گــــەشـــتـــێــكی ڤێرچواڵی بە ناو جیهانی بوونەوەرە دیجیتاڵییەكاندا

گــــەشـــتـــێــكی ڤێرچواڵی  بە ناو جیهانی بوونەوەرە دیجیتاڵییەكاندا

 

 

ناتوانم بەو پرسیارە دەست پێبكەم «زیرەكیی دەستكرد چییە؟» لەبەر ئەوەی مستەفا سلێمان، خاوەنی كتێبی «شەپۆلی داهاتوو» و خاوەنی هەر دوو كۆمپانیای گەورەی «DeepMind و Infiction» كە بە سەرمایەی 100 ملیار دۆلار كار لەسەر زیرەكیی دەستكرد دەكەن و خۆی دەڵێت: «هەموو بەیانییەك كاسپینی برازا بچووكە تەمەن شەش ساڵییەكەم لێم دەپرسێت: مستەفا زیرەكیی دەستكرد چییە؟ لە وەڵامی ئەم پرسیارەدا هەر خۆی دەڵێت: «زیرەكیی دەستكرد وەك خۆی مانای ئەو تەكنەلۆژیایە نادات بە دەستەوە كە ئێمە ئێستا دروستی دەكەین، بۆیە دەبێت بە دوای میتافۆرێكی دیكەدا بگەڕێین، بە قەناعەتی من باشترین میتافۆر بۆ زیرەكیی دەستكرد ئەوەیە پێی بگوترێت: «كائینێكی دیجیتاڵی- Digital Species».

یۆڤال نوح هەراری، كە خاوەنی چوار كتێبی پڕفرۆشترینە لە جیهاندا «ساسپیەنس، هۆمودیوس، 21 وانە بۆ سەدەی 21، نێكسەس»، كە هەر چوار كتێبەكە تەفسیری فەلسەفی و مێژوویین بۆ زیرەكیی دەستكرد، لە ئێستا دەیەوێت هەموو جیهان بگەیەنێتە ئەو قەناعەتە كە ناكرێت چیتر بەم تەكنەلۆژیایە بگوترێت زیرەكیی دەستكرد، لەبەر ئەوەی ئەم تەكنەلۆژیا تازەیە ئەقڵێكە لە دەرەوەی فەزای بیركردنەوەی مرۆڤ و كائینێكی تازەیە، بۆیە دەبێت پێی بگوترێت: «كائینێكی دیكەی ئاقڵ - Alien Intelligence»، بۆ ئەمەش ئاماژە بە سێ بەڵگە دەكات، كە ئێستا مرۆڤایەتی بە چاوی خۆی دەیبینێت، ئەوانیش بریتین لە:

1. بۆ یەكەمین جارە لە مێژووی مرۆڤایەتی ئامێرێك دروست بكرێت، خۆی سەربەخۆ بڕیار «Self-decision making » بدات.

2. بۆ یەكەمین جارە ئامێرێك دروست بكرێت، توانای بیركردنەوەی هەبێت و نەخشەی سەرەتا بۆ پلان دابنێت.

3. بۆ یەكەمین جارە ئامێرێك دروست بكرێت داهێنان بكات.

پڕۆفیسۆر «لی كای فو» كە بە ڕەچەڵەك تایوانییە و ئێستا لە چین دادەنیشێت، بێجگە لەوەی ماوەی 40 ساڵە لە بواری تەكنەلۆژیای زیرەكیی دەستكرد توێژینەوە دەكات، لە هەر سێ كۆمپانیای گەورەی وەك «ئەپل، مایكرۆسۆفت، گوگڵ»، وەك بەڕێوەبەر و ڕاوێژكاری تەكنەلۆژی كاری كردووە، لە ئێستاشدا بە بڕی زیاتر لە سێ ملیار دۆلار وەبەرهێنانی لە بواری زیرەكیی دەستكرد هەیە و، لە دوایین كتێبی بە ناونیشانی «زیرەكیی دەستكرد لە 2041- AI in 2041» كە خۆی دەڵێت: بۆیە ئەم ناونیشانەم هەڵبژاردووە لە بەر ئەوەی «AI» زۆر لە «41» دەچێت، مەزندەی ئەوە دەكات لە ساڵی 2041 زیرەكیی دەستكرد كۆی خەیاڵە زانستییەكان بكاتە واقیع و، كتێبەكەشی بە هاوبەشی لەگەڵ «چان چیوڤان»ی ڕۆماننووسی خەیاڵی زانستی نووسیوە و، كتێبەكەیان دابەش كردووە بۆ 10 بۆچوونی جیاواز، كە لەناو 10 چیرۆكی خەیاڵیی زانستیدا وێنا كراون و پاشان شرۆڤەی بەرزی زانستی بۆ ئاستی پێشكەوتنی تەكنەلۆژیا خراوەتە ڕوو. لە پێشەكیی ئەم كتێبەدا «لی كای فو» كە زۆر بە گەشبینییەوە سەیری ئایندەی تەكنەلۆژیا دەكات، پێداگری لەوە دەكات كە ئۆتۆمبێلی بێ شوفێر «Self-drive Car» لە ئایندەیەكی نزیكدا دەكەوێتە بەردەستی مرۆڤایەتی، ئەویش پێی وایە چیتر ناكرێت بەم تەكنەلۆژیایە بگوترێت «زیرەكیی دەستكرد»، لەبەر ئەوەی بە تەواوەتی بووەتە مرۆڤێكی دیجیتاڵی «Digital Human»، ئەمەش مانای ئەوەیە گۆڕانكارییەكان خێران و ئەم تەكنەلۆژیایە لەناو چەمكی زیرەكیی دەستكرددا جێگەی نابێتەوە.

نیك بۆسترۆم «Nick Bestrom» كە فەیلەسووفێكی سویدییە و تایبەتمەندە لە بواری ئەنترۆپۆلۆژی و دەرهاویشتە مەترسیدارەكانی تەكنەلۆژیا لەسەر مرۆڤایەتی لە دوایین كتێبیدا دەخاتەڕوو بە ناونیشانی «یۆتۆپیایەكی قووڵ: ژیان و ماناكانی لە جیهانێكی ساغڵەمدا - Deep Utopia: Life and Meaning in a Solved World»، سەبارەت بە ئایندەی تەكنەلۆژیا لەناو ئەم خەیاڵە قووڵەدا پێمان دەڵێت: «وەك ئەو منداڵانە چاو لەسەر بەیانییەكی تازە دەكەینەوە، كە شەوی پێشتر بەفرێكی چڕ باریبێت و ئەو تۆپەڵە بەفرانە ڕایچڵەكاندبین كە بەر پەنجەرەی ژوورەكانمان دەكەوت، لەو كاتەدا پەلەمان بوو لەسەر نووكە پێ خۆمان بەرز بكەینەوە، بۆ ئەوەی دیمەنە گۆڕاوەكە ببینین، بەڵام لە بەیانیدا بینیمان خاكی بە بەفر داپۆشراو لەبەر تیشكی خۆردا دەدرەوشێتەوە، لقی دارەكان كە دوای گەڵاڕێزان ببوونە شتێكی دڕدۆنگ، ئێستا كە بەفرەكە دایپۆشیون، بوونەتە شتێكی ئەفسوناوی، لەم ساتەدا ئێمە كاراكتەری ناو چیرۆكێكین، یان لەناو جیهانێكی خەیاڵیداین، هەر بۆیە زۆر بە خێرایی هەوڵ دەدەین، پۆتینەكانمان لە پێ بكەین و، دەستەوانەكانمان لەدەست بكەین و، ڕابكەینە دەرەوە بۆ ئەوەی ئەو دیمەنە تازەیە ببینین و یاری بە بەفرەكە بكەین. یاری بكەین. یاری . یاری». ئەم بیرمەندە گەورەیە كە خاوەنی كتێبێكی دیكەشە بە ناونیشانی «سوپەر ئینتلیجنس: ڕێگە، مەترسی، ستراتیژی» و لە مەترسییەكانی ئەم تەكنەلۆژیایە مرۆڤایەتی ئاگادار دەكاتەوە، لەناو ئەم خەیاڵە قووڵەی لە داوایین كتێبیدا،‌ بارینی بەفرە چڕەكەی بە داهێنانە پێشبینینەكراوەكانی تەكنەلۆژیا بۆ وەرچەرخانی جیهان بە جیهانێكی ساغڵەم وێنا دەكات. لە یەكەمین گفتوگۆی كاراكتەری «تێیسیەس» لەگەڵ كاراكتەری «فیڕافیكس» كە دوو كاراكتەرن، گفتوگۆ لەسەر سەردەمی سەدان ساڵی ژیانی دوای ئێستا دەكەن، كاتێك «فیڕافكیس» لە «تێیسیەس» دەپرسێت: كێ ئەو هەموو سەوزاییەی لە شارەكەمان دروست كردووە؟ لە وەڵامدا پێی دەڵێت: ئەوە هەمووی «نیك بۆسترۆم» دروستی كردووە. هەر بۆیە بە سەرسامییەوە دووبارە فیرافیكیس دەپرسێت: بۆ هەتا ئێستا «نیك بۆسترۆم» نەمردووە؟ ئەویش پێی دەڵێت: نەخێر، لەبەر ئەوەی ئەو دەرمانەی دۆزیوەتەوە كە «كۆتایی بە مردن» هێناوە.

ئەم خەیاڵە قووڵەی «نیك سترۆم» كە لە خەیاڵە زانستییەكانی «لی كای فو و چان چیڤان» و كتێبی زیرەكیی دەستكرد لە 2041، بە شێوەیەك لە شێوەكان نزیكە، بەڵام نازانرێت بەفرە زەوینییە پرشنگدارەكەی «نیك بۆسترۆم» هەر بەو پرشنگدارییە دەبێتە گۆڕەپانیك بۆ شەڕ و بەفر و یاری، یان دەبێتە بەستەڵەك و مرۆڤەكان ڕەق دەكاتەوە.

 مەترسیی كائینە دیجیتاڵییەكان

«یەجین چۆی» ئەندازیاری ئای تی و پڕۆفیسۆر لە زانكۆی واشنتۆن لە پرزنتەیشنێكدا كە لەسەر پلاتفۆرمی «TED» پێشكەشی كرد، پێش ئەوەی باس لە تەكنەلۆژیای زیرەكیی دەستكرد بكات، بە گوتەیەكی ڤۆڵتێر دەروازەیەكی گرنگ و فراوانی بۆ قسەكردن لەسەر دەرهاویشە و مەترسییەكانی ئەم تەكنەلۆژیایە كردەوە و گوتی: لەگەڵ ئەوەی ڤۆڵتێر گوتوویەتی: «ئەقڵی هاوبەش هەموو كات هاوبەش نییە»، بەڵام دەبێت وەك مرۆڤایەتی بۆ مامەڵەكردن لەگەڵ ئەو مەترسییانەی تەكنەلۆژیا «ئەقڵی هاوبەشمان هەبێت و هەموو كاتێك ئەو هاوبەشییە بوونی هەبێت»، ئەگەرنا ئایندەی مرۆڤایەتی سەلامەت نابێت. ئاماژەی بەوەش كرد، هیچ كەس ناتوانێت نكۆڵی لە هێز و توانای ئەو تەكنەلۆژیایە بكات كە پێی دەگوترێت «زیرەكیی دەستكرد»، كە لە ئێستادا توانای گەیشتووەتە ئەوەی لە گەمەی «GO» لە پاڵەوانی جیهانی بباتەوە و جیهان تووشی شۆك بكات. هەروەها توانیویەتی تاقیكردنەوەی سەندیكای پارێزەران تێپەڕێنێت و ببێتە پارێزەر و دادوەر، توانیویەتی تاقیكردنەوەی وەرگرتن لە زانكۆكان تێپەڕێنێت و ئێستا وەك قوتابی لە زانكۆكان دەخوێنێت، بەڵام بە ئاستی ئەم توانا و زیرەكییەش ئەم تەكنەلۆژیایە گێل و نەزانە و ئەگەر لێی بپرسیت: من پێنج پارچە جل دەبەمە بەر خۆر بە پێنج كاتژمێر وشك دەبنەوە، ئەی ئەگەر 30 پارچە جل ببمە بەرخۆر بۆ ئەوەی وشك ببنەوە چەند كاتژمێرم پێویستە؟ لە وەڵامی ئەم پرسیارەدا خاتوو چۆی زۆر بە متمانەوە لەسەر ئەم نەزانی و گێلییەی تەكنەلۆژیای زیرەكیی دەستكرد قسە دەكات و دەڵێت: بچن خۆتان تاقی بكەنەوە، بزانن پێشكەوتووترین ئەپڵیكەیشنی زیرەكیی دەستكرد ناڵێت «پێویستت بە 30 سەعاتە».

چۆی زیاتر لەسەر گێلی و نەزانی تەكنەلۆژیای زیرەكیی دەستكرد پێدادەگرێت و پێمان دەڵێت: ئەگەر زیرەكیی دەستكرد لەو شتە سادانە ئەوەندە گێل و نەزان بێت، باشە ئێستا ئەم تەكنەلۆژیا بە كردەیی «دادوەر و پارێزەرە»، ئەی ئەگەر لەكاتی پرۆسەی دادوەریدا «دادوەرەكە، یان پارێزەرە AIیەكە» بە هەڵە ماددەیەكی یاسایی تەفسیر كرد، ئایا دەسەڵاتی دادوەری چ كارەساتێكی بەسەر دێت؟

كێشەی سەرەكیی كائینی دیجیتاڵی ئەوەیە بە شێوازێكی جیاواز لە مرۆڤ كارەكانی دەكات، هەر بۆ نموونە كاتێك كائینی دیجیتاڵی گەمەی «GO» ی لە سیدۆڵ پاڵەوانی جیهانی وەك كائینێكی ئۆرگانی بردەوە، جووڵەیەك كە كائینی دیجیتاڵی گەمەكەی پێ بردەوە، زیاتر لە 2500 مرۆڤ ئەو جووڵەیە بە هەڵە دەزانن، بەڵام كائینە دیجیتاڵییەكە سەلماندی ئەو جووڵەیە دروستە.

یۆڤاڵ نوح هەراری، لە دوایین كتێبیدا بە ناونیشانی «نێكەسەس: كورتەیەك لە مێژووی زانیاری لە سەردەمی بەردینەوە هەتا AI»، پێمان دەڵێت: «ئەگەر زانا و توێژەرە گەورەكانی بواری (ئای تی) بەوە دڵخۆشمان دەكەن، كە شۆڕشی چاپ، شۆڕشی پیشەسازیی یەكەمی بە دوای خۆیدا هێناوە، ئەوە ئەوان لە مێژوو بێئاگان، لەبەر ئەوەی شۆڕشی چاپ، بۆ ماوەی 200 ساڵ تەنیا كتێبی خورافاتی بەرهەم هێنا، كە هەرە دیارەكەیان «چەكوشی ساحیر و ڕاوكردنی ساحیرانە»، لەمەش زیاتر لە سەردەمی شۆڕشی پیشەسازییش هاوكێشەكانی «كۆپەرنیكۆس» و تیۆرەكانی «ئیسحاق نیوتن»ی پێ چاپ نەدەكرا. نیوتن لەسەر حیسابی خۆی گۆڤارێكی زانستی دروست كرد، بۆ ئەوەی تەنیا تیۆرەكانی ئەو سەردەمە دیكیۆمێنت بكات و نەفەوتێن، نەك بڵاوی بكاتەوە بۆ ئەوەی خەڵك بیخوێنێتەوە، لەبەر ئەوەی خەڵك بایەخ بە خوێندنەوەی تیۆرە زانستییەكان و هەقیقەت نادات، بەڵكو سرووشتی مرۆڤ بەو جۆرەیە خوازیاری «چیرۆك و حیكایەتە».

مەبەستی هەراری لە بەراوردكردنی شۆڕشی چاپ «Press Revolution» بە شۆڕشی پیشەسازیی چوارەم «Fourth Industrial Revolution» كە زیرەكیی دەستكردی بەرهەم هێناوە، لەگەڵ ئەوەی لە چەند ڕوویەكەوە خزمەتی مرۆڤایەتی كردووە، بەڵام هەڕەشەیەكی جددیشی لەسەر كۆی چارەنووسی مرۆڤایەتی و بەهاكانی دیموكراتی و لیبڕاڵی دروست كردووە، بە جۆرێك ئەم تەكنەلۆژیا تازەیە، جیهانی نوقمی زانیاری كردووە، كە نازانرێت كامە زانیاری دروستە و كامەیان نادروستە، یان نازانرێت كام هەواڵ ڕاستە، یان كەمیان فەیك و درۆ و چەواشەكارییە. لەمەش مەترسیدارتر ئەوەیە، ئەگەر گریمانەی ئەوە بكەین كە زیرەكیی دەستكرد وەك كاراكتەرێك لە تاقیگایەكی كیمیا كار لەسەر دۆزینەوەی ماددەیەكی كیمیایی ترسناك دەكات، شێوازی كاركردنەكەشی سنووری ئەقڵی مرۆڤی تێپەڕاندبێت و بەسەر مرۆڤایەتیدا تێپەڕ بێت، ئایا چ كارەساتێك ڕوو دەدات؟

خاڵی زۆر گرنگ و مەترسیدارتر كە هەراری باسی دەكات، ئەوەیە كۆنگرێسی ئەمریكا لە مەترسیی ئەم تەكنەلۆژیایە تازە تێناگەن، هەر بۆیە دانیشتنێكی گوێگرتنیان لە كۆنگرێس بۆ «ئیلۆن ماسك» ڕێكخستبوو، بۆ ئەوەی باسی مەترسییەكانی ئەم تەكنەلۆژیا تازەیەیان بۆ بكات. هەراری دەڵێت: «ئیلۆن ماسك» و «سام ئەلتمان» كە دوو زانا و سەرمایەداری گەورەی كۆمپانیا زەبەلاحەكانی تەكنەلۆژیای زیرەكیی دەستكردن، ئەوان زۆر باش لە مەترسییەكانی ئەم تەكنەلۆژیا تازەیە تێدەگەن، بەڵام گەورەترین بەربەست لە بەردەمیان ئەوەیە ئەو كۆمپانیا گەورانەی لەم بوارە كاردەكەن، متمانەیان بە یەكتری نییە و، هەریەكەیان ترسی ئەوەی هەیە بەرانبەر بە نهێنی، درێژە بە داهێنانەكانی ئەم بوارە بدات، پاشان ئەوی دی دوا بكەوێت، بۆیە كێشەكانی زیرەكیی دەستكرد بە هاوشێوەی مەترسییەكانی گۆڕینی كەشوهەوا و بڵاوبوونەوەی چەكی ئەتۆمی بە پلەی یەكەم ئەوەیە كە «لیكتێگەیشتن و هەماهەنگی و پابەندبوون بە یاسا جیهانییەكان» لەسەر ئاستی جیهان بوونی نەماوە، بۆیە هەر دەوڵەتێك خەم لە دەوڵەتەكەی خۆی دەخوات و باشتر خۆی پڕچەك دەكات، كە لە ئێستا ئاستی بایەخدانی دەوڵەتان بە خۆپڕچەككردن گەیشتووەتە 50%ی داهاتی نیشتمانیی هەر دەوڵەتێك، كە ئەم ڕێژەیە لەسەرەتای سەدەی بیست و یەكەم بۆ كەمتر لە 7% دابەزیبوو.

 ئێمە وەك كورد و هەرێمی كوردستان

چۆن مامەڵە لەگەڵ سەردەمی كائینی دیجیتاڵی بكەین؟

ئەوەی جێگەی هەڵوەستەی جددی و هەندێك جار بزەیەكی شەرمنانەیە، ئەوەیە كە ئەوەی تێكڕای بیرمەندان وەك گرێ كوێرە و ئاستەنگی گەورە بۆ ڕێگرتن لە دەرهاویشتە نەرێنییەكانی زیرەكیی دەستكرد و كۆی كێشە جیهانییەكان باسی دەكەن و لەسەری كۆكن بەوەی ئەگەر ئەو هەنگاوانە هەڵنەگرن، چارەنووسی مرۆڤایەتی گەش نابێت، ئەوا وەك دواتر دێنە سەر ئەو كێشانە، ئەوا بە دەق و لە هەندێك ڕووەوە زیاتریش هەمان ئەو كێشانە لەناو كۆمەڵگەی سیاسیی كوردی لە هەر چوار پارچە و لەناو كۆمەڵگەی سیاسیی هەرێمی كوردستان بوونیان هەیە و كەسیش ئامادە نییە، گوێ لە بەرانبەرەكەی بگرێت و گفتوگۆ بكەن بۆ ئەوەی چارەسەرێك بۆ ئەو كێشانە بدۆزرێتەوە.

لێرەوە ئەگەر سەرنج بدەین و بگەڕێینەوە بۆ قسەكەی ڤۆڵتێر كە دەڵێت: «ئەقڵی هاوبەش هەموو كاتێك هاوبەش نییە»، كە ڤۆڵتێر كاتێك ئەم قسەی كردووە، لە فەرەنسا نەبووە، بەڵكو لە بروسیا و لە تاراوگە ژیاوە. پرسیار ئەوەیە ئەگەر فەرەنسییەكان لێكتێگەیشتن و هاریكاری و هەماهەنگی لە نێوانیاندا هەبوایە، بۆچی وڵاتەكەی خۆیان بەجێدەهێشت؟ لەمەوە ئەگەر بگەڕێینەوە بۆ «نیك بۆسترۆم» فەیلەسووفی سویدی، لە وەڵامی پرسیارێكدا كە لە دیمانەیەكدا لێیان پرسی گرنگترین و مەترسیدارترین ئالنگارییەكان لە پێشكەوتنی تەكنەلۆژیا چین؟ لە وەڵامدا گوتی: سێ هۆكارن كە بریتین لە:

1. نەبوونی پێكەوەسازان «التوافق» لە نێوان كۆمپانیا گەورەكانی زیرەكیی دەستكرد، ئەم پرسە هێندە مەترسیدارە لە كتێبەكەم بە ناونیشانی «سۆپەر ئینتلیجنس: ڕێگە، مەترسی، ستراتیژی» یەك فەسڵی تەواوم بۆ تەرخان كردووە.

2. كێشەی دروستبوونی ململانێ و كێبڕكێی نێوان دەوڵەتان و كۆمپانیاكان لەسەر بەرەوپێشەوەبردنی داهێنانەكانی زیرەكیی دەستكرد، دروستبوونی ئەم كێبڕكێیە تەواو تەواو پرسی پێكەوە سازان قورس دەكات.

3. نەبوونی كۆدێكی ئەخلاقی بۆ كۆنترۆڵكردنی زیانەكانی زیرەكیی دەستكرد، هەروەها ڕێگرتن لەوەی كە ڕێگە نەدەین كە دەوڵەتێك دەوڵەتێكی دیكەی پێ سزا بدات.

لەم چوارچێوەیەدا ئەگەر كێشەی خۆمان وەك كێشەی بزووتنەوەی ڕزگاریخوازی كوردستان و كێشەی حوكمڕانی لە هەرێمی كوردستان بخوێنینەوە، دەبینین ئەوەی كۆی بیرمەندانی جیهانی لێی دەترسن بۆ چارەسەركردنی كێشەكان لەناو تێكڕای پرۆسەی سیاسیی هەر چوار پارچەی كوردستان، ئەوەیە كە لە هیچ پارچەیەكی كوردستاندا «لێكتێگەیشتن و هاریكاریی و هەماهەنگی» لەنێوان لایەنە سیاسییەكاندا بوونی نییە، ئەمەش بووەتە ئاستەنگێكی قورس كە مەترسیمان هەبێت، لەو گۆڕانكارییانەی بەم دواییە لە سووریا هاتوونەتە ئاراوە و كوردی ڕۆژئاوا نەتوانێت بە یەكگرتوویی لە چوارچێوەی «یەك شان، یەك ئاراستە، یەك ئامانج» سوود لەو دەرفەتە وەربگرن كە ئێستا هاتووەتە ئاراوە، بە هەمان شێوە لە باكووری كوردستان لە توركیاش كە ئێستا ئاراستەیەك هەیە بۆ كۆتاییهێنان بە شەڕ و دەستپێكی چارەسەری ئاشتییانەی كێشەی كورد لە توركیا، لەوێش دیسان مەترسیی ئەوە هەیە، كە ئەمجارەش وەك ساڵی 2012 سەركردایەتیی پەكەكە لە قەندیل ئەم هەوڵەش لە بار بەرن.

چارەسەری كێشەی كورد لە سووریا و توركیا، درەوازەیەك بۆ چارەسەری كێشەی كورد لە ئێران دەكاتەوە، بەڵام ئەم خۆزگەیە هەر بە ناكامڵی دەمێنێتەوە، ئەگەر نەتوانین وەك سەرۆك بارزانی ئاماژەی پێ كردووە، لەسەر «یەك بەرنامە، یەك شاند، یەك ئاراستە» ڕێك بكەوین.

لەسەر ئاستی هەرێمی كوردستان لە عێراقیش كە ماوەی نزیكەی سێ مانگە هەڵبژاردنمان ئەنجام داوە، هێشتا بە ڕوونی دیار نییە، لە كاتێكی دیاریكراوی نزیكدا لایەنە سیاسییەكان ڕێك دەكەون بۆ ئەوەی بە زووترین كات كابینەی دەیەم پێك بهێنرێت.

جەختكردنەوەمان لەسەر ئەم لایەنە نەریتییەی واقیعی كورد لەناو هاوكێشە كۆنەكەی سیاسەتی جیهاندا، هەڵوەستەیەكی ڕاشكاوانەیە لەسەر ئەوەی كورد بەم واقیعە سیاسییەی ئێستا مامەڵە لەگەڵ خۆی دەكات، كەوتووەتە دەرەوەی ئەو مێژووەی كە هەنگاو بۆ یۆتوبیا قووڵەكەی «نیك بۆسترۆم» هەڵدەگرێت، هەروەها كەوتووینەتە دەرەوەی ئەو مێژووەی كە مستەفا سلێمان داوامان لێدەكات، پێشوازی لە شەپۆلێكی نوێی وەرچەرخان لە مێژووی مرۆڤایەتیدا بكەین.

 

Top