د.سالار عوسمان بەرپرسی بەشی ڕۆشنبیری و ڕاگەیاندنی پارتی دیموكراتی كوردستان: لە پرسی ئافرەتاندا ئێمە هەر لە قۆناغی ڕووخسارداین و نەگەیشتووینەتە قۆناغی ناوەڕۆك و گۆڕانكاریی ڕیشەیی

د.سالار عوسمان  بەرپرسی بەشی ڕۆشنبیری و ڕاگەیاندنی پارتی دیموكراتی كوردستان:     لە پرسی ئافرەتاندا ئێمە هەر لە قۆناغی ڕووخسارداین و نەگەیشتووینەتە قۆناغی ناوەڕۆك و گۆڕانكاریی ڕیشەیی

 

 

لە دەستپێكی دووەمین ئەڵقەی بازنەی گفتوگۆ كە پرسی «ڕۆڵ و بەشداریی ئافرەتان لە كایەی سیاسیدا» كردبووە ناونیشانی ئەو بابەتەی ئامادەبووان گفتوگۆیان لەسەر دەكرد، د.سالار عوسمان بەرپرسی بەشی ڕۆشنبیری و ڕاگەیاندن زۆر بە خێرایی ئاماژەی بە گرنگیی «ڕۆڵی ئافرەتان لە كایەی سیاسیدا» كرد و جەختی لەسەر ئەوەش كردەوە، كە ئامانج لە بایەخدانی بەشی ڕۆشنبیری و ڕاگەیاندن بەم پرسە چییە و بەمجۆرە ڕوانگەی خۆی خستە ڕوو:

خۆشحاڵم بۆ دووەمین ئەڵقەی «بازنەی گفتوگۆ»، بە ناوی بەشی ڕۆشنبیری و ڕاگەیاندنی پارتی دیموكراتی كوردستان و لێژنەی بازنەی گفتوگۆ بەخێرهاتنێكی گەرمتان بكەین كە بۆ ئەمجارە پرسی «ڕۆڵ و بەشداریی ئافرەتان لە كایەی سیاسیدا» هەڵبژاردووە، بۆ ئەوەشی گفتوگۆكانمان زیاتر دەوڵەمەند بێت، «بازنەی گفتوگۆ» ڕاپرسییەكیان ئەنجام داوە و، ڕای جیاوازیان سەبارەت بەم پرسە كۆكردووەتەوە.

لە دەستپێكدا حەزدەكەم ئاماژە بەوە بكەم، «بازنەی گفتوگۆ» بزاڤێكی ڕۆشنبیری و زانستی و كەلتووریی گشتگیرە، مانگانە بابەتێك دەخاتە بەردەم گفتوگۆ و گەنگەشەی ئەكادیمیست و پسپۆڕان و زانایانی وڵاتی خۆمان و بە دیگایەكی نیشتمانییانە حزب و پێكهاتە نەتەوەیی و ئایینە جیاوازییەكانی كوردستان كۆدەكاتەوە، بۆ ئەوەی پێكەوە گەنگەشەی بكەین و بیر لە ڕێگە چارەیان بكەینەوە و، پێشنیار و بیروبۆچوونی تازەی لەسەر بخەینە ڕوو، هەروەها كێشەكان چۆنن، وەك خۆیان پێناسەیان بكەین و وەك خۆیان پیشانی سەركردایەتی و حكومەت و كۆمەڵگەی خۆمانی بدەین.

ئەم پرسەی ئەمڕۆ گفتوگۆی لەسەر دەكەین، «ڕۆڵ و بەشداریی ئافرەتان لە كایەی سیاسیدا» پرسێكی زۆر گرنگە. هیلاری كلینتۆن قسەیەكی هەیە كە دەڵێت: «لە كایەی سیاسیدا، دیموكراتیەتی ڕاستەقینە بە بێ ڕۆڵی كارای ژن بوونی نییە»، كەواتە ئەم دەستپێكە پێمان دەڵێت: ئەم بابەتەی ئەمڕۆ ئێمە گفتوگۆی لەسەر دەكەین، بابەتی مێژوویی هەموو سەردەمەكانی مرۆڤایەتییە و تەنیا هی ئەم سەردەمە نییە، تەنیاش كێشەی كۆمەڵگەی ئێمە نییە.

 لە ناو كۆمەڵگەی كوردی و كوردستانیدا شێوە سایكۆلۆژیەتێك هەیە كە زۆر جار لە ڕوانگەی لۆكاڵییەوە سەیری ئەم پرسە دەكات و، پێی وایە ئەم پرسە تەنیا كێشەی كۆمەڵگەی كوردی و ئاریشەی كۆمەڵگەی كوردستانە، بۆیە زۆر گرنگە بەو سایكۆلۆژییەتە سەیری ئەم پرسە بكەین، كە ئەمە پرسێكی جیهانیی گرنگە و چۆن ئێمە لێرە گفتوگۆی لەسەر دەكەین، ئەوا لە هەموو دەوڵەتانی جیهان بە دەوڵەتانی پێشكەوتووی یەكێتیی ئەوروپا و ئەمریكاشەوە گفتوگو و گەنگەشەی بەردەوام لەسەر ئەم پرسە و بە ناونیشانی جیاواز «ڕۆڵی ژن، بوونی كارای لە كایەی سیاسیدا، ڕۆڵی ژن لە دروستكردنی بریاری سیاسیدا، ژن و یەكسانی و ژن و جێندەر»، گفتوگۆی زۆر جددی لەسەر دەكرێت، هەموو كۆمەڵگەكان دەیانەوێت وەڵامی ئەم پرسیارانە بدەنەوە و چارەسەری بۆ بدۆزنەوە، بەڵام لەبەر ئەوەی سرووشتی بیركردنەوەی كۆمەڵگەكان و ئاستی تێگەیشتن و پێشكەوتنیان جیاوازە، ئەوا وەك دەبینین كۆمەڵگەی كۆمەڵگەیەك لەم پرسە لە پێشترە و كۆمەڵگەی دیكە لە دواترە، ئێمە ئەم هەوڵانە دەدەین، بۆ ئەوەی لەم بوارە گرنگە هەنگاوێك بچینە پێشەوە.

بابەتێكی دیكە كە زۆر گرنگە هەڵوەستەی جددی لەسەر بكەین، پرسی «ئایین و پەیوەندیی ئایین بە كێشەی ژنانەوەیە»، لێرەدا مەبەستم هەموو ئایینەكانی كوردستانە بەگشتی، لەبەر ئەوەی كوردستان زۆرینەی موسڵمانە مەبەستەكە بەتایبەتی ئایینی پیرۆزی ئیسلامە، ئەمە بابەتێكی زۆر گرنگە، ئێمە دەبێت لە كوردستان زۆر بە ئارامی گفتوگۆیەكی زانستی لەسەر پرسی ئایین گرێ بدەین، زۆر كەس پێی وایە ئەم پرسە هێڵی سوورە و ناتوانرێت ڕاشكاوانە گفتوگۆی لەسەر بكرێت، بەڵام من گەشبینانە سەیری ئەم پرسە دەكەم و دڵنیام لە زانایان و پیاوانی ئایینی ئیسلام هەروەها زانایانی ئایینە جیاوازەكانی دیكەش، كە ئێمە زانای زۆر گەورەمان هەن و دەتوانن لەم پرسەدا ڕۆڵی زۆر گەورە بگێڕن، هەروەك چۆن توانییان لە پرسی «هەمواركردنەوەی یاسای باری كەسێتی» زۆر هاوكاری پەرلەمان و حكومەت و كۆمەڵگەی كوردستان بن و، ئەو بەربەستانەیان لا برد، كە هەندێك ناشارەزا دەیانویست بەناوی ئایینەوە بەربەست بۆ ئەو هەنگاوە گرنگە دروست بكەن، كە خزمەتێكی گەورەی بە مافی ژنانی كوردستان كرد.

خاڵێكی دیكە كە دەمەوێت هەڵوەستەی لەسەر بكەم، پرسی دابینكردنی «كۆتا»یە بۆ بەرزكردنەوەی بەشداریی ئافرەتان لە كایەی سیاسیدا، كە ئەمە هەنگاوێكی زۆر باش بوو، توانی ژمارەیەكی بەرچاوی ئافرەتان بهێنتە سەر شانۆی سیاسەت و ناو پەرلەمان و ناو دامەزراوەكانی حكومەت، بەڵام پرسیار لێرەدا ئەوەیە: ئەم هەنگاوە (دابینكردنی كۆتا) ڕەوشی ژنانی لە كوردستاندا باشتر كردووە؟ ئایا بارودۆخی ژن باشتر بووە؟ لە وەڵامی ئەم پرسیارەدا، واقیعی ئێستا پێمان دەڵێت، بەو ئاستە نەبووە كە ئێمە ئومێدمان بۆ دەخواست، كەواتە ئەم واقیعە ئێمەی خستووەتە بەر دەم پارادۆكسێك ئەویش «ڕوخسار و ناوەڕۆك»ـە، ئەمەش واتە وەك ژنان بە ڕووخسار لە هەندێك ئەنجومەن سەنتەری گرنگی ئەم وڵاتەدا هەن، بەڵام لە ناوەڕۆكدا نەمانتوانیوە ڕەوشی ژن و هەستكردنی ژن بە دڵنیایی زیاد بكەین، با پرسیار لە خۆمان بكەین، ئەگەر ژنێك كاتژمێر 12ی شەو منداڵەكەی نەخۆش بێت و پێویستی بە نەخۆشخانە بێت، ئایا دەتوانێت بە تەنیا لەگەڵ منداڵەكەی سواری تەكسییەك بێت و منداڵەكەی بەرێتە نەخۆشخانە و دواتر بۆ ماڵەكەی خۆی بگەڕێتەوە؟ ئایا قوتابییەكی كچ دەتوانێت كاتژمێر 11ی شەو لە ماڵی هاوڕێكەیەوە بە تەنیا بگەڕێتەوە بۆ بەشە ناوخۆییەكەی خۆی و هەست بە ترس نەكات؟ بەداخەوە لای هەموومان وەڵامەكەی نەخێرە، بۆیە ئەم ئاكامە پێمان دەڵێت: ئێمە هەر لە قۆناغی ڕووخسارداین و نەگەیشتووینەتە قۆناغی ناوەڕۆك و گۆڕانكاریی ڕیشەیی.

لە دوماهیدا ئاماژەیەكی بچووك بە ڕۆڵی میدیا دەكەم، میدیا دەتوانێت ڕۆڵێكی زۆر گرنگ لە پرسی ئافرەتاندا بگێڕێت، بەڵام بەداخەوە ڕۆڵی بەشێك لە میدیای ئێمە زۆر نەرێنییە لەسەر پرسی ئافرەتان. سەرنج بدەن ئافرەتی زۆر نابووت دەكاتە ژمارەی گەورە لە ناو میدیا كە لەگەڵ كۆمەڵگەی ئێمە ناگونجێت، ئەمە لە كاتێكدا ئێمە خانمانی زۆر گەورە و سەنگین و تیكۆشەرمان لە هەموو بوارەكانی «كەلتوور، هونەر، ئەدەب، یاسا و زانست و...هتد» هەیە، كە میدیا بەلایاندا ناچێت، كەواتە میدیاش لەم كارەدا بەرپرسیارە كە بە نەرێنی مامەڵە لەگەڵ ئەم پرسە دەكات.

ئومێدەوارین گەنگەشەیەكی زۆر باشی ئەم پرسە بكەین، بۆ ئەوەی بتوانین بگەینە كۆمەڵێك بۆچوون و پێشنیاری هاوبەش بۆ ئەم پرسە گرنگە.

Top