هونەرمەند شێرزاد حەیدەری: موزیكی كوردی وەك میلۆدی هیچی كەمتر نییە لە میلۆدییە جیهانییەكان

*سەرەتا بابزانین دەسپێكی كاری هونەریی شێرزاد حەیدەری چۆن بوو؟

-باوكم كە بە (ئەكەرم حیدەری) ناسرابوو، تا ڕادەیەكی زۆر باش حەزی لە بواری ڕۆشنبیری و هونەر بوو، هەربۆیە ئەو هاوكارم بوو، كاتێ باوكم لە سەرەتای حەفتاكانی سەدەی ڕابردوو سەرۆكی شارەوانیی شارۆچكەی (هەریر) بوو، ئەو كات لەو شارۆچكەیە خوولێكی هونەری موزیكی كردەوە، ئەوەش دەرفەتێكی زۆر باش بوو بۆ من، ‌چونكە هەر لەو خوولانەوە حەز و ئارەزووم بۆ موزیك دەستی پێكرد، بەتایبەتی بۆ ئامێری كەمان.

دواتر ماڵمان گواسترایەوە بۆ شاری ڕواندز، لە قوتابخانەی پاشای گەورە دەستم بە خوێندن كرد، بە هۆی بوونی مامۆستا (زرار محەمەد مستەفا)، كە مامۆستای هونەر بوو لە قوتابخانەكە، ئەو مامۆستایە گرووپێكی سروود و گۆرانیی لەنێو قوتابیاندا پێك هێنا، كە لە زۆربەی چالاكییەكانی قوتابخانەدا بەشدار بووین، لە 1-7-1977 مامۆستا زرار خوولێكی موزیكی لە وەرزی هاویندا كردەوە بۆ فێركاری لەسەر ئامێرەكانی (كەمان، عود، ساز، ئۆكۆردیۆن، بانگۆز، ئیقاع، گیتار) بەندە لەسەر ئامێری كەمان لە خوولەكەدا بەشدار بووم، دوای سێ مانگ لە ڕاهێنان و پرۆڤەكردن، لە 1-10-1977 یەكەم نمایشمان لە نێو گۆڕەپانی قوتابخانەی پاشای گەورە بەبۆنەی دەستپێكردنی ساڵی نوێ خوێندنەوە ساز كرد.

*دیارە خاوەن ئەرشیفێكی دەوڵەمەندی، بابزانین كێن ئەوانەی هاوكاری و پاڵپشتیان كردوویت لە بواری موزیكدا؟

-زۆر سوپاسی خانەوادەكەم دەكەم كە هاوكاریی زۆریان كردم بۆ ئەوەی بچمە نێو جیهانی موزیك، لە هەمان كاتدا مامۆستای هونەرمەند (زرارمحەمەد مستەفا)، هاوكار و پاڵپشتیی زۆری كردووم، لە ڕێگەی ئەو هونەرمەندەوە فێری ئەلف و بێی موزیك فێربووم، بۆیە هات دەمرم منەتباری دەبم، چونكە جگەلە هونەر، هەمیشە ڕێنمایی و ئامۆژگاریی دەكردین بۆ ئەوەی ببینە تاكێكی بەسوودی ناو كۆمەڵگە.

*وەكو ئەندامێكی كارای تیپی مۆزیكی پاشای گەورە، بۆچی لە ئێستادا تیپەكەتان بەرهەمی نییە؟

- ماوەی دووساڵە خۆمان كۆكردووەتەوە، چەندین لاوی تازەپێگەیشتووی پەیوەندییان پێوەكردووین، بەهۆی كردنەوەی پەیمانگەی هونەرجوانەكانی ڕواندز توانیمان لە مانگی هەشتی ساڵی 2023 (دیدار و فیستیڤاڵی ڕۆژی هونەر) ئەنجام بدەین و بگەڕێینەوە سەر كارەكانمان، بەو ‌هیوایەی بتوانین لە 1-7-2024 كە ڕۆژی هونەرە، لە ڕواندز فیستیڤاڵیكی نایاب بەو بۆنەیەوە ئەنجام بدەین.

*چۆن موزیكی كوردی بگاتە ئاست موزیكی جیهانی؟

-موزیكی كورردی وەك میلۆدی و فۆرم هیچی كەمتر نییە لە ئاستی میلۆدییەكان و فۆرمەكانی موزیكی دیكەی جیهان، بەڵام هونەرمەندان لە بواری (دانان)ی موزیكدا كار دەكەن، دەبێت سوود لە تیۆرییەكان و جوانكارییەكانی موزیكی جیهانی وەربگرین و لە نێو میلۆدییەكانی خۆماندا بەكاری بهێنین، ئەو كاتە موزیكی كوردی بەرەوە ئاستێكی باشتر دەڕوات، لەم بوارشەدا كۆمەڵێك لە (كۆمپۆسەرەكان) دانەرەكانی موزیكی كورد كاریان لەسەر ئەم شێوازە كردووە و موزیكی كوردییان گەیاندووەتە ئاستێكی باڵا.

*بەرێزتان ساڵانێكە مامۆستای بەشی موزیكن لە پەیمانگەی هونەرەجوانەكانی سلێمانی و هەولێر، چۆن دەڕوانیتە ئاستی قوتابیان؟

-پەیمانگەكان لە كوردستان بوونەتە بنكەیەكی زۆر پیرۆز بۆ پێگەیاندنی چەندین هونەرمەند لە هەموو بوراەكاندا بەتایبەتی لە بورای موزیكدا، زۆربەی هەرە زۆری ژەنیارە بەتوانەكان دەرچووی پەیمانگەی هونەرجوانەكانن، لە ئێستادا چەندین تیپی موزیكی لە كوردستان هەن بەشی زۆریان بەرهەمی ئەم لانكە هونەرییەن، بۆیە كاریگەریی ئەرێنی هەبووە، بەڵام من لەگەڵ زۆری و بۆری نیم لە كردنەوی ئەو هەموو پەیامانگایانە و بەباشی نازانم، ناكرێت لە هەر شارێك پەیمانگەیەك هەبێت .

*ماوەیەكە لەگەڵ چەند هونەرمەندێك خەریكی دانانی میتۆدێكی هونەرین بۆ وانەی پەروەردەی هونەری لە ناوەندەكانی خوێندن، دەكرێت ڕوونكردنەوەیەك لەسەر ئەم بابەتە بدەیت؟

-لە ئێستادا لە بەرێوەبەرایەتی پرۆگرامەكان خوێندن لە وەزارەتی پەروەردە من وەك سەرۆكی لێژنەی ئامادەكردنی ڕێبەری مامۆستا و پرۆگرامی خوێندنی پەروەردەی هونەرم بۆ بازنەكانی (1،2) و بە شێوەی دیجیتاڵكردنی پرۆگرامەكانی خوێندن بۆ ئەو بازنانەی لەسەرەوە ئاماژەم پێكرد، بە مەبەستی تۆماركردن و دانانی ئاواز بۆ هۆنراوەكانی دەستپاكی، لەگەڵ ئەندامانی لێژنەكە كاری زۆر باشمان كردووە، لە ئێستادا گەیشتوینەتە قۆناغی كۆتایی كارەكانمان‌ و هەنگاوی باشمان بڕیوە.

سەبارەت بە وانەی پەروەردەی هونەر و میتۆدەكان و ڕێبەری مامۆستا، لەم بوارەشدا بەپێی پسپۆڕییەكان كاری زۆر باش كراوە، واتە هەرسێ بەشە هونەرییەكە (موزیك،شانۆ، شێوەكاری)، بۆیە ئەو ڕێبەرە زۆرگرنگ دەبێت بۆ مامۆستایانی وانەی پەروەردەی هونەری، بەو هیوایەی لە ساڵی داهاتووی خوێندندا ئەو ڕێبەرە بۆ مامۆستایانی هونەر ئامادە بێت و ببێتە فاكتەرێكی باش بۆ وانەی پەروەردەی هونەری.