هیچ گەلێک یان نەتەوەییەک لەم جیهانە بێ بەش نەبووە لە خەبات، لە پێناو ئازادی و سەربوخۆیی و مافە سروشتیەکانی نەتەوەبوون و دواتر بونیادنانی وڵاتێکی سەربەخۆ.

لە پێناو بە دەست هێنانی مافە ڕەواکان، بە پێی هەلومەرج خەبات بەردەوام بووە و قوربانی دراوە، لە هەوراز و نشێوەکان بە هەمان ئیرادە و نەفەس بەردەوامی هەبووە.

ئامانجیش گەیشتن بووە بە ئازادی و سەرفیرازی نەتەوەیی و دەوڵەت بوون، بونیادانی وڵاتێک کە هەمویان کۆ بکاتەوە، وڵاتێک بە سەربەرزی و کەرامەت تێیدا بژین و خۆیان تێیدا خاوەن و خزمەتکار بن، ئەو خەبات و قوربانیدانە بکرێتە هەوێنی تەبایی و برایەتی و یەکریزی و بناغەیەک بۆ ئایندەیەکی گەشتر.

گەلی کورد یەکێکە لە کۆنترین و دێرینتربن گەلانی ئەم جیهانە، کە مێژووی دەگەرێتەوە بۆ زیاتر لە ٢٧٠٠ ساڵ.

گەلێکی دەوڵەمەند بە مێژوو و کەلتور، خاوەن خاک و زمانی و داب و نەریتی تایبەت بە خۆی.

خاوەن زیاتر لە سەدەیەک خەبات و قوربانیدان، خاوەن ژمارەیەک شورەش و سەرهڵدان، خاوەن دەیان سەرکردەی شورەشکێر و هەزاران قارەمان و کاروانێک شەهید.

سەرەڕای پارچە بوونی خاک و دژایەتی و هەوڵی چەوسانەوەی زیاتر لە رژێمێک لە چوار لایەوە، بەڵام چۆکیان دانەداوە و بەردەوامیان بە کاروانی خەبات داوە.

پاش شورشەکانی بارزان و ئەیلولی مەزن و گوڵانی پێشکەوتوو خواز، کە قۆناغ و رێخۆشکەر و تەواوکەری یەکتری بوون بۆ گەیشتن بە ئازادی و رزگاری نەتەوەیی، سەرهەڵدانی ئاداری ١٩٩١ هەنگاوێکی تری ئەم خەباتە بوو، کە دەرگاکانی ئازادی بوونی فراوانتر کرد و کاتی کورت کردەوە.

بۆ یەکەم جار گەلی کورد لەسەر پارچەیەک لە خاکی خۆی هەستی بە ئازادی کرد، بووە خاوەن هێز و دەستهەڵات، بووە خاوەن بریار و قەوارەی تایبەت بە خۆی.

سەرهڵدان وەکو هەوێنێک بو، بۆ پتەو کردنی و بە هێز کردنی یەکرێزی لە نێوان پارت و لایەنە سیاسیەکان لە لایەک و، کۆمەڵگای کوردەواری لە لایەکی تر، چونکە ئامانج لە هەردوو لایەوە ئازادی و سەربەخۆیی بووە.

بناغەیەک بۆ بونیادنانی وڵاتێک بە ناسنامەی کوردایەتی، تاکی کورد هەست بە بوونی خۆی بکات لە وڵاتی خۆیدا، تام و چێز لە نەفەسی ئازادی و ژیانی سەربەخۆیی وەربگریت.

بێ گومان رێگای خەبات هێشتا لە پێش کورد هەر بەردەوامە، هەوزار و نشێوی تری لە پێشە، ئەگەر بە شێوازێکی تربێت، تەنها قۆناغێکی چووەتە پێش.

گەلی کورد دەتوانێت ئەم رێگایە کورت بکاتەوە و ئاسانی بکات بە کەمترین قوربانی، ئەوەش تەنها و تەنها بە یەکریزی و یەک هەڵوێستی لایەنە سیاسیەکان، هەست کردن بە ئەرکی قۆناغ و هەوڵی چەسپاندنی هەستی نەتەوایەتی و بەرپرسیارەتی بە گشتی، سەلماندنی دڵسۆزی و بە هند وەرگرتنی ئەرکی سەر شان.

گەلی کورد لە هەرێمی کوردستان هێشتا لە قۆناغی سەرهڵدان دایە، ئەو قۆناغەش تەنها بە گەیشتن بە سەربەخۆیی کورد دەگوازرێتەوە بۆ قۆناغێکی تر.

لە پێناو پاراستنی دەستکەوتەکانی سەرهڵدان، با خودی رۆژانی سەرهڵدان و ئەو قوربانیەی لە پێناوی دراوە لەبەرچاو بگرین، با ببن بە هەوێنی یەکریزی و بناغەیەکی پتەو بۆ هەنگاو نان بەرەو سەربەخۆیی یەکجارەکی.

ریفراندۆم، وەکو هەنگاوێکی یەکلاکەرەوەی بریاری کورد، بەشێکە لەو قۆناغە، ئیرادە و یەکریزی گەلی کوردی سەلماند.

رەوشی ئێستای سیاسی جیهان زۆر لە بارە کە گەلی کورد بتوانێت سوودی لێ وەربگریت بۆ گەیشتن بە ئامانجەکانی.

تەنها ئەوەی پێویستە یەکخستنی هێزێکی سیاسی و بریاری سیاسی یە، لە ئاست قۆناغدا بیت، کاریگەری خۆی بکاتە سەر رووداوەکانی ناوچەکە، بە متمانە و شەرعیەتی گەل بریار بدات، کە گەلی کوردیش ئەو متمانە و شەرعیەتەی بە سەرکردایەتی سیاسی و حکومەتی هەرێمی کوردستان بەخشیوە.

تەنها ئەوەی پێویستە زەمینە خۆشکردنە کە ئەنجامی ریفراندۆم بە بریارێکی سیاسی لەسەر عەردی واقع جێ بە جێ بکرێت.