سیاسەتوانێ ئەمریكی ئیستۆن (Easton، D.، 1953) پێناسەیەكا كلاسیكی بۆ زانستێ سیاسەتێ پێشكەش دكەتن و بدیتنا وی سیاسەت بریتیە ژ " دابەشكرنا دەستهەلاتا بۆهایان". و دگەل ڤێ چەندێ دا و هەكەر ئەم لبن بەرچافكا زانستێ سایكۆلۆژیایا سیاسی تەماشەی ڤێ پێناسێ بكەین و ژ هەر لایەكی وێ بدەینە بەر ئێك دچینە سەر بابەتێ پرۆسێسا بڕیاردانێ د سیاسەتێدا و ژلایەنێ پارت و یان حكۆمەت یان سیاسەتوانان.

بڕیاردان د سیاسەتێدا پرۆسێسەك ئالۆز و د هەمان دەمدا كارتێكەر و گرنگە. بڕیارێن سیاسی گرێداینە ب گەلەك كاودانێن دەرەكی و ڕەوش و لایەنێ خۆیەتی. دبن ئەڤ بڕیارە تاكی بن و دبیتن ژی بكۆمەل بهێنەدان، و گرنگ ئەوە ئەڤ بڕیارە ڕۆلەكێ مەزن د سەركەفتن یان سەرنەكەفتنا وی دامەزراوەی یان وێ دەولەتێ دگێڕیتن.
دیارە پارتی دیمۆكراتی كوردستان د پەرلەمانێ هەرێما كوردستانێ و وەك سەنگەكێ مەزن تێدا ڤیا ڤێ جارێ ژی پێنگاڤەك ئەرێنی بۆ سەرئێخستنا پرۆسێسا سیاسی ل كوردستانێ بهاڤێژیتن و ئەڤە بڕیارەك وێرەك بی، و ب لبرچاڤگرتنا ڤێ تایبەتمەندییا سیاسەتێ جارەك دیتر دەلیڤەیەكی بدەتە هندەك لایەنان دا د ڤی دامەزراوێ كۆ ژپێخەمەت بدەستڤەئینانا وێ كوردستانیان هزاران هزار شەهید و قۆربانیێن داین، دەرگەهەك بهێتە ڤەكرن بۆ پشكداریكرنا وان لایەنان د بۆهایێن وەكی هاریكاری، دۆستایەتی، ڕێزگرتن، بەرژەوەندییێن گشتی، پەندوەرگرتن ژ ئەزموونا تەحل و دژوارا ڕابردووی و گەلەك بۆهایێن سیاسیێن دیتر، بۆ وان پارت و لایەنان، لێ جهێ داخێیە گەلەك جاران هاوكێشە وەسا دەرناكەڤن وەكی پلان بۆ دهێتە داڕشتن و برَیار لسەر دهێتەدان، و مە دیت ڤان پارت و لایەنان ل شوینا ببنە دەرگەهێ خێرێ بۆ دەربازبوون ژ هەمی ئەو ئاستەنگ و قەیران و كریزێن ناوچەیی و دەڤەرێ و جیهانی بۆ كوردستانیان دروستكرین، بەرۆڤاژی یێ سویاری پێلێن وان دوژمنان بووین ئەوێن بدرێژاهییا دیرۆكێ نەتەوەیێ كوردی ساتەكێ بتنێ ژی تەناهی لسەر دەستێ وان نەدیتیە، و ڤیان ب پیڤەرێن دوژمنان بۆهایێن كوردستانیان بپیڤن و ئەو هەمی قۆربانیا بۆ ڤان دەستكەفتان هاتیەدان ب فێڕۆ بدەن. مەتەلا ڤان لایەن و پارتان وەكی وێ چیڕۆكێیە یا دبێژیتن جارەكێ زەلامەك هەبی هەمی مرادا وی ئەو بی گۆهدرێژەك هەبایە و بەردەوام دۆعا بۆ ڤێ چەندێ دكر، و ژ بەختێ وی جارەكێ دەنگەك هاتە وی و گۆت دۆعایا تە یا هاتیە قەبیلكرن بەلێ ب مەرجەكی و مەرج ژی ئەوە ئەم دێ گۆهدرێژەكی دەینە تە بەس دێ هەسپەكی ژی دەینە جیرانێ تە. ڕابی زەلام گەلەك قەهری و خوە نەڕازیكر و گازندەكرن دێ چەوا گۆهدرێژەك بۆ وی هێتن و هەسپەك بەر جیرانێ وی كەڤیتن. وی پێهنەك ل بەختێ خۆ دا و ژبیر كەر ئەو ئەو بی یێ بۆ گۆهدرێژەكی دمر بەلێ نۆكە بڤی سەروبەری ڕادبیتن.
مەتەلا ڤان پارتان ژی هۆسایە. ئەڤرۆكە خۆدێ كەرەم یا كری و ب قۆربانیدان و ماندیبوونێ و خۆڕاگریا نەتەوەێ كوردی و كوردستانیان و كۆڕێن پارتی و ڕێبازا بارزانیێ نەمر و خەلكانەك دیتر نێزیكە ئێك ژ خەونێن هەرە مەزنێن خەلكا ڤێ پارچا كوردستانێ بجه بهێتن و ئەڤ خەونە یا لسەر دەستێ سەرۆك مەسعۆد بارزانی، ئەو سەركردێ ماندینەناس، یێ كۆ شەڤ و ڕۆژێن خۆ كرینە ئێك و تێر دناڤ مال و حال و زارۆكێن خۆ دا نامینیتن و ناڤەحەویتن، دێ بیتە ستێرەكا گەش و ڕۆناهی، بەلێ هندەك نەفس نزم و نەحەزێن، كۆ خۆدانێ مێنتالیتەیا هزرییا وەكی وی زەلامێ نەزان و تڕۆهاتن، ل جهێ هندێ سوپاسگۆزاری خۆدایێ مەزن بن لڤێ قۆناغا دژوار دا سەركردەیەكێ هۆسا پێشكەشی ڤی گەل و نیشتمانی كری، لێدگەڕهن و لێدگەڕهن دا تشتی مەزن و " ژ مێشێ بكەنە گامێش" و ل شوینا هندێ لڤێ قۆناغێدا چاڤێ وان ل هندێ هەبیتن كا دێ چەوا د هاریكار بن و ڕێزێ ل هەمی بۆهایێن سیاسی و مرۆڤایەتی یێن كوردستانیان بگرن، هندێ دی دبنە ئاستەنگ و وەكی " پینجەكێ دكەڤنە بەر تایێن عەجەلۆكا ئاڤابوونا دەولەتا كوردی" ب لایەنێ كێمیڤە لڤی پارچێ كوردستانێ، و ئەو نزانن ئەڤ كەرب و كینە و دلڕەشی و زكڕەشیا وان دبیتن ببیتە دەلیڤەیەك بۆ هندێ دوژمنێن مە هندا دیتر بسەر مەدا زال ببن و بەلكۆ ژی دیسانێ ببنە ئاستەنگەك مەزن بۆ ڤێ دەولەتا نۆكە پترتر ژ شێست وەلاتان پشتگیریێ لێدكەن و دیسان بۆ سەدان و هزاران سالێن دیتر مە بهلێنە لبەر پۆستال و زۆردارییا دوژمن و نەیارێن ب چەوساندنا كوردستانیان هەر ناڤ و نیشان و ڕێكەكێ ل مە دجەڕبینن.



•ئەڤبابەتە یا ل ڕۆژناما (ئەڤرۆ )/ بەرپەڕێ بیر و ڕا هاتیە بەلاڤكرن ژمارە(1836 ) ل ڕێكەفتی(3/3 /2016) ل. (12 ).
*مامۆستایێئەكادیمی/بسپۆرێزانستێنپێداگۆگیوسایكۆلۆژی/زانینگەهازاخۆ