شرۆڤەكاری وەرزشی لەكوردستان بوونی نیە!!!
زاگرۆس نانەكەلی
ناونیشانی ستوونەكەم قورس و قبوڵ نەكراو و نەهەڵێنجراوە، بۆ ئەوانەی ناگەن بەڕۆحی زانستەكە،بەڵام لەسەرخۆ وهێمن بە،بە هزر بخوێنەوە،پاشان بەروارد لەنێوان زانست وهزری خۆت بكە وئینجا بڕیاربدە، مەعقوڵ چییە نەیاریزانێكی پیشەگەر و نەڕاهێنەرێكی ناودار و نەمیدیاكارێكی ئەكادیمی بیت و بەخۆت بڵێی شرۆڤەكاری وەرزشی!؟.ئەوانەی لەسەر شاشەكانی جیهان و لە رادیۆكان دەیانبینین وگوێیان بۆ دەگرین یاریزان و راهێنەرن لە ئۆڵۆمپیاد و مۆندیال و یۆڕۆ و پاڵەوانیەتییەكانی جیهانی بەشدارییان كردووە،لای ئێمەش هیچییان نییە رەخنە لە راهێنەر ویاریزان ویانەكان وهەڵبژاردەكان دەگرن،بە كەمتەر خەم وكەم ئەزموون وهەڵەی زەق و شتی عەنتیكە و نا ئەكادیمی باس دەكەن،تا ئێستا لە جیهان گرنگیان زۆر بە زمانی كوردی نەداوە،ئەگەر ئەم راهێنەر ویاریزان ومیدیاكارانەی وەرزشی جیهانی زمانی كوردییان زانیبوایە،ئیتر خۆمان و كەناڵ و وڵاتەكەیان دادەخستین!!!.
دەمەوێ سەرقەڵەمانێك باسی زانستی شرۆڤەكاری وەرزشی بكەم و ئینجا بزانین ئێمە لەكوردستان شرۆڤەكاری وەرزشیمان هەیە،زانستی شرۆڤە یاخود شیكاری وەرزشی، پرۆسەیەكی زانستی و هونەری وەرزشییە، كەسانی پسپۆڕ و شارەزا و تایبەتمەند لەیەكێك یارییەكان كاری شیكردنەوەی بۆدەكات، ئەمەش بەپشت بەستن بەئەزموون و داتا و ئامار و مێژوو، كەسی شرۆڤەكار دەبێ ئەزموونێك و تایبەتمەندی لەبواری وەرزش و راگەیاندن بەگشتی و پسپۆڕی لەیارییەكدا هەبێ و زمانی پاراو و كەسایەتییەكی دیاری هەبێت.
شرۆڤەكاری لەبەشەكانی میدیا جیاوازی هەیە بەنموونە: شرۆڤەكردن لەتیڤی، شرۆڤەكردن لەڕادیۆ مەرج نییە وەكو تیڤی بێت، شرۆڤەكردن لەڕۆژنامە و گۆڤارەكان، شرۆڤەكردن لەماڵپەڕەكان، شرۆڤەكردن لەسۆشیال میدیادا.
*جۆرەكانی شرۆڤەكاری وەرزشی:
1-شرۆڤەی تایبەتمەندی:
ئەم شرۆڤەكارە دەتوانێ تایبەتمەندی تەنها لە یارییەك یاخود دوو تا سێ یاری وەربگرێت وشرۆڤەی لەسەر بكات، بەپێچەوانە شرۆڤەكار هەبووە، قسەی لەسەر هەموو یارییەك و رووداوە جۆراوجۆرەكانی وەرزشی هەبووە، ئەمەش دەكەوێتە هەڵەكردن و متمانە لەدەست دەدات لەئایندەدا وەك شرۆڤەكاری وەرزشی.
2-شرۆڤەی زانستی تەكنیك و تەكتیك:
بێگومان ئەمجۆرە شرۆڤانە تەنها دوو كەس دەتوانێ بیكات، ئەویش راهێنەر و یاریزانێكی دێرین، نەهاتووە بۆ میدیاكارێكی وەرزشی شرۆڤە لەسەر یارییەكی نێودەوڵەتی بكات وخۆشی لەتیپی میللی یاری نەكردبێت یاخود لەبواری وەرزش یان میدیای وەرزشیدا خاوەن هیچ بڕوانامەیەكی زانستی نەبێت.
3-شرۆڤەی زانستی پزیشكی:
ئەم جۆرە شرۆڤانە تەنها بۆ ئەو تیپە یان هەڵبژاردە دەكرێت،كەیاریزانی پێكانی هەیە،یاخود بۆ یاریزان تووشی پێكان دەبێت،هۆكارەكانی پێكانی یاریزان چییە،دەكرێت ئەم یاریزانە كەی چارە بكرێت وئامادەبێت بۆ یاری.
4-شرۆڤەی كارگێڕی:
بێگومان شرۆڤەكردنی كارگێڕی بەو كەسانەدەكرێ لەسەرۆك و دەستەی كارگێڕی هەڵبژاردەیەك یاخود یانەیەك، باس لەحاڵەتی ئەرێنی و نەرێنی یانەكەی دەكات و كەموكوڕی و كێشەكان دەخاتەڕوو هەروەها گرنگی بەلایەنە شاراوەكان دەدات.
5-شرۆڤەی داوەر:
ئەمجۆرە شرۆڤەیە تەنها داوەر و یاریدەدەرانی داوەر قسەی تێدا دەكەن، لەڕووی حاڵەتە گوماناوی و هەڵەكانی داوەر و حاڵەتەكانی لێدانی سزا و فاوڵ و ڤاڕ و رێژەی سەركەوتنی داوەری یارییەكە دەستنیشان دەكەن.
6-شرۆڤەی میدیای وەرزشی:
لێرەوە بۆ میدیاكاری وەرزشی هەیە كاری پیشەیی وئەكادیمی خۆی پڕۆفیشناڵانە ئەنجامبدات وئەویش باس لەمێژووی هەردوو تیپ یان هەڵبژاردە بكات و داتا و شرۆڤەی یارییەكان بكات لەڕووی خول و پاڵەوانێتییەكان، واتە بۆ نموونە مۆندیال یاخود ئۆڵۆمپیاد، شرۆڤەی ئامار و داتاكانی خول و پاڵەوانێتییەكان، گرنگە شرۆڤەكاری وەرزشی بەوردی باس لەداتا و ئامارەكان بكات و گرنگی بەسەركەوتن و خاڵە ئەرێنی و نەرێنی پاڵەوانێتییەكان بدات، شرۆڤە لەسەر خودی یاریزانەكان بكات، بەنموونە ئەم یاریزانە چەند پاڵەوانێتی بەشداری كردووە و چەند گۆڵی تۆمار و ساز كردووە، یان كارتە سوور وزەردەكانی چەندن.
شرۆڤەكاری میدیای وەرزشی گرنگە بزانێ ئەم یاریزانە كێشەی كۆمەڵایەتی و كێشەی لەگەڵ راهێنەر و یاریزانەكانی تر چییە، تا بەر لەدەستپێكردنی یارییەكە بۆ بینەر و بیسەر و خوێنەر روونی بكاتەوە و كاریگەری لەسەر یارییەكە دەبێت یاخود نا، كەواتە میدیاكاری وەرزشی ئەوە پیشە و كاری راستەقینەی خۆیەتی قسەی لەسەر بكات، ئەوانەی باسم كردن كاری زانستی راستەقینە و پێناسەی شرۆڤەكاری وەرزشییە.
بەڵام ئەوەی لەكوردستان دەگوزەرێ، ناڵێین هەمووی، بەڵام زۆربەی زۆری وێرانە و دوورە لەكاری شرۆڤەكاری و شرۆڤەی وەرزشی، بەڵگەی هێندە زۆرمان لەلایە، لەستوونێكی ئاوادا ناتوانین باسی بكەین، دەبێ سیمیناری بۆ ببەسترێت.
سەرەتا لەدەزگایەك دانیشتووە لەڕادیۆ یاخود تیڤی، میوانەكان بەمەزاج و هاوڕێیەتی داوەت دەكات، هەموو میوانەكان بەخاوەن بەرنامە دەڵێن سەد لەسەد وایە، تا بۆ جارێكی تر میوان بێتەوە، تەمەنی لەنێوان (22-28) ساڵە كەچی باس لەمێژووی (100) ساڵەی یارییەكە دەكات و وەك بڵێی سەیری هەموو یارییەكانی كردووە، میوانداری بۆ بەرنامە یەك بە یەكە، بەیانی من لەلاتم و دوو بەیانی تۆش لەلامی، ئەوەی دەزگاشی نەبێت دەكەوێتە بەر رەحمەتی ئەوانەی ئێستا، شرۆڤەی كۆپی پێستی ماڵپەڕە عەربییەكان بۆتە باو و تەنانەت لەسەر نوقتەش پاز نادەن بۆ وەرگێڕان!!.
شرۆڤەكار دەچێتە تیڤی ئەو نەبوو بۆ رادیۆ، ئەویش نەبوو شەو لەسۆشیال میدیادا لایڤێك دەكاتەوە بیبینن و گوێی بۆ بگرن، ئەمە ڤایرۆسی خۆدەرخستنە و هاوشێوەی كۆڕۆنایە.
پاڵەوانێتی وخول تەواو بووە ئینجا شرۆڤە لەچایخانە دەست پێدەكات تا بڵێن بەخوا برا ئەوە زۆر زیرەكە، چونكە تائێستاش وابیردەكەنەوە (عەقڵ لەچاوە نەك لەمێشك!!!)، هەموو كێشەكە لەدوو راستی خۆی دەسەلمێنێ، پێشكەشكار بەرنامەی خۆی تەواو دەكات ومافی خۆی وەردەگرێت و شرۆڤەكاریش لەشاشە دەردەچێت و خەڵك شایەدومانی بۆ دەدەن.
زانستی شرۆڤەكاری و شرۆڤەی وەرزشی بەئەكادیمی پەیڕەو دەكرێت، كەس باسی ناكات، چونكە لێی نازانین!. لایەنگری بۆ لایەك زۆر بەزەقی لەخودی شرۆڤەكار دەبینرێت، ئەمەش ئاساییە، بەڵام بەلایەنگیری خۆت شڕۆڤەی بۆ بكەی ئەمە كارەساتە!؟
لەبەركردنی ناوی یاریزان تەنها خۆدزینەوەیە و زانیاری گشتی فرۆشتە بەخەڵك، راستییەكی حاشاهەڵنەگر ئەوەیە بەنموونە سەیری یاری تۆپی پێ دەكەی،5 خول و هەڵبژاردەكانی جیهان، دەڵێ سەیری هەموو یارییەكانم كردووە، من شەوێك دانیشتم ژمێریاریم بۆ سەیركردنی یارییەكان كرد، لە 24 كاتژمێر، پێویستت بە 28 كاتژمێر هەیە!!.
شرۆڤەكاری لای ئێمەش تێكەڵ بەبڕیارەكانی داوەر دەبێت و باسی تەكتیك و تەكنیك دەكات و راهێنەرەكان بەكەمزان ناوزەند دەكات و یاریزانەكان بەكەمتەرخەم و كەمئەزموون لەقەڵەم دەدات، گۆڵچی تیپ بەهۆكاری شكست دەزانێ،تەنانەت ئەوەی خۆی پێی دەڵێ شرۆڤە هەموو قسەكانی دووبارەیە،بەس ناوی یانە ویاریزانەكان دەگۆڕی،هەموو یانە ویاریزانەكان بە هەڵە دەزانێ،تەنها یەك كەس بە هەڵە نازانێ،ئەویش خۆی وەكو شرۆڤەكاری ناو شرۆڤەكاران!، بەهەرحاڵ تێكەڵ كردن ودەستوەردان بۆ هەموو لایەك دەبات لەپێناو ئەوەی بەس بڵێن ئەمە زۆر دەزانێ، بەڵام كەسانی پسپۆڕ و تایبەتمەند دەزانن ئەوە ئەو كەسەیە كە هیچ نازانێ.
بەراستی شەرمە لەشاشە دەركەوی و لەڕادیۆ قسە بكەی، زانیاری ناڕاست و بەئارەزووی خۆت بدەیت بەبینەر و بیسەر، چ كارەسات و وێرانەیەكە، دەبێ لێرەوە بەس بێت وئەم شۆیە شكستخواردووە و بێ شكۆیە رابگرن!، وەرن بەیەكەوە و ئێستاش زووە با زانستەكە لەوڵاتی خۆمان پێشبخەین و بەئەكادیمی كاری بۆ بكەین،چونكە من لەزۆربەری زۆری دیمانەكان نەم گووتووە شرۆڤەكاری وەرزشیم وتەنها دید وبۆچنم هەبووە!!.