دەستپێشخەرێ چاکسازیێ
September 13, 2019
وتار و بیروڕا
بەرداوام دئێت گوتن، کۆ ھەر ژ دایکبوونا کوردان و ھاتا نھا کوردستان خوەدی دۆژمن و نەیار بوویە، گەفێت وان لسەر ئارامی و پێشخستنا کوردستانێ کێم نەبووینە، بەلێ زیرەکی و خوە گوریکرنا سەرکردە و شورەشگێرێت مەزنێت کورد بەردەوام ئەو دوژمن و نەیار شەرمزار کرینە، گەفێت وان ل وان بخوە زفراندینە، و ئەڤرۆ ژی ئەم بەرھەمێ قوربانیدان و شارەزایا سیاسەتا وان دبینین کۆ ھەرێم بەردەوام د پێشخستن و سەقامگێریکا مەزن دایە، ب تایبەت پشتی دەست ب کاربوونا نێچیرڤان بارزانی وەك سەرۆکێ ھەرێما کوردستانێ، و پاراستتنا پەیوەندیان دگەل ھەموو وەلاتان ب تایبەت شیا وان گرژی و ئالوزیێت دگەل بەغدا ب داوی بینت، کو ژئەگەرێ گشتپرسیا تایبەت ب سەربەخۆەیا کوردستانێ ل ساڵا٢٠١٧ روویداین.
ھەر ژ ٧ی ئایارا ساڵا٢٠٠٦ نێچیرڤان بارزانی وەکو سەرۆکێ حکومەتا ھەرێما کوردستانێ ھاتی ھەلبژارتن، کو دەستپێکا حکومرانیا خوەدا بوو، دقوناغەکا سەخست و دژواردا دەسپێکر، ئەو ژی قوناغا (ئێکگرتنا کوردستانێ)بوو، کۆ پشتی شەرێ ناڤخووەی و دوو ئیدارەی دناڤبەرا پارتی و ئێکەتی دا، ل دویڤ پێشبینیان ئەڤ چەندە یا بزەحمەتبی ژبۆ کەسەکێ گەنج کو سەرکردایەتیا حکومەتەکا نویا ئێکگرتی دناڤبەرا دوو حزبێت دژی ئێك دابکت، و باڵانسێ دناڤبەرا وان دا رابگرت و ھەفسەنگیێ پەیدابکت، و نێچیرڤان بارزانی ئەڤ چەندە ب سەرکەڤتیانە دەرباسکر، و شیا پەیوەندیێت باش دروستبکت دگەل ئێکەتیێ کوردستانەکا ئێکگرتی پێکبینن.
پشتی وان ھەموو ساڵان و ل ساڵا٢٠١٤ کو ژوێ سالێ دیسان زەحمەتی و شەر و ئالوزیان دەستپێکر، کۆ ئەگەرێ ھەری مەزن و سەرەکی ھەبوونا ھاتنا تیرورستێت داعش ژبۆ عێراق و کوردستان و رۆژھەلاتا ناڤەراست ب گشتی، ئەڤێ یەکێ ژی کاودانێن دژوار ب سەر ھەرێما کوردستانێ دا پەیداکرن، ژوان ھاتنا ئاوارەیێت زوور، و دیسان ژدەست دان و قوربانی دانا ھژمارەکا مەزنا پێشمەرگەیان کۆ ژپێخەمەت سەقامگێری و پاراستنا کوردستانێ گیانێ خوە رادەستی ئاخا ھەرێمێ کرن، دیسان پشتی پرسا سەربەخۆەیا کوردستانێ ل سالا٢٠١٧ کو ھیچ نەمابوو ببت ئەگەرێ وێ چەندێ شەرێ سەربازی دناڤبەرا ھێزێت پێشمەرگێت کوردستانێ و سوپایێ عێراقیدا روویبدت، دیسان کێشەیێت بودجێ دگەل بەغدا، بەلێ نێچیرڤان بارزانی دیالۆگ و ئاشتی ژبۆ وێ قەیرانێ ھەلبژارت، و رێبازا خوەیا دیبلۆماسی شیا حکومەتا عێراقێ و ھێزێت ھەرێمێت دیێت ل وی دەمی دژ ب کوردان راوەستینت و رەوشا ئابووریا کورستانێ بەرەڤ باشترببت.
دیسان ھەر ل وی دەمێ نێچیرڤان بارزانی سەرۆکێ حکومەتا ھەرێما کوردستانێ شیا ل ھەموو بواراندا رەوشا ھەرێمێ بەرەڤ پێشڤەببت، ژ وان بوارێ خواندنێ کۆ ل ساڵا ٢٠٠٠دا ٦٦٪ بوو، بەلێ ل ساڵا٢٠١٦ بۆ ٨٦٪ زێدەبوو، و سەدان ھزار کەس مفاداربین ل دەست پێشخەریێت نێچیرڤان بارزانی ژبۆ ئاسانکرنا پڕۆسەیا خواندنێ، و ل دویڤ وەزارەتا پلاندانانا ل ساڵا١٩٩٢ بتنێ سێ پەیمانگەھ و ئێك زانکۆ ل کوردستانێ ھەبوون، بەلێ بەری ساڵا٢٠١٦ ژمارا پەیمانگەھان بۆ ٢٤پەیمانگەھ و ژمارا زانکۆان ژی بۆ ١٥زانکۆ و ژمارا زانکۆێت تایبەت بۆ ١٥زانکۆان بەرزبین. دیسان د بوارێ ساخلەمیێ ژیدا، ژ دەستپێکا ڤی سەدەی بتنێ ٢٦نەخۆەشخانێن گشتی ھەبوون، بەلێ ژبەری ساڵا٢٠١٧ ب پێکۆلێت مەزنێن حکومەتا ھەرێما کوردستانێ ب سەرکردایەتیا نێچیرڤان بارزانی، ژمارا وان گەھشتە ٧٦ نەخۆەشخانێن گشتی و ٤٥دامەزراندنێت ساخلەمیا تایبەت و ٩٦٧ کلینیکێت گشتی. پشتی ڤان ھەموو کاران نێچیرڤان بارزانی ل حوزەیرانا٢٠١٩ پوستێ سەروکاتیا ھەرێما کورستانێ وەرگرت، و نھا چاڤێ وی ل وێ چەندێ یە سەرکەفتنێن خوە بکت بنەما و ئەزموون د سیاسەتێدا ژبۆ بەرەڤ پێشچوونا کورستانێ، ب تایبەتی سەرۆکێ ھەرێمێ پابەندە ب باشترکرنا پەیوەندیێت خوە دگەل وەڵاتێن جیران و کۆمەڵگەھا نێڤدەولەتی ب شێوەیەکێ گشتی، و ئەنجامدانا چاکسازیێت گرنگ ل ھەرێما کورستانێ.