شوێنەوار و ئاسەوار لە پێوەرە جەوهەرییەكانی شارستانیەتی هەر وڵاتێكن و كوردستانیش بە شوێنەوار دەوڵەمەندە، بەڵام تا چەند كار بۆ بە جیهانیكردنی كراوە و تا چ ئاستێك توانیویەتی سەرنجی گەشتیاران رابكێشێت، ئەوە پرسێكە بەدواداچوونی پێویستە. ئەمەو تاوتوێكردنی ئەو كێشە و گرفت و كۆسپانەی لە بەردەم شوێنەواری كوردستانن و هەر وەها ئەوەی كە تا چەند لە كارنامەی كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێمی كوردستان بایەخ بەو بوارە دراوە، تەوەری سەرەكیی ئەم دیدارەی گوڵان لەگەڵ كەیفی مستەفا عەلی بەڕێوەبەری گشتیی شوێنەواری هەرێمی كوردستان پێكدەهێنن.

* كۆلێژی شوێنەوارناسی لە سەردەمی حوكمڕانیی بەعس لە عێراقدا، تایبەتمەندییەكی سیاسی هەبوو، لە ئاستی ئەو كۆلێژانە حیسابی بۆ دەكرا، كە حكومەتی بەعس بە بەشێك لە ئاسایشی نیشتمانی لە قەڵەمی دەدا، هەروەها ئەم كۆلێژە هەتا دوای ساڵی 1991 تەنانەت لە زانكۆی سەڵاحەدین نەبووە، گرنگیی شوێنەوارناسی چییە كە حكومەتی عێراق بەو ئاستە گرنگی پێ دەدا و رێگەی نەدەدا هەموو قوتابیەك لەو كۆلێژە وەربگیردرێت؟
- شوێنەوار پەیوەندی بە ئاسایشی نەتەوەیی هەر وڵاتێك هەیە، چونكە تەعبیر و گوزارشت لە شارستانیەت و مێژووی رابردووی هەر گەل و نەتەوەیەك دەكات، كە ئەو گەل و نەتەوەیە نەخش و رۆڵی لە بنیادنانی شارستانیەت چی بووە. بێگومان لە سەردەمی حكومەتی بەعس و رژێمەكانی پێشتریشدا بە شێوەیەك لە شێوەكان مامەڵە لەگەڵ شوێنەوار و ئەو قوتابیانە كراوە كە لە كۆلیژو بەشی شوێنەوار وەردەگیران، كە مەرجی سەرەكییان عەرەببوون بوو، ئەویش عەرەبی بەعسی، ئەمە تەنیا لەسەر ئاستی عێراق نەبووە، بەڵكو ئێمە كە وەك كورد بە سەر چوار وڵاتدا (ئێران، توركیا، سووریا و عێراق) دابەش كراوین، هەمان مامەڵەی هاوشێوەی عێراق لەگەڵ ناوچە و بەشەكانی دیكەی كوردستان كراوە، بەڵام لە دوای ئەوەی باشووری كوردستان ئازاد بوو و حكومەتی هەرێمی كوردستان دامەزرا، دەست كرا بە كنەو پشكنین لەسەر شوێنەوارەكانی سنووری هەرێمی كوردستان لە ئەنجامی ئەو بەڵگە شوێنەوارییانە و كنەو پشكنین و گەڕان بە دوای شوێنەواردا، هەر وەها بە هۆی رووپێوە شوێنەوارییەكان، رۆژ لە دوای رۆژ راستییەكان دەردەكەون و دەسەڵمێندرێت كە سەرەتا و جەرگەی شارستانیەت لە زاگرۆس واتە لە كوردستان بووە. ئەگەرچی دوژمنانی كورد هەمیشە هەوڵیانداوە مێژوو و شارستانیەت و رۆڵی كورد لە نەخشەی ناوچەكەدا بشارنەوە و بیسڕنەوە، بۆ ئەوەی بڵێن كورد رۆڵی لە بنیادنانی شارستانیەتدا نەبووەو مێژووی نییە. هەر بۆ نموونە ووتەیەك هەیە لەسەر ئاستی دنیا دەڵێت: «ئەگەر دەتەوێت نەتەوەیەك، یان گەلێك رەش بكەیتەوە و بەسەریدا زاڵ بیت، ئەوا مێژوو و شارستانیەتی بشێوێنە و لێی بزر بكە.» بۆیە هەوڵ و نییەتی داگیركەرانی كوردستان لە رابردوودا ئەوە بووە كە قوتابیانی كورد لە كۆلیژی شوێنەوار وەرنەگیرێن. بەڵام لە دەستبەكاربوونی حكومەتی هەرێمی كوردستانەوە، گرنگی بە شوێنەوارەكانی هەرێمی كوردستان و ئیدارەی شوێنەوار دراوە، ئەگەرچی لە ئاست و تمووحی ئێمەدا نییە، چونكە ئەو بایەخەی شوێنەوار بۆ گەلی كورد هەیەتی، تا ئێستا حكومەت بەو ئاستە گرنگی پێ نەداوە، هەروەها لە سەردەمی رژێمی بەعس ئەو شوێن و گردانەی كە زۆر دیار بوون و رووپێویان بۆ كرابوو، تەنیا (3250) شوێن بوون، بەڵام لەدوای ئازادی هەرێمی كوردستان و دەستبەكاربوونی حكومەتی هەرێمی كوردستان بەتایبەتی لە ئەنجامی كنەو پشكنینەكانەوە كە لە ساڵی 2010وە دەستی پێ كراوە، بەپێی ئەو نەخشەیی لە بەردەستمانە تا ئێستا نزیكەی (8000) شوێن و ناوچەی شوێنەواری هەن و گەڕان و پشكنین لە سەریان بەردەوامە، جگە لە ناوچە كوردستانییەكانی دەرەوەی هەرێمی كوردستان، كە بارودۆخیان بۆ پشكنین گونجاو نییە.
* لە دوای راپەڕین و دامەزراندنی حكومەتی هەرێمی كوردستانەوە كە ئازادی و كرانەوە لە كوردستان هاتۆتەئاراوە، ناوەندە ئەكادیمییەكانی شوێنەوارناسیی رۆژئاوا بەگشتی و فەرەنسا بەتایبەتی، بایەخێكی یەكجار زۆر بە تەواوی شوێنەوارەكانی كوردستان دەدەن و چەندین پڕۆژەی كنە و پشكنینیان لە سەرانسەری هەرێمی كوردستان هەبووە، ئایا گرنگیی شوێنەوارەكانی كوردستان چین كە لەو ئاستە بەرزەدا رۆژئاوا گرنگی پێ دەدەن؟
- بێگومان تەنیا ناوەندە ئەكادیمییەكانی شوێنەوارناسیی فەرەنسا نییە، بەڵكو لە ماوەی ساڵانی رابردوو (61) زانكۆ و پەیمانگای پسپۆڕی بواری شوێنەواریی ئەمریكی، بەریتانی، فەرنسی و وڵاتانی ئەوروپا بەگشتی مۆڵەتی كاركردنیان لەسەر شوێنەوارەكانی هەرێمی كوردستان پێ دراوە. هەرێمی كوردستان لە رووی شوێنەوارییەوە گرنگیی خۆی هەیە، بەتایبەتی كە زۆر كەم كنەو پشكنین و توێژینەوە لەسەر شوێنەوارەكانی كراوە. چونكە، رژێمە یەك لەدوای یەكەكانی عێراق نەیانهێشتووە كنەو پشكنین و رووپێوی بۆ شوێنەوارەكانی كوردستان بكرێت، لەبەر ئەوەی بە پرۆسەی كنەو پشكنین راستییەكان لەسەر شارستانیەت و مێژووی كوردستان بە هەموو دنیا دەگات، كە سەرەتاكانی قۆناغی شارستانیەت لەم ناوچەیەوە دەستی پێكردووە كە ناوچەی میزۆپۆتامیا و زاگرۆسە. هەروەها بارودۆخی هەرێمی كوردستان بە شێوەیەكی وا لەبار نەبووە كە بتوانرێت كنەو پشكنین بۆ شوێنەوارەكان ئەنجام بدرێت.


* ئەو توێژینەوە زانستییانەی لەسەر شوێنەوارەكانی كوردستان دەكرێن، چ بایەخێكی بۆ كوردستان هەیە؟
- دیارە ئەو هەموو دیكۆمێنت و توێژینەوەیانەی لە ئەنجامی كنە و پشكنین و رووپێوی شوێنەواری لە هەرێمی كوردستان دەكرێن، دەبنە سەرچاوەیەكی زۆر گەورەی مەعریفی بۆ ئێستاو ئایندەی ئەو كەسانەی كە لەم بوارەدا دەخوێنن و كار دەكەن. گرنگیشی لەوەدایە كە بەڵگە شوێنەوارییەكان واقیع و هەقیقەتەكە دەخاتەڕوو، بۆ نموونە یەكەمین ئاوەڕۆ و گەرماو كە دیاردەی شارستانیی كوردستانە لە (قەڵای لۆگردان و كونارە) دۆزراوەتەوە، كە مێژووەكەی بۆ نزیكەی 5000 ساڵ پێش ئێستا دەگەڕێتەوە. كە دەكەونە سنووری چەمچەماڵ و پارێزگای سلێمانی. هەروەها بێستان سوور كە لە سنووری عەربەتە و شوێنێكی دیكەش كە هەر لە باكووری كوردستانی خۆمانە كە ژیانی كۆمۆنە، واتە كە مرۆڤ خێزانی پێكهێناوە و بە كۆمەڵ ژیاوە و لە ئەشكەوت هاتووتە خوارەوە، لەم شوێنانەی هەرێمی كوردستان بووە، مێژووی بێستان سوور بۆ 10 هەزار ساڵ پێش ئێستا دەگەڕێتەوە. لەلایەكی دیكەوە بە بەڵگە شوێنەوارییەكانەوە دەردەكەوێت كە ژیان لە باشوورەوە لە سەردەمی سۆمەرییەكانەوە بۆ لای ئێمە نەهاتووە، كە پێشتر ئاوایان دەگوت، بەڵكو بەپێی ئەو بەڵگە شوێنەوارییانەی بەردەست كەوتوون، لە كوردستان و لە باشووری عێراقیش شارستانیەت هەبووە، ئەگەرچی بۆی هەیە لە ئەنجامی ئەو كنەو پشكنینانەی لە هەرێمی كوردستان لەسەر شوێنەوارەكان دەكرێن، لە ئایندەدا دەربكەوێت، ژیان و شارستانیەت لە هەرێمی كوردستانەوە بەرەو باشووری عێراق و ئەو ناوچانە چووە، كە هەندێك بەڵگەش دەست كەوتوون و ئەوە دەسەلمێنن. لە دوای ساڵی 2010ـەوە ئەو كارو هەوڵانەی هەرێمی كوردستان بۆ كنەو پشكنین لەسەر شوێنەوارەكان وای كردووە لە دنیادا بە چاوێكی گرنگ و گەورە سەیری هەرێمی كوردستان بكەن، هەر بۆیە ئێستا شوێنەوارەكانی هەرێمی كوردستان لەسەر نەخشەی شوێنەوار و مۆزەخانەكانی دنیایە، بۆیە زۆر پێویستە گرنگیی زیاتر و باشتر بە هەیكەلیەتی شوێنەوار بدرێت، تاوەكو زیاتر گەشە بكات، نەك بچووك بكرینەوە. لێرەدا دوو نموونە لەسەر گرنگیی گەورەتربوونی هەیكەلیەتی شوێنەوار دەخەینەڕوو، ئێمە فەرمانگەی چاودێریی شوێنەواری كۆیە و بنكەی شوێنەواری مێرگەسۆرمان هەیە، ئەمساڵ بەهۆی ئەم دوو بەشەی شوێنەوارەوە هەشت پارچە شوێنەواری زۆر بە نرخ كە هەر یەكەی بە400 هەزار دۆلار دەخەمڵێندرێت، دەستی بەسەر داگیرا، كە دەیانویست بە قاچاخ ئاودیوی دەرەوەی سنووری هەرێمی بكەن.

* دەگوترێ لە پرۆسەی نۆژەنكردنەوەی پردی دەلال لە زاخۆ و هەروەها قەیسەرییەكەی كفری، گەندەڵییەكی گەورە كراوە، كە شوێنەوارناسەكان بە زوڵمێكی گەورەیان لە قەڵەم داوە، ئەوە تا چەند راستە؟
- ناكرێت هەندێك كەس لەسەر ئیجتیهادی خۆی قسە بكات، وەك ئەوەی گوایە گەندەڵی لە كارو پڕۆژەی پردی دەڵال لە زخۆ و قەیسەریی كفری لە گەرمیان كراوە. لێرەدا بەپێویستی دەزانم كە روونكردنەوە لەسەر ئەم دوو شوێنەوارە گرنگە بدەم كە بە هێچ جۆرێك لە پڕۆژەی نۆژەنكردنەوەیان گەندەڵی نەكراوە، بەڵكو كۆمپانیایەكی پسپۆڕ دەرخستە و دیزاینێكی زۆر جوان و مۆدێرنی بە نرخێكی زۆر هەرزان بۆ پڕۆژەی نۆژەنكردنەوەی قەیسەریی كفری كردووە، بەڵام هیچ كارێك لەو پڕۆژەیەدا نەكراوە، تاوەكو گەندەڵی تێدا كرابێت، بەڵام دەكرێت بڵێین كەمتەرخەمی كراوە، ئەوە راستە، چونكە پڕۆژەكە دواكەوت، ئەویش بە هۆی ئەوەی كە لە ساڵی 2013 و 2014 قەیرانی دارایی بەسەرداهات، ئەو پڕۆژەیەش 19 ملیار دیناری پێویستە، هەروەها ئەو قەیسەرییە كێشەی موڵكییەتی هەیە كە پێویستە چارەسەر بكرێت، واتە هەندێك دووكانی ئەو قەیسەرییە موڵكی خەڵكن، بۆیە دەبێت پرۆسەی تەملیككردنی بۆ جێبەجێ بكرێت لەلایەن حكومەتی هەرێمەوە. جێی شانازییە نۆژەنكردنەوەی پردی دەڵال سەرەڕای كوالیتیی بەرزی كارەكە، بە كەمترین نرخیش تەواو بوو. چونكە پێشتر چەندین ملیۆن دۆڵاری بۆ تەرخان كرابوو، بەڵام بە جێبەجێكردنی راستەوخۆی پڕۆژەكە تەنیا 590 ملیۆن دیناری بۆ خەرج كرا. هەر بۆیە سوپاس و پێزانینیش لەلایەن وەزارەتەوە بەو لێژنەیە درا كە سەرپەرشتیی ئەو پرۆژەیەی دەكرد، لەپاش ئەو پڕۆژەیەش هەوڵمانداوە لە كارو پڕۆژەكانی شوێنەوار پشت بە خۆمان و پسپۆڕە جیاجیاكانمان ببەستین، بەتایبەتی لە نۆژەنكردنەوە و بەدواداچوون و سەرپەرشتیی كارەكانی شوێنەواردا. ئێمە لە ئیدارەی شوێنەواری هەرێمی كوردستاندا چەندین كادیری پێگەیشتووی شارەزامان لە ئاستی ماستەر و دكتۆرا پسپۆڕییە جیاجیاكان هەیە، كە لە چەندین خول و راهێنان لە ناوخۆ دەرەوەی وڵات بەشدارییان كردووە، ساڵانە چوار كادیرمان دەنێرینە بریتش مویزیان كە راهێنانیان پێ دەكرێت بۆ ماوەی دوو مانگ و تێچووی ئەو راهێنانەش هەر هەمووی لەسەر خۆیانە، من ماوەی دوو ساڵە وەك بەڕێوەبەری گشتیی شوێنەوار كار دەكەم و دڵنیام بە هێچ شێوەیەك بواری گەندەڵی لە كار و پڕۆژەكاندا نییە.

* قەڵای هەولێر كە ئێستا لەلایەن یونسكۆەوە سەرپەرشتیی نۆژەنكردنەوەی دەكرێت و بۆتە شوێنەوارێكی جیهانی، بەڵام هەتا ئێستا ئاستی ریكلام و بانگەشە بۆ ناساندنی ئەم قەڵایە وەك شوێنەوارێكی جیهانی، نە لەسەر ئاستی میدیای ناوخۆیی، نە لەسەر ئاستی میدیای جیهانی كارێكی وای بۆ نەكراوە، ئایا چی بكەین بۆ ئەوەی هەولێر بە هۆی قەڵاوە بكەینە شارێكی گەشتیاریی شوێنەواری لەسەر ئاستی جیهان؟
- قەڵای هەولێر لە رووی مێژوو و شارستانیەوە زۆر دێرینە و مێژووەكەی دەگەڕێتەوە بۆ زیاتر لە شەش هەزار ساڵ بەر لە ئێستا،و یەكێك لە جیاكارییەكانی قەڵای هەولێریش ئەوەیە كە بەردەوام ژیانی تێدا بووە، چونكە زۆر قەڵای دیكە هەن، كە بۆی هەیە كۆنتر بن، بەڵام لە كات و زەمەنێكی دیاریكراو ژیانی تێدا بووە و لەپاشان ژیان تێیاندا كۆتایی هاتووە. كۆمیسیۆنی باڵای نۆژەنكردنەوەی قەڵا بە چاودێریی یونسكۆ كاری باشی كردووە. باوڕ ناكەم قەڵای هەولێر لە رووی میدیاییەوە نەناسراوبێت، چونكە خراوەتە لیستی شوێنەوارەكانی یۆنسكۆوە و لە هەموو دنیا ئەو لیستە بڵاوكراوەتەوە و كاری نۆژەنكردنەوە لە قەڵای هەولێر هەر بەردەوامە، بۆ ئەوەی بتوانرێت لە ئایندەدا بەپێی مەرجەكانی یونسكۆ و ئەو پلانەی بۆی دانراوە، بخرێتەڕوو. هەر چەندە قەیرانی دارایی و ئەو بارودۆخەی لە ساڵانی رابردوو هاتۆتە پێش كاریگەری لەسەر دواكەوتنی كارو بەرنامەو پلانەكەی دروست كردووە. هەر چەند ئیدارەدانی قەڵا پەیوەندی بە ئێمەوە نییە، ئەگەرچی هەر تێبینییەكمان لەسەر كارو پلانی نۆژەنكردنەوەكە هەبێت، بە كۆمیسیۆنەكەی رادەگەیەنین، وەك هاوكاری و هەماهەنگی و ئەوانیش بە هەندی وەردەگرن.


* شوێنەوارەكانی كوردستان بەشی هەرە زۆریان لەو ناوچانەن كە دەكرێت بكرێن بە پیشەسازیی گەشتیاری، بەڵام هەوڵ نەدراوە بكرێن شوێنی گەشتیاری و وەبەرهێنانی گەورەیان تێدا بكرێت، ئایا ئەمە بۆ ئەوە دەگەرێتەوە كە رێگە بە وەبەرهێنەران نادرێت، یان ئێمە لە بایەخی ئەم پرسە گرنگە باش حاڵی نەبووین؟
- یەكێك لە كێشەكانمان ئەوەیە كە یاسایەكی تایبەت بە شوێنەوارەكانی هەرێمی كوردستانمان نییە، بۆ ئەمەش ئەوانەی ئیدارەی شوێنەواریان داوە و لەم بوارە شارەزان و كاریان كردووە و دەزانن خاڵە لاوازەكانی ئیدارەدانی شوێنەوار لە كوێیە، هەر بۆیە پێویستە ئەو كەسانە پرۆژە یاساكە ئامادە بكەن، ئەگەرچی رەشنووسێكی پرۆژەی رێنماییەكی جوانی شوێنەوارم لە ساڵی رابردوو داڕشتووە لە دوای چەندین كۆبوونە و گفتوگۆكردن لەسەری لەگەڵ شارەزا و پسپۆڕان لە كۆتاییدا گەیشتینە ئەوەی كە پرۆژەیەكی زۆر باش و گونجاوە و لە پاشان لە كابینەی هەشت بە وەزارەتی شارەوانی و گەشتوگوزارمان دا، وەزیری شارەوانی و گەشتوگوزار بەشی یاسایی و راوێژكاری یاسایی راسپارد كە كارو بەدواداچوونی بۆ بكەن، بەڵام تا ئێستا هیچ وەڵامێكمان بەدەست نەگەیشتۆتەوە، ئێستاكەش خەریكین كە پرۆژە یاسایەك بۆ شوێنەوار ئامادە بكەین، بەڵام ئەو پرۆژە یاسایەش بەپێی پێویست نییە، سەبارەت بە وەبەرهێنان لە شوێنەواردا ئەگەر نەتوانین وەبەرهێنان و كەرتی تایبەت بێنینە ناو شوێنەوارەوە، ئەوا حكومەت بە تەنیا هیچی پێ ناكرێت بەتایبەت بۆ ئەوەی شوێنەوار بە گەشتیاری بكەین، لە هەموو دنیاشدا هەر بەو شێوەیەیە و كەرتی تایبەت وەبەرهێنان لە شوێنەوار دەكات.

* ئایا كاتی ئەوە نەهاتووە موزەخانەیەكی هاوچەرخی نیشتمانی لە پایتەختی كوردستاندا بوونی هەبێت؟
- دەبووایە تا ئێستا ئێمە لە هەرێمی كوردستان سەدان مۆزەخانەمان هەبووایە لە بوارە جیاجیاكاندا، لە رێگای مۆزەخانەكانیشەوە دەمانتوانی زۆر بە ئاسانی هەم لە گەلی خۆمان و هەم لەو خەڵكە بیانییانەی دێنە هەرێمی كوردستان، مێژوو و مەعاناتی خۆمانیان پێ بگەینین، ئەگەرچی لە ساڵانی رابردوو دوو مۆزەخانەی بچووكمان لە سلێمانی و هەولێر هەبووە، بەڵام كاركردن و خزمەتكردنی ئەو مۆزەخانانەوە وای كردووە، ئێستا مۆزەخانەی سلێمانی لەسەر ئاستی عێراقدا دووەم مۆزەخانەیە و یەكەم مۆزەخانەیە لەسەر ئاستی هەرێمی كوردستان، مۆزەخانەكەی هەولێریش لە ئاست و پلەیەكی باشدایە و لە دوای ساڵی 1991 حكومەتی عێراق هەموو بەشەكانی مۆزەخانەی دهۆكی بردبوو، بەڵام ئێمە مۆزەخانەی دهۆكمان دامەزراندەوە و مۆزەخانەیەكیش لە گەرمیان ئێستا هەیە، ئەگەرچی دەبوو لە هەرێمی كوردستان مۆزەخانەیەكی نیشتمانی گەورەمان هەبووایە. لەگەڵ كۆمپانیایەكی ئیتالی رێككەوتووین كە مۆزەخانەیەكی گەورەو نیشتمانی لە هەولێر دابمەزرێنین و شوێنیشی بۆ دەستنیشان كراوە و دیزاینی سەرەتاییشی تەواو بووە، بەڵام دیسان لەبەر قەیرانی دارایی و شەری تیرۆریستانی داعش ئەو پرۆژە نیشتمانییە جێبەجێ نەكرا. بەڵام ئێستا دووبارە ئەو پرۆژەی مۆزەخانە نیشتمانییە كاری لەسەر دەكرێت و خراوەتەوە پلان و جەنابی وەزیری شارەوانی و گەشتوگوزار كەسێكی زۆر دڵسۆز و خەمخۆری شوێنەوار و مۆزەخانەیەكی نیشتمانییە بۆ هەرێمی كوردستان، بۆیە زۆر ئومێدمان هەیە ئەو مۆزەخانە گەورەو نیشتمانییە و مۆزەخانەی دیكە و پڕۆژەی شوێنەواری هەنگاوی باشی بۆ بنرێت.
* ئایا ماستەرپلانێكی شوێنەواری بۆ هەرێمی كوردستان هەیە و تا چەند كاری لەسەر كراوە؟
- لەلایەن حكومەتی هەرێمی كوردستان و وەزارەتی پەیوەندیدار بودجەیەك بۆ ماستەرپلانێكی شوێنەواری تەرخان كرابوو، ئەگەرچی بەهۆی كۆمەڵێك كێشەوە ئەو ماستەرپلانە دروست نەكرا، بەڵام ئێمە پلانی شوێنەواریمان هەیە كە پلانەكە زۆر تێروتەسەڵە و بۆ ماوەی هەشت ساڵی داهاتووە، ئێستا لە رێگای بەرێز وەزیری شارەوانی و گەشتوگوزار لەگەڵ ئەنجومەنی وەزیران لە پەیوەندین، بۆئەوەی بەپێ ئەو پلانە بتوانین كار بكەین، لەسەر ئاستی كنەو پشكنین بۆ شوێنەوارەكان و دامەزراندنی مۆزەخانەكان و هەم بواری یاساكەی، هەم بواری توانا مرۆییەكان بەرەوپێشەوە ببەین، بەڕێز سەرۆكی دەستەی گەشتوگوزاری هەرێمی كوردستانیش رۆڵێكی دیارو گرنگی لە دانانی پلانە هەشت ساڵییەكەی شوێنەوار هەبوو.
* ئایا لە كارنامەی كابینەی نۆیەمی حكومەتی هەرێمی كوردستان جەخت لەسەر شوێنەوار و موزەخانەكان كراوەتەوە؟
- لەكاتی خوێندنەوەی كارنامەی كابینەی نۆیەمدا لەلایەن جەنابی سەرۆكی حكومەتی كوردستان لە هێڵە گشتییەكاندا ئاماژەی بە شوێنەوار داوە و جەختی لەسەر ئەوە كردووەتە كە دەبێت گرنگیی زۆر و تایبەت بە شوێنەوارەكانی هەرێمی كوردستان بدرێت، لە ئەنجامی هەوڵەكانی ئێمەشەوە گەیشتینە ئەوەی كە حكومەتی هەرێم گرنگیی زیاتر و جددیتر بە شوێنەوار بدات و حكومەت و پەرلەمانی كوردستان و بەشێك لە ئەندام پەرلەمانەكان لەسەر ئەوە كۆكن كە یاسایەك بۆ شوێنەوار لە هەرێمی كوردستان دەربچێت و، ئێمە لە دانانی پرۆژە یاساكە بەشدار بین. بەوەش دەگەینە ئەو ئاستەی كە لە سایەی یاساكە بتوانین گەشەكردن و بەرەوپێشەوەچوونێكی زۆر و بەرچاو لە شوێنەوارەكان بێتەدی. پلان و بەرنامەشمان بۆ ساڵانی داهاتوو داناوە، كاریش لەسەر شوێنەوارەكانی هەرێمی كوردستان دەكەین بۆ ئەوەی شوێنەوارەكان بگەینینە ئەو ئاستەی كە ببێتە بنەمایەكی داهات بۆ هەرێمی كوردستان.