ئافرەتان هەمیشە لە هەموو ساتەوەختێکی سەختی شۆڕشی مێژوودا لە هەر وڵاتێک دا لە دەست پێشخەری و ڕۆڵ گێڕان هەمیشە سەرکەوتوو بوون، بە گەواهیدەری نێو لاپەرەی مێژوو ،، ئافرەتان هەمیشە بونیاد نەری کۆمەڵگایی پێشکەوتووبون لە دوێنێ ئەمڕۆ سبەی سێبەری کارکردن و سەرکەوتن بوو لە کایە( سیاسی , کۆمەڵایەتی , ئابوری ) هتد ، ئافرەتان بۆیان سەلماندوین بەهۆی ژیری و میهرەبانی و تواناو هێزیانەوە خاوەن دەسەڵات بوون لە زۆر بواری جیاجیاو جومگە حەساس و تایبەتەکانی دەسەڵاتەکان بە درێژای ژیانی مرۆڤایەتی دا ، تاکو زیاتر ئاشنابن بەو هێزو ژیریەی ئافرەتان ئەوانەی گومان لە ڕۆڵی ئافرت دەکەن بۆ ناچن چاوێک بە مێژوویی حەزارەتی مرۆڤایەتی و کارکردن و کارە سەر سوڕ هێنەکانیان بخشێنن تاکو ئاشنای هێزی ئافرەتان بن لە جیهان ، نمونە ئەوە ئافرەتان بوو بۆ یەکەم جار گەنمی چاندو کردیە نان و هەموو برسێتی جیهانی پێتێر دەبێت لە و دەمەی مرۆڤ دروست کراوە هەتاکو ئێستا بەردەوامی هەیە ، گاندی کاتێک لە یەکێک لە کتێبەکانی دا باس لە ڕۆڵی ئافرەت دەکات دەڵێت ، کە لەتەمەنی (13) ساڵیم دا خێزانم دروست کرد زۆر سەرم خستبوە سەر ( خۆڕاگری و نێگاتیڤ ) بە جۆرێک سزاو دارم لێدەدا بەڵام ئەو ئافرەتە هیچ کات بەرپێچی نەدەدامەوە بۆیە لە و هەڵسوکەوتە خۆڕاگریەی فێری سیاسەتی خۆڕاگری بووم بۆیە لە ژیانی سیاسیدا کردمە ڕۆڵی سەرەکی لەبۆ کارەکانم ، هەر خۆڕاگری خێزانی گاندی بوو بەهۆیی وەدەست هێنانی سەربەخۆی هیادوستان ، ئەمانەو سەدان نموونە لە ڕۆڵی بەهێزی ئافرەتان لە کایەی جودا بۆ سەرکەوتن لەدەسەڵات و دروستکردنی سەربەخۆیی و دیموکراسی هەنە ، زۆرن ئەو ئافرەتانەی ڕۆڵی کارایان لە مەسەلەی سەربەخۆی وڵاتیان هەبوە ئەمانە نمونەی ئافرەتانی جیهانن
1_سیریماوو باندرانایکێ یەکەمین ئافرەت بوو لە جیهاندا بوە سەرۆک وەزیران .
2_ گرۆ هاولێم برونت لاند یەکێک بوو لە سیما ناسراوەکانی ناو مەیدانی سیاسەت لە وڵاتی نەروێژ.
3_ مارگارێت بۆرک وایت ، گەورەترین ڕۆژنامەوانی وێنەگر (فۆتۆژور نالیست ) ی ژن لە سەدەی بیستەم .
4_ رۆزا پارکس .. ژنە پێشەنگی نارەزایەتی مەدەنی و خەباتی سیڤیل و ئەمەریکا .
5_حەپسەخانی نقیب نمونەی ئافرەتی شۆرشگێری و کوردایەتی ..
6_ لیلی قاسم ئەو کچە قارەمانەی لەپای پەتی سێدارەی مەرگ سرودی هیواو ژیانەوەی خوێند .
7_ کئیلۆ پاترە ئەو خانمە خودا ژنەی کە ئیمپراتۆری ڕۆژهەڵات و ڕۆژئاوای وەلەرز خستبوو .
8_ دانیال میتران خاتونی یەکەمی کۆماری فەرانسە دۆستی گەلی کوردو گەلانی دیگەی ژێر ستەم .
ئەمانە هەموو نمونەی ئافرەتانی بەهێزی جیهانن زۆرن کە بەتواناکانیان دەسەڵات لە سستەمو زۆردار دەستێنن و هەنگاوی دەستپێکی ژیانی خۆشگوزەرانی و دەوڵەتداری و هێنانەدی خەونی گەلێک دێنە دی ؛ ئەمڕۆ هەرێمی کوردستان پێویستی بەو هێزە زۆرەی ئافرەتانە کە هەمیشە ڕۆڵی گرنگ و بەرچاویان هەبوە ڕیفراندۆم و سەربەخۆی هەرێمی کوردستان پێویستی زۆری بە دروشمی ئافرەتانە لە سەرجەم کایە جیاوەزەکان لە هەردەنگ و ڕەنگێک بێت پێویستە هەوڵ و هەنگاوەکان چڕو چڕترکەنەنەوە ، تاکو وەک چۆن هەمیشە خۆیان بەخاوەن و دینامۆی شۆرشەکەیان زانیوە بۆ پێشخستن و سەرکەوتن پێویستە ئەمڕۆ بە قەڵەموو ئاستی فکری و ڕۆشنبیری و بەهێزکردنی پشت و پشتیوانی بەهێزبن بۆ دەنگی زۆرینەی بەڵێ بۆ ریفراندۆم بەڵێ بۆ سەربەخۆیی کوردستان چونکە دڵنیام توانای ئافرەتان سەرکەوتوە لە نێو پێگە کۆمەڵایەتی و سیاسی و خەڵکی سیڤیل ڕۆڵ بگێرن تاکو کوردستان ڕزگاری بێت لە بێ دەوڵەتی و ژێر دەستەی و ستەموو زۆری ، دڵنیام ئافرەتان هەمیشە پێشەنگن بۆ هەڵکشانی دەنگی زۆرینەلە ( 2017/9/25 ڕۆژە چارەنوس سازەکەی گەلی کورد درێخی ناکەن هەمیشە وەک دەسەڵاتی یەکەم هیوا دەخوازن گەلی کورد بگاتە کەناری ئارامی و خۆشگوزەرانی ؛ ئاسۆ گەشە ئافرەتان سۆڵی بەلەمی گیرخواردوی لەمپەری دژە سەربەخۆییەکان دەشکێنن و هەمان سەروەری هێزی زۆر دە بێتە تاجێ لەبۆ مێژوو بۆ ئافرەتان و دەبێتە مشتێ خەرمانی دی لە مێژووی خەباتی ئافرەتان بۆیە دەڵێم خەرمان بەرەکەت ئافرەتە بوێرەکانی کوردستان ماندونەبن چاومان لەسەر هێزی ئێوەشە بێ شک سەرکەوتون.