شــەشــەمین ئەڵقەی بازنەی گفتوگۆ ئالنگارییەكانی بەردەم سەروەریی یاسا لە هەرێمی كوردستاندا
شــاخەوان خالید مافپەروەر و یاساناس:
لە كابینەی نۆیەمدا دۆسێی هەموو ئەو تاوانبارانە هەڵدراونەتەوە كە پێشتر لە نەوەدەكانەوە تاوانیان ئەنجام داوە و دەستگیر نەكرابوون
سەروەریی یاسا بەو مانایە دێت كە هەموومان ملكەچی یاسا بین، نابێت هیچ كەس و لایەن و دەزگایەك تاوانباران داڵدە بدەن، لە هەرێمی كوردستاندا جۆرێك لە ئاڵۆزیی سیاسی هەیە و ئەمە كاریگەری لەسەر ڕەوشی سەروەریی یاسا هەبووە، دەبێت پێداچوونەوەیەك بەم پرسەدا بكرێت.دادگاكان لە هەرێمی كوردستان سەربەخۆن و كار بە میكانیزمی جیاكردنەوەی دەسەڵاتەكان دەكرێت، ئەمەش شێوازێكی مودێرنە لە هەموو وڵاتانی دیموكراتی پیادە دەكرێت. بەداخەوە ئەوەی ئێمە وەك مافپەروەر و یاساناس تێبینیمان كردووە، ئەوەیە كە هەر لە نەوەدەكانی سەدەی ڕابردووەوە تا ئێستا خەڵكێكی زۆر تاوانی ئەنجام داوە، بەڵام لەلایەن دەسەڵاتدارێك، یان لایەن و هۆزێكەوە داڵدە دراوە و نەتوانراوە بگاتە دەستی دادگاكان، بەڵام لە كابینەی نۆیەمدا دۆسێی هەموو ئەو تاوانبارانە جارێكی دیكە هەڵدراونەتەوە و هەوڵەكان بەردەوامن بۆ ئەوەی ئەو تاوانبارانە دەستگیر بكرێن و بدرێنە دادگا و تا ئێستاش بە دەیان لەو تاوانبارانەی كە پێشتر تاوانیان ئەنجام داوە هەر لە نەوەدەكانەوە تا ئێستا دەستگیركراون و دراون بە دادگاكان و بە یاسا مامەڵەیان لەگەڵ دەكرێت.»
بڵند مستەفا پارێزەری ڕاوێژكار:
زۆر جار سوڵحی عەشائیری و پابەندبوونە كۆمەڵایەتییەكان شوێنی دەقە یاساییەكان دەگرنەوە
پرسی سەروەربوونی یاسا، یان سەروەر نەبوونی ڕێژەییە و لە وڵاتێك بۆ وڵاتێكی دیكە دەگۆڕێت، لە هەرێمی كوردستانیش پرسەكە هەر بەو شێوەیە ناتوانین بە شێوەیەكی ڕەها بڵێین سەوەریی یاسا بوونی هەیە، هەروەها ناشتوانین بڵێین بە شێوەیەكی ڕەها سەروەریی یاسا لە كوردستان بوونی نییە، بەڵام لە كوردستان فاكتەر و كەموكورتیمان هەیە، بە چەند خاڵێك ئاماژەی پێ دەكەم:
1. بەشێكی یاسا كارپێكراوەكانی هەرێمی كوردستان و عێراقیش یاسای سەردەمی كۆنن و دەگەڕێنەوە بۆ ساڵانی زۆر پێش ئێستا كە لەگەڵ پێشهات و گۆڕانكارییەكانی ئەم سەردەمە یەك ناگرنەوە.
2. هۆشیاریی یاسایی بەشێوەیەكی گشتی و زانیاریی هاوڵاتیان لەسەر یاساكان بەو جۆرە بوونی نییە تاكو هاووڵاتی ئاگاداری تەواوی یاساكە بێت و پێوەی پابەند بێت و ڕێزی لێ بگرێت.
3. پێشێلكردنی یاساكان لەلایەن خەڵكانی دەسەڵاتدار و نەبوونی لێپرسینەوە لەگەڵیان و لەمەش زیاتر دەستتێوەردانی سیاسی لە دەسەڵاتی دادگاكاندا.
4. بمانەوێت، یان نەمانەوێت ئێمە كۆمەڵگەیەكین كاریگەریی كەلتوور و ئایینمان لەسەرە، هەر بۆیە زۆر جار سوڵحی عەشائیری و پابەندبوونە كۆمەڵایەتیەكان شوێنی دەقە یاساییەكان دەگرنەوە.
میران عوسمان پارێزەر:
ئالنگاریی بەردەم سەروەریی یاسا نەبوونی ئەقڵییەتی بەرپرسیارێتییە بۆ ڕێزگرتن لە یاسا
بەپێی ئەو پێناسەیەی نەتەوە یەكگرتووەكان بۆ سەروەریی یاسا كردوویەتی، سەروەریی یاسا واتە فەرمانڕەوایی یاسا بەسەر كۆی دامەزراوە فەرمی و نافەرمییەكانی دەوڵەت و تاك و كۆی كۆمەڵگە و دەسەڵاتەكان، هەر بۆیە ئەگەر پێشێلكاریی یاسا لە هەر بوارێكدا هەبێت، ئەوە دەستدرێژییە بۆ سەر سەروەریی یاسا، بە چەند خاڵێك ئاماژە بەو ئالنگارییانە دەكەم كە دێنە بەردەم سەروەریی یاسا:
1. نەبوونی دامەزراوەی دەوڵەت بە مانا یاساییەكەی، لە هەرێمدا دامەزراوەی دەوڵەت بەو ئاستە كامڵ نەبووە كە بڵێین دەوڵەت دەبێت دەسەڵاتی ڕەهای هەبێت و ئەم دەسەڵاتەش قابیلی دابەشبوون نەبێت، بۆ ئەوەی بتوانێت فەرمانڕەوایی خۆی بەسەر هەموو دەسەڵاتەكانی دیكە بسەلمێنێت.
2. نەبوونی ئەقڵییەتی بەرپرسیاریەتیی بەرانبەر بە یاسا و پابەندبوون پێی و ڕێزگرتنی یاسا.
3. زاڵبوونی ئەقڵییەتی شۆڕشگێری بەسەر دامەزراوەكاندا.
4. دەستتێوەردانی سیاسی لە دامەزراوەی دادوەری.
5. دەستتێوەردانی حزبی و كەسی لە دادگاكاندا، كە زۆر جار دەبێتە ئاستەنگ لەبەردەم جێبەجێكردنی بڕیارەكانی دەسەڵاتی دادوەریدا.
هاووڵاتی:
دادگاكان كاری خۆیان بە ڕێكوپێكی دەكەن و سەروەریی یاسای پێوە دیارە
«لە هەموو وڵاتێك یاسا سەروەرە و لە هەرێمی كوردستانیش سەروەرە، دادگاكان كاری خۆیان دەكەن و ئێمە لە كارەكانیان ڕازین، بەڵام بمانەوێت، یان نەمانەوێت لە هەموو شوێنێك خەڵكانێك هەن یاسا پێشیل دەكەن، یان پەنا بۆ واسیتە و واسیتەكاری دەبەن، بەڵام ئێمە وەك هاووڵاتی كە سەردانی دادگاكان دەكەین، كاروبارەكانمان زۆر بە باشی بەڕێوە دەچن».
هاووڵاتی:
لە دادگاكانی هەولێر كاروبارەكان بە جددی و ڕێكوپێكی بەڕێوە دەچن
«ئەوەی من ئێستا لە دادگاكانی هەولێر دەبینم و مامەڵەم هەبووە، هەست دەكەم سەروەریی یاسا بوونی هەیە، لەبەر ئەوەی بە یاسا هەموو شتێك ڕێك خراوە و یاسا بە یەكسانی و وەك یەك مامەڵە لەگەڵ هەموو هاووڵاتیان دەكات، تەنانەت مامەڵەی یاساییم لە شوێنی دیكەش هەبووە، هێناومەتەوە بۆ دادگاكانی هەولێر، زۆر بە ڕێكوپێكی بۆ یان جێبەجێ كردووم».
رۆژی 6ی حوزەیرانی 2023 بە ئامادەبوونی د.سالار عوسمان بەرپرسی بەشی ڕۆشنبیری و ڕاگەیاندنی پارتی دیموكراتی كوردستان، لێژنەی بازنەی گفتوگۆ شەشەمین كۆبوونەوەی وەك ئامادەكاری بۆ ئەنجامدانی ئەڵقەیەكی دیكەی بازنەی گفتوگۆ ئەنجام دا.
لەم كۆبوونەوەیەدا چەند پرس و بابەتی گرنگی تایبەت بە كێشە و گرفتەكانی خەڵك و كۆمەڵگە و حوكمڕانی لە هەرێمی كوردستان تاوتوێ كران، كە هەموویان پرس و بابەتی گرنگ بوون، كە لەناو ئەو پرس و بابەتانە یەكێكیان پرسی ئاستی سەروەریی یاسا لە هەرێمی كوردستان بوو. كۆبوونەوەكە زیاتر جەختی لەسەر پرسی سەروەریی یاسا كردەوە، لەبەر ئەوەی سەروەریی یاسا پرسێكە پەیوەندی بە تاك و كۆمەڵگە و كۆی دەسەڵاتەكان لە هەرێمدا هەیە، هەر بۆیە بڕیار درا، ناونیشانی گفتوگۆی شەشەمین ئەڵقەی بازنەی گفتوگۆ لەسەر «ئالنگارییەكانی بەردەم سەروەریی یاسا لە هەرێمی كوردستان» بێت و. ڕۆژی 19ی حوزەیرانی 2023 بۆ ئەنجامدانی گفتوگۆكە دیاری كرا.
بۆ ئامادەكاریی پێویست و بۆ ئەوەی گفتوگۆیەكی جددی لەسەر ئەم پرسە گرنگە بكرێت و، تەواوی ئاستەنگ و بەربەستەكانی بەردەم سەروەریی یاسا لە هەرێمی كوردستان دەستنیشان بكرێت و چارەسەری لۆژیكییانە بۆ ئەم پرسە بدۆزرێتەوە، كۆبوونەوەكە بڕیاری دا:
1. ڕاپرسییەكی سەرتاسەری بە ڕێگەی ئۆنڵاین لە سەرانسەری هەرێمی كوردستان ئەنجام بدرێت و ئەم پرسیارانە ڕووبەڕووی هاووڵاتیان بكرێنەوە:
- سەروەریی یاسا لە هەرێمی كوردستان پارێزراوە؟
- لە هەرێمدا لە چوارچێوەی یاسادا حوكمڕانی دەكرێت؟
- خەڵكی لە هەر پلە و پۆست و ئاستێكی بژێویدا بن، بە یەكسانی مامەڵەیان لەگەڵدا كراوە؟
- یاساكان بە كردار توانیویانە ماف و ئازادییەكانت بپارێزن؟
2. ڕاپۆرتێكی مەیدانی لەگەڵ یاساناسان و هاووڵاتیان ئامادەبكرێت بۆ ئەوەی بە شێوەی ڤیدیۆیی پێش دەستپێكردنی گفتوگەكە نمایش بكرێت.
لە شەشەمین ئەڵقەی بازنەی گفتوگۆ «ئالنگارییەكانی بەردەم سەروەریی یاسا لە هەرێمی كوردستاندا» بە سلاید هەموو ئەو داتا و ئامارانە بۆ ئامادەبووان خرانە ڕوو كە لە پرۆسەی ڕاپرسییەكەدا كۆكرابوونەوە، هەروەها ئەو ڕاپۆرتە مەیدانییەش بە ڤیدیۆ نمایش كرا كە بۆ گفتوگۆكە ئامادە كرابوو، پاشان گفتوگۆی جددی و ڕاشكاوانە لەسەر ئەم پرسە گرنگە دەستی پێ كرد كە ئەم بەڕێزانە بەشداربوون:
1. د.سالار عوسمان بەرپرسی بەشی ڕۆشنبیری و ڕاگەیاندنی پارتی دیموكراتی كوردستان.
2. د.ڤالا فەرید وەزیری هەرێم بۆ كاروباری پەرلەمان لە حكومەتی هەرێمی كوردستان.
3. حاكم ڕزگار محەمەد ئەمین سەرۆكی پێشووی یەكێتیی دادوەرانی كوردستان.
4. د.مونا یوخەنا یاقۆ سەرۆكی دەستەی مافی مرۆڤ لە هەرێمی كوردستان.
5. د. محەمەد شەریف سەرۆكی كۆڕبەندی فیكری ئیسلامی لە كوردستان.
6. د. ئیسماعیل نامیق پسپۆڕی یاسا و مامۆستا لە زانكۆی سلێمانی.
7. د.محەمەد ڕێكانی پسپۆڕی یاسا و ئەزمووندارێكی گەورەی پرۆسەی دادوەری لە هەرێمی كوردستان.
8. بەختیار حەیدەر سەرۆكی سەندیكای پارێزەرانی كوردستان.
9. شڤان حەمدی ئەندامی بازنەی گفتوگۆ.
10. د.نەزاكەت حسێن ئەندامی بازنەی گفتوگۆ.
11. د.جەلال ئەحمەد ئەندامی بازنەی گفتوگۆ.
12. فەرهاد محەمەد ئەندامی بازنەی گفتوگۆ.
ڕاپرسیی بازنەی گفتوگۆ
ئالنگارییەكانی بەردەم سەروەریی یاسا لە هەرێمی كوردستان
ئەم ڕاپرسییە كە لە ڕێی سێرڤەر ئۆنلاینی (Kobotoolbox)ی سەر بە نەتەوە یەكگرتووەكانەوە لە هەرێمی كوردستان بە شێوەی ئۆنلاین ئەنجام دراوە، 712 هاووڵاتی لە پارێزگاكانی هەولێر بە ڕێژەی 37٪، سلێمانی 17٪، دهۆك 14٪، هەڵەبجە 7٪، لە ئیدارە سەربەخۆكان: سۆران بە ڕێژەی 11٪، زاخۆ 6٪، ڕاپەڕین 5٪، گەرمیان 3٪ بەشدار بوون و لە ماوەی 6/13 تا 2023/6/18 لە ڕێی تۆڕی كۆمەڵایەتیی فەیسبووك و تیلیگرام و وەتسئەپ و ڤایبەرەوە لینكی ڕاپرسییەكە بۆ هاووڵاتیان نێردراوە و وەڵامیان داوەتەوە. ڕێژەی 77٪ی نموونەی ڕاپرسییەكە لە ڕەگەزی نێر و ڕێژەی 23٪یان مێن، هەرچەندە چانسی بەشداریكردن بە یەكسانی بۆ هەر دوو ڕەگەز ڕەخسێندراوە، بەڵام بەشداریكردنی كەمتری ڕەگەزی مێ تا ڕاددەیەك پەیوەندیدی بە بابەتی ڕاپرسییەكەوە هەیە، كە تا ئاستێكی زۆر لە كۆمەڵگەی ئێمەدا سرووشتێكی نێرسالارییانە هەیە، پێدەچێ خودی بابەتەكەش زۆر بەلای ڕەگەزی مێینەوە سەرنجڕاكێش نەبێت. لە ڕووی ئاستی خوێندەوارییەوە نزیكەی ٧٥٪یان دەرچووانی زانكۆ و ماستەر و دكتۆران، ٢٥٪ی بەشداربووانی ڕاپرسییەكە ١٪یان دەرچووانی سەرەتایین، ٨٪یان بڕوانامەی ئامادەییان هەیە، ١٤٪یان هەڵگری بڕوانامەی دبلۆمی پەیمانگاكانن، ٤٪شیان ناوەندییان تەواو كردووە. مەبەستیش لە ئەنجامدانی ڕاپرسییەكە، تەنیا توێژینەوە و سۆراخكارییەك بووە بۆ گەنگەشەكردنی ئالنگارییەكانی بەردەم سەروەریی یاسا لە هەرێمی كوردستان. بۆ ئەم مەبەستەش پرسیار لە بەشداربووانی ڕاپرسییەكە كراوە، كە:
- ئایا سەروەریی یاسا لە هەرێمی كوردستان پارێزراوە؟
بە ڕای نموونەی ڕاپرسییەكە سەروەریی یاسا پارێزراوە، كەم بە ڕێژەی ٥٥٪، تا ڕاددەیەك بە ڕێژەی ٣٩٪، زۆر بە ڕێژەی ٦٪.
- لە هەرێمدا لە چوارچێوەی یاسادا حوكمڕانی دەكرێت؟
بە بۆچوونی بەشداربووانی ڕاپرسییەكە حوكمڕانی لە چوارچێوەی یاسادا كراوە، زۆر بە ڕێژەی ٦٪، تا ڕاددەیەك بە ڕێژەی ٤٣٪، كەم بە ڕێژەی ٥١٪.
- خەڵكی لە هەر پلە و پۆست و ئاستێكی بژێویدا بن، ئایا بە یەكسانی مامەڵەیان لەگەڵدا كراوە؟
لەم بارەیەوە ڕێژەی ٧٢٪یان بە بەڵێ وەڵامیان داوەتەوە، تەنیا ٤٪یان وتوویانە نەخێر، ئەوانەی هەڵوێستێكی مامناوەندیان هەیە ڕێژەی ٢٤٪ی نموونەی ڕاپرسییەكە پێكدەهێنن.
- یاساكان بە كردار توانیویانە ماف و ئازادییەكانت بپارێزن؟
بە ڕای ٥٢٪ی نموونەكە، یاساكان كەم توانیویانە داكۆكی لە ماف و ئازادییەكانیان بكەن، بە ڕێژەی ٤١٪یان تا ڕاددەیەك لەمبارەیەوە لە توانای یاساكان ڕازین، لە كاتێكدا تەنیا بە ڕێژەی ٧٪یان وتوویانە، كە یاساكان زۆر داكۆكیكار بوون لە ماف و ئازادییەكانیان.
- ئەو كەس و دامەزراوانە كێن كە ئاڵنگارن لەهەمبەر سەروەریی یاسا؟
بە ڕای نموونەی ڕاپرسییەكە حزبەكان بە ڕێژەی ٨٢٪، سەرۆك خێڵ و كەسایەتییە كۆمەڵایەتییەكان بە ڕێژەی ٥٤٪، بەرپرسانی حكوومی و ئیداری بە ڕێژەی ٤٠٪، بەرپرسانی سەربازی و حكوومی بە ڕێژەی ٣٦٪، كەلتوور و داب و نەریتەكان بە ڕێژەی ٢٧٪، هێزەكانی ئاسایش بە ڕێژەی ١٩٪، هاووڵاتیان بە ڕێژەی ١٣٪، دەزگاكانی پۆلیس بە ڕێژەی ١٠٪ ئالنگارن لەبەردەم سەروەریی یاسا لە هەرێمی كوردستان.
- ئەو كەس و دامەزراوانە كێن، كە كەمتەرخەمبوون بەرانبەر سەروەریی یاسا؟
بە ڕای نموونەی ڕاپرسییەكە حزبەكان بە ڕێژەی ٧٥٪، دەسەڵاتی دادوەری (دادوەرەكان، دادگاكان و داواكاری گشتی) بە ڕێژەی ٥٣٪، پەرلەمان بە ڕێژەی ٣٩٪، تاكەكان بە ڕێژەی ١٧٪، دامەزراوەكانی پەروەردە و پێگەیاندن بە ڕێژەی ١٦٪، پیاوانی ئایینی بە ڕێژەی ١٥٪، ڕێكخراوەكانی كۆمەڵگەی مەدەنی بە ڕێژەی ١٣٪ و ڕۆشنبیران بە ڕێژەی ١٢٪ كەمتەرخەم بوون لە ئاست سەروەربوونی یاسا لە هەرێم.
- هاووڵاتیانی هەرێم چۆن دەڕواننە داهاتووی ڕەوشی سەروەریی یاسا؟
زۆرینەی نموونەكە بە ڕێژەی ٣٨٪ پێیانوایە لە ئایندەدا دۆخی سەروەریی یاسا لە هەرێم خراپتر دەبێت، ٣٧٪شیان وای دەبینن گۆڕانێكی ئەوتۆی بەسەردا نایەت. تەنیا ٢٥٪یان پێیانوایە بەرەو باشتر دەگۆڕێت.
- پشتیوانی لە سەروەریی یاسا دەكەیت، تەنانەت ئەگەر پێتوابێ یاساكان دادپەروەریش نین؟
زۆرینەیان بە ڕێژەی ٤١٪ پشتیوانی لێ دەكەن، ٢٦٪یان هەڵوێستێكی مام ناوەندیان هەیە، ٣٪یان ئامادەی پشتیوانی نین لێی.
سەبارەت بە كاریگەریی گۆڕاوەكان، ئافرەتان بە ڕێژەی ١١٪ لە پیاوان زیاتر پێیانوایە، كە حوكمڕانی لە هەرێم كەمتر لە چوارچێوەی یاسادا كراوە، نیو هێندەی پیاوانیش، پیاوان گەشبینن بە داهاتووی ڕەوشی سەروەریی یاسا، بە ڕێژەی نزیكەی ١٢٪یش كەمتر لە پیاوان ئامادەن داكۆكی لە سەروەریی یاسایەك بكەن، ئەگەر نەبێتە مایەی بەرجەستەكردنی دادپەروەری.
سەبارەت بە كاریگەریی ئاستی خوێندەواری، ئەو بەشە زۆرەی نموونەی ڕاپرسییەكە، لە هەڵگری بڕوانامەی ماستەر و دكتۆرا و دەرچووانی زانكۆ، كەمتر متمانەیان بە بوونی سەروەریی یاسا هەیە، لە ئاستەكانی دیكەی خوێندەواری بە ڕێژەیەكی زیاتر وای دەبینن كەمتر لە چوارچێوەی یاسادا حوكمڕانی كراوە. كەمتریش متمانەیان بە توانای یاساكان هەیە كە بتوانن ماف و ئازادییەكانیان بپارێزن، زۆرینەشیان لە ئاستەكانی دیكەی خوێندەواری، حزبەكان و سەرۆك خێڵ و هێزەكانی ئاسایش و بەرپرسانی سەربازی و هێزەكانی پێشمەرگە و هاووڵاتیان وەك ئاڵنگار و كۆسپ دەبینن لەبەردەم سەروەریی یاسادا، پێشیانوایە هەریەكە لە حزبەكان و پەرلەمان و حكومەت و داواكار و دەسەڵاتی دادوەری و دادگا و دادوەرەكان كەمتەرخەم بوون لە بەرجەستەكردنی سەروەریی یاسا. هاوكات ئەمانە لە ئاستەكانی دیكەی خوێندەواری ڕەشبینترن سەبارەت بە داهاتووی سەروەریی یاسا، پشتیوانیكردن لە سەروەریی یاساش دەبەستنەوە بە توانای داكۆكیكردنی یاساكان لە بەرجەستەكردنی دادپەروەری.
سەبارەت بە كاریگەریی شوێن و یەكەی ئیداری، نموونەی ڕاپرسییەكە لە هەریەكە لە سلێمانی و ڕانیە و هەڵەبجە و گەرمیان زیاتر پێیانوایە سەروەریی یاسا كەم پارێزراوە، كە لە چوارچێوەی یاسادا حوكمڕانی كرابێت، كەمتریش وای دەبینن خەڵكی لە بەردەم یاسادا بە یەكسانی مامەڵەیان لەگەڵدا كرابێت، ماف و ئازادییەكانیشیان لە سایەی یاساكاندا بۆ دابین كرابێت. ڕای نموونەی ڕاپرسییەكە سەبارەت بە ئاڵنگارەكانی بەردەم سەروەریی یاسا بەپێی شوێن بەم شێوەیە بووە:
حزبەكان: سلێمانی بە ڕێژەی ٩٣٪ و هەڵەبجە ٩٢٪ و هەولێر و ڕاپەڕێن بە ڕێژەی ٨١٪، زاخۆ ٨٠٪گەرمیان ٧٨٪، دهۆك ٧٦٪، سۆران ٧٥٪.
سەرۆك خێڵ و كەسایەتییە كۆمەڵایەتییەكان: دهۆك ٦٣٪، هەولێر ٥٩٪، سۆران ٥٦٪، ڕاپەڕین ٥١٪، سلێمانی ٤٧٪، گەرمیان و زاخۆ ٤٤٪، هەڵەبجە ٣١٪.
بەرپرسانی حكوومی و ئیداری: دهۆك بە ڕێژەی ٣٢٪، هەڵەبجە ٣٣٪، ڕاپەڕین ٤٦٪، سلێمانی ٣٨٪، زاخۆ ٣٧٪، سۆران ٣٥٪، گەرمیان ٣٣٪.
بەرپرسانی سەربازی و هێزەكانی پێشمەرگە: ڕاپەڕین ٤٦٪، سلێمانی ٣٩٪، سۆران ٣٦٪، هەڵەبجە ٣٣٪، دهۆك ٣٢٪، لە زاخۆ ٢٩٪، گەرمیان ٢٢٪.
كەلتوور و دابونەریتەكان: سۆران ٤٠٪، دهۆك ٣٥٪، زاخۆ ٣٢٪ لە هەموو شوێنەكانی دیكە زیاتر بە ئالنگاری سەروەریی یاسایان دەزانن.
سەبارەت بە لایەنەكانی دیكە جیاوازییەكی ئەوتۆ لە نێوان شوێنەكاندا نییە.
لەهەمبەر ئەوانەی كەمتەرخەم بوون لە دەستەبەركردنی سەروەری بۆ یاسا، جیاوازییەكی زۆر لە نێوان شوێنەكاندا هەیە. سەبارەت بە دەسەڵاتی دادوەری (داواكاری گشتی، دادگا و دادوەرەكان) ڕێژەكان بەم جۆرەن: زاخۆ ٦٨٪، ڕاپەڕین ٦٥٪، سلێمانی ٥٨٪، دهۆك و هەولێر ٥٣٪، هەڵەبجە ٥٠٪، سۆران ٤١٪. سەبارەت بە لایەنەكانی دیكە، ڕێژەكان لەیەكەوە نزیكن و جیاوازییەكی ئەوتۆ لە نێوان پارێزگا و ئیدارە سەربەخۆكاندا نییە.
سەبارەت بە ئایندەی ڕەوشی سەروەریی یاسا، بەشداربووانی ئیدارەی ڕاپەڕین بە ڕێژەی ٦٢٪ لە هەموو شوێنەكانی دیكە زیاتر پێیانوایە ڕەوشەكە خراپتر دەبێت، خەڵكی دهۆك و هەڵەبجە و سلێمانی لەم بارەیەوە ڕۆئیایان لێك نزیكە، گەرمیانییەكان لە هەمووان زیاتر پێیانوایە ناگۆڕێت، خەڵكی سۆران و زاخۆ لە هەمووان زیاتر گەشبینن بە داهاتووی سەروەریی یاسا.
لە سۆران خەڵكی لە هەموو شوێنەكانی دیكە زیاتر بە ڕێژەی ٤٨٪ ئامادەن پشتیوانی لە سەروەریی یاسا بكەن، دوای ئەوان هەولێر بە ڕێژەی ٤٤٪ و سلێمانی بە ڕێژەی ٤٢٪. لە بەرانبەردا خەڵكی ڕاپەڕین بە ڕێژەی ٥٤٪ و هەڵەبجە و گەرمیان و سلێمانی بە ڕێژەیەكی نزیك لە یەك ئامادە نین پشتیوانی لە سەروەریی یاسا بكەن، ئەگەر یاسا لە بەرژەوەندیی چەسپاندنی دادی كۆمەڵایەتیدا نەبێت.
ڕاپۆرتی مەیدانیی بازنەی گفتوگۆ
ئالنگارییەكانی بەردەم سەروەریی یاسا لە هەرێمی كوردستاندا
بۆ گفتوگۆی «ئالنگارییەكانی بەردەم سەروەریی یاسا لە هەرێمی كوردستاندا» ڕاپۆرتێكی مەیدانی بۆ وەرگرتنی ڕای یاساناسان و هاووڵاتیان ئامادە كرابوو بە ڤیدیۆ پیشان درا، تیایدا بەشداربووان ڕاوبۆچوونی خۆیان لەسەر سەروەریی یاسا لە هەرێمی كوردستان دەربڕیبوو، لێرەدا پوختەی چەند بۆچوونێك بڵاو دەكەینەوە:
