî ferensa û tenanet nawendekanî fîkr û bryar bedestîşda beramber kurdstan heye، belam prsyar eweye aya detwanîn blêyn tewauy nawendekanî bryar bedest le ferensa be aşkra pştgîrî le serbexoyî kurdstan deken؟ min pêmwaye carê natwanîn wablêyn، leber euey ferensa êsta le çwarçêwey syasetî hawbeşî yekêtî eurupadaye، xoştan dezann syasetî hawbeşî yekêtî eurupaş daway yekparçeyî êraq dekat، belam eger be dîwêkî dîkeda prsyareke bkeyn ke aya eger kurdstan bryarî serbexoyî da، ferensa ledjî radewestêt؟ min pêmwaye ferensa djî serbexoyî kurdstan nabêt، lemeş zyatr leweş dlnyam eu hereşaney duay rageyandnî dewletî kurdstan drust debn، wek eu hereşane nabn ke le sedey rabrdû le kurd dekran، le sedey rabrdû eger kurd hengawêkî way helbgrtaye، turkya û êran deyantwanî leşkrkêşî bo ser kurdstan bken، belam êsta natwann، min be xom le wezîrî pêşuuy derewey ferensam bîstuwe، eu le danîştnêkî dostaneda pêy gutîn، eger bo xotan btanewêt dewletî kurdstan dabmezrênn، xelkî dîkeş pştgîrîtan lêdekat، manay em qseye eweye ke debêt û pêwîste pêş hemû kes kurd mtmaney be xoy hebêt û jîrane hengaw helbgrêt، raste ême le nawçeyekîn ke be gurg dewre drawîn، belam debêt eu rastîyeş leberçawbgrîn le sate çarenûssazekanî neteweda hendêk derfet dêne pêşewe debêt sûd lew derfetane werbgrîn û ledestî nedeyn، boye le êsta eger zû sûd lem frsete wernegrîn، ewa debêt bzanîn، dewletan dîplomatî deken، eger barudoxeke bgorêt، ewanîş helwêstyan lewaneye bgorêt، boye debêt em frsete ledest nedeyn، herweha debêt qenaetî tewauman hebêt bewey ke debêt kurd xoy dewlet bo xoy drust bkat û bêgane serbexoyîman bedyarî bo nahênêt.
* her leser hawsozîî ferensa، ême debînîn، em hawsozîyeî ferensa şorbotewe bo naw ray gştî û nawendekanî fîkr û rêkxrawe nahkûmîyekan، her bo nmûne êsta le ser şeqamekanî parîs wêney pêşmerge dadenrêt، bîrmendanî hawşêwey rîcs dubrye û alan torîn û bîrnard hnrî lîvî pştgîrî dewletî kurdstan deken، aya taçend şorbûnewey em hawsozîye bo ray gştî û nawendekanî fîkr bo ême grnge؟
- ferensa yekêke lew dewletaney ke grngîyekî zor be dîplomatyetî nerm (soft dîplomatî) dedat، emeş manay eweye brdnepêşewey proje syasîyekan tenya be rêgey serbazî berewpêşewe naçn، belku le rêgey damudezgay ferhengî û pêwendî drustkrdn û penabrdne ber keltûr û be rêgey destebjêrî bunyadî fîkrewe deçête pêşewe، le ferensa em nawendane karîgerî gewreyan heye، betaybetî hendêk lew kesayetîyaney ke leser astî cîhan wek bîrmend seyr dekrên، bo nmûne wek bîrnard hnrî lîvî، em kesayetîye nek tenya bo kurdstan belku le zor prsî dîkeşda karîgerî leser bryaî syasî ferensa hebuwe، bo nmûne wek syasetî ferensa beramber yogslafya le ser prsî serayîvo، herweha leser beşdarî ferensa le hêrşkrdne ser lîbya be serkrdayetî nato، sebaret be kurdstanîş، bêguman hnrî lîvî karîgerî leser bryarî ferensa hebuwe leser heluystî ferensa beramber başûr û rojeaway kurdstanîş، boye be dlnyaîyewe eu nawend û damudezgayane grngn، belam bryarî kotayî le pêwendî be drustkrdnî bryar le ferensa، zyatr lay nîhade syasîyekann، debêt grngî zyatr bewan bdrêt، ewanîş eu kate helwêstî xoyan yeklayî dekenewe ke kurd eu yekrîzîyeî pêwîste lenawxoyda heybêt û eme pîşan bdat، bo euey ewanîş şahîdî ewe bden be heq kurd şaystey eweye dewletî serbexoy xoy hebêt.
* euey bo kurd cêgey xoşhalîye eweye ke emcareyan kurd be fermî le berey hawpeymanî nêwdewletî djî tîrorîstanî da'şe، emeş manay eweye kurd ne le berey sunneye û ne le berey şîedaye، aya bûnî kurd le berey em hawpeymanîye taçend fakterêkî grnge bo serbexoyî؟
- rolî kurd leruuy meydanîyewe bo rûberûbûnewey tîrrorîstanî da'ş، lehemû layek ektîvtre، emeş karîgerîyekî gewrey leser dozî kurd leser astî cîhanî drustkrduwe. wate em role waykrduwe leser rwangey cîhanîyewe mamele legel prsî kurd bkrêt، belam herçî berey şîe û sunneye legel euey ewanîş rehendêkî cîhanîyan heye û karîgerîyan leser cîhan heye، belam em bereye waqîêkî îqlîmîye، euca bo euey eu dûbereye kurd dabeş nekat، debêt kurd xoy leser hîç kam lew dûbere sax nekatewe، herçend bedaxewe le êstada kurdîş ta radeyekî kem bote eu waqîe، boye pêwîste kurd le başûrî kurdstan betaybetî û le her çwarparçey kurdstan begştî، astî têrwanînî xoy le astî îqlîmîyewe bgwazêtewe bo astî cîhanî، wate mameleyekî cîhanî legel cêge û pêgey xoy bkat، euca legel euey kurd le êsta le hewlî ewedaye le kempî dje tîrorewe pênasey çarenûsî xoy bkatewe، belam le hemankatda dîplomatîyekî jîraneş pyadedekat û hemû hêlkekanî xoy nexstote yek sebetewe، dîplomatîyekî frerehend pyade dekat û legel dewrberîşî pêwendî başî heye، bêguman em dîplomatîye frerehendeş yarmetîderêkî zyatr debêt bo euey prosey serbexoyî serbkewêt.
* dyare nawçeke le ser astî îqlîmî dabeş buwe، sodye nwênerayetî berey sunne dekat، êranîş berey şîe، euey cêgey sernce êran zor be germî dakokî le yekparçeyî êraq û sûrya dekat، le katêkda sûrya û êraq wek dû dewlet nemawn، aya êran şerêkî bêhude nakat؟
- êran syasetêkî pragmatîkîyane hawşan be berjewendî û pêgey xoy le rojhelatî nawerast pyade dekat، eger seyr bken pêwendîşî legel hkumetî herêmî kurdstan heye، emeş karêkî başe leber euey herêmî kurdstan û êran hawsêy yektrîn، eger lem rwangeyewe seyrî syasetekanî êran legel kurd bkeyn lenaw eu syasetey le rojhelatî nawerast pyadey dekat، behîç corêk nabêt pêmanwabêt ke syasetî êran leser astî rehendî dûrmewda dostî kurd bêt، leber euey êran be aşkra û cya le hemû dewletanî nawçeke raydegeyenêt ke djî damezrandnî dewletî kurdstane، boye mamelekrdn legel êran wek drawsê eme karêke debêt bkrêt، belam xogrêdanewe be êranewe behîç şêweyek le berjewendî kurdstanda nîye، sebaret bew şereşî ke êsta leser yekparçeyî êraq û sûrya deykat، eme şerêkî bêhude nîye wek êwe amajey pêdeken. leber euey ewaney bryarderî serekîn le êranda em şere be bêhude nazann û bedaxewe heta êstaş be corêk le corekan lem şereda serkewtû bûn، le duay salî 2003we ke emrîka hate êraq، êran syasetî xoy leser eu bnemaye darştuwe، ke eger le dewruberî xoy û nawçeke agrbkatewe، ewa berjewendî rojawa begştî û emrîka dexate metrsîyewe û beweş baştr xoy deparêzêt û eu prsaney wek dosyê nawkî، prsî dîmukratî û mafî mrov ke rojawa djî êran deycûlênn، deşardrênewe، rojeawayyekanîş naçar debn bo gêranewey seqamgîrî bo nawçeke mamele û danustandn legel êran bken، euca be hoy euey lem syasete serkewtû bûn، êsta êran tenya şerî bewekalet nakat، belku le sûrya efser û serbaz û pasdarî êranî rastewxo xoyan şer deken، boye mezndekan bew arasteyen ke leber euey sûdyan lem naseqamgîrîye wergrtuwe، ewa le eayndeda em bazneye frawantrîş bkenewe.
* basî ewetan krd be şêweyekî gştî bzavî kurdî le her çwarparçey kurdstan ektîv buwe، aya pêwîste pêwendî parçekanî dîke legel başûrî kurdstan çon bêt؟
- eger sereta basî rojhelat bkem، hemîşe pêwendyekî zor ptew le nêwan başûr û rojhelatî kurdstan hebuwe، tenanet le roje prşngdarekanda xebatî hawbeşîş hebuwe، wek beşdarî hêzî barzanîyekan le komarî kurdstanda، boye êstaş min her way têdegem ke dîd û boçûnî herdûk layan zor lêk nzîke، rojgarêkî zor bzûtnewey rzgarîxwazî rojhelat، xebatî xoy xewand bo euey seqamgîrîî başûrî kurdstan têkneçêt، êstaş pêmwaye eger pêwîst bêt، ewa kurdî hemû parçekanî dîke debêt qurbanî bden bo euey seqamgîrîî başûrî kurdstan têkneçêt، nabêt qet eweşman lebîr bçêt، ke wa bzanîn xewandnî prsî kurd le parçeyek le xzmetî parçeyekî dîkey kurdstandaye، dekrêt qse leser şêwazî xebat bkrêt، belam bedaxewe le hendêk nawçey başûrî kurdstan mîdyakan sansoryan xstote ser prsî kurd le rojhelat، pêwîste çon basî bakûr deken، basî rojhelatîş bken. herweha le meseley pekekeda xîtabî syasî kurdstan zor raşkawaneye. serokî herêmî kurdstan delêt: ême le brî turkya şer djî pekeke nakeyn، legel eu hemû guşarey xraye ser serokî herêmî kurdstan، belam amade nebû be pekeke blêt tîrorîst، herweha cextî leser ewe krdewe kêşey kurd le turkya kêşeyeke be syasî çareser dekrêt، amadeşn hawkarî herdûla bken، be bruay min debêt em xîtabe bgwazrêtewe bo rojhelatî kurdstanîş، bew manayeî kurdî rojhelatîş pêwîstî be zîndûbûnewey gyanî şorşgêrî heye، bedaxewe le wlatêkda dîmukratî nebêt، ke btwanîn be rêgey dyalog û syasî basî mafekanî xoman bkeyn، ewa amadebûnî krdeyî le meydaneke tenya pêşmergeye، boye grnge xîtabî syasî herêmî kurdstan beramber rojhelatîş bew core bêt، ke mafî kurd le rojhelat mafîkî rewaye û be syasî çareser dekrêt û serokayetî herêmî kurdstan çon bo bakûr amadebaşî pîşandawe hawkarî aştîyaney çareserî kêşekeyan bkat، beheman şêwe pêwîste bo rojhelatîş eu amadebaşîye pîşan bdat.