پ.د.نەزاكەت حسێن، ئەندامی بازنەی گفتوگۆ و ئەندامی بەشی ڕۆشنبیری و ڕاگەیاندنی پارتی دیموكراتی كوردستانە، لە گفتوگۆی ئەم جارە (هەرێمی كوردستان لە تێڕوانینی دەوڵەتی فیدڕاڵی عێراقدا)، بەم جۆرە دید و بۆچوون و پێشنیارەكانی خستە ڕوو:

 

ڕوئیا شتێك نییە بایۆلۆجی بێت، واتە مرۆڤ لەگەڵ لەدایكبوونیدا لەگەڵ خۆی هێنابێتی، بەڵكو وەرگیراوە، واتە مرۆڤەكان دوای لەدایكبوون و لە ماوەی ژیانیاندا بۆیان دروست دەبێت، ئەم دروستبوونەش زۆر جار پرۆسەیەكی درێژخایەنە و سەرچاوەكانی دروستبوونی ناسنامەی كەلتووری، وەك: خێزان و قوتابخانە و كەنیسە و مزگەوت و شوێنە ئایینییەكان و كەلتوور و دابونەریتی كۆمەڵگە بەشداریی تێدا دەكات. لێرەوە ئەگەر لەو ڕوئیایە بڕوانین كە ئێستا دەوڵەتی فیدڕاڵیی عێراق بەرانبەر هەرێمی كوردستان هەیەتی، كە لە ڕێگەی بڕیارەكان و دادگای فیدڕاڵی و ڕەفتاری بەشێك لە كوتلەكانی ناو پەرلەمان و پابەندنەبوونی ئەم دەوڵەتە بە درێژایی ساڵانێكی زۆر دوای ڕووخانی ڕژێمی سەدام بەو بەندانەی دەستووری وڵات كە بەرهەم هات لەلایەن تەواوی پێكهاتەكانی عێراق، بەتایبەتی ئەوەی تایبەت بە مافی گەلی كورد و قەرەبوونەكردنەوەی ئەو زیان و زوڵم و ستەمەی كە ڕژێمی پێشووی لێی كرد، دەمانباتە سەر ئەوەی كە بگەڕێینەوە بۆ ئەو باكگراوندەی كە ئەم ڕوئیایەی دروست كردووە، كە ئێستا بە زەقی نەك لە جێبەجێ نەكردنی دەستوور و مامەڵەنەكردنی دەستووری لەگەڵ هەرێم و هاووڵاتیانی كوردستان دەبینرێت، بگرە هەنگاویان بۆ لاوازكردن و نەهێشتنی ئەم قەوارەیەش ناوە، جگە لە سزا ئابووری و بڕینی بەشە بودجە و موماتەڵەكردن بە پێدانی مووچە و شایستە داراییەكانی هاووڵاتیانی ئەم هەرێمە. ئەمانە پێیان گوتین، كە ڕوئیایەك لەو دەوڵەتەدا هەیە، كە قبووڵی بوونی ئەوەی دیكەی نییە و باوەڕی بە فیدڕاڵی و دیموكراسی و فرەیی نییە، چونكە مێژوویەك لەم وڵاتە هەبووە، كە لەسەر بنەمای چەوساندنەوە و دیكتاتۆریەت و زاڵكردنی ئەم بەسەر ئەوی دیكەدا كاری كردووە، ئەمەش كەلتوورێكی بەرهەمهێناوە كە باوەڕبوونی بە پێكەوەیی سیاسی و پێكەوەیی بەشداریی حوكمڕانی نییە، و ڕوئیای تاكڕەوی و یەك دەسەڵاتی حوكمكردنی هەیە و، زیهنییەتی ئەوە وەرناگرێت، دیموكراسییانە وڵات بەڕێوە بڕوات.

فرەیی لە ناو ئەم ڕوئیایەدا بریتی نییە لە فرەیی لە حوكم و فرەیی لە مەزهەب و ئایین و نەتەوە جیاوازەكاندا، بە مانای بەشداریكردن لە بەڕێوەبردنی وڵات و حوكم و دابەشكردنی بودجە و سەرچاوەكانی داهاتی ئەم وڵاتە بۆ نەتەوە و ئایین و مەزهەبە جیاوازەكان، هەریەكەیان بە پێی شایستەی خۆی، بەڵكو خولیایەكە و ویستەكە هەمیشە بۆ گەڕانەوەیە بۆ یەك مەزهەب و یەك لایەن حوكمكردن و ئەوی دی ژێردەستەبوون و سەركوتكردن، ئەو بنەماییەی كە دوای ئازادبوونی عێراق بۆ ئەم وڵاتەی لەسەر دانرا، كە ئەم بەشدارییە پێكەوە بكەن، بە شتێكی بەسەردا سەپاو دەزانن لە ناو ئەو ڕوئیایەی كە لە عێراق هەیە. ئەوانەی دەستتێوەردان دەكەن و بەرژەوەندییان لەم وڵاتەدا هەیە، لە وڵاتانی ئەقلیمییەوە پشتگیریی ئەو بۆچوونە دەكەن، كە یەك مەزهەب و یەك نەتەوە حوكمڕانیی ئەم وڵاتە بكات و، هێشتا باوەڕبوون بە زۆرینە و كەمینە زاڵە تیایاندا، غیابی ئەم باوەڕنەبوونە بە فرەیی و بەشداریپێكردنە، وای كردووە كە هەمیشە بنەماكانی پێكەوەژیان ویەكتر قبووڵكردن لاواز بێت، مەترسیی ئەم ڕوئیایەش ئەوەیە كە بووەتە بەشێك لە مێنتاڵیتی و قەناعەتی مینتاڵیتییش دەستكاریكردنی ئاسان نییە.

بەداخەوە ئەو ئامرازنەی كە كاریگەرییان بۆ سەر ئەم ڕوئیایە هەیە، ئەكتیڤ نەكراون بۆ پیادەكردنی ئەو دەستوورەی بە هەموومان دامانڕشت بۆ ئەوەی عێراقێكی سەقامگیر و دیموكراسی دابمەزرێنین. ئەگەرچی وەك خۆم لەگەڵ ئەوە هاوڕام كە زوو بوو بۆ ئەوەی كە ئێمە دەوڵەتێكی دیموكراسیمان بەو خێراییە بوێت. ئەگەر هەر ویستیشمان وابوو، دەبوو ئامرازەكانی وەك ڕاگەیاندن و پەروەردە و هۆشیاریی كۆمەڵایەتی لە ڕێگەی ڕێكخراوەكانی كۆمەڵگەی مەدەنییەوە كارا بكرابانەوە، بۆ ئەم باوەڕی فرەیی و حوكمڕانیی پێكەوەیی و بەشداریپێكردن و دداننان بە مافی ئەوی دی و، هەموو لایەك پابەند بن، بەوەی دەستوور بۆی دیاری كردوون، تاكو نەگەیشتاینایە بەم بنبەستی لێك تێنەگەیشتنە.

 هەر چەندە ڕەنگە بۆ ڕوئیای عێراق و عێراقییەكان بەرانبەر هەرێمی كوردستان باسەكە كەمێك قووڵتر بێت و ڕەگی لەگەڵ ئەومێژووەدا هەبێت كە ڕژێمەكانی پێشوو بە درێژایی دەسەڵاتیان كوردیان ناشیرین كردووە و هەوڵی سڕینەوە و پاكتاوكردنیان داوە و، بە چەندین ناو و ناتۆرە و تۆمەتباركردن ناویان هێناون، بۆیە چاندنی تۆوێك لە ژینگەیەكی ئامادەنەكراودا هەر ئەمەی لێ دروست دەبێت. دیموكراسی و فرەیی و یەكترقبووڵكردن و باوەڕبوون بە سیستمی فیدڕاڵی و هەرێمایەتی لە ژینگەیەكدا كە نە مێژووی، نە مەزهەبی نە پەروەردەی، نە كەلتووری نە میدیای ئەزموونی هەبێت، ئەستەمە، دەرهاویشتەكەی ئەوەیە كە ئەمڕۆ دەیبینین و بگرە كار بۆ ئەوەش دەكرێت، ئەو دەستوور و بنەمایانەی كە بۆ ئەم وڵاتە داڕێژراون دوای نەمانی ڕژێمی پێشوو هەڵبوەشێندرێتەوە و وڵات بچێتەوە سەر سیستمی دیكتاتۆریەتەكە و بكوژ و ببڕ هەر خۆیان بن.