سەرکردەیەکێ کورد ل کۆشکا ئەلیزێ

سەرکردەیەکێ کورد ل کۆشکا ئەلیزێ
نێچیرڤان بارزانی سەروکێ ھەرێما کوردستانێ ل فەرەنسا ل گەل ماکرون کومبوو، ل کوشکی ئیلیزێ کو کوشکی سەروک کومار و جھێ کومبونەوەی گرنگن حکومەتا فەرەنسایە، ئامادەکاریەکا تەواو بو پێشوازی ل نێچیرڤان بارزانی، دووەمین سەروکێ ھەرێما کوردستانێ ھاتە کرن و ھەروەسا ئەگەر ژلایێ مێژوویی ڤە بەرێ خو بکەینە پەیوەندیێن دناڤبەرا ھەرێما کوردستانێ و حکومەتا فەرەنسا ماوەیەکێ زورە پەیوەندیێن دوستانە ھەنە، فەرەنسو ئولاند ئێکەم سەروک کومار بوو کو سەرەدانا کوردستانێ کری و پشتی سەرھلدانا پیروز ل سالا ١٩٩١ێ ژی، فرەنسا ئێکەم وەلات بو پێشنیارا دەڤەرا دژە فرین کری ل ھەرێما کوردستانێ و ھەروەسا ئێکەم وەلات بو پشتی کێشەیێن شانزدەی ئوکتوبەرێ بو چارەسەریا کێشەیا بانگەھێشی نێچیرڤان بارزانی کری، بو ھندێ ببیتە ھاریکار کو وان کێشانە چارەسەر بکەت.
ئەزمونا حوکمی ل ھەرێما کوردستانێ پشتی چەندین رویدانێن عیراقی ونیڤدەولەتی ھاتە رویداین، وھەمیا پێکڤە کاودان ودەریڤەکا گونجای پەیدا کر بۆ گەلێ کوردستانا عیراقێ داکو دەزگەھێن خۆ یێن سیاسی بدامەزرینیت. گرنگترین ڤان رویدانا کوچا ملیونی بوو یا گەلێ کوردستانێ پشتی سەرھلدانا پیروز لھەیڤا ئادارا ١٩٩١، ئەڤ کوچە وەرچەرخانەکا دیروکی بوو بۆ ھەرێمێ، چونکی بوو ئەگەرێ دەرچوونا بڕیارا جڤاتا ئاسایشێ ژمارە ٦٨٨ ل ٥/٤/١٩٩١، و پێرابوون و بڕیارێن نیڤدەولەتی یێن دویڤدا ھاتینە وەرگرتن ژلایێ دەولەتێن ھەڤپەیمان بۆ مایتێکرنێ ل عیراقێ بۆ پاراستنا گەلێ کورد ژحوکمەتا ێەدامی، وەکی دامەزراندنا دەڤەرەکا ئارام ل باکورێ ھێلا پەحنیێ ٣٦ ب رێکا پروسەیا دابین کرنا ئارامیێ (operation of provide comfort) کو ھاتە بجھئینان برێکا دوو پێرابوونا: دامەزراندنا دەڤەرەکا ئارام (safe haven) و فەرزکرنا قەدەغەیا ئەسمانی ل باکورێ ھێلا پەحنیێ ٣٦، و ھەروەسا دەولەتێن ھەڤپەیمان قەدەغەیا ئەسمانی ب ھێزتر لێ کر ب رێکا دامەزراندنا بنگەھەکێ لەشکەری ل تورکیا د گوتنێ چەکوچێ ئامادە (poised hammer).
ولوی دەمی حوکمەتا عیراقێ دەزگەھێن کارگێری و لەشکەری یێن عیراقی سەحب کرن ژ ھەولێرێ و سلێمانیێ و دھوکێ و ھندەک دەڤەرێن کەرکوکێ و دیالا ل ٢٦/١١/١٩٩١، ئەو ژی پشتی سەرنەکەفتنا ھەڤپەیڤینا دناڤبەرا بەرەیا کوردستانی و حوکمەتا عیراقێ. و بڤی شێوەی عەردێن بن دەستھەلاتا حزبێن کوردستانی ھاتنە ڤەبرین ژێ عیراقێ. لەورا بەرەیا کوردستانی بڕیاردا دەزگەھێن تەشریعی و بجھئینانێ و قەزائی بھێنە دامەزراندن ل وان دەڤەرا.
ل ٨/٤/١٩٩٢ بەرەیا کوردستانی دوو یاسا دەرکرن، ئێک یاسایا ھەلبژارتنا جڤاتا نشتیمانی یا کوردستانا عیراقێ بوو (یاسایا ژمارە ١ یا سالا ١٩٩٢)، و دوو یاسایا ھەلبژارتنا سەرکردێ بزاڤا رزگاریخوازا کوردی بوو ( یاسایا ژمارە ٢ یا سالا ١٩٩٢).
وپشتی ھنگی ئێکەم ھەلبژارتن ھاتە کرن ل ھەرێمێ بۆ ھەلبژارتنا ئەندامێن جڤاتا نشتیمانی یا کوردستانی ل ١٩/٥/١٩٩٢ وئێکەم روینشتنا خۆ گرێدا ل ٤/٦/١٩٩٢ وحوکمەتەک ھاتە پێکئینان. وبڤێ چەندێ ڤالاتیا تەشریعی وحکومی ھاتە تژیکرن وھەرێم ژقوناغا دەستھەلاتا الامر الواقع ھاتە ڤەگوھاستن بۆ قوناغا دەستھەلاتا شەرعی.
Top