ئاساییه‌ كو مرۆڤ بهانه‌یه‌كێ بۆ ره‌تكرن یان پشكدارینه‌كرنێ د هه‌ر پرۆسه‌یه‌كێ دا ببینیت كو گرێدایی كه‌سێ مرۆڤی بیت، لێ ل هه‌مبه‌ر پرسێن نه‌ته‌وه‌یی و چاره‌نڤیساز، ژبه‌ركو بریارا ته‌ پشكه‌كه‌ ژ ده‌ستنیشانكرنا چاره‌نڤێسێ كومه‌كێ یان گه‌له‌كی، ل وی ده‌می به‌رپرسیاریه‌ك مه‌زنتر ل سه‌ر ملێن مرۆڤی یه‌.
رێفراندوما هه‌رێمێ رێیه‌كا دیموكراسییه‌ بۆ پراكتیزه‌كرن و ده‌سته‌به‌ركرنا مافه‌كێ ره‌وا و چاره‌نڤیسازێ گه‌لێ كوردستانێ، له‌و بایكوتكرنا ریفراندومێ یان ده‌نگدانا ب نه‌خێر گه‌ر ب هزركرن و باوه‌ری بیت و تو ب هزر و وژدان ژ ئیراقێ و حالێ وێ یێ نها یێ رازیبی، ره‌نگه‌ ئه‌و مافه‌كێ ته‌بیت و پرسیارا رێفراندومێ ژی ئه‌و به‌رسڤ هه‌یه‌ گه‌ر تو بخوازی د ئیراقێ دا بمینی ده‌نگی ب نه‌خێر بده‌یی، لێ باش بزانه‌ یێ تو رێفراندومێ ره‌تكه‌ی، ته‌ ماف نابیت گازندا ژ ئه‌نجامێن وێ بكه‌یی!
هه‌لبه‌ت دروستكرنا گرۆپ و كه‌مپینان بۆ ره‌تكرنا رێفراندومێ كو ژ دژایه‌تیكرنا وێ جودایه‌، د بنیات دا ل دژی سیسته‌مێ دیمۆكراسییه‌ و چ كه‌س و ئالی و وه‌لاتان ئه‌و ماف نینه‌ ل دژی پرۆسه‌یه‌كا ته‌مام دیمۆكراسی راوه‌ستن كو تێدا خه‌لك ب ئاوایه‌كێ راسته‌وخوه‌ بریاره‌كا چاره‌نڤیسی بده‌ن ب تایبه‌ت كو هێشتا ئه‌نجامێن وێ دیارنینن!
د چه‌ند رۆژێن بووری دا، شاسوار عه‌بدولواحدێ خودانێ گرۆپێ كۆمپانیێن نالیا كو كه‌نالێ ئێن ئار تی ژی ئێك ژ پشكێن وێ كۆمپانیێ یه‌، ب رێیا پشكداریكرنێ د به‌رنامه‌یه‌كێ كه‌نالێ خوه‌ دا، كه‌مپینه‌ك بۆ كۆمكرنا ده‌نگێن نه‌خێر بۆ رێفراندوما سه‌رخوه‌بوونا كوردستانێ راگه‌هاند، پاشان د روونكرنه‌كێ دا گۆت: كه‌مپینا وان نه‌ بۆ كومكرنا ده‌نگێن نه‌خێره‌، به‌لكو ب هه‌موو ره‌نگان بۆ ره‌تكرنا رێفراندومێ یه‌ و به‌هانه‌یا وی ژی ئه‌وبوو كو د نها دا، رێفراندوم دێ شه‌ره‌كێ نه‌خواستی ل دژی هه‌رێما كوردستانێ خولقینیت و سه‌ركردایه‌تییا كوردی خواندنه‌كا باش بۆ هه‌لوێستێن وه‌لاتان و وه‌ختێ برێڤه‌برنا رێفراندومێ نه‌كرییه‌.
حێبه‌تی دمینم، ئه‌رێ شاسوارێ سه‌رمایه‌دار ل هیڤیێ یه‌ رۆژه‌كێ ژ رۆژان ئیراق و توركیا و ئیران ل سه‌ر رێفراندوم یان سه‌رخوه‌بوونا كوردستانێ رازیببن و بێژنه‌ كوردان فه‌رموون رێفراندومێ بۆ راگه‌هاندنا ده‌وله‌تێ بكه‌ن! یا كو پترییا سه‌ركرده‌یێن كورد دبێژن و دیرۆك و كه‌توار نیشا مه‌ دده‌ت، نها باشترین ده‌مه‌ و ب درێژاهییا 100 سالێن بووری چو ده‌مه‌كێ ژ ڤی باشتر نه‌هاتییه‌ پێش و پترییا وه‌لاتێن جیهانێ ژی رووناهییا كه‌سك بۆ هه‌لكری!
پرسیار ل ڤێرێ ئه‌وه‌، شاسوار ب چ سیفه‌ت رێفراندومێ ره‌تدكه‌ت كو 16 پارتێن كوردی بریار ل سه‌ر دایه‌، ئه‌ز دبینم دو سیناریۆ هه‌نه‌:
1- یان شاسوار بۆ قازانجه‌كا بازرگانی و پرۆژه‌یه‌كێ بازرگانی ئه‌ڤ كه‌مپینه‌ دروستكرییه‌ یان ژی ژ سه‌رمایا‌ خوه‌ دترسیت.
2- ره‌نگه‌ شاسواری دژایه‌تییا خه‌لكێ سلێمانیێ ب ده‌لیڤه‌ زانییه‌ و ره‌تكرنا رێفراندومێ ده‌ستپێكا دروستكرنا لڤینه‌كا سیاسییە.
هه‌لبه‌ت جودا ژ ڤێ ژی كومه‌كا سیناریۆ و شرۆڤه‌یان هه‌نه‌، لێ ئەز پتر دگەل سیناریویا دوێ مە، من گۆت دژایەتییا خەلکێ سلێمانیێ، ژبەر کو ئێکەتی و گۆڕان کو حاکمێن موطلەق یێن وی باژاری نە، پەروەردەیەکا سیاسی یا وەھا نیشا خەلکێ خو دایە کو ب ھەموو ره‌نگان دژی پارتی و بارزانی بن، نھا ژی کو بارزانی سەرپەرشتیا گاڤێن رێفراندومێ دکەت، خەلکێ وی ئالی رێفراندومێ ب مولکێ پارتی و بارزانی دزانن و شەرعیەتێ ددەنە دژبەریا خو ل ھەمبەری وێ پرسا چارەنڤێساز!
بێ گومانم نھا رێفراندوم ژ بریارا ئالییێن سیاسی دەرکەفتی یە و بوویە حەز و بریارا گەلی و چ ھێز و ئالی ژی نەشێن ل ھەمبەری بریارا گەلی راوەستن، ژبەرکو دێ تووشی نەفرەت و سزایێ گەلێ کوردستانێ بن و دیرۆک ژی دێ د بەرپەرێن خودا تۆمارکەت، لەو نە ئێکەتی و نە گۆڕان و چ ئالیێن دی نەشێن ب ئاشکرایی ل دژی وێ پرسا نشتیمانی راوەستن، ئەڤە ژی دەلیڤەیه‌کا باش د دەتە شاسواری کو ب رێیا کەمپینەکا رەتکرنا رێفراندومێ، وی خەلکێ هه‌ر ل ده‌ستپێكێ ل دژ ل خوە کۆمڤەبکەت، وەک دەستپێکەک بۆ راگەھاندنا لڤینەکا سیاسی کو د چارچووڤێ بەرنامەیێ کەنالێ خوە دا شاسواری چەندین جاران ب نە ئاشکرایی ئاماژە پێکر و د دەمێ سەرەدانا خوە یا ئەمریکا ژی دا، د دیدارەکا واشنتۆن پۆست دا گۆتبوو: گەر دەرفەت پێ بھێتەدان، دێ ب لیستەکا نوو پشکداری ھەلبژارتنێن بھێت یێن کوردستانێ بیت، ئەفجا چ ھێزە ل پشت شاسوارێ سەرمایەدار، ئەوێ ژی سیناریو و شروڤەیێن خوە ھەنە، لێ ئه‌و كه‌مپینه‌ چ كاریگه‌ریێ ل رێفراندومێ ناكه‌ت و پترییا گه‌لێ كوردستانێ دێ ب به‌لێ ده‌نگى بۆ سه‌روه‌رییا وه‌لاتێ خوه‌ ده‌ن.