ھەڤپەیمانیا بەرژەوەند پارێز
May 22, 2019
وتار و بیروڕا
ھەڤپەیمانیا دگەل وەلاتێن زلھێز و خودان ھێزێن لەشکری و ئابووری ، فاکتەرێن پراستنا بەرژەوەندا و مەرەما ھەڤپەیمانیێ یە .
ئەگەر د بەرێ دا رێکێن بجە ئینانا ئارمانجێن سیاسی یێن وەلاتان ، دبلۆماسیەت و ئابوور و لەشکر و لایەنێن دەروونی و راگەھاندن بیت ، لڤی سەردەمی ھەڤپەیمانی دگەل لایەنەکێ بھێز لوان بوواران کاریگەرترە ، چونکی پاراستنا نیڤ دەولەتی بڤان ھەڤپەیمانیا دابین دبیت .
ھەڤپەیمانیێن ستراتیژی چەند د گرنگ و پێتڤی بن ، بۆ وەلاتێن بچیک و ھەرێمێن مینا ھەرێما کوردستانێ شیانێن چونە دناڤ ھەڤپەیمانان گرنگترە ، چونکی یا گرنگ ئەوە تۆ وەلاتەکێ سەربەخۆ و خۆدان سەروەری نەبی بشێی بچیە دناڤ ھەڤپەیمانیێن مەزن دگەل وەلاتێن زلھێز لسەر ئاستێ جیھانێ و یان ھەڤپەیمانیا وەلاتەکێ مینا ئەمریکا بی . چونکی وەلات زێدەتر سەرەدەریێ دگەل وەلاتێن سەربەخۆ دکەن .
راستە ھەرێما کوردستانێ ب فەرمی پشکەکە ئانکۆ ھەرێمەکە دناڤ عیراقا فیدرال دا ، لێ ئاستێ پەیوەندیێن ھەرێما کوردستانێ لسەر دەستێ نێچیرڤان بارزانی سەرۆکێ حکومەتا ھەرێما کوردستانێ و بەربژێرێ پارتی بۆ سەرۆکاتیا ھەرێما کوردستانێ گەھشتیە ئاستێ پەیوەندیێن وەلاتێن سەربەخۆ دگەل ژمارەکا وەلاتێن زلھێزێن جیھانێ و سازیێن نیڤ دەولەتی ،
دگەل ئەمریکا و فرەنسا و ئەڵمانیا و چەند وەلاتەکێن دیتر گەھشتیە ئاستێ ھەڤپەیمانیێ .
سەرەدانێن بەردەوامێن شاند و پلەدانێن لسەر ئاستێ بلندێ ڤان وەلاتان بۆ ھەرێما کوردستانێ بەڵگەنە لسەر سەرکەفتنا سیاسەتا نێچیرڤان بارزانی یا دبلۆماسی ، چونکی ئەڤ وەلاتە ھەرێما کوردستانێ ب ھەڤپەیمانێن خۆ ھژمار دکەن و د دەلیڤێن بەرتەنگ دا پشتەڤانیا ھەرێمێ کریە ، چ لدەمێ ھێرشێن تیرۆرستێن داعش کۆ جیھان ئاڵۆز کربوو ، یان نەبڕینا پەیوەندیا دگەل ھەرێما کوردستانێ پشتی روودانێن خیانەتکاریا شازدێ ئکتۆبەرا سالا ٢٠١٧ و وان گەماروویێن حکومەتا عیراقێ لسەر ھەرێمێ سەپاندی . ھەبوونا مەزنترین کۆنسولگەریا ئەمریکا ل ھەولێرا پایتەخت دەسکەفتەکێ مەزنە بۆ ھەرێما کوردستانێ و نیشانێ ھەربوونا رێکەفتنەکا ستراتیژیەکا دوور و درێژە دگەل ھەرێمێ .
پشتەڤانیا ڤان وەلاتێن نێچیرڤان بارزانی شیان ئاستێ پەیوەندیێن دناڤبەرا وان دگەل ھەرێمێ بگەھینە ڤی ئاستی کۆ گڤاشتنا لسەر حکومەتا عیراقا فیدرال بکەت ، دەستا ل گەف و گڤاشتنا لسەر کوردستانێ بەردەن و بۆ دیالۆگ و دەستوورێ ھەردەمی بزڤرن بۆ چارەسەرکرنا پرسێن دناڤبەرا واندا . ئەڤ ھەڤپەیمانی و ئاستێن دبلۆماسیێن لسەر دەستێ نێچیرڤان بارزانی ھاتینە گرێدان ، گەھشتینە وی ئاستێ د کۆمبوونێن رێکخراوا نەتەوەیێن ئێکگرتی دا وەلاتێن مەزن داکۆکیێ لسەر گرنگیا ھەرێما کوردستانێ بکەن و داخاز بکەن ئاستێ پەیوەندیێن ھەرێمێ دگەل عیراقێ بەەرڤ چارەسەریێن بنەرەتی ببەن .
ڤێ سیاسەتا سەرکەفتیا نێچیرڤان بارزانی خزمەتەکا ھەرە زۆر گەھاندیە ھەرێما کوردستانێ و ئاسایشا نەتەوی یا کوردستانێ و بۆ قۆناغێن داھاتی ژی بناغە و ستراتیژیەکا مۆکۆم بۆ پاراستنا کوردستانێ و پێشڤەبرنا ھەمەلایەنیا ھەرێما کوردستانێ و بھێزکرنا وێ ھاتیە دارشتن . چونکی نێچیرڤان بارزانی شیایە بالانسێ ھەرێما کوردستانێ رابگریت و پەیوەندیێن ھەرێمێ چەندین ئاراستەیە ، شیایە دگەل ئەمریکا پەیوەندیا خورتر بکەت و دگەل ئیرانێ ژی کۆ دژبەرا سەرەکیێ ئەمریکا یە ، ئاستێ پەیوەندیا لبەرێ باشتر بکەت ، ئەڤەژی پلان و ستراتیژیەکە دێ خزمەتا بەرژەوەندێن ھەرێمێ کەت لدەمێ روودانەکا دناڤبەرا واندا ، ھەروەسا دگەل وەلاتێن دیترێن ھەرێمی وەک تورکیا و ئۆردن و سعودیە و ئیمارات و کووێت .
بڕەنگەکێ گشتی ھەرێما لسەر دەستێ نێچیرڤان بارزانی پێشڤەبوونێن ھەرەمەزن ژلایێ سیاسی و دبلۆماسی و ئابووری بخۆڤە دیتنە و ھەرێما کوردستانێ کریە ھەڤپەیمان وەلاتێن زلھێزێن جیھانێ بۆ پاراستنا بەرژەوەندێن کوردستانێ ، ئەڤەژی فاکتەرن کۆ دەست بکاربوونا نێچیرڤان بارزانی وەکی سەرۆکێ ھەرێما کوردستانێ ئاستێ ڤان بووارن و ھەڤپەیمانیا دێ گەھنە ئاستێن باشتر و مۆکۆمتر بۆ پاراستنا بەرژەوەندێن ھەرێما کوردستانێ ل قۆناغێن داھاتی و پێشوازیەکا مەزن لسەر ئاستێ جیھانی و ھەرێمایەتی دێ ب سەرۆکایەتیبوونا جەنابێ وی وەک سەرۆکێ ھەرێما کوردستانێ ھێتە کرن .