د.عەلی عەللاوی جێگری سەرۆك وەزیران و وەزیری دارایی حكومەتی عێراق، لە دوایین چاوپێكەوتنی لەگەڵ رۆژنامەی گاردیان راشكاوانە ئاماژەی بە نموونەیەكی سەرنجڕاكێش كردووە و دەڵێت: «لە عێراقدا گەندەڵی گەیشتووەتە ئەو ئاستەی كە پۆستی فەرمانبەرێكی بچووكی خاڵە گومرگییە سنوورییەكان بە زیاتر لە 100 هەزار دۆلار و هەندێك جاریش بە دوو سێ هێندە زیاتر دەفرۆشرێت، لەمەش زیاتر لە كۆی داهاتی زیاتر لە هەشت ملیار دۆلاری خاڵە سنوورییەكان كەمتر لە 10%ی دەگاتە دەستی حكومەتی عێراق و، ئێستا ئابووریی عێراق خۆی دوچاری قەیرانێكی گەورە بووە و، لەسەرووی ئەویشەوە نوقمی گەندەڵی بووە، هەر بۆیە ئەگەر نرخی بەرمێلێك نەوت نەگاتەوە سەرووی 70 دۆلار و لەم نرخەدا جێگیر نەبێت بۆ ماوەیەكی دوور و درێژ، ئەوا وەك ئابووری فەنزۆیلامان بەسەردا دێت و، بەرەو ئیفلاسبوون دەچین و، تەنیا رێگا لە بەردەممان ئەوەیە كە دەست بە سیاسەتی سكهەڵگووشین (Bill-tightening) بكەین، لەگەڵ ئەوەی كەس ئەم سیاسەتە ئابوورییەی پێ خۆش نییە، بەڵام گەیشتووینەتە ئەو قەناعەتەی پێویستە هەندێك شت بگۆڕین و خەرجییەگشتیەكان وەك ئێستا بەردەوام نابن.»
وەك كاردانەوەیەك بەرامبەر قسەكانی وەزیری دارایی، پەرلەمانتار محەمەد دەراجی هاوپەیمانی ئەحرار و ئەندامی لیژنەی دارایی لە ئەنجومەنی نوێنەرانی عێراق، راشكاوانە لە بەرنامەیەكی تەلەفزیۆنیدا جەختی لەسەر ئەوە كردەوە، «چاوەڕێی زیاتر»یان لە د.عەلی عەللاوی دەرچووی زانكۆی هارڤاردی ئەمریكی دەكرد و، لەمبارەوە پرسیارێكی ئاراستە دەكات و پێی دەڵێت: «باشە چ پێویست دەكات ئەم قسانە بۆ رۆژنامەی گاردیان بە زمانی ئینگلیزی بكات و، بۆچی بە زمانی عەرەبی لە یەكێك لە میدیاكانی عێراق نایڵێت؟ باشە ئەگەر وەزیری دارایی بەمجۆرە قسە بكات و، هیچ توانا و بەرنامەیەكی نەبێت بۆ رووبەڕووبوونەوەی ئەم قەیرانە، ئەی دەبێت كاری وەزارەتی دارایی حكومەتی عێراق چی بێت؟»
قسەكانی د.عەللاوی بۆ گاردیان و وەڵامەكانی محەمەد دەراجی وەك نوێنەری لیژنەی دارایی پەرلەمانی عێراق، ئەوەمان پێ دەڵێن: وەزارەتی دارایی حكومەتی عێراق بۆتە كاراكتەرێكی نادەوڵەتی و دەستەوەستانە لە بەردەم كۆمەڵێك كاراكتەری نادەوڵەتیی دیكەدا كە عێراقیان نوقمی گەندەڵی كردووە و ئابووریی عێراق دووچاری قەیرانێكی هێجگار گەورە بووە. لەسەر ئاستی سیاسی و ئاسایش و بەرگرییش، كە ئەم سێ دۆسیە راستەوخۆ د.مستەفا كازمی وەك سەرۆك وەزیران و فەرماندەی گشتیی هێزە چەكدارەكانی عێراق لێی بەرپرسە، لەو رۆژەوەی پۆستی سەرۆك وەزیرانی وەرگرتووە، ئەوەی نەشاردۆتەوە «ئێستا عێراق بە مانای وشە دەوڵەت نییە و ناتوانێت وەك دەوڵەت وڵاتەكە بەڕێوەبەرێت و، دەبێت هەوڵەكان بۆ ئەوە بن عێراق ببێتەوە بە دەوڵەت...»، بەڵام پرسیاری گرنگ لێرەدا ئەوەیە: ئایا لە ماوەی نزیكەی ئەو شەش مانگەدا كە كازمی سەرۆك وەزیران بووە، هیچ هەنگاوێكی بە ئاراستەی كردنەوەی عێراق بە دەوڵەت هەڵگرتووە؟ دیارە رووداوەكانی شەش مانگی رابردوو پێمان دەڵێت، كازمی نەك نەیتوانیوە عێراق بكاتەوە بە دەوڵەت، بەڵكو حكومەتی عێراق بۆتە كاراكتەرێكی نادەوڵەتی لە بەرامبەر كۆمەڵێك كاراكتەری نادەوڵەتیی دیكەی ناوخۆیی و ئیقلیمیدا و جڵەوی بەڕێوەبردنی دەوڵەتی لە دەست دەرچووە، كە لێرەدا بە چەند خاڵێك ئاماژەی پێ دەكەین:
دیارە بەشێك لە گرووپ و تاقمە چەكدارەكانی شیعە كە لە ناو هێزەكانی حەشدی شەعبیدان و بە فەرمانی دەوڵەتێكی ئیقلیمی هێرش دەكەنە سەر نێردە دیپلۆماتییەكان و باڵیۆزخانەی ئەمریكا لە ناوچەی سەوز، دەسەڵاتیان لە حكومەتی عێراق زیاترەو فەرمان لە سەرۆك وەزیران وەك فەرماندەی گشتیی هێزە چەكدارەكانی عێراق وەرناگرن، ئامادەش نین فەرمانەكانی جێبەجێ بكەن. ئەم دیاردەیە بە ئاستێك ئاشكرایە كە جنین بلاسخارتی نوێنەری تایبەتیی سكرتێری گشتیی نەتەوە یەكگرتووەكان لە عێراق، بۆ راگرتنی ئەو هێرشانە سەردانی فەرماندەی هێزەكانی حەشدی شەعبی (عەبدولعەزیز محەمەداوی) كرد كە بە (ئەبو فەدك) ناسراوە، بۆ ئەوەی ئەو تاقم و گرووپانە هێرشەكانیان رابگرن. پرسیاری گرنگ لێرەدا ئەوەیە: ئایا ئەو تاقم و گرووپانەی ناو حەشدی شەعبی، ئەبو فەدك بە فەرماندەی گشتیی هێزە چەكدارەكان دەزانن، یان د.مستەفا كازمی سەرۆك وەزیرانی عێراق؟
لە 30ی ئابی 2020 ـەوە و دوای ئەوەی لە ئەمریكا گەڕایەوە، مستەفا كازمی هەموو هەوڵی خۆی خستۆتەگەڕ بە دانوستاندن و دانیشتنیش لەگەڵ ئەو تاقم و گرووپانەی هێرش دەكەنە سەر نێردە دیپلۆماتییەكان و باڵیۆزخانەی ئەمریكا، بۆ ئەوەی هێرشەكانیان رابگرن، بەڵام هەتا هەفتەی رابردوو ئیسماعیل قائانی فەرماندەی فەیلەقی قودسی سوپای پاسداران نەهاتە بەغدا، ئەو هێرشانە رانەگیران! پرسیاری گرنگتر لێرەدا ئەوەیە: ئایا د.كازمی فەرماندەی گشتیی هێزە چەكدارەكانی عێراقە، یان فەرماندەیەكی سەربازیی دەوڵەتێكی دراوسێ؟
گرنگترین ئەركی راگەیەندراوی ئەم حكومەتەی كازمی ئەوەیە هەتا هەڵبژاردنی پێشوەختە لە حوزەیرانی داهاتوو ئەنجام دەدرێت، كاروبارەكانی حكومەت بەرێوە بەرێت، بەڵام سەرۆك وەزیران داوای لە پەرلەمان كردووە بۆ ئەوەی بودجەیەك بۆ كۆمسیۆنی باڵای هەڵبژاردنەكان تەرخان بكات، لیژنەی دارایی پەرلەمانیش وەڵامی داوەتەوە، با حكومەت لەو پارەیە بۆی دیاری بكات، كە ئەم مانگە وەك قەرز پەرلەمان پەسەندی كردووە، پرسیار لەسەر ئەم خاڵەش ئەوەیە: ئەگەر پەرلەمان بەمجۆرە وەڵامی حكومەتی خۆی بۆ پرسێكی گرنگی وەك هەڵبژاردن بداتەوە، ئایا ئەو حكومەتە وەك كاراكتەرێكی دەوڵەتی نوێنەرایەتیی حوكمڕانیی وڵات دەكات؟
هێشتا نزیكەی زیاتر لە حەوت مانگی ماوە بۆ ئەوەی لە عێراق هەڵبژاردنی پێشوەختە ئەنجام بدرێت، بەڵام موقتەدا سەدر سەرۆكی تەیاری سەدری جیا لەوەی لە جریوەیەكدا ئەوەی راگەیاند كە «سەرۆك وەزیرانی داهاتوو، یان دەبێت ئەندامی تەیاری سەدر بێت، یان تەیاری سەدر دیاری بكات»، رۆژی هەینیی رابردووش لایەنگرانی سەدر، خۆپیشاندانێكی گەورەیان لە گۆڕەپانی تەحریر ئەنجام دا و بە ئاشكرا لە گۆڕەپانی تەحریر پەیامەكەی موقتەدا سەدر خوێندرایەوە. پرسیار لەسەر ئەم خاڵەش ئەوەیە: ئەگەر لە ئێستاوە شەڕی كاراكتەرە نادەوڵەتییەكان لەسەر سەرۆك وەزیرانی داهاتووی عێراق بێت، ئایا ئەم حكومەتە زەمینە بۆ كام هەڵبژاردن خۆش دەكات، كە ئاكامەكەی ئەوە بێت، عێراق بەرەو بەدەوڵەتبوونەوە بچێت؟
دیاردەی بوونی حكومەت بە «كاركتەری نادەوڵەتی» هەتا ئێستا كەمتر لە زانستی سیاسەت باسی لێ كراوە. ئەوەی لە دوای ساڵی 2014وە باسی لێ دەكرێت، ئەوەیە چۆن حكومەت لەگەڵ كاراكتەری نادەوڵەتی مامەڵە دەكات و جڵەوگیریان دەكات، بەڵام ئەوەی ئێستا لە حكومەتی عێراق دەیبینین، ئەوەیە چۆن كاراكتەری نادەوڵەتی و دەستێوەردانی دەرەكی حكومەتەكەیانی جڵەوگیر كردووە.