لەم بارودۆخەدا كە هەتا ئێستاش كوردستان بەشێكە لە عێراق، ئیدی سەربەخۆیی بەسەر كورددا فەرز بووە، بۆیە ئەگەر بە ناچارییش بێت، دەبێت كورد هەڵوێستی خۆی دیاری بكات و بڕیاری یەكلایی كەرەوە بدات، لەبەر ئەوەی ئەگەر بڕیاری یەكلاكەرەوە نەدات، ئەوا بیەوێت، یان نەیەوێت، پریشكی ئەو پاشاگەردانییەی بەردەكەوێت، بەڵام ئەگەر بڕیاری خێرا و یەكلاكەرەوە بدرێت، ئەوا نەك تەنیا ئەمەریكا و هێزەكانی هاوپەیمانی دژی داعش پشتگیری كوردستان دەكەن، بەڵكو لە هەمانكاتدا دەوڵەتانی دۆستی تەقلیدی ئەمەریكا و رۆژئاواش لە ناوچەكە، هەتا ئەگەر راگەیاندنی دەوڵەتی كوردستانیشیان بەدڵ نەبێت، بەڵام بەناچاری زیاتر بەدەنگی كوردستانەوە دێن و باشتر پشتگیری لە سەقامگیری و تەناهی و درێژەپێدانی ئەزموونی دیموكراتی كوردستان دەكەن، بۆیە لەم ساتە وەختە مێژووییەدا، بەزۆر سەربەرخۆیی بەسەر كورددا فەرز كراوە، ئەگەر كورد بڕیار نەدات، هەلێكی زێڕینی دیكە لەدەستدەدات.

ئەو پاشاگەردانییەی ئێستا لە بەغدا بەڕێوەدەچێت، پلانێكی بەرنامە بۆ داڕێژاروی ئەقڵییەتی شیعەگەرایە، دروستكردنی میحوەرێكە كە بەغدا و دیمەشق و تاران لەگەڵ حزبوڵای لوبنانی و حوسییەكانی یەمەن، راستەوخۆ بە سەرپەرشتی ئێران پێكەوە گرێدەداتەوە، راگەیاندنی قۆناخێكی نوێی مەدی شیعەگەراییە كە دەخوازێت بە جۆرێك بارودۆخی عێراق و ناوچەكە بشێوێنێت، كە نەك هەر تەنیا بەرەی مەدی شیعەگەرایی لە هیلالی شیعەوە بگۆڕێت بۆ بازنەی شیعەگەرایی كە بابولمەندەب بە كەنداوی عەقەبەوە گرێدەداتەوە. بەڵكو راگەیاندنی قۆناخێكی نوێی مەدی شیعەگەراییە لەسەر بنەمای ئایدیۆلۆژیەتی ویلایەتی فەقی لەلایەن ئێرانەوە.
ئەم قۆناخەی مەدی شیعەگەرایی كە پێشتر لە كاتی هاتنە دەسەڵاتی كۆماری ئیسلامی ئێران بە «هەناردەكردنی شۆڕش» ناویان دەبرد، لەوە دەرچووە كە تەنیا بە رێگەی میلیشیا و گروپی بچووك ئاژاوە لە ناوچەكە دروست بكات، بەڵكو ئێستا پێدەنێتە قۆناخێكی دیكە كە میلیشیای جیهادی شیعە لە باشووری لوبنانەوە تا دەگاتە سووریا و عێراق و بەحرێن و یەمەن، رایەڵەیەكی پتەو بە شێوەی پەیماننامەیەكی میلیشیایی سەربازی لە چوارچێوەی یەك ئامانجدا كە ئەویش بەرگریكردنە لە شیعە بە سەرپەرشتی ئێران كۆبكرێنەوە، لە هەر شوێنێكیش بەرگریكردن لە شیعە پێویستی بوو، ئەم میلیشیایانە هەموویان لە یەك مەرجەعەوە فەرمانی جووڵاندنیان پێدەدرێت بۆ ئەوەی بگەنە ئەو شوێنەی شیعەی ئەو شوێنە پێویستی پێی بێت. ئەمەش وەك قۆناخێكی دیكە زەمینەخۆشكردنە بۆ دووبارە دروستكردنەوەی ئیمپراتۆریەتی ئێران لە ژێرناوی شیعەگەراییدا.
ئەوجا بۆ ئەوەی میلیشیای شیعەی هەموو ناوچەكە، رایەڵێكی ئایدیۆلۆژی پێكەوە كۆیان بكاتەوە، وەك توێژینەوەكان راشكاوانە ئاماژەی پێدەكەن، ئێستا تاران بە ئاشكرا لە نێو میلیشیای شیعەكاندا ئەوجا لە عێراق بێت، یان سووریا، یان باشووری لوبنان و یەمەن، بانگەشە بۆ ئایدیۆلۆژیای ویلایەتی فەقی دەكات و لەسەر ئەم ئایدیۆلۆژییە بۆ راگەیاندنی ئیمپراتۆڕیەتی ئیسلامی شیعە ژێرخانێكی پتەو و ترسناكی بۆ دروست دەكات. دیارە پێڕەوكردنی ئەم سیاسەتە لە رێگەی ئایدیۆلۆژیەتی ویلایەتی فەقیەوە، دووبارەكردنەوەی هەمان میتۆد و شێوازی خەلافەتی ئیسلامی داعشە، كە لە رێگەی ئایدیۆلۆژیەتی گێڕانەوەی خەلافەتی ئیسلامییەوە چەكدارەكانی خۆی لە ریگەی سەلەفی جیهادییەوە بۆ كاری دڕندەیی و وەحشیگەرایی ئامادە دەكەن، بۆ ئەوەی خەلافەتێكی گەورەی ئیسلامی وەك خۆی نەخشەكەی بۆ داڕشتووە، دروستی بكات.
ئەگەر لەسەر ئەم بنەمایە، ئەو ئاڵۆزی و پاشاگەردانییە بخوێنینەوە كە ئێستا لە بەغدا بەڕێوەدەچێت، لە كاتێكدا لە ژێر گوشاری ئەمەریكادا حكومەتی عێراق بۆ ئازادكردنەوەی موسڵ ئامادەباشی دەكات، لە بەرامبەریشدا ئێران وەك كاریگەرترین هێز لە سەر حكومەتە شیعەكەی بەغدا، بێدەنگە و هیچ كاردانەوەیەكی نییە و ئەوانەشی بوونەتە فاكتەری سەرەكی لە درووستكردنی ئەم پاشاگەردانییە، ئەو لایەنانەن كە بە داردەستی ئێران ناسراون، ئەوا ئەمە مانای ئەوەیە ئەگەر ئێران راستەوخۆش خۆی ئەم پیلانە بەڕێوە نەبات، ئەوا تەیاری سەدر و لایەنە شیعەكان بەوەكالەتی ئێران ئەو پیلانە بەڕێوە دەبەن، ئەمەش لە پیناوی ئەوەیە ئەو پرۆسە سیاسییەی لە دوای دامەزرانەوەی عێراق لە 2003وە لەسەر بنەمای شەراكەتی نێوان پێكهاتەكانی عێراق پێكهێنراوە، ئەو پرۆسەیە بە تەواوەتی كۆتایی پێبهێندرێت و كودەتای بەسەردا بكرێت، لە جێی سیستمێكی ئیسلامیی شیعی لەسەر بنەمای ئایدیۆلۆژیەتی ویلایەتی فەقی لە عێراق دابمەزرێنن.
ئەم دەستپێشخەرییەی لایەنە شیعەكان لەسەر راسپاردەی ئێران بۆ كۆتاییهێنان بە پرۆسەی سیاسیی عێراق، كۆتایی هێنانیشە بەو دەستوورەی كە ساڵی 2005 نووسراوەتەوە، كۆتاییهێنانیش بە دەستووری عێراق، واتە شیعەی عێراق بەنیازە لەسەر بنەمای ئایدیۆلۆژیەتی ویلایەتی فەقی، دەستوورێكی دیكە بۆ عێراق دابڕێژێتەوە، ئەمەش واتە ئەوەی لە دوای 2003ەوە ئەمەریكا هەوڵی بۆدا، لەسەر دەستی ئێران هەمووی لەبەر یەك هەڵوەشێندرا. ئەمەش كاردانەوەیەكی راستەوخۆیە بۆ ئەو هەوڵانەی ئەمەریكا كە دەیەوێت جۆرێك لە هەماهەنگی لە نێوان شیعە و سوننە و كورد لە چوارچێوەی پرۆسەی ئازادكردنەوەی موسڵدا دروست بكاتەوە. دیارە ئێران دەزانێت پلانی ئەمەریكا بۆ ئازادكردنەوەی موسڵ، تەنیا پلانێكی سەربازی نییە بۆ ئەوەی موسڵ لە دەستی داعش رزگار بكات، بەڵكو پلانەكەی ئەمەریكا قۆناخی دوای داعشیشی تێدایە كە بەكارهێنانی گوشاری حكومەتی ئەمەریكایە لە سەر شیعە بۆ دووبارە بەگەڕخستنەوەی پرۆسەی سیاسی، لەم حاڵەتەشدا شیعەی عێراق كە ناتوانێت لە چوارچێوەی ئەو پرۆسەیەدا خۆی لە پلانەكەی ئەمەریكا جیابكاتەوە، ئەوا بەم هەنگاوەی ئێران، بە بەردێك دوو چۆلەكە دەكوژێت، لەلایەك پرۆسەی ئازادكردنی موسڵ بۆ ماوەیەكی باش دوادەخات، لەلایەكی دیكەش عێراقی بە تەواوەتی لە دەستی ئەمەریكا دەرهێنا، بە مانایەكی دیكە ئەگەر ئێران هەتا ئێستا لە رووی ناسەقامگیرییەوە سەركەوتنی سەربازیی ئەمەریكای لە عێراقدا شكست پێهێنابێت، ئەوا بەم پلانەی لە رووی سیاسیشەوە شكستی بە ئەمەریكا هێنا، ئەوجا كاردانەوەی ئەمەریكا بەرامبەر ئەم پیلانەی وەكیلەكانی ئێران لە بەغدا چ دەبێت، هێشتا دیار نییە، بەڵام ئەگەر ئیدارەی ئێستای ئەمەریكا لەسەر ئەم پاشاگەردانییە بیدەنگ بێت، دۆڕاندنی ڤێتنامێكی دیكە دووبارە دەكاتەوە و تاچەند خولێكی دیكەی سەرۆكایەتی ئەمەریكا، خۆری دیموكراتەكان ئاوا دەكات.
لەم بارودۆخەدا كە هەتا ئێستاش كوردستان بەشێكە لە عێراق، ئیدی سەربەخۆیی بەسەر كورددا فەرز بووە، بۆیە ئەگەر بەناچاریش بێت دەبێت كورد هەڵوێستی خۆی دیاری بكات و بڕیاری یەكلایی كەرەوە بدات، لەبەر ئەوەی ئەگەر بڕیاری یەكلاكەرەوە نەدات، ئەوا بیەوێت، یان نەیەوێت، پریشكی ئەو پاشاگەردانییەی بەردەكەوێت، بەڵام ئەگەر بڕیاری خێرا و یەكلاكەرەوە بدرێت، ئەوا نەك تەنیا ئەمەریكا و هاوپەیمانی دژی داعش پشتگیری كوردستان دەكەن، بەڵكو لە هەمانكاتدا دەوڵەتانی دۆستی تەقلیدی ئەمەریكا و رۆژئاواش لە ناوچەكە، هەتا ئەگەر راگەیاندنی دەوڵەتی كوردستانیشیان بەدڵ نەبێت، بەڵام بە ناچاری، زیاتر بە دەنگی كوردستانەوە دێن و باشتر پشتگیری لە سەقامگیری و تەناهی و درێژەپێدانی ئەزموونی دیموكراتی كوردستان دەكەن، بۆیە لەم ساتەوەختە مێژووییەدا، بە زۆر سەربەخۆیی بەسەر كورددا فەرز كراوە، ئەگەر كورد بڕیار نەدات، هەلێكی زێڕینی دیكە لەدەستدەدات.