گەلی كورد لە 25ی ئەیلوول و لە پرۆسەیەكی دیموكراسییانەو لەچوارچێوەی یاساو مافی نەتەوەیی، بەشێوەیەكی راستەوخۆ پەیامێكی مەدەنی و راشكاوانەی ئاراستەی سەرتاسەری جیهان كرد، كە بریتی بوو لە ویستی سەربەخۆیی، ئەمەش زادەی بەرهەمداركردنی خەبات و قوربانیدان و كۆششی سەدان ساڵەی رەنجی ئەم میللەتەیە، وەك یەكێ لە دیارترین و مەزڵوومترین نەتەوەی رۆژهەڵاتی ناوین و ناوچەكە، كە هەمیشە حەزی لە ئاشتی بووە و ئاواتی لەمێژینەشی گەیشتن بووە بە مافی چارەی خۆنووسین، بوونی ئەو ویست و هەنگاوە بەڵگەنامەیەكی یاسایی و داخوازیەكی هەمیشەیی و شەرعییانەی گەلی كوردستانە، ئیدی هەرچیەك ببێ و رۆژگار بەهەر تەرزێ بڕوات و باجەكەی چەندە گەورەش بێت، رۆژێك لە رۆژان ئەم دەنگانە بەرهەمیان دەبێت، هەر وەك جەنابی سەرۆك بارزانی رایگەیاند: «دەنگە زوڵاڵ و بەرزەكەی گەلی كوردستان بۆ سەربەخۆیی بە فیڕۆ ناچێت و رۆژێك دێت بەرهەمی دەبێت».
بەو هەنگاوە كورد پێی نایە قۆناغێكی نوێ، ئەگەرچی دۆخەكە لەدوای ئەم پرۆسەیە بە فاكتەری نێوخۆیی و دەرەكی و بابەتی دۆزی كوردی بەرەو ئاقارێكی نەخوازراو برد، بەڵام دڵنیایی ئەوە هەیە، كە باج و مەزڵوومییەتی ئەم گەلە لە رابردوو و ئێستاشدا ئومێدی هەر هەیەو خەونەكان قەت نامرن، لە دەرەنجامی ئەو پرۆسەیە گەلەكەمان كارتێكی بەهێزی بەرهەم هێنا بۆ سەربەخۆیی.
هەر بۆیە بەرەی دژە كورد لە ناوەوەو دەرەوەی عێراق بە شێوەیەكی خێرا هەوڵی یەكخستنی هەنگاوەكانی سەربەخۆییان بەرەو سەرەتای قۆناغێكی نوێ دا و ئەوەی لە 16ی ئۆكتەبەر روویدا، بە ئاشكرا پێی وتین: كە لە عێراقدا بە گۆڕینی دەم و چاوەكان دژایەتی كورد بە كۆتا نەهاتووە و، سەركردایەتی سیاسیی كورد سەركەوتوو نەبووە لە نەهێشتن، یا كەمكردنەوەی لۆژێكی دژایەتیكردنی كورد لە لایەن حوكمڕانانی عێراق، ئەگەرچی زۆر جار ئاماژە بەوە كراوە، كە كێشەی كورد لەگەڵ بەغدا رەهەندێكی فەرهەنگی هەیەو دەربازبوون لەو فەرهەنگە بە نەزەری كورد لە خەباتی بەغدا مەحاڵە.
وێڕای دەربڕینی خەمباری و نیگەرانیی خۆمان بۆ ئەو دۆخە نەخوازراو و پڕ لە ناسۆرەی بەسەر گەلەكەماندا هات، كە بێگومان ئەمە یەكێك بوو لە قۆناغە هەرە ناخۆش و پڕ لە ئازارەكانی گەلی كوردو، هەموو كوردستانییەكی بە شەرەف هەست بەو ئازارانە دەكات، بەدڵنیایەوە قۆناغەكە زۆر سەختە، بەڵام ئەم سەختییە هەرەسی لەدوا نییە، بەڵكو هەستانەوەو بەهێزبوونەوە بەدوای خۆیدا دەهێنێ. لەمێژە گوتراوە: ئازادی باجی دەوێ و ئەوانەی بە دوای هەڵمژینی هەناسەی شیرینی ماف و شكۆی سەربەخۆیین، دەبێ بەرگەی ئازار و دڕكو داڵی سەر رێگەكەشی بگرن، لەلایەكی ترەوە كورد هەڵەی نەكردووە كە داوای مافی خۆی كردووە، نابێ سڵیش بكاتەوە، چونكە ئەم دۆزە رەوایەی گەلەكەمان بە هەموو پێوەرە ئاسمانی و زەمینیەكان دۆزێكی شەرعییە، بۆیە نابێ هیچ دوودڵییەك هەبێت لەبەرگری لێكردن و خەبات و تێكۆشانو پارێزگاری لێكردنی، هەر چەندە بە سوپاسەوە هێزەكانی بەرگری (بە حكوومی و حزبییەوە) بەتایبەتی هێزەكانی پێشمەرگەی كوردستان وەك هەمیشە شكۆی كوردستانیان پاراست و بە لوولەی تفەنگەكانیان چۆكی بە ناحەزان دادا و ناچاریان كردن كە زیاتر پێشڕەوی نەكەن و لە بری شەڕ، پەنا بۆ دیالۆگ ببەن و لە سەر مێزی گفتوگۆ لەگەڵ كورد دابنیشن، كە ئەمەش بۆ كورد شانازییەكی گەورەی رێكارە دیموكراسییەكانی هەنگاونانە بەرەو گەیشتن بە مافەكان، بەردەوامیدان بەو میتۆدە ئەگەری وەدەستهێنانی دەستكەوتی پتر دێنێتە ئارا، بۆیە هەستیاریی قۆناغەكە پێویست دەكات، كە هەموومان كاری جددی بكەین بۆ هەستانەوەو تێپەڕاندنی ئەم دۆخە ئاڵۆزەی بەرۆكی گرتووین.
ئەم قۆناغە هەرچەندە قۆناغێكی سەخت و دژوارە و سەرەتای قۆناغەكە بە زیانی ئێمەو بەشێك لە خاكی كوردستان دەستی پێكرد، بەڵام وەك گوتراوە (وراء كل حدث حكمة) بە دڵنیایەوە مێژوووی كورد شاهیدە، كە بزووتنەوەی رزگاریخوازی كوردستان بە چەندین هەورازو نشێو تێپەڕیوەو بەرگەی قۆناغی سەختترو دوژمنی بەهێزتری گرتووە، ئاماژەكانیش وامان پێ دەڵێین كە ناوچەكە بەرەو گۆڕانگاریی گەورە دەڕوات و كۆتایی ئەم قۆناغە بە بەرژەوەندی ئێمە دەشكێتەوە، بەڵام پێویستە لە هەردوو ئاستی ناوەوەو دەرەوە، كوردستان بە ستراتیژ و لاپەڕەیەكی تازەو زۆر بە هەستیاری مامەڵە بكات و پێداچوونەوەیەكی وردیش بە كۆی رووداوەكان و هەردوو دیوی ئیجابی و سەلبی قۆناغی رابردوو بكەین و پەنجە لەسەر خاڵە لاوازەكان دابنێین و نەخشەڕێگەی قوتاربوون بكەینە كارتی ئەولەوی و كاری لەسەر بكەین.
یەكهەڵوێستی و تەبایی نێوان لایەنە سیاسییەكانی زۆر گرنگە لەم قۆناغەدا، كە بتوانن هەرێمی كوردستان لەم دۆخە هەستیارەدا دەربێنن و هەموو بەرژەوەندییە تەسكەكانیان وەلاوە بنێن، وەك یەك تیم كار بكەن و دەست بخەنە ناو دەستی یەك، چونكە دواجار هەموومان یەك چارەنووسمان هەیە، بۆیە نابێت بیر لە هیچ هەنگاوێكی تر بكەنەوە، جگە لە بەرێكردنی ئەم قۆناغە، ئێستا كاتی تۆڵەسەندنەوەی سیاسی و فیكری و هەڵدانەوەی كۆنە شت و كۆنە قین نییە، لە هەموو دنیادا كە نیشتمان رووبەڕووی هەڕەشەیەكی دەرەكی، یا هەر جۆرە قەیرانێك دەبێتەوە، هەموو هێزە سیاسییەكان دەچنە پاڵ یەك، بۆ دەرچوون لە مەترسییەكان و لە سەر نەخشەڕێگایەك رێك دەكەون.
سیاسەت بە دوورەپەرێزی و تووڕەیی و لاملی و دەسخەڕۆیی ئەم لاو ئەو لا ناكرێت، چارەسەری سیاسی بە بەیاننامە و كاركردن لە سەر سۆزی هاووڵاتیان نابێت، بەڵكو پێویستە سەرجەم لایەنە سیاسییەكان پێكەوە لە ژوورێكی عەمەلیاتی سیاسی و رێككەوتن لە سەر نەخشەڕێگایەك دابنیشن و ئەم تەنگەژە و قەیرانە تێبپەرێنن.
مێژووی كورد ئەوەمان بەبیر دەهێنیتەوە، ئەگەر ئەمڕۆ دوژمنەكانمان بۆ گەیشتن بە ئامانجەكانیان لە بەرامبەر هەندێ لایەنی كوردی موجامەلە و چاوپۆشی بكەن، بەڵام لە دواییدا بە یەك چاو سەیری هەموومان دەكەن، بۆیە تەنیا و تەنیا یەكڕیزی و یەكهەڵوێستی ئایندەی ئەم قۆناغەمان مسۆگەرتر دەكات.
پێویست دەكات سەرجەم كوردستانییان پێكەوە هەموو هەوڵێكی دوو ئیدارەیی و پەرتەوازەیی كورد رەت بكەنەوە، چونكە بەمە مەرگەساتی زۆر و هەمەلایەنە دێنەئاراوە و دۆزی رەوای گەلەكەمان دەبەنە ئاقارێكی مەترسیدارەوە، بۆیە دەبێ هەموو لایەك بە ئەركێكی ئایینی و نیشتمانی بزانن، كە رێگە لەو كارە بگرن، چونكە ناحەزان زۆر كار لەسەر ئەوە دەكەن، كە كوردستان زیاتر پارچە پارچە و پەرتەوازە بكەن، دووئیدارەیی جگە لە تێكدانی ژیانی هاووڵاتیان، دەرگایەكی تریش بە رووی تێكچوونی شیرازەی كۆمەڵایەتی دەكاتەوە، ئەمن و ئاسایشی هاووڵاتیانیش دەخاتە ژێر مەترسییەوە، كە دەتوانم بڵێم بەشێكی هۆكارەكانی رووداوەكانی ئەم دواییەی كەركووك هەڵقوڵاوی شوێنەواری هەژموونی سەقەتی دووئیدارەیی هەرێمی كوردستان بوو، ناكرێت ئەمەش لە یاد بكەین كە لە دووئیدارەییدا دەستی ناحەزان درێژتر دەبێت بۆ ئەوەی زیاتر دەست بخەنە ناو كاروبارەكانمان.
ئەركە سەرجەم دەزگا راگەیاندنەكان رۆڵێكی بەرزی نیشتمانی بنوێنن و دوور بكەونەوە لە ئیستیفزاز و شێواندنی راستییەكان و چەواشەكردنی هاووڵاتیان و فراوانكردنی درزە نەخوازراوەكان، كە بەداخەوە ئێستا زۆر بە زەقی هەست دەكرێت بەشێكی راگەیاندنەكان رۆڵێكی زۆر نەرێنی دەگێڕن و بە ئەركی پیشەیی خۆیان هەڵناستن.
ئەركە سەرجەم چین و توێژەكانی كوردستان بە هەموو توانایەكانیانەوە دەنگ هەڵبڕن بۆ پاراستنی یەكڕێزی و برایەتی و پێكەوەژیان و وەلاوەنانی دووبەرەكی و ململانێی حزبی و ئایدیۆلۆژی وێرانكارانە، چونكە خاڵی بەهێزی دەرچوون لەم تەنگژەو رووبەڕووبوونەوەی ئەگەرو پێشهاتەكان و وەستان لەسەنگەری بەرگری كوردستان، بەوە دەبێ پێكهاتەو لایەنە سیاسییەكان بە هەر نرخو باجێك بێت، یەكڕیزی خۆیان و یەكهەڵوێستی نیشتمانی بپارێزن.