پارتا گەلێن دیموکراتی (HDP) پارتەکا خودان ئاراستێن ئیشتراکی دیموکراسی یە و داخازا پێکڤەژیانا ئاشتیانە دکەت دناڤبەرا گەلێن تورکیا دا، ل سالا ٢٠١٢ ھاتیە دامەزراندن و سەروکێن پارتێ ھەر ئێک ژ سەلاحەدین دەمیرتاش و فیکن یوکسکداغ، و پارت دھێتە ھژمارتن ب درێژەپێدان بو پارتا گەل یا دیموکراسی (DTP) و پارتا ئاشتی و دیموکراسی (BDP)، و ناوچا وێ یا جەماوەری ل ناوچێن کوردی نە، و پارتێ پشکداری د ھەلبژاردنێن ٢٠١٥ دا کریە و شیا پتر ژ (١٠%) ژ دەنگدان بدەستخۆڤە بینت، کو رێژا ١٣.١٢% ژ دەنگدان بدەستخوڤە ئینا کو ب (٨٠) کورسیکان یەکسان بوو ل پەرلەمانێ تورکیا دا، و ل ھەلبژاردنێن ھاتینە دوبارەکرن ل تشرینا دووێ د ھەمان سالدا رێژا (١٠%) ژ دەنگان بدەستخۆڤەئینا کو (٥٩) کورسیک بدەستخوڤە ئینان د پەرلەمانیدا. و نھا سەروکێ وێ سیزایی تیمیلی یە و ھەڤسەروک ژی پەروین بولدانە، کو بەری چەندەکێ سەرەدانا سەروکێ ھەرێمێ نێچیرڤان بارزانی کر بو، بو چارەسەریا کێشەیێن کوردان ل باکوری ل ڤێ ھەڤدیتنێ دا سەروکێ ھەرێمێ ئاماژە ب ڤێ چەندێ کر کو کێشەیێن کوردا ب شەر ناھێتە چارەسەر کرن و دڤێتن پروسەیا ئاشتیێ بگرنە بەر، و ئەم ژی دێ ھاریکار بین بو ھندێ کو ئاشتی دناڤبەرا وان دا دروست ببیت.
و ھەروەسا د وان سالانە دا، گەھشتنا پارتا دادپەروەری و گەشەپێدانێ و سەرکەفتنێن وی یێن د دویڤئێکدا د ھەلبژاردناندا و کونترولکرنا وی ل سەر ھەرسێ سەروکایەتیان (پەرلەمان و کومار و وەزیران) بۆ ھاندەر و ھوکارەکێ گرنگ د دووبارە لێزڤرینێ د شێواز و رێکا چارەسەرکرنا کێشا کوردی ل تورکیا، کو تورکیا ڤەبوونەک بخۆڤەدیت ل سەر کێشەیا کوردی ب رێکا دانپێدانێ ب ھەبوونا ئاریشەیێ و ڤەکرنا لاپەرەکێ نوی بۆ چارەسەرکرنا وێ ب رێکێن ئاشتیانە، کو پارتێ دەستپێکر ب باسکرنا کێشەیا کوردی ب شێوەیەکێ پێشچاڤ، کو ل ئێک ژ سەرەدانێن ئەردوگانی بۆ (دیاربەکر)ێ ل سالا ٢٠٠٥ کو مەزنترین باژێرێن کورد نیشنە، دانپێدان ب ھەبوونا کوردان و کێشەیا وان کر ل تورکیا و راگەھاند کو وان پلان و بەرنامە ھەیە بۆ چارەسەرکرنا وێ، و ل مەھا ئەیلولێ ژ سالا ٢٠١٣ سەروکێ کومارا تورکیا رەجەب تەیب ئەردوگانی بریارا کومەکا چاکسازییێن دیموکراسی دا کو دھاتنە نیاسین ب (ڤەبوونا دیموکراسی) یاکو چەندین بوارێن جودا بخۆڤەگرتین یێن گرێدای ب ئازادیێن گشتی و مافێن تایبەت یێن گرێدای ب کێشەیا کوردیڤە، و ژ ئەوان چاکسازییان ژی:
- نەھێلانا حالەتا بارێ نە ئاسایی ل باشورێ روژھەلاتا تورکیا (جھێ زورینەیا کوردی).
- رێپێدان بۆ نەتەوەیێن نە تورکی ب ئاخڤتن ب زمانێ خۆ یێ نەتەوەیی و پێشکێشکرنا پروگرامێن تەلەفزیونی ب زمانێ خۆ.
- دەرکرنا لێبورینێ دەربارەی چالاکڤانێن سیاسی یێن گەھشتینە پارتا کرێکارێن کوردستانێ.
- نە دادگەھکرنا مەدەنیان ل دادگەھێن لەشکەری ب تنێ ئەگەر د حالەتێ شەریدا بیت.
- نەھێلانا سزایێ سێدارەدانێ و دادگەھێن ئاساییشا دەولەتێ.
- رازیبوون ب ڤەکرنا پشکێن زمانێ کوردی و وێژەیا وێ د زانکو و پەیمانگەھاندا.
- نەھێلانا ماددا یاسایا نەھێلا تیرورێ یا گرێدای ب بەلاڤکرنا جودابوونێ