د.سالار عوسمان بەرپرسی بەشی ڕۆشنبیری و ڕاگەیاندنی پارتی دیموكراتی كوردستان: جیهانگیری و پۆپۆلیزم هەڕەشەیەكی مەترسیداری لەسەر میدیای كوردی دروست كردووە

د.سالار عوسمان  بەرپرسی بەشی ڕۆشنبیری و ڕاگەیاندنی پارتی دیموكراتی كوردستان:     جیهانگیری و پۆپۆلیزم هەڕەشەیەكی مەترسیداری لەسەر میدیای كوردی دروست كردووە

 

د.سالار عوسمان بەرپرسی بەشی ڕۆشنبیری و ڕاگەیاندنی پارتی دیموكراتی كوردستانە و یەكێكە لە ڕۆژنامەنووسە بەئەزموونەكانی كوردستان و لە هەموو بوارەكانی كاری ڕۆژنامەنووسی (بینراو، بیستراو، نووسراو) بە پراكتیكی كاری كردووە و، ماوەی چەندین ساڵیش بریكاری وەزارەتی ڕۆشنبیری حكومەتی هەرێمی كوردستان بووە، كە یەكێك لە كارە گرنگەكانی وەزارەتی ڕۆشنبیری ڕێكخستنی میدیا بووە، لە ڕوانگەی ئەم ئەزموونە كەڵەكەبووە لە گفتوگۆی ئەم جارەدا بەم جۆرە بۆچوون و پێشنیارەكانی خستە ڕوو:

«لە ڕوانگەی ئەو ئەزموونەی لە بواری كاركردنم لە میدیا پەیدام كردووە، دید و تێڕوانینی من وایە كە پرسی میدیا و كێشەكانی پرسێكی زۆر گرنگن، بۆیە دەمەوێت زۆر ڕاشكاوانە قسەی لەسەر بكەم و قسەكانیشم بە سەر سێ تەوەری سەرەكیدا دابەش دەكەم:

- تەوەری یەكەم:

ڕاشكاوانە من لەگەڵ ئەو بەڕێزانە كۆك نیم كە تەنیا‌ بە شێوەیەكی تیۆری لەسەر ئەم پرسە گرنگە قسە دەكەن، ڕاستە تیۆر زۆر گرنگە و دەروازەیە بۆ بوارەكانی دیكە، بەڵام كە بە تەنیا دەچینە ناو تیۆر و باسكردنی كێشەكان بە شێوەیەكی تیۆری، ئەوا خۆمان لەبیر دەكەین كە ئێمە لە كوێین و لە كام جوگرافیادا قسە دەكەین؟ بۆیە گرنگە بزانین ئێمە لە كوێ قسە لەسەر میدیا دەكەین و لە چ سەردەمێكدا قسە دەكەین.

لەسەر ئەم بنەمایە ئێمە لە كوردستانەوە قسە لەسەر كێشەی میدیا دەكەین و، قۆناغ و سەردەمەكەشمان زۆر ئەركی خستووتە سەرشانمان، كەواتە ئەم واقیعە فەرزی دەكات لە سەرمان جەخت لەسەر میدیای كوردی و كێشەكانی ئەو میدیایە بكەینەوە، نەك تەنیا بە موجەڕەدی باسی میدیا بكەین، بە تەنیا قسەكردنیش لەسەر میدیا بە گشتی وای دەبینم دەرەقەتی خەمەكانی ئێمە نایەت، كە ببێتە هەوڵێك بۆ دۆزینەوەی ڕێگە چارەیەك بۆ چارەسەركردنی كێشەكانی میدیای كوردی.

- تەوەری دووەم:

ئەگەر لەسەر ئەم بنەمایە ئەگەر نەخۆشییە سەرەكییەكانی میدیایی كوردی زۆر بە وردی دەستنیشان بكەین، ئەوا بە دیدی من میدیای كوردی لە بەردەم دوو هەڕەشەی زۆر گەورەدایە، ئەو دوو هەڕەشەیەش بریتین لە:

1. هەڕەشەی جیهانگیری.

2. هەڕەشەی پۆپۆلیزم و حزبی پۆپۆلیستی.

سەبارەت بە هەڕەشەی یەكەمیان، وەك دەبینین جیهانگیری بە هەموو ئەو بزۆزی و هەژموونەی هەیەتی، ‌بە جۆرێك میدیای كوردی بچووك كردووەتەوە، كە لەژێر هەژموونی جیهانگیریدا نیشتمانی خۆی نەبینێت، ئەمەش لەبەر ئەوەی جیهانگیری كێشەی قووڵی لەگەڵ چەمكەكانی «ڕەسانەیەتی و ناسنامە» هەیە و تەنانەت بەهاكانیش لەناو جیهانگیریدا پێناسەكانیان دەگۆڕێت.

سەبارەت بە هەڕەشەی دووهەمیان كە «پۆپۆلیزم و حزبی پۆپۆلیستی»یە، ڕاشكاوانە دەڵێم: چەمكی سیاسەت و سیاسەتكردن لە كوردستان، لەژێر كاریگەریی پۆپۆلیزمدا تووشی نەخۆشییەكی گەورە بووە، هەر بۆیە ڕاگەیاندنیش لەژێر كاریگەریی ئەم ئاراستەیەدا تووشە ئەوە بووە كە نازانێت چی دەڵێت، بۆ كام كۆمەڵگە قسە دەكات، ئەركەكانی چییە، نازانێت لە پەیامەكەیدا چ چارەسەرێكی تێدایە».

لەو ڕاپۆرتەی بازنەی گفتوگۆ ئامادەی كردبوو، پرسیارێك هاتبوو: «ئایا میدیای كوردی كۆمەڵگە بەرەو كوێ ئاراستە دەكات؟» بە ڕاستی ئەمە پرسیارێكی زۆر گرنگە، بەڵام بەداخەوە سیاسییەكان لەبەر كێشمەكێش و ناكۆكییەكانی خۆیان ناپەرژێنە سەر ئەوەی لەسەر ئەم پرسە پێكەوە دانیشن و بە پراكتیكی و زانستی چارەسەرێكی بۆ بدۆزنەوە و كاری لەسەر بكەن، بۆیە دەبێت ئێمەی دەستەبژێری كۆمەڵگە هاوكارییان بكەین، بەردەوامیش جەختم لەسەر ئەوە كردووەتەوە كە دەبێت دەستەبژێری كۆمەڵگە بە هەموو جیاوازییەكانیانەوە هاوكاریی سیاسییەكانی وڵاتی خۆیان بكەن، بۆ ئەوەی بەرچاویان ڕوون بكەنەوە، گرنگە هانی ئەوە بدەین كە بەردەوام ڕایەڵەیەكی تەبایی لە نێوان دەستەبژێر و سیاسییەكان هەبێت، بۆ ئەوەی بتوانین ئەم وڵاتە بەڕێوەببەین.

- تەوەری سێیەم:

ئەگەر زیاتر هەر دوو هەڕەشەی «جیهانگیری و پۆپۆلیزم» لەسەر میدیا و كاریگەرییەكانی لەسەر هەر دوو ئاستی «وڵات و كەسی و تایبەتی» هەڵوەستەی لەسەر بكەین، ئەوا ئەم مەترسییانە لەبەر چاون، كە بەم جۆرەن:

• لەسەر ئاستی وڵات:

1. ڕەسەنایەتی لە مەترسیدایە، ناسنامە و نیشتمان پیرۆزییەكانی لاواز كراوە.

2. ئارامیی گشتیی كۆمەڵگە شێوێندراوە و دردۆنگی زیادی كردووە.

3. میدیای خراپ بووەتە هۆكاری دەمارگیریی زیاتر بە هەموو جۆرەكانیەوە.

4. شێواندنی ڕاستییەكان لەسەر ئاستی ناوخۆ و دەرەوە و بە بەردەوامی، هەموو بەها و پیرۆزییەكان و سیمبولەكان ناشیرین دەكات.

• لەسەر ئاستی كەسی و تایبەتی:

1. میدیای خراپ بووەتە هۆكاری دوورەپەرێزی و تەنیایی هاووڵاتی.

2. میدیای خراپ و پێشكەوتنی تەكنەلۆژیا بووەتە هۆكاری ئەوەی كاتێكی زۆرمان بە فیڕۆ بچێت.

3. ئەم میدیا خراپە بووەتە فاكتەرێك بۆ ئەوەی دیاردە ناشیرینەكانی كۆمەڵگە جوان پیشان بدات، خەڵكانی گەندەڵ بە وێنایەكی جوان پیشانی كۆمەڵگە دەدەن. كە ئەمەش خاڵێكی دیكەی خراپیی میدیایە كە كاریگەریی سایكۆلۆژیی خراپ لەسەر ناخی هاووڵاتی بەجێ دەهێڵێت.

4. میدیای خراپ ناخی تاكی كوردستانی پڕ كردووە لە ڕق و كینە، هەر بۆیە كاتێك دەتەوێت دیالۆگی لەگەڵ بكەی، دەبینین تووڕە و ماندووە.

5. لە كوردستاندا میدیا لە هەر دوو كایەی سیاسەت و ژیاندا بوونی هەیە، بەڵام میدیا بە هەمان نەفەسی كایەی سیاسەت، كایەی ژیانیش هەڵدەسووڕێنێت، ئەم ئاراستەیەی میدیای خراپ ئەوەمان پێ دەڵێت كە مانای ژیانی بێ مانا كردووە.

لە دوماهیدا دەمەوێت دووبارە جەخت لەسەر ئەوە بكەمەوە، كە پێویستە میدیا بگێڕینەوە ناو كۆی سێكتەرە گرنگەكانی ژیانی ڕۆژانەمان و ڕێگە نەدەین بەو ئاراستە خراپە كۆمەڵگە زیاتر بە سیاسی بكات. بەداخەوە ئەم میدیایەی ئێستامان لەبەر ئەوەی پارەی سیاسی بەڕێوەی دەبات و لەناو پارەی سیاسیشدا پارەی ئەم لا و ئەو لاش هەڵیدەسووڕێنێت، زۆر بە بەردەوامی كاری شكاندن دەكات و دەیەوێت بەرانبەر بشكێنێت، بۆ ئەوەی سیمبول و پیرۆزییەكان پێشێل بكات، یان دەیەوێت هیچێك گەورە بكات، ئەم حاڵەتە تاڵەیە پێمان دەڵێت: میدیای ئێمە لەناو پاشاگەردانی و نەخۆشییەكی زۆر گەورەدایە، بۆیە ئەركی سەرشانی هەموو لایەكمانە میدیا ڕزگار بكەین و بێگێڕینەوە بۆ ناو ژیان، پرسیار ئەوەیە ئایا لەناو ژیاندا سیاسەت هەیە؟ بێگومان بوونی هەیە، بەڵام ئەو سیاسەتەی كە ژیان پێویستی پێیەتی، نەك ئەو سیاسەتەی براكان بە گژ یەكدا دەكات.

 

Top