چه‌مكی ئازادی له دیدی كۆمه‌ڵگه‌دا
ئازادی وشه‌یه‌كی بارگۆڕاوه، ده‌شێت بۆ هه‌ر كه‌سێك مانا و واتایێكی جیاواز بدات، گۆشه‌دید و بیری هه‌ر كه‌سێك جیاوازه بۆ ئه‌م وشه شه‌ش پیتییه.
به شێوه‌یێكی گشتی ئازادیی وه‌كو كرده هه‌میشه مانای ئه‌رێنی بوون و ڕزگاربوون له شتێك ده‌گه‌یه‌نێت، كه ئه‌و شته تا ئاستێك قه‌تیسبه‌ندی له نێویدا و ئه‌م زاراوه‌یه‌ش ڕێك واتایێكی پێچه‌وانه‌ی هه‌یه، له‌گه‌ڵ ئه‌و بارودۆخانه‌ی كه تێیدا هه‌ست به سنوبه‌ندیێكی ته‌سك كراو ده‌كه‌یت به ده‌وری خۆت و ناختدا.
بۆ زیاتر تێگه‌یشتن له باسه‌كه و له ژێر رۆشنایی ئه‌م نموونه‌یه بۆ زیندانی كراوێك ئازادی بریتییه له ڕزگاربوونی له زیندان.
وه‌لێ بۆ كه‌سێك كه شتێكی لێ قه‌ده‌غه كراوه ئازادی بۆ ئه‌و ڕێگه‌دان و گه‌یشتنه به‌و شته‌ی كه‌وا ئاره‌زوویه‌تی. ئه‌وه شتێكی حاشا هه‌ڵنه‌گره كه‌وا بیر و بۆچونی ئێمه به‌رامبه‌ر به ئازادی وه‌كو زاراوه‌یێكی به كرده كراو جیاوازه له‌گه‌ڵ خودی مانا بنه‌ڕه‌تییه‌كه‌ی به خۆڕسكی، ئێمه خودی وشه‌كه‌مان له چوارچێوه‌یێكی فكری و هزری ته‌سك له ڕووی واتا دارییه‌وه به‌ند كردووه.
ڕاسته زیاتر ئازادی بۆ بابه‌تی یاخیبوون له بارۆخی ئێستا تیایدایت به‌كاردێت، به‌ڵام مانای یاخیبوون له ئه‌رێنی بوون ناگه‌یه‌نێت، به واتایێكی تر وشه‌كه به مانای ئه‌وه نایه‌ت كه‌وا تۆ هێزی نه‌رێنی به كرده بكه‌ی و زاڵی بكه‌ی به‌سه‌ر هێزی چاكه، واتا ئازادی ببێته پردی په‌ڕینه‌وه له كرده و خۆڕه‌وشته باشه‌كان بۆ خراپه‌كان. ته‌بعه‌ن ئه‌مه له ناخ و بیری خۆمان ئه‌و بڕیاره ده‌ده‌ین وه نامانه‌وێت ئه‌م بڕوایه‌مان له‌سه‌ر ئه‌م وشه‌یه بگۆڕین.
زۆرینه‌ی جاره‌كان هه‌ر كه باسی ئازادی ده‌كه‌ین وه‌كو مرۆڤێك هه‌موومان بیرمان بۆ بێ سنووری له كرده‌وه و كردار ده‌ڕووات.
له‌گه‌ڵ ئه‌وه‌ی ئازادیی وه‌كو ماف مافی ڕه‌هایی هه‌ر تاكێكه بێگوێدانه هیچ شێك و بێ جیاوازیی كردن له‌نێوان هیچ ڕه‌گه‌ز و دێنێك و ڕه‌نگێك....
به‌ڵام ئه‌وه‌ی ده‌بیندرێت و زۆر به‌زه‌قی به‌دیده‌كرێت، ئه‌وه‌یه كه‌وا ئه‌و ئازادییه‌ی كه مافی ڕه‌های مرۆڤه‌كانه، به‌رامبه‌ر به ڕه‌گه‌زه‌كانیش به لێكدانه‌وه و ڕووی جیاواز ده‌بیندرێت.
كاتێك مێینه‌یه‌ك باسی ئازادی ده‌كات ئێمه خراپ مێشكمان ده‌ڕووات، هه‌تا ڕه‌نگه به نابه‌جێی ببینین داواكردنی ئه‌وه‌ی له قاڵبی خۆت ئازاد بیت. له به‌رامبه‌ردا كاتێك نێرێك داوایی ئازادیی بكات ئه‌و بیركردنه‌وه و كاردانه‌وانه‌ی دێنه ئاراوه زۆر جیاواز ده‌بیندرێن وه‌ك ئه‌وه‌یی بڵێی باسی دوو شتی جیاواز كرا بێت.
زۆر كات ئێمه ئازادیی ده‌چه‌سپێنین به كرداره‌وه به‌ڵام ئازادیی ته‌نها خۆی له كردار و هه‌ڵسوكه‌وت نابینێته‌وه ئازادی فره ڕه‌هه‌نده و نموونه ئازادیی ڕاده‌ربرین ئازادی هه‌ست كردن ئیدی هه‌تا دوایی...
كه‌ی ئازادیی تۆ پێشه‌ڵكراوه؟ كاتێك بته‌وێ شتێك بڵێیت و ڕایی خۆت له‌سه‌ر شتێك ده‌ربڕی ڕێگه‌ت پێنه‌درێت به تایبه‌ت ئه‌گه‌ر شته‌كه گرێدایی ژیانی تایبه‌تی خۆت بوو.
كاتێك ده‌ته‌وێت بچی كارێك بكه‌یت یاخود بچی بۆ شوێنێك ڕێگریت لێبكرێت. یاخود به زۆر كارێكت پێبكه‌ن كه تۆ نه‌ته‌وێت ئه‌م كاره بكه‌ی، یاخود له بیركردنه‌وه و ده‌ربڕینی هه‌سته‌كانت ڕێگر بن.
مرۆڤ له سه‌ره‌تای بوونییه‌وه ئازادییه‌كه‌ی به شێوه‌یێكی بونییه‌كی و خۆڕسكی سنوور به‌نده‌ـ ئه‌مه بۆ ژیانكردنێكی مرۆڤانه و ئاسایی پێویسته و ده‌بێت وابێت.
واتا هیچ كه‌سێكمان ئازادییه‌كه‌مان بێسنوور نییه، به‌ڵكو له‌گه‌ڵ خه‌ڵق بوونمانه‌وه ئازادیێكی سنووردارمان هه‌یه.
سنووری ئازادبوونی هه‌ر كه‌سێكمان تا ئه‌و شوێنه‌یه كه ده‌گاته سنووری ئازادی ده‌وروبه‌رمان، واتا ئازادی تۆ تا ئه‌و شوێنه دێت كه ده‌گاته سنووری ئازادی من.
به‌ڵام كاتێك ئه‌م سنووره زۆر ته‌سكتر ده‌كرێته‌وه، له باره سروشتییه‌كه‌ی خۆی ئاسایی بوونی خۆی له‌ده‌ست ده‌دات و لێڵی ده‌كه‌وێته ئه‌م باره سروشتییه‌ی كه بۆ ئازادی هه‌ر تاكێكمان وه‌كو مرۆڤێك داندراوه.
له‌م باره‌دا پێویسته ڕێگر بین له‌وه‌ی كه‌وا ئه‌و ئازادییه تایبه‌تییه‌ی خۆمان له سنووری خۆی بهێڵینه‌وه، نه زیاد و نه كه‌م گۆڕانكاری تێدا بكرێت.
كوردستان یاسین ڕه‌سوڵ
