مامۆستا سەعید عەبدولڕەحمان گولی شارەزا لە زانست و شەریعەتی ئیسلام بۆ گوڵان: هەموو لایەن و حزب و گرووپە ئیسلامییە سیاسییەكان بۆ كورسیی دەسەڵات كار دەكەن، نەك بۆ ئیسلامی ڕاستەقینە
لە دوای ڕووخانی خەلافەتی ئیسلامی لە ئەستەنبوڵ، لە میسر لەسەر دەستی سەید قوتب ئیخوان موسلیمین دامەزرا، پاشان چەندین بیر و هزری دیكە لە چوارچێوەی ئیسلامی سیاسیدا دامەزران، كە هەر هەموویان لەگەڵ دابەشكردنی ئیسلامدا بوون بۆ عیبادات و ئیسلامی سیاسی، ئەو ئیسلامی سیاسییانە لە لای ئێمەش وەكو هەرێمی كوردستان، بیروباوەڕی توندوتیژیان هەیە و هەر یەكەی لەلای خۆیەوە بە ئارەزووی خۆیان فتوا دەدەن. بۆ ئەو پرسە و چەندین پرسیاری دیكە گۆڤاری گوڵان دیمانەیەكی لەگەڵ مامۆستا مەلا سەعید عەبدولڕەحمان گولی، وتارخوێن و پێشنوێژ لە مزگەوتی هیزل لە ئیدارەی سەربەخۆی زاخۆ و شارەزا و پسپۆڕ و لە زانست و شەریعەتی ئیسلام ئەنجام دا .
* لە دوای ڕووخانی خەلافەتی ئیسلامی لە ئەستەنبوڵ، بۆ دووبارە گێڕانەوەی خەلافەتی ئیسلامی ڕێكخراوی ئیخوان موسلیمین لە میسر دامەزرا، دواتر فیكری ئیخوان بووە فیكرێكی جیهانی، ئەمەش بووە هۆكاری ئەوەی ئیسلام دابەش ببێت بۆ سیاسی و عیبادەت، ئایا ئەم دابەشكردنەی ئیسلام بۆ ئیسلامی سیاسی تاچەند خزمەتی بە ئیسلام كردووە؟
- خودای گەورە دینێكی بۆ ئێمە هێناوە كە دینی ئیسلامە (ان الدین عند الله الاسلام) و لەو دینەشدا خودا ئەمری بە هەمووان كردووە، وەكو دەفەرموێت (واعتصموا بحبل الله جمیعا ولا تفرقوا)، واتە هەموومان بە یەكەوە دەست بەو دینەوە بگرین بە بێ دووبەرەكی و، نەبینە لایەن لایەن و حزب حزب، هەر بۆیە بۆ ئێمە دیاری كراوە كە ئیسلامی ڕاستەقینە هەیە و ئیسلامی حزبایەتیش هەیە، ئیسلامی ڕاستەقینە ئەوەیە كە لای خودای گەورەوە هاتووە بۆ پێغەمبەر(د.خ) و ئومەتەكەی و مرۆڤایەتی، كە ئەو ئیسلامە یەك هزر و بیر و مەنهەج و دەستوورە و، هاوبەشە بۆ هەموو مرۆڤایەتی، كە هەموو دەستوورەكەشی قورئانی پیرۆز و فەرموودەی پێغەمبەرە (د.خ) بۆیە لەو دەستوورەی كە قورئان و فەرموودەی پێغەمبەرە دەربچێت، ئەوە دەبێتە هۆكاری دووبەرەكی و ململانێ لە نێوان خەڵك و لەو كاتەی ئەو قورئانە بۆ پێغەمبەر(د.خ) كە لە ماوەی 23 ساڵدا دابەزیوە، ئەوەی هەیە لە لای ئیسلامی سیاسی قابیلی گۆڕانكارییە، هەر سەركردە و لایەنێكی ئیسلامی سیاسی بەپێی بەرژەوەندیی خۆیان بۆ ئەوەی بگەنە دەسەڵات كار دەكەن و تەفسیری ئایینەكە دەكەن، هەر بۆیە لە لایەن ئیسلامی سیاسییەوە دووبەرەكی و ململانێ لە نێوان خەڵك و كۆمەڵگەدا دروست دەكرێت و بەپێی بەرژەوەندیی خۆیان، كە چۆن بگەنە كورسیی دەسەڵات، بەڵام لە لایەن ئیسلامی ڕاستەقینەوە ئەمە بە هیچ شێوەیەك نابینرێت.
* بەپێی ئەم مێژووەی ئیخوان موسلمین، ئەوە دەركەوتووە كە فیكری ئیسلامی سیاسیی بایەخ بە پرسی خاك و نەتەوە نادات، پیرۆزییەكانی نەتەوە بێ بەها دەكەن، لێرەش لە كوردستان دەبینین كە لەو مەد‌رەسانەی حزبە ئیسلامییەكان سەرپەرشتیی دەكەن، پڕۆگرامەكانیان سڕینەوەی هزری نەتەوەیی و نیشتمانییە، هەروەها دەبینین سەركردەی حزبە ئیسلامییەكان ڕێز لە سروودی ئەی ڕەقیب ناگرن، ئایا سڕینەوەی ئینتیما و پیرۆزییەكانی نیشتمانی چ كارەساتێكی لێ دەكەوێتەوە؟
- لە ئایینی ئیسلامدا پێویستە هەموو شتێك لە قورئانی پیرۆز و فەرموودەی پێغەمبەر(د.خ) وەربگرین، بۆ ئەو بابەتەش تەماشای قورئان دەكەین كە خودای گەورە دەفەرموێت (خلق السماوات والارض واختلاف السنتكم والوانكم)، ئەگەر تەماشا بكەین ئەمە یەكێكە لە مەزنایەتیی خوای گەورە و هەر پێغەمبەرێكیش هاتبێت، وتوویەتی: (یاقومی یاقومی)، ئەمەش بەڵگەی ئەوەیە كە هەموو پێغەمبەرەكان بەرژەوەندیی قەوم و نەتەوەی خۆیان لەبەرچاو گرتووە. خودای مەزن لە قورئاندا دەفەرموێت (شعوبا و قبائل) كە ئەو نەتەوە و هۆز و گەلانەی دروست كردووە بە جیا، كە هەر یەكەی ماف و بەرژەوەندیی پێداون و لەگەڵ یەكتریش هاوكار بن و یەكتر بناسن. بەپێی دەقی قورئان هەموو گەل و نەتەوەیەك هەقی خۆیان لەسەر ئەو گۆی زەوییە هەیە و لەلای پێغەمبەر(د.خ) بە هەمان شێوە، خاك و میللەتی خۆت دەبێت زۆر لە لا خۆشەویست بێت، تا ئەو ئاستەی پێغەمبەر (د.خ) دەفەرموێت هەر كەسێك لەسەر بەرگریكردن لە خاك و كەرامەتی خۆی بكوژرێت، ئەوە شەهیدە، لە لایەكی دیكە لەو ناوچەیەدا كە دەبینین كورد بە درێژای مێژوو و دروستبوونی لەسەر خاكی خۆی ژیاوە، كەچی زوڵم و دژمنایەتی بەرانبەری كراوە و نەیانهێشتووە ببێتە خاوەن دەوڵەتی سەربەخۆی خۆی، هەر چەندە خۆشمان وەكو میللەت و نەتەوە لە ناوخۆدا كێشە و ململانێیەكانمان وای كردووە، بگەینە ئەو ڕۆژگارە و سەربەخۆ نەبین، لە لایەكی دیكە، زۆرجار لەبەر هزر و بیروباوەڕێكی دەرەكی و هاوردەكراو لەلایەن هەندێ گرووپ و لایەن، بەتایبەتی حزبە ئیسلامییە سیاسییەكان، وا كراوە ڕێز لە خاك و نەتەوە و نیشتمان نەگیرێت، ئەمەش تاوان و گوناهە بەرانبەر بە میللەتی خۆمان دەكرێت، چونكە بەپێی ئەمری خودا و فەرموودەی پێغەمبەریش (د.خ) پێویستە ڕێز لە خاك و نیشتمان و پیرۆزییەكانی نەتەوەكەمان بگرین. میللەتی كورد لە كۆنەوە و بە زوویی بووەتە ئیسلام و ڕێزی لە ئایینەكانی دیكەش گرتووە، هەر ئەمەشە وای كردووە، لە كوردستاندا پێكەوەژیانێكی مێژوویی و جوانی تێدا هەیە، هاوكات هەر بیر و هزرێكی وەكو ئیخوان و وەهابی و جیهادی و هەر جۆرێك لەو كوردستانە هەیە، بەبێ كێشە مومارەسەی هزری خۆیان كردووە و لەسەر ئەوانیش پێویستە ڕێز لە خاك و نیشتمان و پیرۆزییەكانی نەتەوەی كورد و كوردستان بگرن، نەك دژی بن و خەڵك وا ڕابێنن كە خاك و نیشتمان و پیرۆزییەكان نەپارێزن و ڕێزی لێ نەگرن. سەرەڕای ئەوانەش پێویستە هەموومان ڕێز لە سەركردە و نیشتمانپەروەر و قارەمانەكانمان بگرین، كە بە هەموو جۆرێك لە سەردەم و قۆناغی زۆر سەختدا بەرگری و داكۆكییان لەو كوردستان و خاك و نیشتمانە كردووە و گەیاندوویانەتە ئەو ڕۆژەی كە ئێستا بە ئازادییەكی زۆر و سەروەرییەوە بژین .
* ئێمەی كورد وەك گەلێكی موسڵمان خاوەنی مێژوویەكی پاكی موسڵمانیەتی و كوردایەتین و چەندین زانای گەورەی ئیسلامیمان هەیە، هەر لە ئەحمەدی خانییەوە تا دەگاتە مەولەوی و نالی، بۆچی ئیسلامی سیاسی ئەم مێژووە فەرامۆش دەكات؟
- میللەتی كورد لە سەرەتای هاتنی ئیسلام بە ئارەزوومەندانە و پڕۆسەیەكی ئاشتی ئیسلامی وەرگرتووە، گەلی كورد خوداپەرستییەكی جوان و نموونەیی پیادە دەكات و ئیسلامی لا پیرۆزە و خاوەنی چەندین زانا و كەسایەتی و پیاوی ئایینی ئیسلامی پیرۆزە، سەڵاحەدینی ئەیوبی كە یەكێكە لەو سەركردە مەزنانەی ئیسلام، كوردە، ئێمە خاوەنی چەندین سەركردەی سیاسی و شۆڕشگێڕین كە لە ئایینی پیرۆزی ئیسلامەوە كار و ئیشەكانیان سەرچاوەی گرتووە، هەر لە شێخ مەحموودی حەفیدەوە تا دەگاتە شێخانی بارزان و مەلا مستەفای بارزانیی نەمر و شێخ سەعیدی پیران و چەندانی دیكەی دیار، جێگەی فەخر و شانازیی كورد و ئایینی ئیسلامیشن، بەڵام ئەوانەی دەیانەوێت كەلتوور و مێژووی عەرەب یان هەر جۆرێكی دیكە بەسەر ئێمەی ئیسلامدا بسەپێنن، ئەوە هەڵەیە و قبووڵمان نییە، ئێمە خاوەن مێژوو و ڕابردوویەكی پاكی ئیسلامین و بۆ ئیسلام زۆر دڵسۆزین، كورد خاوەنی چەندین مەدرسە و حوجرەی ئیسلامی بووە و چەندین زانای لەسەر ئاستی پایەبەرز لەو قوتابخانانەدا دەرچوون و لەسەر ئاستی دنیای ئیسلامیش ناسراون.
* باس لە بەرهەمهێنانی توندوتیژی و تیرۆر دەكرێت لە فیكری ئیخوان موسلمین و ئیسلامی ئوسووڵیدا، تەنانەت باس لەوە دەكرێت یەكەم ڕێكخراوی تیرۆریستی لەسەر دەستی سەید قوتب بە ناوی «تەنزیمی سڕی» دامەزراوە. ئایا چاندنی تۆوی توندوتیژی و ئیرهاب لە كۆمەڵگەدا، تا چەند كۆمەڵگە بەرەو ناسەقامگیری و كاولبوون دەبات؟
- ئیسلام لە توندوتیژی دوورە، بەڵكو ئیسلام بۆ ئاشتی و دادپەروەری و پێكەوەژیان هاتووە، هاوكات دوورە لە هەموو ململانێیەك كە ببێتە هۆكاری دووبەرەكی لە ناو كۆمەڵگەیەكدا، یان لە نێوان وڵاتان و میللەتاندا، ئیسلام ئەوە نییە كە تۆ بڵێیت (لا الە الا الله) و لەولاشەوە بەرانبەر دراوسێكەت خراپ بیت، یان بڵێیت (لا الە الا الله) و بڕیار لەسەر كوشتنی كەسێك بەبێ هۆكار بدەیت، كە ئیسلام بێت یان ئیسلام نەبێت. تاوانی گەورەیە، هەر بۆیە دەبێت هەموومان وەكو ئیسلامی ڕاستەقینە دژی توندوتیژی و ئەو هزرە خراپە بوستین، وەكو فەرمودەیەكی پێغەمبەر(د.خ) دەفەرموێت (لن یشاد الدین أحد إلا غلبه) بۆیە دەبێت لە هەموو كاتێكدا ئاگادار بین لەوەی كە لە توندوتیژی دوور بین، چونكە وەكو بە چاوی خۆمان دیتمان ئەو گرووپ و هزرانەی لەسەر توندوتیژی دەڕۆن، كچی بچووكیان ڕفاند و لە وڵاتان فرۆشتیان، كە ئەم گرووپەش تیرۆریستانی داعش بوو كە لەژێر پەردە و بیری ئیسلامییەوە ئەو كاریان ئەنجام دا، كە ئایینی ئیسلامیشیان پێ ناشیرین كرد. بۆیە دەتوانین بڵێین هەموو ئەو گرووپ و بیروباوەڕانەی بە ناوی ئیسلام هەر لە تەنزیمی سڕی كە لەسەر دەستی سەید قوتب دروست بوو، تا دەگاتە جیهادی و سەلەفی و هەموو ئەو لایەن و كۆمەڵ و حزبە ئیسلامییانەی لە وڵاتی خۆماندا هەیە، بەپێی بەرژەوەندیی خۆیان بیروباوەڕی جۆراوجۆر و دوور لە ئیسلام سیاسەت بڵاو دەكەنەوە، كە ئەمەش وا دەكات كۆمەڵگە و خەڵك لە ئیسلامی ڕاستەقینە بە جۆرێكی دیكە و بە هەڵە تێبگات.
* خاڵێكی دیكەی ترسناك لە فیكری ئیسلامی سیاسیدا مەسەلەی دووبارە تەفسیركردنەوەی (فتوا)دانە، لە ئیسلامدا دەبێت حكومەت، یان ئەمیرولموئمینین فتوا بدات، بەڵام ئیسلامی سیاسی دەڵێت هەر كەسێك دەتوانێت فتوا بدات و خەڵك بكوژێت، ئایا ئەمە بێماناكردنی فتوا و دروستكردنی ئاژاوەوە نییە لە كۆمەڵگەدا؟
- فتوادان لە ئیسلامدا كارێكی زۆر گرنگ و پێویستە و لە هەمان كاتیشدا زۆر قورسە، ئەمەش پێویستی بە موفتی هەیە و موفتیش مەرج و پێویستیی خۆی هەیە، لەوانە كە دەبێت لە هەموو زانست و شەریعەتی ئیسلامدا شارەزایی تەواو و زۆری هەبێت، ئێنجا دەبێتە موفتی و دەتوانێت فتوا بدات، بە دڵنیاییەوە نابێت هەر كەسێك، یان ئیمامێك یان بانگخواز و لایەن و حزبێكی ئیسلامی لە لای خۆیانەوە بەپێی بەرژەوەندیی خۆیان فتوا بدەن، چونكە دوور لە بنەماكانی ئیسلامی ڕاستەقینە بێسەروبەری لە فتوادا، ئاڵۆزی و بێسەروبەری لە ناو خەڵك و كۆمەڵگەدا دروست دەكات، لە هەرێمی كوردستانیشدا لێژنەیەكی باڵای فتوا دامەزراوە، كە ئەو كەسانەی تێدا ئەندامن، هەر هەموویان زانا و شارەزا و پسپۆڕی جۆراوجۆرن لە زانست و شەریعەتی ئیسلامدا و، هەر هەموویان گەیشتوونەتە ئەو پەڕی شارەزایی و پلەی موفتییان وەرگرتووە، ئەم لێژنەیە دەتوانێت لە كاتی پێویست و ئەو بارودۆخانەی دێتە پێش، كە پێویستیان بە فتوایە هەیە، پاش گفتوگۆ و چەندین دانیشتن و دیراسەكردنێكی زۆر و تێروتەسەل، ئینجا فتوا دەدەن .
