ڕیفراندۆمی کوردستان و پەرلەمانێکی دەمارگیر و دژبەر(خوێندنەوەیەکی سایکۆلۆژیانە بۆ کەلتوور و کۆمەڵگایەکی ناوچەکەمان)
د.نەسرەدین ئیبراهیم گۆلی*
ئێمە تۆخنی لایەنی یاسایی ئەو بڕیارە و بڕیارەکانی ھاوشێوە نابین، کە ئەو ماوەیە دەرچوون و دەردەچن، چونکە پسپۆریمان نیە، ھەرچەندە کە ھەندێ لە پسپۆرانی یاسایی، ئەو بڕیارانەیان پێ بێ نرخ و نایاساییە. بەڵام وەک لایەنی سایکۆلۆژی خاڵێکی ڕەشی ھاوێشتە سەر گشت خەسڵەتە دەمارگیرەکانی شۆڤینیزمی ناوچەکە، و تەنانەت ڕووی دیکتاتۆرەکانیشی سپی کرد، و بە ھەمان ئەندازەش پرۆسە و سیستەمی دیمۆکراسیەتی خستە بەردەوم واقعێکی چاوەڕۆاننەکراوی نوێ، کە دیمۆکراسیەت لەمەودوا ناچار دەبێ چاو بە بڕگەکانی خۆی دا بخشێنێ و چیتر دەرفەت نەداتن کەسانی ھاوشێوەی ئەو ئەندام پەرلەمانانە بەناوی دیمۆکراسیەت بە گژ نەتەوەکانیتری دیمۆکراسیخواز دا بچن، کە دەیانەوێ تەنھا یەکێک لە بنەماکانی ئەو دیمۆکراسیەتە، کە ڕیفراندۆم بێ، جێبەجێ بکەن، و ھەر تاکێکی کوردستان ھاوکار و ھاوتەریب بێ لەگەڵ ئەو پرۆسەیە بکەوێتە بەر پەلاماری بڕیارە دەمارگیرەکانی پەرلەمانێکی وا. باشە پەرلەمانێک خۆی سەرچاوەی دەمارگیری بێ چۆن دەبێ ناوی پەرلەمان بێ؟
جێگەی داخە ململانێی عەدنان و قەحتان، و دەمارگیریی ئەوان، و تا کاتی ئەبووجەھل و ئەبوولەھەبەکان و ئەوانیتری دوای ئەوان، دوای چەند ھزار ساڵ تا ئەمڕۆ نەگۆڕاوە، و لە ھەمووی داخبارتر مانەوەیەتی لە ناخ و دەروونی ئەندام پەرلەمانەکانی، کە نوێنەرایەتی دیمۆکراسیخوازی دەکەن لەو وڵاتە وێران و بێ سەروبەرە دا، و دواین ھەڵوێستی ھەمان مێنتالیتەش کۆبوونەوەکانی پەرلەمان بوو پێش و دوای ڕیفراندۆمی کوردستانیان و پێدانی ھەموو دەستھەڵاتێک بە چەند کەسێک و لایەنێک بۆ ڕێگری و یان تێکدان یان ھەڵوەشاندنی ئەنجامەکانی ئەو پرۆسە دیمۆکراتیانەیە، کە خۆی لە خۆی دا ھەمان ڕێچکەی مێنتالیتەیەی ھزاران ساڵەی شۆڤینیزمی عەرەبییە، کە ئەنجامەکەی تەنھا شەرمەزاری و ڕیسوایی، و لەوانەشە سەرەخۆری بێ بۆ خۆیان و چەند وڵات و لایەنێکیتریش.
* پرۆفیسۆری ە. / پسپۆری زانستەکانی پێداگۆگی و پەروەردەیی/فاکۆلتیی پەروەردە/ زانینگەی زاخۆ
