دوای ئەوەی ڕۆژی ٣-٨ ی 2014 لەلایەن رێكخراوی تیرۆریستی داعش هێرش كرایە سەر قەزای شنگال، ژمارەیەك لە كچان و ئافرەتانی ئێزیدی لەلایەن ئەو گرووپە تیرۆریستییەوە رفێندران، كە بە پتر لە شەش هەزار كەس مەزندە دەكرێن. بەپێی دوایین ئاماری بەڕێوەبەرایەتی گشتی كاروباری ئێزیدییەكانیش لە وەزارەتی ئەوقاف و كاروباری نزیكەی 2500 هاووڵاتی ئێزیدی ژێر دەستی داعش رزگاریان بووە، لە ئێستاشدا هەوڵی چارەسەركردنی باری دەروونییان دەدرێت.

خەیری بوزانی بەڕێوەبەری گشتی كاروباری ئێزدییەكان لە وەزراەتی ئەوقاف و كاروباری ئایینی هەرێمی كوردستان، لە ئاخافتنێكیدا بۆ گۆڤاری گوڵان، ئاماژەی بەوە كرد كە «بەپێی دوایین ئامارەكان 5838 كەس لەلایەن داعش رفێندراون، تائێستاش 1986 كەس لە دەستی داعش رزگار كراون، كە بریتین لە: 757 ئافرەت و 300 پیاو و 456 كچ و 473 كوڕ»، وتیشی: «لە ئێستادا بارودۆخی ئافرەتە ئێزیدییەكان زۆر خراپە و لە رەوشێكی نادیار گوزەران دەكەن»، ئەوەشی خستەڕوو كە «بەپێی رێككەوتنێكی حكومەتی هەرێم و ئەڵمانیا بڕیارە ژمارەیەك لە رزگاربووانی دەستی داعش بە مەبەستی چارەسەری جەستەیی و دەروونی رەوانەی وڵاتی ئەڵمانیا بكرێن، وابڕیارە تا كۆتایی ئەمساڵ نزیكەی 1000 كەس رەوانە بكرێن، كە ماوەی دوو ساڵ دەمێننەوە و دواتر بڕیاری مانەوە و گەڕانەوەیان لە دەستی خۆیاندا دەبێت، ئەگەر نەگەڕانەوە خێزانەكانیشیان رەوانەی ئەو وڵاتە دەكرێن، بۆ ئەو مەبەستەش بڕی 30 ملیۆن یۆرۆ تەرخانكراوە».
خەیری بوزانی لە درێژەی قسەكانیدا جەختی لەوە كردەوە كە «ئێزیدییەكان بە گشتی دوای ئاوارەبوونیان لەژێر خێوەت و لە كەمپەكان ژیانێكی سەخت و پڕ لە موعانات بەسەر دەبەن»، سەبارەت بە چالاكییەكانی بەڕێوەبەرایەتییەكەشیان وتی: «بۆ بە دیكۆمێنت كردنی كارەساتی شەنگال هەر لە ڕۆژی یەكەمەوە لیژنەیەكمان دروست كردووە كە لە ئێستادا (38) كەس كاری تێدا دەكات، پێنج فۆرممان دروست كردووە یەكێك بۆ ونبووەكان، یەكێك بۆ شەهیدەكان، یەكێك بۆ ئەوانەی مردوون، فۆرمێك بۆ ئەوانەی ڕفێندراون، یەكێكیش تایبەت بە ئاوارەكان كە هەموو زانیارییەكیان تێدایە، لە ئێستاشدا حكومەتی عێراق لە هەوڵی ئەوەدایە كە مووچەیەك بۆ ئافرەتانی رزگاربووی دەستی داعش ببڕێتەوە، بەڵام بڕی ئەو مووچەیە تائێستا نەزانراوە.»
لە لای خۆیەوە محەمەد گۆمەشینی وتەبێژی دەستەی باڵای مافی مرۆڤ لە هەرێمی كوردستان، سەبارەت بە دۆخی هاووڵاتییانی ئێزیدی رەخنەی لە رێكخراوە نێودەوڵەتیەكان گرت و وتی: «لە یەكەم ڕۆژی دەستپێكردنی كارەساتی شنگالەوە جەختمان لەسەر بەدەنگەوەهاتنی رێكخراوە نێودەوڵەتییەكان كردۆتەوە، لەگەڵ دەستپێكی ڕووداوەكاندا پێوەندیمان بە نوێنەری هەموو رێكخراوە جیهانییەكانەوە كرد بۆ ئەوەی هاوكارمان بن لە ڕزگاركردنی ئــــــافــــرەتان، بەڵام ئەوان زۆر بەشێوەیەكی كەمتەرخەمانە هاتوونەتە پێشەوە، لە حاڵێكدا پێویست بوو هەوڵەكانی رێكخراوە نێودەوڵەتییەكان بەتایبەتی بەرامبەر بەو كارەساتەی داعش بەسەر ئێزیدییەكانی هێنا، ئەركیان تەنیا دەركردنی بەیاننامە و ئیدانەكردن نەبێت، بەڵكو بێنە سەرهێڵ و بەشێوەیەكی گشتی كار بكەن، بەتایبەتی ئەو رێكخراوانەی كە خەڵكی پسپۆڕیان لە چارەسەركردنی كێشەكاندا هەیە و خەڵكی شارەزایان لە ڕزگاركردنی بارمتە هەیە، پێویستە هەموو هەولێك بخەنەگەڕ بۆ چارەسەركردنی كێشەكان».
گۆمەشینی زیاتر وتی: «پێموایە نەك ئێمە وەكو دەستە، بەڵكو بە شێوەیەكی گشتی هیچی وا نەكراوە بۆ ئەو ئافرەتانەی ئێزیدی و بەشێكی زۆر لەوانە كە رزگاریان دەبێت و دێنەوە دواتر وەك خەڵكی تر دەیانبەنەوە ناو كەمپەكان و هیچ موراعاتێكی باری دەروونییان ناكرێت و ئەوان لە بارودۆخێكی نا ئاسایی دەژین، ئێمەش بەردەوام رەخنەمان لەو كەمتەرخەمییانە گرتووە، چونكە پێویستە ئەو ئافرەتانە پیش هەموو شتێك لە شوێنێكی تایبەت داڵدە بدرێن و رەچاوی بارودۆخی تایبەتیی ژیانیان بكرێت، ئەوەش ئەركی حكومەت و رێكخراوە مرۆڤدۆستەكانە.»
د. ئومێد قادر پسپۆڕی نەخۆشییە دەروونییەكان، هەر سەبارەت بە هەمان پرس لە دەستپێكی قسەكانیدا باسی ئەوەی كرد كە «باری دەروونیی ئافرەتانی رزگاربووی دەستی داعش بارودۆخێكی خراپ و ناجێگیرە بە هۆی ئەو زنجیرە هێدمە دەروونییەی كە بۆیان هاتۆتەپێش، كە بریتین لە رفاندن و هەتككردن و دووری لە كەسوكار و هەڕەشەی كوشتن و ...تاد.» وتیشی: «ئەو ئافرەتە رفێندراوانەی كە لە لایەن چەكدارانی داعشەوە دەستدرێژی كراوەتە سەریان، ئەو دیمەنە تاڵەی كە بینیویانە بۆ ماوەی زیاتر لە شەش مانگ وەكو فیلمێكی ڤیدیۆیی بە بەردەوامی دێتە بەرچاویان، ئەوەش وادەكات بێ تاقەت و نائومێد بن و خۆزگە بە مەرگ بخوازن، وێڕای هەستكردن بە تاوان، ترس لە دووبارە بوونەوەی كارەساتەكە كە هەمیشە لەگەڵیاندایە، ئەو قوربانییانە هەمیشە پرسیاری ئەوە لەخۆیان دەكەن كە بۆچی رووبەڕووی ئەو بارودۆخە ناخۆشە بوونەتەوە؟ دوور نییە ئەو یادەوەرییە تاڵانە بە درێژایی تەمەنیش لەگەڵیاندا بمێنێتەوە، چونكە ناتوانن بە شێوەیەكی ئاسان گوزارشت لەو كارەساتە بكەن كە بە سەریاندا هاتووە».
ئەو دەروونناسە بە پێویستی زانی «هەرچی زووە لەپاڵ چارەسەری جەستەیی بۆ ئافرەتانی رزگاربووی لە دەستی تیرۆریستانی داعش چارەسەری دەروونیشیان بۆ بكرێت، چونكە باری دەروونی ئەو قوربانیانە كاریگەری نەرێنی لەسەر خۆیان و خێزانەكانیشیان دروست دەكات و وادەكات نەتوانن لەناو خێزانەكەشیاندا رۆڵی خۆیان بگێڕن،» وتیشی: «چارەسەر بە هەردوو رێگەی مەعریفی و دەرمانی دەبێت و ناكرێ قوربانییانی ئەو كارەساتە فەرامۆش بكرێن، ئەو قوربانییانە خۆیان ئەو قەدەرەیان هەڵنەبژاردووە، ئەوە قەزیەی تاكە كەسێك نییە، بەڵكو قەزیەی میللەتێكە، میللەتێك نەهامەتی بەسەردا هاتووە لەلایەن لایەنێكەوە كە دژایەتی ئاسایش و ئارامی هەموو دنیا دەكات، كەیسی ئەو ئافرەتانە شەرمەزاری نییە و مایەی رێز گرتن و ستایش كردنن و بۆ دووبارە گەڕانەوەیان بۆ ناو كۆمەڵگە پێویستییان بە هاوكاری هەموومان هەیە».