خیانەت، چ بچویک و چ مەزن، ھەکەر بەردەوام و دووبارە ببت، پشکەکە ژ کەساتیەکێ لادای و تژی دەرد ش لایەنێ دەروونیڤە، یێ ش ئەگەرێ ژیانەکا کێم سۆزداری و تژی نەخوەشی و پەروەردەکا نەدروست ھاتیەئاڤاکرن. لدویڤ قەبارێ وێ دبیتن چەند کەس یان سەدان ھزار زیانمەند ببن. گەلەک رەفتار و کریارێت لنک مە ئاسایی بخوە جۆرەکن ش خیانەتێ: گەندەلی، تیرۆر، دزی، بازرگانییا سەختە و گرانفرۆشی، خۆرتیکرن ل خەلکێ، ستاندنا ملک و مالێ وان، دووروویی(منافقی)، و ... ھتد، بەلێ ئەم وەسا نابینین. ئەوا ش ھەمیا تەحلتر دۆماھیکا خیانەتێیە، کۆ ھەردەم تراژێدیک و نەخۆشە. ئەڤا خوارێ ئێکە ژ مەلیۆنھا نموونا:
دیرۆکنڤیسێت رۆمی دبێژن: ژبەر دەستدرێژیێت وی بۆ سەر وەلاتێ ئاریاییا، شاھپوورێ ساسانێی، ب دویندەە میدی و کورد، قەستا گرتنا وی باژێڕکی کر. یێ کو وی ئەمیرێ عەربێ ناڤێ وی "زیزەن" بی بەلێ ژبەر دەیکا وی دگۆتنێ "ئەبوو جەھیلە"، ش ترسێت شاھی تێدا ڤەشارتبی. کەلھەکا قایم بی. شاھی نەدشیا بسانەھی بستینت. جارەک ش وان جارێت ئەو ل ھەسپی سویار و لێ دزڤڕی دا ببینت کا دێ چ ڕێکەکێ بتە کاری، " نەزیرا"، کچا ئەمیرێ وی باژێرکی لسەر دیوارێت کەلھێ شاھی دبینت و شاە دکەڤتە دلێ وێ. وێ جابدا وی ھەکەر سۆزێ بدت دێ وێ مەھر کت، ئەو دێ ھاریکارییا وی کەت وێرێ بستینت. شاە رازی بی. کچکێ بابێ خوە و سەردار و مەزنێت سوپایێ وی سەرخوەشکرن، و پاشی دەرگەە ل لەشکەرێ شاھی ڤەکرن. ئەو کەلھا ئاسێ ھاتەستاندن و شاھی سۆزا خۆ بجھئیناند و کچک لخوە مەھرکر. دوو سێ شەڤێت ئێکەم وێ گازندە ش جھێت نڤستنا خوە کر. شاھی گۆتە خزمەتکارا بزانن کا چیە. وان ھندەک چۆلی یان پویش و پەلەخ دناڤ نڤینێت وێدا دیتن. شاە ما حێبەتی. پسیارا وێ کر کا ئەڤە بابێ وێ چ ددایێ ئەو ھندە ناسک و نازدارکری. وێ ژی بەحسێ بابێ خوە کر کا چەوا ھەر تشتەکێ وێ ڤیای بۆ دئینا و چ خوارنەکا خوەش ل جھەکی ھەبایە دا بۆ وێ پەیدا کت و ... ھتد. شاە زیرەک بی. زووی د وێ گەھشت گۆتە وێ کا چەوا ئەو بۆ بابێ وەسا یێ باش نەبیە مال دێ چەوا بکێر من ئێی. وی گۆتە لەشکەری وێ ببن و ب ھەسپەکێ شەھمۆزڤە گرێدن و بەردنە بیابانی ھەتا دسەکتت. ھەسپ ھنگی سەکنین گۆشتێ وێ ب دار و بەر و تڕاشا ڤە مای و مری. ئەڤ روویدانا خیانەتکارانە لسالا ٢٤٢ زاینی قەوما [١:٧٢٨].
ئانکۆ ھەمی مرۆڤ، بێ جیاوازییا ئایینی، نەتەوەیی، عەشیرەت، باوەری، و ...ھتد، و نەخاسمە مرۆڤێت نێزیک بھادارن و نابت بۆ تشتەکێ کێم مرۆڤ وی کاری دگەلدا بکت. ئەوێ بۆ مرۆڤی ببنە مال تنێ دێ ئەو بن. ھەکەر تو نەشێی قەنجیێ ل وان بکی بزاڤێ نەکە خیانەتێ ل وان بکی. چونکی بەرناکەڤت و کەسێ باوەری ب تە نامینت و دۆماھیکا تە دێ نەش یا "نەزیرا"یێ جوانتر بت. ئەڤە مەزنترین وانەنە "مامۆستایەکێ" راستگۆ یێ ئەم بناڤێ "دیرۆک" دنیاسین ددەتە مە، و بکێر ھەر مرۆڤەکی د ھەر پلە و پایە و پۆستەکی یان ژی مرۆڤەکێ سادە و ئاسایی ژی دئێت. سروشت بۆ ھەمیا وەک ئێکە. سروشت نابینت ئەوێھە شاھە یان گەدا، تنێ کریارێت وی دبینت و دپیڤت و سزاددت یان پاداشت دکت. ژێدەر:[١] د. ێدیق ێفی زادە (بوورەکەیی)(١٣٨٥): تاریخ ٥ ھزار سالە ایران، انتشارات آرون، جلد(١).
ئەڤ بابەتە ل رۆژناما ئەڤرۆ ل رێکەفتی (٢٠/٦/٢٠١٨) ھاتیەبەلاڤکرن.