دەیان ساڵە ، میللەتی كورد راهاتووە لە سەر خیانەتی زوڵە كوردان و خۆفرۆشیان و بە كرێگرتووییان لە لایەن رژێمە یەك لە دوای یەكەكان .هەروەها راهاتووە لەوەی كە رژێمە یەك لەداوای یەكەكانی عێراق كاتێك لاواز بوونە دەست و داوێنی كورد بوونە و كورد پاڵپشتیانی كردووە بۆ گەرانەوەی كەسایەتییان .ئێستاكەش كە رەوشێكی ئیقلیمی و پاڵپشتییەك بۆ بەغدا لە لایەن داگیركەرانی كوردستان دژ بە مافەرەواكانی كورد دروستبۆتەوە ، ئەوا بە خەیاڵی خۆیان بەڵكو كورد بتوانن لە ئامانجە رەواكانیان پاشگە زبكەنەوە .
گەر هەڵوەستەیەك لە سەر پاوانكردنی دەسەڵات لە لایەن رژێمی شیعی بەغدا و باوەر نەبوون بە مافەرەواكانی كورد و پەراوێزخستنی هەموو ئەو پرەنسیپانەی كە رەنگدانەوەی شەراكەت، هاوسەنگی و تەوافوقی نێوان پێكهاتە سەرەكییەكانی عێراق بووە. بێگومان ئەمە یەكێك لەو فاكتەرە هەرە گرنگانە بووە كە وای كردووە هەرێمی كوردستان پێداگری لەسەر سەربەخۆیی و خۆجیاكردنەوە لە عێراق بكات.دوای رووخانی رژێمی بەعس، سەركردایەتی كورد وای دەبینی كە بە مانەوە لە چوارچێوەی عێراقی فیدراڵ و دیموكراسیدا، دەتوانێت دەستەبەری مافە نەتەوەییەكانی بكات، بەتایبەتیش لە بەهێزكردن و پاراستنی پێگەی سیاسی و ئابووریی هەرێمی كوردستان، بەشداریكردنی لە پرۆسەی سیاسی لەسەر بنەما و پرەنسیپی شەراكەتی راستەقینە لە دەسەڵات، دۆزینەوەی چارەسەرێكی ئاشتیانە بۆ ناوچە كێشە لەسەرەكان و رێگری لە دووبارە سەرهەڵدانەوەی دەسەڵاتێكی تاكڕەو و خۆسەپێن لە بەغدا كە مەترسی لەسەر ئایندەی هەرێم دروست بكات.

بەرپرسانی كورد لە روانگەی ئەم قەناعەتەوە، بەشدارییەكی كارایان لە پرۆسەی سیاسیی عێراقدا كرد و رۆڵێكی سەرەكییان بینی لە داڕشتن و پەسەندكردنی دەستووری هەمیشەییدا. بەڵام هەر لە سەرەتای وەرگرتنی دەسەڵات لەلایەن پێكهاتەی شیعەوە، بە تایبەت لە سەردەمی نوری مالیكی، ئاماژەكانی پابەندنەبوون بە دەستوور كە خۆی دەبینییەوە لە چەسپاندنی پرەنسیپی شەراكەت، تەوافوق، پراكتیزەكردنی راستەقینەی بنەماكانی سیستمی فیدراڵی و دیموكراسی، بەدەركەوتن. دەسەڵاتدارانی بەغدا بە شێوەیەكی سیستماتیك هەموو ئەو پرەنسیپانەی وەك گەرەنتییەك لە دەستووردا دەقنووس كرابوون بۆ رێگرتن لە زاڵبوونی هەژموونی تاكەكەس، تاكە پێكهاتە و تاكە نەتەوە، لەناویان برد و هەوڵەكان چڕكرانەوە بۆ ئاراستەكردنی عێراق بەرەو دەسەڵاتێكی دیكتاتۆری، تایفەگەرا و بە پاشكۆكردنی هەرێمی كوردستان.
ئەو ساتەی كە عبادی باس لە رابردووبوون و نەمانی ریفراندۆمی سەربەخۆیی كوردستانی كرد ، ئەوا ئەو كاتەیە كە دیكتاتۆر مەزهەبی ل عێراق بە شێوەیەكی ترسناك دەستی پێكرد و كۆتایی بە دیموكراسی هات .. خۆت و گشت شۆڤێنی و خامنەیی و قاسم سلێمانییەكان باش دەزانن كە ئیرادەی سەربەخۆیخوازی میللەتی كورد لە بەكارهێنانی چەك و جبەخانە و ئابڵوقەی و گەمارۆدانی میللەتی كورد لاواز نابێت .
هزرو بیر و نێو خوێنی كورد ، پرە لە هەستی ئازادیخوازی و سەربەخۆیخوازی ، مێژوو راستییەكانی سەڵماندووە كە میللەتی كورد و دڵسۆزانی نیشتمان هیچ كات چۆكیان بۆ هیچ كام لە رژێمە یەك لەدوای یەكەكان دانەناوە و بە ئەوەی ئێستاشەوە .گەر ئێستا رەوشێكی هەستیار و تایبەت بە هۆی ناپاكی زۆڵە كوردان و پیلانگێری وڵاتانی ئیقلیمی هاتۆتە ئارٍاوە ، بەڵام مەحاڵەو ئاستەمە هیچ دیكتاتۆرێك و داگیركەرێك لەو ئامانجە پیرۆز و مافەرەوایەی كە دەیان ساڵە خەباتی بۆ دەكەین و تێدەكۆشین ساردمان بكەنەوە .

ناكرێت كورد چارەنووسی خۆی بە دەوڵەتێكەوە گرێبدات كە هیچ ئایندەیەكی دیاری نییە. مانەوەی كورد لە چوارچێوەی عێراقێكی بە میلیشیاكراودا، دوور لە دەسەڵاتێكی دیموكراسی و پابەند بە بنەماكانی شەراكەت، مەزنترین هەڕەشەیە لەسەر ئایندەی سیاسیی هەرێمی كوردستان و ئەگەر كورد بە شێوەیەكی خێرا هەنگاو نەهاوێژێت بۆ دووركەوتنەوە لە بەغدا، هەموو دەستكەوتەكانی دەكەونە بەر هەڕەشە و مەترسیی راستەقینە و دەرفەتێكی مەزنیش بۆ سەربەخۆیی لەدەست دەدات.
بۆیە ریفراندۆمی سەربەخۆیی ، مافە ، ئێمەی كوردیش نەتەوەیەكی رٍەسەن و خاوەن خاكی كوردستانین و زمان و مێژووییەكی دێرینن كە گەر ئێوە بە زەبری جبەخانە و گەلەكۆمەی ئیقلیمی گوشار دروست دەكەن لە سەر میللەتی كورد ، بەڵام كورد دەستبەرداری مافی سەربەخۆیی نابێت و ئەمرٍۆ یا سبەی ئەو مافە بەدەست دێنێتەوە . دیكتاتۆر و كۆیلە و خۆفرۆشانیش دەچنە زبڵدانی مێژوو و ریسوا دەبن ..