• Sunday, 22 December 2024
logo

dîplomatiyetî nerm û yeklakereweyi dewlletmedar le dîdarekeyi «elşrqiye»da

Gulan Media April 28, 2021 Raport
  dîplomatiyetî nerm û yeklakereweyi dewlletmedar le dîdarekeyi «elşrqiye»da
le dîdarekeyda legell telefziyonî elşrqiye, nêçîrvan barizanî serokî herêmî kurdistan be çend wşeyek koyi şkstî proseyi siyasî bo hemû 'êraqîyekan xisterrû û, hemû gelanî 'êraqî rûberruwî ew prsiyare krdewe: «boçî dewlletanî dîke pêş dekewn û, 'êraq her degerrêtewe bo dwawe?», her xoyi wellamî em prsiyareyi dayewe û gutî: «ême xefet dexoyin ke em waqî'e debînîn, le katêkda xawenî wllatêkîn hemû îmkaniyetêkî madidî û miroyî têda bûnî heye û, be asanî detwanîn berew ewe hengaw hellbigirîn ke dewlletêkî xoşguzeran bunyad binêyin...», bo emeş cextî leser ewe krdewe, «layenî kurdistanî le sallî 2003 ke buwe beşêk le hawpeymanîyi proseyi azadkrdinî 'êraq lew pênawe bû ke rjêmêkî dîktatorî nemênêt û 'êraqêkî nwêyi dîmukratî û fîdrrallî û freyî dabmezirêt.»
serokî herêmî kurdistan lew dîdareyda eweyi dûpat krdewe, ew serdeme kotayî hat ke billên 'êraq be qonaxî raguzer têdeperrêt, emeş leber eweye ewaneyi le sallî 2003 ledaykbûn êsta temeniyan geyşituwete 18 sall û mafî beşdarbûniyan le proseyi siyasîda heye, boye îsta katî ewe hatuwe ke hersê pêkhate serekîyekeyi 'êraq (kurd û şî'e û sunine) pêkewe leser yek mêz dabinîşn û nexşeyekî siyasî bo 'êraq dabirrêjn û kotayî bem paşagerdanîye siyasîye le 'êraqda bihêndrêt.
sebaret bew derhawîşite xirapaneyi le akamî xirap hellsûrrandin û hellekanî naw proseyi siyasî ke karîgerîyi zor nerênîyan leser komellgeyi 'êraqî becêhişituwe, serokî herêmî kurdistan cextî leser ewe krdewe, rêkxirawî tîroystîyi da'ş lew boşayiyeda drust bû ke xirapîyi eda û hellekanî naw proseyi siyasî le 'êraqda drustî krdbûn, êstaş eger hewll nedrêt, prose siyasîyeke rast bikrêtewe, ewa ew boşayiye her bûnî heye û egerêkî zor nzîke ke da'ş, yan hawşêweyi da'ş be nawêkî dîkewe serhellbidenewe.
be têrrwanînî nêçîrvan barizanî rastkrdineweyi proseyi siyasî le 'êraqda pêwîstî be mtmaneyekî siyasîyi beriz heye, ke naw pêkhate siyasîyekanî (kurd û sunine û şî'e) drust bibêtewe, raşkawaneş ew prsiyaraneyi wrûjand: takeyi debêt şî'e le tirsî rabrdûda bijî û sunine le tirsî ayinde û kurd le tirsî herdûkiyanda bijî? boçî debêt eger berewpêşeweçûnêk le herêmî kurdistan bêtearawe, wek metirsî bo beşekanî dîkeyi 'êraq ḧîsab bikrêt, yan be pêçewaneşewe? em ḧallete debêt kotayî bêt û pêwîste herêmî kurdistan le hemû bwarêkewe wek tewawkarî abûrî û asayşî 'êraq seyr bikrêt .
sebaret be kêşeyi nawçe cê nakokekan û kemterxemî bo çareserêkî destûrîyi ew nawçane, serokî herêmî kurdistan, rêkkewtinî şngalî wek destkewtêkî gewre bo herêm û tewawî 'êraq le qellem da, bellam cêbecênekrdinî rêkkewtinekeyi be xirap hejmar krd û, cextî leser ewe krdewe ew boşayiye eminîye le tkrîtewe ta degate kerkûk û lewêşewe ta degate şngal, tîrorîstan be başî sûdiyan lê wergrtuwe, hokarekeşî degerrêtewe bo eweyi hawkarî û hemahengî lenêwan hêzekanî pêşmerge û supayi 'êraqda bûnî nîye û, eger bmanewêt ew boşayiyane nemênin, ewa debêt ew rêkkewtinaneyi dekrêt, be îradeyekî behêz cêbecê bikrên, bo eweyi metirsîyi tîrorîstan leser 'êraq û herêmî kurdistan nemênêt.
le beşêkî dîkeyi dîdarekeyda û sebaret bew boçûnaneyi bas le hemwarkrdineweyi destûrî 'êraq deken, serokî herêmî kurdistan zor raşkawane û zor be şefafî peyamî kurdistanî be rayi gşitîyi 'êraqî geyand û amajeyi bewe krd, eger her birrgeyekî distûrî 'êraq rêgre le geyandinî xizimetguzarî bo xellkî 'êraq, ba hemwar bikrêtewe, êmeş beşdar debîn, bellam kêşeyi serekî eweye destûreke cêbecê nakrêt.
sebaret be barudoxî êstayi 'êraq û nzîkbûnewe le hellbijadinekanî 'êraq, hellwêstî herêmî kurdistan beramber serok wezîranî dahatuwî 'êraq, betaybetî ke êsta hawpeymanîye gewrekanî şî'e wek «sedr û dewlletî yasa û fetḧ» her yekeyan bangeşeyi ewe deken, debêt serok wezîranî dahatuwî 'êraq layi ewan bêt, serokî herêmî kurdistan legell eweyi amajeyi bewekrd carê zuwe û natwanrêt meznde bikrêt serok wezîranî dahatuwî 'êraq kê debêt, bellam her kesêk serok wezîranî dahatuwî 'êraq bêt, ewa herêmî kurdistan kêşeyi legell hîç kesayetîyek nîye û leser binemayi beriname ḧkûmîyekeyi mamelleyi legell dekat.
em peyame nerm û hêminaneyi serokî herêmî kurdistan ke mîdiyakan be dîplomatiyetî nerm û yeklakerewe, lenaw rayi gşitîyi 'êraq û kurdistanda wênayan krd, umêdîkî zîndû krdewe, beweyi lenaw qsekanî serokî herêmî kurdistan, têrrwanîn û bîrkrdineweyekî lojîkane heye û, eger eme bibête nexşerrêgeyi proseyi siyasî le 'êraq, ewa 'êraq detwanît em qonaxe sexte têperênêt û çîtir ew prsiyare le xoman nekeyinewe: «boçî dewlletanî dîke berew pêşewe deçn û 'êraqîş her bo dwawe degerrêtewe?»

Top