wîjdan û bîrkrdineweyi mstefa barizanî çendîn qonaxî ciyawazî be xoyewe bîniywe, bellam ciyawazîyi qonaxekan wîjdan û bîrkrdineweyi mstefa barizanî negorriywe, bellku her qonaxêk berewpêşeweçûnêkî le «wîjdan û bîrkrdineweyi mstefa barizanî»da drust krduwe, leser em binemaye eger mstefa barizanî le sallî 1919 le «barizan» legell hêzêk berrê kewtibêt berew slêmanî bo harîkarî û parêzgarî le «memilketî» şêx meḧmûdî ḧefîd û, le 1945 carêkî dîke çûbêt bo hawkarî û parastinî komarî kurdistan be serokayetîyi pêşewa qazî mḧemed û, le sallî 1976 yş le naw baregayi lîjneyi mafî mirovî niyudewlletî le «niyuyork» be amadebuwan billêt: «seyrî hemû allayi netewekanman le berdem baregayi netewe yekgrtuwekan krd, teniya allayi gelekeyi xom, allayi kurdistanm nebînî», eme manayi eweye mstefa barizanî le temenî 16 sallî û temenî 73 sallî wîjdanî heman wîjdan buwe û bîrkrdineweşî heman bîrkrdinewe buwe, ke ewîş bedesthênanî mafekanî gelî kurdistane ke le lutkeda degate damezirandinî «dewlletî serbexoyi kurdistan».
lêrewe eger prsiyareke be şêweyekî dîke bikeyin, aya wîjdan û bîrkrdineweyi mstefa barizanî, êsta layi serok ms'ud barizanî gorrdrawe, yan heman wîjdan û bîrkrdineweye û le qonaxêkî dîkeda berewpêşeweçûnêkî erênîyi bexoyewe bîniywe?
em waqî'e ke çwarçêweyi 102 sallî mêjuwî xebatî bzûtineweyi rizgarîxwazîyi kurdistan xoyi berceste krduwe û her yekêk le ême ew waqî'e le wîjdan û bîrkrdineweman û le dawakarîyi her takêkî gelî kurdistan berceste buwe û bûte bawerrêk ke paşekşelêkrdinî debête «xiyanetî nîşman», ewa em arasteye ferizî dekat leserman ke berdewam xwêndineweyi «ebstmolojî» le naw fîkrî mstefa barizanî-da bikeyin, nek be şêwazêkî erkiyolojîyane benaw mêjûda şorr bibînewe, emeş leber eweye bo êstayi ême ewe pêwîst nîye «wîjdan û bîrkrdineweyi mstefa barizanî» çon mamelleyi legell rûdawekanî qonaxe ciyawazekan krduwe, bellku eweyi bo êstaman giringe, ew xwêndinewe «ebstmolojîye»ye ke bo êsta û dahatû carêkî dîke berewpêşeweçûn le naw «wîjdan û bîrkrdineweyi mstefa barizanî» drust dekatewe, ew wellamdaneweyi ew prsiyareye ke çon barizanî hellkewt? çon bîrkrdineweyi karîzimayî ew buwe yek bîrkrdinewe û yek mêjû bo netewe? çon mstefa barizanî sê kuçkeyi «nîyetî pak, îradeyi gel, aşitî û pêkewe jiyan»î pêkewe kokrdbuwewe û bibuwe xwast û dawakarîyi hemû xellkî kurdistan.


bo krdineweyi derwazeyek bo çûne naw em base giringe, pêwîstman beweye biçîne naw mêjuwî rêbere karîzimayiyekanî netewe azadekan û, le naw ew mêjuweda xwêndineweyi ebstmulojîyane bo bîrkrdineweyi rêber û karîzimayî mstefa barizanî bikeyin.
eweyi debête xallî hawbeş le nêwan koyi rêbere karîzimayiyekanî netewe ciyawazekanî cîhan, eweye ke bîrkrdineweyi rêbere karîzimayiyekan, bîrkrdineweyekî zînduwe û wek bîrkrdineweyi xudî rêbere karîzimake seyr nakrêt, emeş leber eweye ke bîrkrdineweyi rêberî karîzimayî legell dawakarîyi gelekeyi yek bîrkrdinewe û yek mêjû drust deken û çon ew bîrkrdinewe û mêjuwe le wîjdanî her takêkî neteweda berdewam be zînduwîyi demênêtewe, ewa be heman şêweş serkrde karîzimayiyekan wek roḧêkî zîndû her be zînduwîyi demêninewe, emeş waykrduwe netewe azadekan teniya yadî rojî ledaykbûnî rêbere karîzimayiyekaniyan dekenewe û, amancîşiyan lem yadkrdineweye eweye ke le miyaneyi ew «yek bîrkrdinewe û yek mêjuwe» hawbeşîyi nêwan gel û rêbere karîzimake carêkî dîke lew boneyeda pêkewe yadî bikenewe.
em mîtode fêrman dekat, yadkrdineweyi sallrrojî ledaykbûnî mstefa barizanî wek rêber û karêzimayi gel û neteweyek, boneyeke bo dûbare bîrkrdinewe be heman şêwazî mstefa barizanî leserdemêkî ciyawazda, nek gêrraneweyi mêjû.
serok ms'ud barizanî le ktêbî «bo mêjû» pêman dellêt: «her wek çon emirro dwênê nîye, sbeênîş emirro nabêt», em wte berizeyi serok ms'ud barizanî, gêrraneweyi mêjû nîye‌, bellku xwêndineweyekî qûllî ebstmolojîyaneye le naw bîrkrdinewe û wîjdanî mstefa barizanî-da, be manayekî dîke her wek çon bîrkrdinewe û wîjdanî mstefa barizanî be hewraz û nşêwî zorda têperriywe, bellam berdewam legell dawakarîyi xellkî kurdistanda yek mêjû û yek bîrkrdineweyi drust krduwe, ewa ew «emirro»yeyi ke serok ms'ud barizanî tiyayda raygeyandewe «bêcge le çiyakanî kurdistan dostêkî dîkeman nîye» û be ḧîsabî hendê kes «dwênê» nîye û, nabêt wek dwênê bîrbikeyinewe, bellam leber eweyi serok ms'ud barizanî lew «emirro» sexteda be hawşêweyi mstefa barizanî be « nîyetî pak, îradeyi gelî kurdistan, amancî aşitî û pêkewe jiyan» çokî be sextîyi ew «emirro»ye dada, ewa wek bînîman ew «emirro» reşe be dastanekanî «prdê, meḧmûdiye, sḧîla» û be têkşkandinî debabeyi «abramzî emirîkî» ew sbeyinê»yeyi drust krd ke serok barizanî wellamî bo nardewe «sbeyinêş emirro nîye».


em mîtodeyi êsta serok ms'ud barizanî xwêndineweyi ebstmolojîyaneyi lenaw «wîjdan û bîrkrdineweyi mstefa barizanî» pê dekat, xeslletêkî xorrsk û zîrekîyekî fîtirîye û ew lêhatuwîyeyi heye ke le «karîzimayî rêbere nîşitmanî û neteweyiyekan»da heye, em diyardeye le naw her 46 serok komarekeyi emirîka mêjûyekî zncîrebendî heye û, her 46yan pêkewe mêjuwî karîzimayî serokekanî emirîka drust deken, bellam plebendîyi serokekan bo zîndûkrdineweyi karîzimayi «bawkanî damezirêner» bepêyi astî lêhatuwîyi serokekan degurrêt, her bo nmûne (franiklîn dî rozflt) ke serokî 32hemînî emirîka le plebendî be zîndûhêşitineweyi karîzimayi «bawkanî damezirênerî emirîka» le rîzî deyemîn serok rîzbend dekrêt, ke wate em hellsengandineyi plebendîyi serokekanî emirîka leser astî bezîndû hêşitineweyi karîzimayi «bawkanî damezirêner» peywendî be mêjuwewe nîye, bellku peywendî be şêwazî dûbare xwêndineweyi ebstmolojîyanewe heye le wîjdan û bîrkrdineweyi karîzimakanî dîkeyi damezirênerî netewe, leser em binemaye be drêjayî mêjuwîyi niyu sedeyi rabrdû, serok ms'ud barizanî teniya rêbere ke be lêhatuwîyi xoyi karîzimayi (bawkanî damezirênerî netewe) her le şêx 'ebidullayi nehrîyewe ta degate şêx 'ebidulselamî barizanî û şêx meḧmûdî ḧefîd û qazî mḧemed û mstefa barizanî, be heman şêwaz û mîtodî mstefa barizanî drêje pêderî be zîndûhêşitineweyi wîjdan û bîrkrdineweyi bawkanî damezirênerî netewe buwe, em arasteyeyi serok mes'ud barizanî leser binemayi karîzimayî mstefa barizanî leser sêkuçkeyi «nîyetî pak, îradeyi gelî kurdistan, birrwabûn be aşitî û pêkewe jiyan», carêkî dîke le serdemêkî ciyawaz û le şêwazêkî berewpêşeweyi dîke, debînîn nasinameyi «kurdbûn û kurdistanîbûn»î krduwete nasinameyi serok ms'ud barizanî û be pêçewaneweşewe serok ms'ud barizanî -şî krduwete pênaseyi «kurdbûn û kurdistanîbûn».


nhênîyi maneweyi «wîjdan û bîrkrdineweyi karîzimayî rêberî netewe» be zînduwîy, degerrêtewe bo bezîndûhêşitineweyi binemayi bîrkrdineweyi karîzimayi rêberî netewe, bezîndûhêşitineweyi em binemayane «nîyetî pak, îradeyi gel, birrwabûn be aşitî û pêkewe jiyan», karîzimayi rêberî netewe be zînduwîyi dehêllêtewe lenaw wîjdanî takekanî netewe, lemeş ziyatir em bezîndûmaneweye debête çawdêr û meḧek bo ew rêber û karîzimayeyi dwayi karîzimakanî dîke rêberayetîyi netewekeyi dexate serşanî xoy, ke êsta ew rêbere serok ms'ud barizanî-ye, emeş bew manayeyi raste rêber û karîzimayî serok ms'ud barizanî leser binemayi parastinî pranisîpe serekîyekanî «nîyetî pak û îradeyi gel û birrwabûn be aşitî û pêkewe jiyane», em pranisîpaneş legell wek dawakarî karîzimayi mstefa barizanî û dawakarî gelî kurdistan, yek bîrkrdinewe û yek mêjuwî drust krduwe, kewate em yek bîrkrdinewe û yek mêjuwe debête ew bazneyeyi wek sinûr îradeyi serok ms'ud barizanî têda helldesûrrêt û, her ew bazneyeş ew mtmaneyeyi pê bexşiywe ke êsta «kurdbûn û kurdistanîbûn»î buwete nasinameyi û gelî kurdistanîş şanazî pêwe dekat, ms'ud barizanî nasinameyi «kurdbûn û kurdistanîbûnî bêt.