ئەگەر بمانەوێت قسە لەسەر میكانیزمێك بۆ چارەسەركردنی كێشەی نێوان حزبە سیاسییەكانی كوردستان بەگشتی و چارەسەركردنی كێشەی نێوان پارتی دیموكراتی كوردستان و بزووتنەوەی گۆڕان بكەین، ئەوا دەبێت بگەڕێین بۆ ئەوەی بزانین سەرەداوی كێشەكان بەگشتی چین و سەرەداوی كێشەكانی نێوان پارتی و گۆڕان لە كوێوە دروستبوون. یان دەبێت ئەو پرسیارە بورووژێنین كە ئایا كێشەیەك بوونی هەیە، یان ئەم كێشەیە دروستكراوە بۆ شاردنەوەی مەرامی دیكە؟ دیارە وەڵامی ئەم پرسیارە سەرەتا پێویستی بەوە هەیە كە ئەو راستییە دەستنیشان بكەین و بپرسین، ئایا كێشەیەك بوونی هەیە، یان كێشەكە دروستكراوە؟ ئەگەر دروستكراوە بە چ ئامانجێك دروستیان كردووە؟ ئایا كێشەی دروستكراو چۆن چارەسەر دەكرێت؟
ئەوانەی لەكوردستان چاودێری سیاسین، یان رۆژنامەنووسن، ئاگاداری ئەو راستییەن كە هەتا ئایاری 2015 كە شاندی كوردستان لەئەمریكا گەڕایەوە، هیچ كێشەیەك لەنێوان پارتی و گۆڕان و لە نێوان هیچ كام لەو حزبانە نەبووە كە بەخۆیان دەگوت (پێنج حزبە سەرەكییەكە!!)، ئەو كێشەیەی بەزۆر دروستیان كردو ناویان لێنا پرۆژەی هەمواركردنەوەی یاسای سەرۆكایەتی هەرێمی كوردستان، ئەسڵەن هەتا مانگی ئایاری 2015 هیچ پرۆژەیەك نەبووە بەناوی (پرۆژەی هەمواركردنەوەی یاسای سەرۆكایەتی هەرێمی كوردستان) لەلایەكی دیكەش ئەم پرۆژەیە كە دەكرێت پێشی بڵێین (گۆڕینی شێوازی حوكمڕانی لە كوردستان) نەك هەر بە پرۆژەی ئەم حزب و ئەو حزب هەموار ناكرێتەوە، بەڵكو هەتا ئەگەر لەدەستووریشدا سیستمی سیاسی، یان پرۆسەی هەڵبژاردنی سەرۆكی هەرێمی كوردستان بەو جۆرە دابڕێژدرێت كە بزووتنەوەی گۆڕان بانگەشەی بۆ دەكرد، ئەوا هەتا لە پرۆسەیەكی گشتپرسیدا خەڵكی كوردستان دەستوورەكە پەسەند نەكات، ئەو شێوازە نابێتە سیستمی سیاسی لە هەرێمی كوردستاندا.

سەبارەت بە هەڵوێستی شەخسی بەڕێز مسعود بارزانی وەك سەرۆكی هەرێمی كوردستان و پارتی دیموكراتی كوردستان وەك حزبی سەرەكی لە پرۆسەی سیاسیی كوردستاندا، بۆ هەموو لایەك ئاشكرایەو شەخسی سەرۆكی هەرێمی كوردستان نەك هەر داوای نەكردووە لەو پۆستەدا بمێنێتەوە، بەڵكو داوای لە حزبە سیاسییەكان كردبوو كە لە ناو خۆیاندا رێكبكەون و كەسێك دیاری بكەن بۆ ئەوەی زۆر بە سادەیی ئەو پۆستەی لەگەڵ ئاڵۆگۆڕ بكات، سەبارەت بە هەڵوێستی پارتی دیموكراتی كوردستانیش، ئاشكرایە كە پارتی رایگەیاند، گۆڕینی سیستەم، یان گۆڕینی شێوازی هەڵبژاردنی سەرۆكی هەرێمی كوردستان، یان ئەوەتا دەستووری كوردستان چارەسەری بكات و پاشان دەستوورەكە دەخرێتە گشتپرسییەوە، یان ئەوەیە تەنیا بۆ ئەم پرسە گشتپرسی بكرێت و گەلی كوردستان چی بڕیارێكی دا، هەموو لایەك پێوەی پابەند دەبین، بەڵام ئەم پرسە بە پرۆژە و پرۆژەكاری حزبەكان و كەمینە و زۆرینەی پەرلەمانی چارەسەر ناكرێت. بزووتنەوەی گۆڕان بۆ چارەسەری ئەم پرسە هەستیارە بنەمای سازانی نیشتمانی پێشێل كردو ویستی بە رێگەی كەمینەو زۆرینەی پەرلەمانی كودەتایەك بەسەر پرۆسەی سیاسیی كوردستاندا بكات، بەڵام ئەوە بوو ئەم گەمەیەی دۆڕاند، بۆیە هەوڵیدا ئەم دۆڕاندنەی بە سووتاندنی كوردستان پەردەپۆش بكات، لەم حاڵەتەدا پارتی دیموكراتی كوردستان ناچار بوو بە بزووتنەوەی گۆڕان بڵێ بەسەو دەبێت سنووری بۆ دابنرێت، لەم چوارچێوەیەدا هاوپەیمانی خۆی بۆ پێكهێنانی كابینەی هەشتەم لەگەڵ گۆڕان هەڵوەشاندەوە و بە ئاشكراش رایگەیاند هەر لایەنێكی سیاسی دەیەوێت لاسایی گۆڕان بكاتەوە، ئەوا دەتوانێت ئەویش هاوپەیمانیی خۆی هەڵبوەشێنێتەوە و لە حكومەت بكشێتەوە.

ماوەی نزیكەی 18 مانگە ئەم حاڵەتە لە كوردستان روویداوەو پرۆسەی سیاسی جۆرێك لە چەقبەستوویی و سڕبوونی پێوە دیاربووە، بەڵام لە ئێستادا خەریكە هەنگاوەكان بەرەو ئەوە دەچن كە جۆرێك لێكتێگەیشتنی تازە لەنێوان بەشێك لە حزبەكان بێتەئاراوەو ئەو چەقبەستوویی و سڕبوونەی پرۆسە سیاسییەكە كۆتایی پێبێت. بەڵام كۆتاییهاتن و دووبارە بەگەڕخستنەوەی پرۆسەی سیاسی نەك تەنیا فراوانكردنی بازنەی (پێنج حزبەكە)ی پێویستە، بەڵكو دەبێت بازنەی دیالۆگ و وتووێژ بۆ دۆزینەوەی میكانیزمێك بۆ دەرچوون لەم كێشە دروستكراوە بدۆزرێتەوە، بۆ ئەوەی جارێكی دیكە كێشەی دروستكراوی دیكە دروست نەكرێتەوە، بۆ ئەمەش پێوستە بازنەكە بە ئاستێك فراوان بێت كە دیالۆگ و وتووێژ بە ئاشكرا و لەبەردەمی خەڵكی كوردستان و شەفافانە ئەنجام بدرێت و چیدیكە بۆ مەرامی سیاسیی حزبەكان كارتەكان تێكەڵ نەكەن و راستییەكان لە خەڵكی نەشارنەوە.
لەماوەی ئەم 18 مانگەی پارتی دیموكراتی كوردستان هاوپەیمانیی خۆی لەگەڵ بزووتنەوەی گۆڕان هەڵوەشاندۆتەوە، هەموو هەوڵی كادرو هەڵسووڕاوانی بزووتنەوەی گۆڕان و هەندێك لە پەرلەمانتارانی لایەنەكانی دیكە، ئەوە بووە كە بە هەر نرخ و شێوازێك بۆیان دەكرێت، باری سەقامگیریی سیاسی كوردستان بشێوێنن و، هەوڵیانداوە بە هەموو شێوەیەك لەناو پەرلەمانی عێراق دژایەتی بەرژەوەندییەكانی كوردستان و پێشمەرگە بكەن، لەمەش زیاتر بە ئاشكرا لەسەر زاری هەڵسووڕاوێكی بزووتنەوەی گۆڕان كە ئێستا جێگری دووەمی سەرۆكی پەرلەمانی عێراقە، داواكراوە سلێمانی بگێڕنەوە بۆ سەر بەغدا و لەكوردستان دایببڕێنن و لە ئێستادا كە خەریكە پرۆسەی وتووێژ لە نێوان هەرێمی كوردستان و هاوپەیمانیی لایەنە شیعەكان بۆ پرۆسەی سەربەخۆیی كوردستان دەست پێدەكات، كادرو هەڵسووڕاوەكانی گۆڕان زۆر بە ئاشكرا بەرگری لە یەكپارچەیی خاكی عێراق دەكەن و دەیانەوێت بەوجۆرە پیشانی بدەن كە خەڵكی كوردستان لەگەڵ سەربەخۆییدا نییە و حەزی لە پاشكۆیی و بندەستیی حوكمڕانیی دەسەلاتدارانی عێراقە.

كادر و هەڵسووڕاو و پەرلەمانتارانی بزووتنەوەی گۆڕان لەبەغدا، هەر جارەی بە بیانوویەك دەیانەوێت بیانوو بۆ رەفتار و لێدوانەكانیان دژ بە كوردستان و پێشمەرگە بهێننەوە، مەبەستیانە پرۆسەی سیاسیی كوردستان سەقامگیری بۆ نەگەڕێتەوە بۆ ئەوەی لەسەر چەواشەكاری و دژایەتی پرۆسەی سەربەخۆیی كوردستان بەردەوام بن.
لە حاڵەتی لەمجۆرەدا كە پەرلەمان كراوە بە ئامێرێكی شەڕ بەدەستی لایەنێكەوە و رێگەنادات پەرلەمان ئەكتیڤ بكرێتەوەو لەناو پرۆسەی سیاسیشدا چۆتە سەر داری عینادو نایەتە خوارەوەو دەیەوێت خۆی بەسەر هەموو لایەكدا فەرزبكات، ئەوا تەنیا ریگەی دروست بۆ كردنەوەی تەلیسمی ئەم ئاژاوەگێڕی و عینادییە ئەوەیە راستەوخۆ لەگەڵ خەڵكی كوردستان قسە بكرێت، یان خەڵكی كوردستان ئاگاداری هەموو ئەجیندای سیاسی كوردستان بن و شاهید بن بەسەر پرۆسە سیاسییەكەوە.
لەوانەیە بۆ دژایەتی پرۆسەی سەربەخۆیی كوردستان، بزووتنەوەی گۆڕان بەتەنیا نەبێت و لە باخچەی پشتەوەی سیاسەت خەڵكی دیكەش لەدەورەی كۆببێتەوە، بەڵام ئەوەی زۆر بەئاشكرا سەركردایەتی ئەم رەوتە ئاژاوەگێڕییە دەكات و رۆڵی پاڵەوانی فیلمەكە دەگێڕێت، هەڵسووڕاوانی بزووتنەوەی گۆڕانن، ئەوجا بۆ ئەوەی خەڵكی كوردستان بزانن كە گۆڕان بۆ چ مەبەستێك ئەم كارە دەكات و كێی تریش لە باخچەی پشتەوە لەگەڵی یەكدەگرێتەوە، ئەوا ئەو كاتە رەش و سپی لای خەڵك ئاشكرا دەبێت و با خەڵكی كوردستان خۆیان بڕیاربدەن، ئایا بە قسەی گۆڕان و هاوپەیمانەكانیان دەكەن كە دەیانەوێت كوردستان بكەنەوە بە بەشێك لە عێراقێك كە هیچ سیفەتێكی دەوڵەت و حوكمڕانی تیدا نەماوە، یان لەدەوری پرۆسەی سەربەخۆیی كۆدەبنەوە كە هەر خۆیان رابەرایەتی سەركەوتنی دەكەن.