‍qaremaniyetî hêzî pêşmerge kodî cînî bzûtineweyi rizgarîxwazîyi kurdistan


cêms cîfrî balliyoz û dîplomatkarî beezimûnî emirîka, dwayi eweyi hêzî pêşmergeyi kurdistan naḧyeyi zummar û bendawî mûsllî azad krd, le penêllîkda raygeyand, eger hêzekanî dîkeş (mebestî ḧeşdî şe'bî û supayi 'êraq bû) wek pêşmerge rahênaniyan pê bikrêt û hawkarî bikrên, ewa heman serkewtin le berekanî dîkeyi şerrî dijî da'ş tomar dekrêtewe, bellam ke hêzekanî ḧeşdî şe'bî û supayi 'êraq û tewawî rawêjkare serbazîyekanî supayi pasdaran û ḧzbullayi lubinanî, le şerrî tkrît beşdar bûn, bo maweyi 19 roj neyantwanî biçne naw tkrîtewe û, hêşita fobiyayi qetllu'amekeyi serbazgeyi «sbayker» berî nedabûn, geyşitine ew qena'eteyi «kodî qaremaniyetî hêzî pêşmerge» le naw hêzî şkaw û tirsawda kopî nakrêtewe.
bellam prsiyar lêreda eweye: aya nehênî, yan «kodî qaremaniyetî pêşmerge» çîye û çon em kode le naxî hêzî pêşmergeyi kurdistan drust buwe? yan be şêweyekî dîke le dereweyi bayulojî şitêk heye pêyi bigutirêt: « kodî cînî» û em kode karakterêk drust bikat, le dereweyi ew karaktere drust nebêtewe? bo wellamî em prsiyare pena debeyine ber herdû ktêbe benawbangekeyi bîrmendî cîhanî franisîs fokoyama (bineçeyi damezirawekan û leberyek hellweşanî siyasî) le naw em dû ktêbeşda pena debeyine ber ew beşeyi ke be prsiyarêk deyxate rû: «perepêdan çîye?»
bo wellamî em prsiyare fokoyama, le perepêdanî siyasî dête derewe û, pena bo perepêdanî bayulojî debat û dellêt: le binerretda «çemkî perepêdan» çemkêkî bayulojîye û le dwayi şerrî duwemî cîhanîyewe hatuwete naw siyaset. le perepêdanî bayulojîda, raste dwayi yekgirtinî «hêlke û spêrm» korpele drust debêt û, le miyaneyi perepêdanî xanekanî cesteyi mirovewe geşe dekat, bellam eweyi şêwe û şêwazî korpele araste dekat û, paşan debête kesêkî tewaw, ewe teniya perepêdan û dabeşbûnî xanekan nîye, bellku ewe «kodî cînî – Genetic code»ye.
penabrdinî fokoyama bo «perepêdanî bayulojî û gwastineweyi bo naw kayeyi siyasî, bo eweye pêman billêt, ke serkewtinî perepêdan û serkewtinî proseyi bunyadinanî netewe, teniya brîtî nîye le «drustkrdinî damezirawe û encamdanî hellbijardin û bûnî ḧzbe siyasîyekan», bellku serkewtinî perepêdan peyweste bew « kode cînîyeyi netewe» ke perepêdan û proseyi bunyadinanî netewe arasteyi dekat, her emeş hokarî eweye proseyi perepêdan û proseyi bunyadinanî netewe, le hendêk netewe serkewtû buwe û le hendêkî dîke şkstî hênawe.


lêrewe eger mullet le fokoyama werbigirîn, ew «kode cînî»ye, le proseyi perepêdan û proseyi bunyadinanî netewe, bigwazînewe bo bwarî serbazî û ew prsiyare burûjênîn, aya legell serhelldanî tîrorîstanî da'ş, çi prsiyarêk le nawendekanî fîkrî stiratîjiyetî bergrî û asayş hatearawe? bêguman leser astî hemû supa pêşkewtuwekanî cîhan be supa gewrekeyi emirîkaşewe, ew prsiyare araste dekra «supayi ayinde debêt çon bêt?» mebest lem prsiyareş ewe bû, eger hêzekanî emirîka û tewawî dewlletanî nato le «'êraq û efẍanistan» leberdem tîrorîstanî «elqa'îde» çokiyan dadabêt û, naçarbin bîr le kşaneweyi hêzekaniyan bikenewe, başe debêt çon mamelle legell hêzêkî tîrorîstî hawşêweyi da'ş bikrêt, ke deyan car le tîrorîstanî elqa'îde tirsinaktirin?
ewaneyi çawdêrîyi ew barudoxe serbazîyeyan krdbêt, bêguman dezanin, ke bîrmendanî bwarî stiratîjiyetî bergrî û serbazî û jenerralle gewrekanî supayi emirîka û dewlletanî nato, bêcge le dû rêge, rêgeyi sêhemiyan leberdemda nebû, ke ew dû rêgayeş brîtî bûn le:
1- bîr lewe bikrêtewe be hawşêweyi supa û hêze serbazîyekanî dewlletî «kolombiya» serlenwê hêzekanî xoyan bo şerrî dijî tîrorîstanî da'ş rêkbixenewe, em bijareye leser ew binemaye bû ke supayi kolombiya, şarezaye le şêwazî şerrkrdinî ew çekdarane ke bazirganî be madideyi hoşber deken û, ew çekdaraneş, yan demirin, yan xoyan naden bedestewe, emeş leber eweye eger destgîr bikrên, yan le sêdare dedrên, yan ta le jiyanda mabin, debêt le zîndanda bin, boye şêwazî şerrkrdinyan ta radideyek le tîrorîstanî qa'îde û da'şewe nzîk bû.


2- bîrmendanî stiratîjiyetî siyasetî bergrî û asayş, pêyan wabû, be kopîkrdineweyi supayi kolombiya «tîrorîstanî da'ş» têk naşkêndrên, leber eweyi çekdaranî madide hoşberekan hêndeyi tîrorîstanî da'ş drrinde nîn, lanîkem ewan bergrî deken, bo eweyi şitêkiyan dest bikewêt, bellam tîrorîstanî da'ş xoyan deteqêninewe bo eweyi qiyametiyan dest bikewêt, boye debêt bîr lewe bikrêtewe ke supayi ayinde «robot bêt, nek mirov».
bellam katêk hêzî pêşmergeyi kurdistan le naw gorrepanî şerrî dijî da'ş selmand «mirov, nek robot» eger îradeyekî wek îradeyi hêzî pêşmergeyi hebêt, detwanêt, drrindetirîn tîrorîst têk bşkênêt, ke ewanîş tîrorîstanî da'şn, ewa lem ḧallete prsiyar debête eweyi em îradeyeyi hêzî pêşmergeyi kurdistan le kwêwe serçaweyi grtuwe?
bo wellamdaneweyi em prsiyare, debêt pena berîne ew jînge şorrşgêrrîyeyi ke pêşmergeyi têda drust buwe, ke ewîş jîngeyi şorrşgêrrîyi bzûtineweyi rizgarîxwazîyi kurdistane. bellam prsiyar lêreda eweye: aya «kodî cînî» bzûtineweyi rizgarîxwazîyi kurdistan çîye? lêreda be çend xallêk amajeyi pê dekeyin:
1- bzûtineweyi rizgarîxwazîyi kurdistan be naçarî û bo bergrîkrdin le şunas û kerametî gelêkî çewsawe û xak dagîrkraw hate bûn û dijî hîç netewe û ayînêk nîye, bellku bepêçewanewe, bergrî le tewawî netewe û ayîne ciyawazekan dekat.

2- bzûtineweyi rizgarîxwazîyi kurdistan hergîz birrwayi be tîror û kuşitinî xellkî bê tawan nebuwe û hemû kat hewllî dawe be rêgeyi diyalog û danustandin kêşeyi nêwan xoyi û rjême dagîrkarekan çareser bikat.
3- legell eweyi supayi ew netewaneyi dijayetî bzûtineweyi rizgarîxwazîyi kurdistan deken û leser xakî dagîrkrawî xoyi şerrî legell deken, bellam hergîz bzûtineweyi rizgarîxwazîyi kurdistan dujminayetîyi nêwan netewekanî qbûll nekrduwe û hemû kat destî tebayî û brayetî bo drêj krdûn û, hewllîdawe ewanîş lew rastîye têbigen, ke ew rjêmaneyi şerr legell bzûtineweyi rizgarîxwazîyi kurdistan deken, netewekeyi xoşiyan deçewsêninewe.
4- bzûtineweyi rizgarîxwazîyi kurdistan, hergîz çawî le xakî hîç neteweyekî dîke nebuwe û neywîstuwe hîç neteweyekî dîke biçewsênêtewe, yan xakekeyi dagîr bikat.
em xeslletaneyi bzûtineweyi rizgarîxwazîyi kurdistan jîngeyekî şorrşgêrrî azadî ewtoyi drust krduwe, ke îradeyi pêşmerge teniya bo bergrîkrdin le azadî û mirovayetî bête bûn û, her îradeyekîş le naw jîngeyekî şorşgêrrî azad û bo bergrîkrdin le azadî û kerametî mirovayetî bête bûn, hîç hêzêk natwanêt çokî pê dabidat, yan rûberruwî bibêtewe