دیدهڤانێن مسرێ
March 16, 2019
وتار و بیروڕا
كۆنفرانسێ قاهیره یێ نێڤدهولهتی بۆ پێشهنگێن سالێ ئهوێ ژ ئالیێ چهندین رێكحستنێن عهرهبی و ئهفریقی هاتیه رێكخستن د ئێكهم خۆلا خو دا چهندین كهسایهتیێن سیاسی و ئهكادیمی و رهوشهنبیری ژ چارده وهلاتێن عهرهبی تێدا پشكداری كربوو، تێدا نێچیرڤان بارزانی سهرۆكێ وهزیرێن ههرێمێ وهك باشترین و بهێزترین كهسایهتیێ سیاسی هاته دهست نیشانكرن.
كۆنفرانس ل هۆلا نهجیب مهحفوز ل قاهیره ب رێڤهچوو و تێدا ئالایێ كوردستانێ ل تهنشت ئالایێن وهلاتێن عهرهبی هاتبوو بلندكرن و د گۆتارهكێ دا محهمهد ئهلعورابی وهزیرێ بهرێ یێ مسرێ و ههڤدهم سهرۆكێ بهرێ یێ كۆمكارا عهرهبی د گۆتارهكێ دا رۆلێ پێشمهرگهیێ كوردستانێ د شهرێ دژی تیرۆرێ دا بلند نرخاند و ههروهسا رۆلێ نێچیرڤان بارزانی و ههرێما كوردستانێ و ئیراقێ ب هوكارهكێ مهزن زانی یێ پێشخستنا پهیوهندیێن ههرێمێ و ئیراقێ دگهل مسرێ وهلاتێن عهرهبی.
جهێ ئاماژه پێدانێ یه كو محهمهد حهلبووسی سهرۆكێ جڤاتا نوونهرێن ئیراقێ، شێخ عهبدولهتیف ئهلهومهیم سهرۆكێ دیوانا وهقفا سوننی یا ئیراقێ پشكداری كۆنفرانسی بوون.
ئهڤه ههتا ڤێرێ وهكو نووچهیهكێ یه ئهو د مهدیایان دا هاى ژێ دبین، لێ گرنگه بزانین بهلگهیێ ههبوونا سهركردهیهكێ ب هێز، دیدهڤانیا ههڤرك و نهیارێن وینه، بۆ نموونه دهما ژ ئالیێ دوژمنێن كهڤن ڤه پهسنا خهباتكهرهكى دهێته كرن، وى دهمى چ بههانه بۆ هندێ نامینن كو ئهو نه سهركردهیه، ب ههمان شێوه دهما سیاسهتڤانێن عهرهب ل وهلاتهكێ بیانى بیانى یێ وهكو مسرێ و د كۆنگرهكا فهرمى یا وى وهلاتى ل دۆر بیرتیژى و دبلۆماسیا سیاسهتڤانهكێ كورد د ئاخڤن، ژبلى جهێ شانازى و سهربلندى ژ بۆ كوردان، دڤێ ئهم پهیامهكێ ژى ژ وێ ههلوهستێ وان ئالیان وهرگرین و باشتر ژ خهبات و كریارێن وى سیاستهڤانى تێبگههین، یان ژى پتر ل دۆر بزاڤێن وى ژ بۆ خوهشكرنا ژیان و ژیارا خهلكێ كوردستانێ ڤهكۆلینێ بكهین و ب رهنگهكێ ئهكادیمى وێ یهكێ رۆهن و ئاشكهرا بكهین كو چهوا كوردستانێ ژ قۆناغهكى راوهستیاى بۆ قوناغهكى نوو و پر گهۆرین هاتیه ڤهگوهاستن؟ كهواته دهما ل مسرێ و ب بهرههڤبوونا چهندین كهسایهتى یێن سیاسی یێ وى وهلاتى نێچیرڤان بارزانن سهرۆكێ حكومهتا ههرێما كوردستانێ ب بهێزترین كهسایهتیێ سیاسى دناڤ چارده وهلاتان دا دهێته هژمارتن، دڤێت وهها ب ساناهى ل سهر مه دهرباز نهبیت و ب پرسین بۆچى ئهو ب هێزترین كهسایهتیێ سیاسیه؟ بۆ چى ل مسرێ باس ل كهد و خهباتا وى یا سیاسى دهێته كرن؟
بهرسڤدانا ڤان ههردوو پرسیاران بهسن ههتا كو ئهم بگههینه وێ راستیێ كو بهلێ ژروویێ لێزانىو ژیراتى و سیاسهتڤانیێ ڤه هیچ كێماتییهك ل دهڤ سیاسهتڤانێن كورد یێن وهكو نێچیرڤان بارزانى نینه ب بهراورد ل گهل سیاسهتڤانێن وان چارده وهلاتێن كو بهرارورد ل گهل هاتیه كرن، چونكى نوونهرێن وان چارده وهلاتان ل مسرێ ل كونفرانسا قاهیره یا پێشهنگێن سالێ ههتا كو ئهڤ بریاره دایی، بێگومان وان بهراوردا دوو قوناغان كریه ئهو ژى یا بهرى هاتنا نێچیرڤان بارزانى كو ههرێما كوردستانێ وئیراقێ تێدا دهرباز دبوو ل گهل قوناغا پشتى هاتنا وى، بێگومان ههم ژ ئالیێ چێكرنا پهیوهندیێن ناڤدهولهتى ههروهسا ژ ئالیێ ئاڤهدانكرێ ڤه. ئهو وێ یهكێ باش دبینن كو بهرى سالا 2005 و پێش وى دهمى كو هێشتا نێچیرڤان بارزانى سهرۆكاتیا جڤاتا وهزیرێن ههرێما كوردستانێ وهرنهگرتبوو، كوردستانێ هیچ سیمایهكێ پێشكهفتنێ پێڤه دیار نهبوو، ههروهسا وى دهمى ب دیتنا هێچ باژارهكێ كوردستانێ مرۆڤ نهدشیا پێشكهفتنا تهكنۆلۆژیا تێدا ببینیت چونكى تا رادهیهكێ ههرێما كوردستانێ ژى ب ئاگرێ ئیراقێ دهاته سۆتن و دهڤهرهكێ ڤهدهربوو ژ وهلاتێن پێشكهفتى، لێ ل دهما نێچیرڤان بارزانى بوویه سهرۆكێ حكومهتا ههرێمێ؛ ئیدى وهرچهرخانهك د ناڤا ههرێما كوردستانێ، دا چێبوو، كوردستانێ ژسێمایێ گوندهكى ژ بۆ رۆخسارهكێ پێشكهفتى و مۆدێرن هاته گهورین، ئهڤه ژ لایێ ئاڤاكرنێ ڤه، ههروهسا د وێ كۆنفرانسا قاهیره دا باس ل چێكرنا وان پهیوهندیان هاتیه كرن كو نێچیرڤان بارزانى رۆلهكێ كاریگهر و بهرچاڤ تێدا ههبوویه