سەرۆكی دەوڵەتی كوردستان لە باشیكەوە موژدەی سەربەخۆیی و سەركەوتنی پێشمەرگەی راگەیاند
November 29, 2016
راپۆرتەکان
رۆژی 16ی نۆڤەمبەری رابردوو لەكۆبوونەوەیەكی جەماوەریدا لەناو شارۆچكەی باشیك، سەرۆكی كوردستان گوتارێكی پێشكەش كرد، ئەم گوتارە جیا لەوەی راگەیاندنی سەركەوتنی هێزەكانی پێشمەرگە بوو وەك لایەنێكی سەرەكیی ئەو هاوپەیمانییەی لەنێوان ئەمریكاو عێراق و كوردستاندا بۆ ئازادكردنەوەی شاری موسڵ پێكهێنرابوو، چەندین رەهەندی گرنگی دیكەشی روونكردەوە، كە بەم چەند خاڵە دەیانخەینەڕوو:
1- ئەو شوێنەی سەرۆكی كوردستان گوتارەكەی لێ پێشكەش كرد، دەتوانین بڵێین نزیكەی دوایین خاڵی سنووری نێوان باشووری كوردستان و دەوڵەتی عێراق بوو، ئەو ئەركەی لەچوارچێوەی ئەو هاوپەیمانییە سێ قۆڵییە بە پێشمەرگە سپێردرابوو، بە سەركەوتوویی كۆتایی هات و شەڕی پێشمەرگە و داعش لە رووی سەربازییەوە كۆتایی هات.
2- لە گوتارەكەدا ئاماژە بەوە كراوە كە رێككەوتنێك لەنێوان وەزارەتی پێشمەرگە و پێنتاگۆن و وەزارەتی بەرگری عێراق هەیە، ئەو هێڵی بەرگرییەی هەتا بەرەبەیانی 17ی ئۆكتۆبەر لەژێر دەستی پێشمەرگە بووە، ئەوە قسەی لەسەر ناكرێت، سەبارەت بەو ناوچانە كوردستانییانەشی كە دوای 17ی ئۆكتۆبەر لەسەر دەستی ئازادی كردۆتەوە، ئێمە بە رێككەوتنی خۆمان پابەندین، بەڵام ئەو رێككەوتنەی كە گەرەنتی ئایندەی ئێوە بكات.
ئەگەر ورد ئەم گوتارەی سەرۆكی كوردستان بخوێنینەوە، بە راشكاوی لەو راستییە تێدەگەین، كە موسڵ لەدوای داعش بە قۆناخێكی راگوزەردا تێدەپەڕێت، گرنگترین خاڵیش لەم قۆناخی راگواستنەدا هەوڵدانە بۆ دابینكردنی سەقامگیریی ئەو ناوچانەو چۆنیەتی پاریزگاریكردن لە ئاسایشی ئەو ناوچانە، ئەمەش مانای ئەوەیە لەو ماوەیەدا كە پێشمەرگە ئەو ناوچانە دەپارێزێت، هێزێك لە خەڵكی ئەو ناوچەیە وەك ئەو هێزەی ئێستا برا كریستیانەكان لە دەشتی نەینەوا پێكیانهێناوەو سەر بەوەزارەتی پێشمەرگەیە، ئەوكات خەڵكی ناوچەكە هەم خۆی پارێزگاری لەشارۆچكەكەی خۆی دەكات و هێزەكەیان بەشێك دەبێت لەهێزی پێشمەرگە، هەم ناوچەكەشیان دەگەڕێتەوە سەر كوردستان.
3- لە گوتارەكەیدا ئاماژە بە یەكڕیزیی هێزی پێشمەرگەی كوردستان كراوە، وەك سوپای بەرگریی كوردستان، ئەمەش لەمیانەی ئاماژەكردنی بۆ ئەوەی پێشمەرگە لە بازنەی حزبایەتی دەرچوون، ئەمە پێناسەیەك بوو بۆ سوپای دەوڵەتێكی سەربەخۆ كە ئەركی ئەوەیە سەقامگیریی دەوڵەت لەهەڕەشەی ناوخۆیی و دەرەكی بپارێزێت.
4- سەبارەت بە كێشە سیاسییە ناوخۆییەكان سەرۆكی كوردستان جەختی لەسەر ئەوە كردەوە، هەندێك كەس هەوڵیاندا لە كوردستاندا كودەتا ئەنجامبدەن، پرسیاری ئەوەیان لێدەكات: ئایا چیتان دەستكەوت و چیتان گۆڕی؟ بەڵام سەرۆكی كوردستان ئەم پرسیارە بەو شێوەیە ئاراستەی كودەتاچییەكان ناكات وەك ئەوەی ئیحراجیان بكات، بەڵكو وەك باوكی نەتەوە روویان تێدەكات كە بگەڕێنەوە بۆ لۆژیك و چارەسەری سیاسیی كێشەكان، خۆ ئەگەر ئەم تكایەی سەرۆكی كوردستان بە لاوازیی تێدەگەن، ئەوا فەرموون لەسەر كودەتای خۆتان بەردەوام بن، بەڵام چارەسەری كودەتا زۆرە.
دیارە ئەوانەی نایەوێت رووبكەنە لۆژیكی ئەقڵ و چارەسەری ئاشتییانەی كێشەكان، هەوڵیانداوە چەواشەكاری لەسەر ئەم گوتارە دروست بكەن، ئەوا ئەگەر جارێكی دیكە ئەو گوتارە بخوێننەوە، یان گوێی بۆ بگرنەوە، دەزانن بواری تێكدانی سەقامگیریی كوردستان هێڵی سوورەو ئیدی هیچ حزبێكی سیاسی بۆی نییە كە بۆ بەرژەوەندیی حزبیی خۆی، یان بەوەكالەتی ئەملاوئەولا یاری بەشكۆی دەوڵەتی كوردستان بكات، یان هەوڵبدات ئاژاوەی بێ بنەما دروست بكات و سەقامگیریی كوردستان بشێوێنێت.
5- ئەم گوتارە ئاماژە بەوە دەكات لەگەڵ بەغدا باسی پرۆسەی سەربەخۆیی كوردستان كراوەو وەڵامی بەغدا ئەرێنی بووە، ئەمەش مانای ئەوەیە بەغدا بەشێوەیەكی زمنی ئەو سنوورەی قبووڵە كە هێزی پێشمەرگەی كوردستان بە خوێن ئازادی كردۆتەوەو ئەگەر لەسەر ئەم بنەمایە هەولێرو بەغدا وەك دوو پایتەخت گەیشتنە رێككەوتن، ئەوا پێیوست بە ریفراندۆم ناكات، بەڵام ئەگەر نەگەیشتنە رێككەوتن، سەرۆكی كوردستان دووبارە جەختی لەسەر ئەوە كردەوە ریفراندۆم بۆ سەربەخۆیی ئەنجام دەدرێت.
لەسەر ئەم پرسە رووی پرسیاری كردە ئەو كەسانەی بەم دواییە داوای گەڕانەوەی سلێمانییان بۆ عێراق دەكرد، بارزانی لەسەر ئەم پرسە راشكاوانە بە هەموو عێراق و كوردستانی راگەیاند، كە كاتی خۆی لەسەر فیدڕاڵیی پارێزگاكان لەگەڵ بریمەر شەڕی كردووە بۆ ئەوەی هەرێمی كوردستان یەكەیەكی سیاسیی سەربەخۆ بێت لەچوارچێوەی دەوڵەتی فیدڕاڵی عێراقدا، پێشمەرگە خوێنی بۆ سەربەخۆیی رشتووە، نەك بۆ گەڕانەوە بۆ عێراق و بۆ فیدڕاڵیی پارێزگاكان.
ئەم قسانە پەیامێك بوون بۆ ئەوانەی دەیانەوێت یاری بە نەهامەتییەكانی خەڵكی كوردستان بكەن و دژی سەربەخۆیی كوردستان رابوەستن، بەڵام سەرۆكی كوردستان، زۆر راشكاوانە ئاشكرای كرد، بەغدا بیەوێت بە ئاشتی جیا دەبینەوە، بەغدا نەیەوێت ئەوا گەلی كوردستان بڕیار دەدات و بڕیاری گەلی خۆمان جێبەجێ دەكەن.
6- گوتارەكە شانازی بە لێبووردەیی و پێكەوەژیانی نەتەوەو ئایینە جیاوازەكانی كوردستانەوە دەكات، بۆ ئەمەش سەرۆكی كوردستان باسی لە نەتەوەو ئایینە جیاوازەكانی شارۆچكەی باشیك كرد، كە ئێستا لەو شارۆچكەیە موسڵمان بە ئازادی دەچێتە مزگەوت، كریستیان بە ئازادی دەچێتە كەنیسەی خۆی، ئێزیدی بە ئازادی دەچێتە پەرستگاكەی،ئەمەش مانای ئەوەیە سەرۆكی كوردستان بناخەی دەوڵەتی كوردستان و جوانیی دەوڵەتی كوردستان بە بنەمای پاراستنی لێبووردەیی و پێكەوەژیانی نێوان نەتەوەو ئایینەكانی كوردستان دەزانێت، ئەوجا وەك لە پەیامەكەشی بۆ چارەسەری كێشە سیاسییە ناوخۆییەكانی كوردستانیش ئاماژەی پێكردووە، سەرۆكی كوردستان مەبەستێتی ئەو لێبووردەیی و پێكەوەژیانە بگوازرێتەوە بۆ ناو پرۆسەی سیاسی و ئیرهابی فیكریی ناو حزبە سیاسییەكان كۆتایی بێت.
سەرۆكی كوردستان بۆ ئەمە ئاماژەی بەوەكرد، داعش هەوڵیدا بە تەقینەوەو وەحشیگەری ئەم پێكەوەژیان و لێبووردەییەی نێوان نەتەوە و ئایینە جیاوازەكانی كوردستان كۆتایی پێبهێنێت، بەڵام هێزی پێشمەرگە هەموو لوغمەكانی داعشی هەڵگرتەوەو كوردستانی لەو فیكرە دڕندەیە پاككردەوە، ئێستا ئەوەی ماوە، ئەوەیە كە فرەیی و یەكتری قبوڵكردن بگەڕێتەوە بۆ ناو پرۆسەی سیاسی و پێوەندیی نێوان حزبەكان، دیارە ئەو بارودۆخە ئاڵۆزەی لەنێوان حزبەكاندا دروست بووە، هەمووی بە هۆكاری ئەو لوغمە سیاسییانە بووە كە بزووتنەوەی گۆڕان لەناو پرۆسەكە چاندوونی، بۆیە سەرۆكی كوردستان زۆر راشكاوانە جەختی لەسەر ئەوە كردووە، زۆرمان لەو لوغمە سیاسییانە پووچەڵ كردۆتەوە، ئەوەشی ماوە، ئەوەش پووچەڵ دەكەینەوە.
كەواتە ئەم گوتارە هەمووی پێكەوە دەبێتە وەسفێكی شایستە بۆ دەوڵەتی كوردستان، ئەو دەوڵەتەی سوپایەكی قارەمانی هەیەو ناوی پێشمەرگەیە، خاوەنی كەلتووری پێكەوەژیان و لێبووردەییە لەنێوان ئایین و نەتەوە جیاوازەكاندا، بۆیە دەبێت خاوەنی سیستمێكی حزبایەتیش بێت كە شایستەی ئەم دەوڵەتە بێت و حزب بزانێت ئەركی چییە و چۆن بە لێكتێگەیشتن و دیالۆگ پەرە بە دیموكراتی و گیانی لێبووردەیی و یەكتری قبوڵكردن دەدات، نەك حزب تەنیا ئەركی ئەوە بێت رق و كینە و جنێۆ و قسەی سووك و ناشیرین لە كۆمەڵگە بڵاوبكاتەوە.