dewlletmedarî serkewtû be kesanî pêş xoyi û ewaneyi cêgeyi degirinewe berawrd dekrêt, herweha hendêk car legell dujminekanî û, tenanet legell xudî xoyşî le serdemêkda legell serdemêkî dîkeda..., prsî giring le hellsengandinî dewlletmedarda wellamdaneweyi ew prsiyareye: aya detwanêt le barudoxêkî taybetda çon meznde bikat û rengdaneweyi mezndekanî leser netewe çon debin?.. dewlletmedar leber eweyi amancekanî eqllanîn, wek yarîzanêkî lêhatuwî şetirenc «fîl û padşa» beheman astî wriyayî bekardênêt û, hergîz xoyi le çwardiywayi siyasetî henûkeyî bend nakat û dûrtir bo prsekan derrwanêt. dewlletmedarî serkewtû lewe beagaye ke le sîstmî dîmukratî nwênerayetîda û, betaybetî eger naseqamgîrî le naw desellatî cêbecêkrdinda hebû, ewa amance neteweyî û nîşitmanîyekan degorrêt bo maneweyi kabîne wezarîyeke û le zor prsî giring çaw depoşêt ke dezanin pêwîstîşn, boye dewlletmedar hewllî xoyi dexate kar bo eweyi be hemû şêweyek ew naseqamgîriye nehêllêt û berjewendî ballayi neteweyî û nîşitmanî bparêzêt w.., leser ḧkumet pêwîste pêş hemû şit asayş û seqamgîrî dabîn bikat,. dewlletmedar natwanêt be teniya «aşitîxwaz» bêt, bellku debêt pêş hemûşit bîr le selametî û parastinî ḧkumet û qeware siyasîyekeyi bikatewe.

can batîst dorozîl
gewre mêjûnûsî ferenisî..
ktêbî «derwazeyek bo mêjuwî peywendîye nêwdewlletîyekan»


herêmî kurdistan
lenaw gêjawî siyasetî nadllinyayî û temumjawîda
barak obama çl û çwaremîn serokî emirîka, katêk stayşî ebraham lînikollinî şanzdehemîn serokî emirîka dekat, amaje bewe dekat û dellêt: «lînikollin ew dewlletmedare pallewane bû ke fêrî krdîn çon le naw asmanî temumjawî rojgare sextekanda, birriyarî bwêrane bideyin û çon lenaw ew temumjane birrewênînewe û rûnakî bo gelekeman bigêrrînewe»
em gûteyeyi barak obamayi «dîmukratî» bo ebraham lînikollinî «komarî» dû xallî giringman bo berceste dekat:
1. lînikollin le pênawî kotayîhatinî «sîstmî koylayetî» birriyarî şerrî bê rezamendî kongrês da, emeş manayi eweye dewlletmedarî pallewan natwanêt teniya «aşitîxwaz» bêt. herweha naşitwanêt prse ballakanî netewe be perlemanêkî naseqamgîr bspêrêt.
2. dewlletmedar ke amancî parastinî berjewendîyi ballayi neteweyî û nîşitmanîyewe, dekewête seruwî ḧzb û aydolojiyetî ciyawazî ḧzbe siyasîyekanewe û, birriyare bwêr û qursekanî derwazeyi mêjuwî bo dekatewe û, ew mêjuweş debête beşêk le mêjuwî netewe.
prsiyarî giring lêreda eweye, aya barak obama beç mebestêk, asmanî temumjawî sallî 2011î emirîka be asmanî temumjawî 1854 berawrd dekat? aya le sallî 2011 şda beşêk le emirîkîyekan «koyle»î beşêkî dîke bûn wek sallî 1854? wellamdaneweyi em prsiyare peyweyste bew tengje darayiyeyi le sallî 2008 emirîka û dewlletanî yekêtî ewrupayi grtewe û, xopîşandan destî pêkrd ta geyşite eweyi le sallî 2011 grûpêk le hewadaranî «ahengî ça (Tea Partiy) cûllaneweyek benawî « woll stirît dagîrbiken - Occupiyi Wall Stireet movement» rabigeyenin, em cûllaneweye ke xoyan be mîratgrî emirîkayi «komarî azadî» dezanin, karîgere nerênîyekanî burseyi «woll stirît»yan be zewtkrdinî azadî emirîkîyekan dezanî, her boye obama geyşitibuwe ew qena'eteyi debêt wek lînikollin birriyarî bwêr û qurs bidat, lemeşda taradeyek serkewtû bû, boye bo xulî duwemî serokayetîş hellbijêrdrayewe.
eger lem derwazeyewe bênewe naw asmanî temumjawîyi siyasî û nebûnî dllinyayî siyasîyi le rojhellatî nawerast be gşitî û le 'êraq û herêmî kurdistan betaybetî, ewa prsî serekîyi giring bo herêmî kurdistan debête «parastinî qewareyi siyasîyi herêmî kurdistan û ew azadîyeyi be xwênî şehîdan bedesthatuwe» û serok ms'ud barizanî wek rêberêkî neteweyî û nîşitmanî arasteyi dekat û, debêt birriyarî qurs û bwêraneyi leser bidat.
ms'ud barizanî wek rêberêk lem qonaxe sexteda, parastinî herêmî kurdistanî grêdawetewe be « kurdistanêkî behêz»ewe, bellam çemkî « hêz» le bîrkrdineweyi ms'ud barizanî da, komellêk rehend û manayi ciyawaz wer degrêt û hemû bwarekanî ḧukmirranî û proseyi siyasî degrêtewe û, raşkawane eweyi be netewekeyi rageyanduwe eger ême xawenî proseyekî siyasîyi behêz û seqamgîr nebîn, ewa nabîne xawenî ew « kurdistane behêzey» ke bitwanêt le naw gêjawî siyasetî nadllinyayî û temumjawîyi naseqamgîrda rûnakî bo gelekeman dabîn bikeyin.
lem çwarçêweyeda eger bigerrêyinewe bo ezimûnî siyasîyi netewekanî cîhan ke serdemanêk ewanîş be heman qonaxî sextda têperrbûn û rêber û dewlletmedarî lêhatû be bîrkrdineweyi lojîkane ew qonaxeyi têperrandbêt û selametîyi bo nîşitman û gelekeyi gêrrabêtewe, ewa tewawî ew ezimûnane pêman dellên» mumkîn nîye hîç neteweyek bitwanêt serkewtin bedest bihênêt eger le pênawîda xebat nekat û şêwazî nerîtîyi siyasetî negorrî bêt» emeş bew manayeyi katêk netewe dekewête dûrriyanêkî metirsîdar û rizgarbûnekeyi teniya leyek rêgada demênêtewe, ewa hellbijardinî rêge drusteke xoyi le xoyda debête amancî serekî û mîkanîzimêk bo bedesthênanî amancekanî dîke, bo emeş rêber, yan dewlletmedar xoyi le çwar diywarî siyasetî henukeyda bend nakat û rêge drusteke helldebijêrêt, herwek çon bsmark rêge drustkeyi bo «yekxistineweyi gelî ellmaniya» hellbijard û paşanîş em rêgeye buwe hewênî damezirandinî dewlletî xoşguzeran-welfare state» bo ellmaniya û her em bîrkrdineweyeş buwe çemkêk bo dûbare bunyadinaneweyi dewlletî neteweyî hawçerx le tewawî ewrupa û rojawada. leser astî parastinî ew qeware siyasiyeşî bo ellmanekanî drustkrdbû, bsmark zor be lojîkane drawsêkanî begşitî û ferenisayi betaybetî lewe dllinyadekrdewe ke siyasetî ellmaniya teniya bo parastinî dewlletî ellmaniyaye, nek amancman ewebêt bibîne împratorî ewrupa. em ezimûneyi bsmark ke bêcge leweyi laperreyekî prşngdare le mêjuwî ellmaniyada, bellam bote beşêk le ezimûn û mêjuwî siyasetî cîhan, wek lapereyekî prşngdar bo parastinî netewekan le qonaxe sextekanda sûdî lê werdegîrêt.
layenêkî dîke ke le ezimûn û mêjuwî netewekan sûdî lê werdegrîn, eweye ke pêman dellîn, hîç neteweyek yan dewlletêk, netewe yan dewlletêkî dîke le hîç qonaxêkî sext derbaz nakat, eger neteweke xoyi îradeyi nebêt û ew îradeye rêberêk arasteyi nekat, lemeş ziyatir heta zor be raşkawî hokar û kemukurtîyi prroseyi siyasî û sîstmî ḧukmirranî destinîşan nekrêt.
lem rastewe, eger bêyine ser kêşekanî berdem proseyi siyasî û sîstmî ḧukmirranî le herêmî kurdistanda, ewa aşkraye ke kêşeyi serekî le berdem bunyadinanî «kurdistanêkî behêz» le êstayi herêmî kurdistanda, helle û kemukurtîyi sîstmî ḧzbayetîye le herêmda, raşkawanetir ew yasayeyi ke karubarî ḧzbe siyasîyekanî pê rêkxirawe leherêmda, lebrî eweyi ḧzb bikate amirazêk bo seqamgîrî û berew pêşewebrdinî sîstmî ḧukmirranî le herêmî kurdistanda, keçî ḧzbekan sîstmî ḧukmirranî û têkdanî seqamgîrîyi siyasîyan krdote amirazêk bo geşeyi ḧzbekan û kokrdineweyi deng lenaw sinduqekanî hellbijardinda, le ḧalletî lem coreda wek «şarl dîgol» le komarî çwaremî ferenisa le sallî 1946 rûberruwî buwe û neytwanî lenaw ew jînge alloz û naseqamgîreyi ḧzbekan drustiyan krdbû drêje be serokayetî bidat û, naçar bû le sallî 1958 destûrî ferenisa hemwar bikatewe û komarî pêncem rabigeyenêt, em werçerxane le qonaxêkî hênde sextî ferenisa bû ke lesallî 1956 soviyetî pêşû herreşeyi sûtandinî parîsî dekrd, eger ferenisa le swîs nekşêtewe, bellam be rageyandinî komarî pêncem nek her ferenisayi gerrandewe bo astî pêge û şkoyi xoyi wek soperpawerêk le cîhanda, lemeş ziyatir hengawî yekem bo bazarrî hawbeşî ewrûpî hellgîra ke paşan buwe ew yekêtîyi ewrupayeyi êsta deybînîn. bêguman em ezimûneyi dîgol le komarî pêncemî ferenisada pêman dellêt, ewe emirîka û berîtaniya nebûn ke şkoyan bo ferenisa gêrrayewe, bellku bîrkrdineweyi dîgol bo kotayîhênan be naseqamgîrî le proseyi siyasî, ferenisayi lew qonaxe sext û alloze rizgarkrd, ke ḧzbe siyasîyekan boyan drust krdbû.
bo êstayi herêmî kurdistan ke yekêk le erke giringekanî em xuleyi perleman dûbare darrşitineweyi destûrî herêmî kurdistane, giringe ke prsî rîşekêşkrdinî regî naseqamgîrîyi siyasî le naw destûrekeda biçespêndrêt û nexşe rêgeyekî drust bo proseyekî siyasîyi seqamgîr le kurdistanda drust bikrêt.