«ئەگەر هەر زانایەكی ئایینی ئیسلامیی كورد پرسیار لە هەر زانایەكی ئایینی ئیسلامیی پایەبەرزی عەرەب و تورك و فارس بكات و پێیان بڵێت: ئایا بەڕێزتان ڕازین كوردیش وەك تەواوی گەلانی موسڵمان ببێتە خاوەنی دەوڵەتی خۆی و كوردستان لە ژێردەستی ڕزگاری بێت؟ ئەوا ڕاستەوخۆ بە زانا كوردەكە دەڵێت: «نا. نا، نابێت، نابێت (دار الاسلام) زیاتر پارچە پارچە ببێت»، هەروەك ئەوەی (دار الاسلام) هەمووی پێكەوە نووساوە و هیچ سنوورێك پارچەی نەكردبن! ئینجا حزبە ئیسلامییەكان و زانا كوردەكانیش ئەوەندە كەسایەتییان لاوازە و كاڵفامن و بێ جورئەتن، پێیان ناڵێن: «بۆچی (دار الاسلام) چی بەسەر چییەوە ماوە؟ ئەی خاچپەرستان لەباریەكیان نەبردووە؟ ئەی نەیانكردوون بە 23 دەوڵەتی عەرەبی و 56 دەوڵەتی بەناو ئیسلامی؟ ئەی بۆچی هەمووتان بێدەنگن؟» یان پێیان بڵێن: «ئێوە موسڵمانانی خاوەن دەوڵەت ببن بە یەك دەوڵەتی ئیسلامیی یەكگرتوو و سنوورەكان هەڵگرن، ئەوا ئێمەی كورد هەر بەخۆی لەگەڵتانین و دەوڵەتمان نییە، لە دەستی بدەین».

 

 

بە ناوی خوای بەخشەندە و میهرەبان          

سەرەتا ئایینی پیرۆزی ئیسلام، كۆتا ئایینی ئاسمانییە و پێغەمبەری مەزن محەمەد كوڕی عەبدوڵڵا (دروودی خودای لەسەر بێت) كۆتا پێغەمبەرە. ئەم ئایینە تەنیا چارەسەری پەیوەندیی نێوان كەسەكان و خودا ناكات، بەڵكو چارەسەری گشت پەیوەندییەكانی مرۆڤ بە دەوروبەریشی دەكات، هەر لە ژیانی دونیاداری تا ژیانی كۆتایی.

لە میانەی ئەم پەیوەندییانە چارەسەری لایەنی سیاسی لە ژیانی مرۆڤدا دەكات لە بازنەی سیاسەتێكی شەرعیدا، بە شێوەیێك بەپێی ئاستی پابەندبوونی هەر تاكێك بە فرمانەكانی خودای مەزن خۆشگوزەرانیی دونیا و قیامەتیان بۆ دەستەبەر دەكات، سیاسەتی شەرعی ئیسلامی پشت دەبەستێت بە سەرچاوە باوەڕپێكراوەكانی ئیسلام كە خۆیان لە قورئانی پیرۆز و ڕێڕەوی وتە و كردار و بڕیارە ڕاست و دروستەكانی پێغەمبەری مەزندا دەبیننەوە، جگە لە مانەش زانایان پەنا دەبەنە بەڕ چەند بنەمایێكی دیكەی دانانی ئەحكامی فقهی لە (قياس، اجماع، استحسان، سد الذرائع، مصالح مرسلة، شرع مَن قبلنا، – عرف...) و ڕای مەزهەب و مەرجەعە ئایینییەكان. بە هەمان شێوە ئایینە ئاسمانییەكانی پێش ئیسلامیش میكانیزمی خۆیان هەبووە بۆ ڕێكخستنی ئەم جۆرە پەیوەندییانە. ئا لێرەدا هزری موسڵمانان كە بریتییە لە «دەرئەنجامی بیركردنەوەی موسڵمانان لە بازنەی شەرعی ئیسلامدا» لە ناو موسڵماناندا زۆر كاریگەری هەبووە و هەیە، هەروەها «سیاسەتی شەرعی» لە ئیسلامدا هەبووە و هەیە كە بریتییە لە پێناسەی (ابن القیم الجوزیة) و وتەی (أبی الوفاء بن عقیل الحنبلی) لەم مانایەدا: «السياسة الشرعية ما كان من الأفعال؛ بحيث يكون الناس معها أقرب إلی الصلاح وأبعد عن الفساد، وإن لم يشرعه الرسول صلی الله عليه وسلم ولا نزل به وحي»، واتا سیاسەی شەرعی بریتییە لە: «هەر كار و كردارێك خەڵك لەگەڵیدا نزیكترە لە چاكە و دوورترە لە خراپە، هەرچەندە پێغەمبەر داینەڕشتبێت و وەحی پێ دانەبەزیبێت»، لەسەر بنەمای (أينما تكون المصلحة فثم شرع الله)، واتا بەرژەوەندیی مرۆڤ لە هەر كوێیەك بێت، ئەوا شەرعی خودا لەوێیە، بە مەرجێك بەرژەوەندییەكان لە بازنەی شەرعی ئیسلام دەرنەچووبێتن و تەئویلی ناڕێكی بۆ نەكرێت. هەروەها سیاسەی شەرعی ئەوەیە: (تدبير شؤون الناس بما يكفل لهم المصلحة ويرفع عنهم المضار)، واتا: بەڕێوەبردنی كاروباری خەڵك بە شێوەیێك بەرژەوەندییەكانیان دەستەبەر بكات و لە زەرەر و زیانیان بەدوور بخاتەوە.

پێغەمبەری مەزن محەممەد (د.خ)، بەر لە دابەزینی وەحی بۆی و پاش دابەزینی وەحی و بوونی بە پێغەمبەر، مرۆڤێكی ڕەوشت بەرز و سیاسییەكی شەرعی بووە، هەروەك پێش دابەزینی وەحی بە ڕاستگۆ و دەستپاك ناسراو بووە، كە دوو مەرجی سەرەكین دەبێت لە مرۆڤی سیاسیی شەرعیدا هەبن، بۆ نموونە توانی بە هزرێكی سیاسی - شەرعی كێشەی دانانەوەی بەردی ڕەش لە شوێنەكەی خۆی لە ناو دیواری كەعبەی پیرۆز چارەسەر بكات، بەمەش ڕێگەی نەدا قەبیلە عەرەبە كافرە قوڕەیشییەكان بە شەڕ چارەسەری بكەن. هەروەها پاش بوونی بە پێغەمبەر و لە كاتی بڵاوكردنەوەی ئیسلام بە نهێنی، سیاسەتێكی شەرعی پەیڕەو كردووە، بۆ نموونە: لە مەككە بەرنامەیێكی ئیلاهی هەبووە بۆ بڵاوكردنەوەی ئیسلام و ڕێكخستنەوەی ژیان و بە گیانی خۆی و بەرگەگرتنی ئازار و ئەشكەنجدانی خۆی و هەواڵە پیرۆزەكانی و هجرەتكردن بۆ شاری (تائیف) بەرگری لێ كردووە و دەستبەرداری نەبووە، جگە لەمەش بەرنامەكەی بۆ شاندەكانی هۆزە عەرەبەكان دەخستە ڕوو لە كاتی ڕێوڕەسمی حەجكردن، و داوای لێ دەكردن، بێنە ناو بازنەی ئیسلامەوە. هەر بەم سیاسەتە شەرعییەوە و بۆ چەسپاندنی بەرنامە ئایینییەكەی و بەدەستهێنانی ئازادی، مەككە جێ دەهێڵێت و شوێنی كاركردنی دەگوازێتەوە شاری مەدینە (يثرب) و لەوێ برایەتی لە نێوان موسڵمانانی موهاجیر و ئەنسار دروست دەكات و یەكەم بارەگەی ڕەسمی بۆ عیبادەت و بڵاوكردنەوەی ئیسلام دروست دەكات كە مزگەوتی مەدینەیە.

ئەمڕۆش لەبەر نەبوونی دەوڵەتێكی ئیسلامی و عادلی سەرتاسەری، سیاسەتكردن بە شێوەیێكی شەرعی لەسەر ڕەوشتبەرزیی پێغەمبەر محەمەد (د خ)، واتا بە ڕەوشتبەرزی و دوور لە ستەم و دەستبادانی یەكتری و دوور لە خیانەتكردن كارێكی دروستە و دەبێتە هۆی دەوڵەمەندكردنی بەرژەوەندییەكان و سەركەوتنی هەرە باشەكان بۆ خزمەتكردنی كۆمەڵگە و پاراستنی دەستكەوتەكان.

حزبە ئیسلامییەكان وەكو حزبە عەلمانی و ئایدیۆلۆژییە نەتەوەیی و نیشتمانییەكانی دی لەسەر ئاستی وڵاتانی موسڵمانان و لە هەرێمی كوردستانیش بوونیان هەیە و شاراوە نییە كە لێرە و لەوێ كار بۆ گەیشتن بە دەسەڵات دەكەن، و بە مەزندەی خۆیان دەیانەوێت بەپێی شەرعی ئیسلامی حوكمڕانیێكی مۆدیڕن و گونجاو و یەكسان بەڕێوە ببەن، و بەپێی بنەماكانی ئیسلام حوكمڕانی بكەن. بەڵام ئەوەی لە ناو لایەنەكانی دیكە بڵاوە، ئەوەیە كە حزبە ئیسلامییەكان زیاتر مەیلیان بە لای یەكپارچەیی «دار الاسلام»ـە و كەمتر ددان بە پارچەبوونی(دار الاسلام)دا دەنێن، وەكو ئەوەی ئێستا لە جیهانی ئیسلامدا لە ئارادایە، و كەمتر كاری جددی بۆ ئازادكردن و سەربەخۆیی خاكی كوردستانی پارچەكراو لەلایەن ناموسڵمانان و بە دەستخۆشی موسڵمانانی عەرەب و تورك و فارس دەكەن.

 لە ڕاستیدا كۆمەڵگەی كوردی بە گشتی و زانایانی ئایینی كورد و زیاتریش ئەو حزبە ئیسلامییانە كەوتوونەتە ژێر ئەزموونی توند و دەمارگیر و شۆڤێنیی بەشێكی زۆر لە زانا و حوكمڕانانی غەیری كورد و پەیوەستبوونە بە پڕۆپاگندەی ئەوان بۆ برایەتیی موسڵمانان و(المؤمنون أخوة في الدين)، كەچی هەر نەتەوەكانی خودی ئەوان كە لە دەسەڵاتدان (لە عەرەب و تورك و فارس) خۆیان بەم ئایەتە پیرۆزە پێگیر نەبوون و ناشبن، تەنیا بۆ فراوانكردنی خۆیان و دەستبەسەرداگرتنی خاكی نەتەوەكانی دی كار دەكەن، دەرحەق بە كوردیش سۆزی برایەتیی ئیسلام و مرۆڤایەتییان بە هیچ شێوەیێك نییە و هیچ كاتێك ئاسانكارییان نەكردووە بۆ:

یەكەم: كاركردن بۆ یەكپارچەیی وڵاتانی موسڵمانان لە یەك نیشتماندا. واتا هەڵگرتنی سنوورە دەستكردەكانی نێوان دەوڵەتی موسڵمانان، بەڵكو شەرعییەت دەدەنە سنوورە دەستكردەكانی ئەو وڵاتانە.

دووەم: كار ناكەن بۆ دداننان بە مافی گەلی كوردی موسڵمان و كاركردن بۆ یەكپارچەیی خاكی كوردستانی مەزن و دروستبوونی دەوڵەتی كوردستان.

بەڵكو نەتەوە داگیركارەكانی كوردستان سەرەڕای هەبوونی دژایەتی لە نێوانیان (بە حزبە ئیسلامییەكان و سیاسییەكانیشیانەوە) بەردەوام یەك دەگرن، تاكو كورد بێهێز بكەن و توانایان نەهێڵن و ڕێگەیان لێ بگرن، تاكو بە ئامانجەكانیان نەگەن. هەروەها لێرەدا ڕۆڵی حزبە ئیسلامییەكانی جیهانی ئیسلامی بەگشتی و حزبە ئیسلامییە سیاسییە كوردییەكان لەسەر ئاستی كوردستانی مەزن بەتایبەتی، وەكو پێویست نایێتە بەرچاو، بەڵكو پەیوەندییان بە حزب و كۆمەڵە ئیسلامییەكان لە دەروەی كوردستان بەهێزترە، هەروەها تێبینی نەكراوە، حزبە ئیسلامییە ناكوردەكان بە شێوەیێكی بەرچاو جەختیان لەسەر مافەكانی كوردانی موسڵمان كردبێتەوە، یان سەركۆنەی ئەو دەسەڵاتانەیان كردبێت، كە لەژێر ئایەتی قورئانی پیرۆزدا، وەكو (سوورەتی ئەنفال و سوورەتی فەتح) و دروشمی «توكلنا علی الله» جینۆسایدی نەتەوەی كوردانی موسڵمانی بێدەسەڵاتیان كردووە. بۆ سەلماندنی ئەم بابەتە و سەڕای ژێردەستیی كورد و زانایانی كورد و پابەندبوونیان بە ڕێنماییەكانیان، ئەگەر هەر زانایەكی ئایینی ئیسلامیی كورد پرسیار لە هەر زانایەكی ئایینی ئیسلامیی پایەبەرزی عەرەب و تورك و فارس بكات و پێیان بڵێت: ئایا بەڕێزتان ڕازین كوردیش وەك تەواوی گەلانی موسڵمان ببێتە خاوەنی دەوڵەتی خۆی و كوردستان لەژێردەستی ڕزگاری بێت؟ ئەوا ڕاستەوخۆ بە زانا كوردەكە دەڵێت: «نا. نا، نابێت، نابێت (دار الاسلام) زیاتر پارچە پارچە ببێت»، هەروەك ئەوەی (دار الاسلام) هەمووی پێكەوە نووساوە و هیچ سنورێك پارچەی نەكردبن! ئینجا حزبە ئیسلامییەكان و زانا كوردەكانیش ئەوەندە كەسایەتییان لاوازە و كاڵفامن و بێ جورئەتن، پێیان ناڵێن: «بۆچی (دار الاسلام) چی بەسەر چییەوە ماوە؟ ئەی خاچپەرستان لەباریەكیان نەبردووە؟ ئەی نەیانكردوون بە 23 دەوڵەتی عەرەبی و 56 دەوڵەتی بەناو ئیسلامی؟ ئەی بۆچی هەمووتان بێدەنگ نین؟» یان پێیان بڵێن: ئێوە موسڵمانانی خاوەن دەوڵەت ببن بە یەك دەوڵەتی ئیسلامیی یەكگرتوو و سنوورەكان هەڵگرن، ئەوا ئێمەی كورد هەر بەخۆی لەگەڵتانین و دەوڵەتمان نییە، لە دەستی بدەین. بەڵام كە ئێوە یەك ناگرن، ئێمەش لەسەر بنەمای شەرعی «التعامل بالمثل» وەكو ئێوە دەوڵەتی خۆمان دەوێت و چۆن دەبێت لە كۆنەوە زوڵمتان لێمان كردووە و ئەمڕۆش بەردەوام زوڵممان لێ بكەن؟

گلەیی لە هەموو حزبە ئیسلامییەكان لەسەر ئاستی ناوخۆی كوردستانی مەزن و دەرەوەی كوردستان هەیە، لەوانە «كۆمەڵەی ئیخوانولموسلمین»ی میسری، كە ئێستا قاڵبی جیهانی وەرگرتووە، ئەوان بە ڕوالەت دەڵێن موسڵمانان بران و پەیڕەوی بنەما ڕاست و دروستەكانی ئیسلام دەكەن، كەچی لە جێبەجێكردندا وا نین، ئەگەر بە ئەوانیش بڵێی «ئێوە ڕازین كوردستانی مەزنی كوردانی موسڵمان سەربەخۆ بێت؟» ئەگەر لە ڕاگەیاندنیش ڕایێكی دژبەر نەدەن، ئەوا بە ئاشكرا پشتەوانی لە جێبەجێكردنی ئەم ئامانجە مەشرووعەی كوردی موسلمان ناكەن، بەڵكو دەبێت كورد پشتڕاست بن، كە ئەوان لەژێرەوە ئاستەنگ بۆ سەربەخۆیی كوردی موسڵمان دروست دەكەن.

 لەم ڕووەوە ئەو جۆرە نەتەوە و حكومەت و حزب و كۆمەڵە ئیسلامییانە دەكەونە لێواری بێ ئیمانی بە پێی فەرموودەی خودای مەزن كە دەفەرموێت: «يَا أَيُّهَا النَّاسُ إِنَّا خَلَقْنَاكُمْ مِنْ ذَكَرٍ وَأُنْثَي وَجَعَلْنَاكُمْ شُعُوبًا وَقَبَائِلَ لِتَعَارَفُوا إِنَّ أَكْرَمَكُمْ عِنْدَ اللَّهِ أَتْقَاكُمْ إِنَّ اللَّهَ عَلِيمٌ خَبِيرٌ»  [سورە الحجرات:13]، ئەوان هیچ حیساب بۆ كوردی موسڵمان ناكەن و بە تەعریب و تەتریك و تەفریس و داگیركردن دەیانەوێت كورد و كوردستان لە ناو ڕیزی «شعوبا و قبائل» بسڕنەوە. هەروەها ئەوان گوێ بە پێغەمبەری مەزنمان نادەن كە دەفەرموێت: «لا يؤمن أحدكم حتي يحب لأخيه ما يحب لنفسه» ڕوایه البخاری ومسلم، واتا «هەر یەكێكتان باوەڕدار نابێت، ئەگەر ئەوەی بۆ خۆت پێت خۆشە، بۆ براكەشت پێ خۆش نەبێت»، بەمەش ئەو نەتەوانە و حزبە ئیسلامییەكانیان ئەوەی بۆ خۆیان پێ خۆشە لە دەوڵەتداری و سەربەخۆیی و خێر و خێرات، بۆ كوردی موسڵمانیان پێ خۆش نییە، تەنانەت ڕێگریشی لێ دەكەن، بۆیە بە تەئكید ئەوان ئیماندار نین و خودای مەزن تۆڵەیان لێ دەسێنێتەوە، هەر ئەوەشە وای لێ كردوون، بەردەوام بە پەرتەوازەیی و لە كارەستباریدا بژین.

 

 

پسپۆڕی هزری ئیسلامی