پرۆسەی ریفراندۆم دەبێتە بەشێك لە پرۆسەی ئاشتیی ناوخۆیی بۆ ئەوەی هەموو حزبەكان بەشداری تێدا بكەن
February 15, 2016
راپۆرتەکان
لە كۆڕێكی ئامۆژگای واشنتۆن بۆ سیاسەتی رۆژهەڵاتی نزیك:
ئاشكرایە لە ئێستادا هەرێمی كوردستان بە دۆخێكی نەخوازراودا تێدەپەڕێ، لە لایەك دووچاری شەڕێكی سەخت و داسەپاو بۆتەوە لە لایەن تیرۆریستانی داعش و لە لایەكی دیكەوە دووچاری قەیرانێكی دارایی توند بۆتەوە، كە هەموو ئەوانە بارگرانییەكی گەورەیان درووست كردووە كە بۆ تێپەڕاندنی پێویستی بە هەوڵی جددی و بەپەلە هەیە، بەڵام لە نێو هەموو ئەو دژوارییانەشدا كوردستان سوورە لە سەر ئەنجامدانی ریفراندۆم بۆ یەكلاكردنەوەی پرسی سەربەخۆیی. هەموو ئەوانە بوونە تەوەری پانێڵێكی ئامۆژگای واشنتۆن بۆ سیاسەتی رۆژهەڵاتی نزیك بە ناونیشانی: ئایندەی هەرێمی كوردستان لە عێراق، موسڵ، قەیرانی ئابووری و مافی بڕیاردانی چارەنووس، كە هێمن هەورامی وەك بەرپرسی مەكتەبی پێوەندییەكانی دەرەوەی پارتی دیموكراتی كوردستان، بە بەشداربوونی لەو كۆڕەی ئامۆژگای واشنتۆن، شرۆڤەكاری بۆ ئەو پرسانە كرد و لێرەدا پوختەی قسەكانی دەخەینەڕوو.
موسڵ كلیلی تێكشكاندن و لە ناوبردنی
دەوڵەتی ئیسلامی داعشە
كاتێك داعش موسڵی داگیركرد و هێرشی كردە سەر هەرێمی كوردستان، هێزە كوردییەكان پەرەیاندا بە ستراتیژیەتێكی سێ قۆناغی بۆ راگرتنی پێشڕەوی و پاشەكشەپێكردن و لە كۆتاییدا تێكشكاندنی ئەو تیرۆریستانە. بە هەوڵ و كۆششی پێشمەرگە و بە هاوكاری ئەمەریكا و هێزەكانی هاوپەیمانان، توانراوە سەد دەر سەد بەر بە پێشڕەوەییەكانیان بگیرێت و لە ئێستا پاشەكشەیان بە داعش لە و ناوچانەی كوردستان كردووە و 27.000 كیلۆمەتری چوارگۆشەیان رزگاركردووە، لە دەرئەنجامیشدا 1603 پێشمەرگە شەهید و پتر لە 8.000 پێشمەرگەش بریندار بوون. پێشمەرگە و ئەنجومەنی ئاسایشی هەرێمی كوردستان بە سەرۆكایەتی بەڕێز مسرور بارزانی لە رێی پێدانی زانیاری هەواڵگرییەوە رۆڵی یەكلاكەرەوەیان بینیوە لە تێكشكاندنی دەوڵەتی ئیسلامی. هەر ئەمڕۆ (رۆژی بەشداریكردنی لە كۆڕەكە)، تۆڕێكی تیرۆریستی لە هەولێر دەستگیركران، بەڵام ئەمە شەڕێكی بەردەوامە و تا ئێستاش دەستكەوتی گەورە لە دژی دەوڵەتی ئیسلامی بەدەستهاتووە.
موسڵ كلیلی تێكشكاندن و لە ناوبردنی دەوڵەتی ئیسلامییە. لە كاتێكدا روممادی و رەققە گرنگن، بەڵام موسڵ گەورەترین شار و پایتەختی خەلافەتەكەیە، هەروەها بۆتە پەناگەیەكی سەلامەت و سەرچاوەی داهات بۆ ئەم خەلافەتە. پێشمەرگە لە سێ قۆڵەوە گەمارۆی شاری موسڵی داوە و تەنیا پێویستی بەوەیە هەفتەیەك پێشتر ئاگادار بكرێتەوە بۆ ئەوەی دەست بە ئۆپەراسیۆنەكانی بكات. هەرێمی كوردستان پێوەندی رۆژانەی لەگەڵ هاوبەشە عێراقییەكان و هێزە هاوپەیمانەكاندا هەیە و، رێككەوتنێك هەیە لەبارەی ئەوەی مەخموور بكرێتە خاڵی هێرشبردن بۆ ئەنجامدانی ئۆپەراسیۆنەكانی موسڵ، كە چەند بەتالیۆنێكی عێراقیش لە خۆدەگرێت. گرنگی مەخموور لەوەدایە كە نزیكە لە گەیارەوە. هەفتەی رابردوو پێشمەرگە بە پاڵپشتی هێزە عەرەبییەكانی ناوچەكە توانییان دوو شوێنی ستراتیژی ئازاد بكەن، كودو و كەرمردی. ئەمەش بۆ ئۆپەراسیۆنی داهاتووی موسڵ رێگەخۆش دەكات.
لە كاتێكدا گفتوگۆ هەیە لە بارەی جێگیركردنی 4،500 سەرباز لە مەخموور، بەڵام پرسی سەرەكی لە پێوەندی بە موسڵەوە تەنیا لایەنی سەربازی نییە، بەڵكو لایەنە سیاسییەكەی ئۆپەراسیۆنەكەیە، كە ئەمەش ئیدارەدانی موسڵ لە دوای ئازادكردنیەوە لەخۆدەگرێت، لەگەڵ دیاریكردنی رۆڵی شەڕكەرە سوننەكان و یەكەكانی حەشدی شەعبی. واتە پێكهاتەی ئەو هێزەی شەڕی رزگاركردنی موسڵ دەكات و ئەو ئیدارەیەی دواتر بۆ بەڕێوەبردنی كاروبارەكان پێكدەهێندرێت، ئەمە جێی نیگەرانی خەڵكی موسڵە، لەبەر ئەوەی خەڵكی موسڵی پێویستیان بەوە هەیە گەرەنتییان پێبدرێت لە بارەی دووبارەنەبوونەوەی ئەو هەڵانەی لە ئۆپەراسیۆنەكانی تكریت و دیالەدا ئەنجام درا، كە دەبنە هۆی قووڵكردنەوەی زیاتری شەڕە تایفەگەرییەكە.
بوونی داعش لە موسڵدا هەڕەشەیە بۆ ئاسایشی نەتەوەیی ئێمە و هەڕەشەیە بۆ سەرتاسەری كوردستان. لە هەمان كاتدا، قەیرانی ئابووری لە كوردستانی عێراقدا هەڕەشەیە بۆ سەر تێكڕای هەوڵەكانی بەرەنگاربوونەوەی داعش. ئێمە دووچاری تەحەددی زۆر كێشەئامێز بووینەتەوە، پێشمەرگە لە مانگی ئەیلوولەوە مووچەی وەرنەگرتووە، مەسەلەكەش هەر تەنیا مووچە نییە، بەڵكو پێویستە دارایی پێویست بۆ پێویستییەكانی دیكەش دەستەبەر بكرێت، وەك تێچووی گواستنەوە و پاڵپشتی لۆجیستیكی و خواردن و دەرمان. ئۆپەراسیۆنی رزگاركردنی شنگال، لە لایەن دەوڵەمەندێكی شاری دهۆكەوە داراییەكەی دابین كرا، نەك لە لایەن حكومەتەوە. لەبەر ئەوە حكومەت بۆ ئەنجامدانی ئۆپەراسیۆنەكە دارایی پێویستی نەبوو.
رزگاركردنەوەی موسڵ پێویستی بە هێزی زەمینی هەیە، پێشمەرگەش باوەڕپێكراوترین هێزە لە ناوچەكەدا. لەگەڵ ئەوەشدا، رەوشی ئابووری لە هەرێمی كوردستان دەبێتە هۆی ئەوەی پێشمەرگە بەو چەشنە كارا نەبن لە ئۆپەراسیۆنی موسڵدا كە لێیان چاوەڕوان دەكرێت.
چاوەڕێی واشنتۆنین
هاوكاری دارایی كوردستان بكات
نوێنەرانی كورد لە واشنتۆن بۆ هەماهەنگی كردن بە مەبەستی دابینكردنی هاوكارییەكی دارایی بەپەلە بۆ درێژەپێدان بە شەڕ لە دژی داعش و دەستەبەركردنی پێداویستییە مرۆییەكانی ئەو ئاوارانەی بە هۆی شەڕی داعشەوە روومان تێدەكەن. لەگەڵ هەموو ئەو هەڵانەی لە بواری حوكمڕانیدا كردوومانن و سەرباری ئەوەی دامەزراوەی لاوازمان هەبووە- كە ئێمە لە پرۆسەی فێربوونداین-، بەڵام ئێمە دووچاری سێ شۆكی گەورە بووینەتەوە كە دۆخە ئابوورییەكەیان لە كوردستاندا تێكداوە:
1. بڕیاری حكومەتی عێراق لە شوباتی ساڵی 2014دا بە بڕینی بەشە بودجەی هەرێم.
2. دابەزینی دراماتیكی نرخی نەوت. ئەگەر نرخی نەوت 67 دۆلار بووایە بۆ هەر بەرمیلێك، ئەوا داهاتی حكومەتی هەرێمی كوردستان 1.3 ملیار دۆلار دەبوو لە هەر مانگێكدا، كە بەشی خەرجیەكانی بە زیادەوە دەكرد. لە كاتێكدا ئێوە دەزانن نرخی نەوت لە خوار 35 دۆلارەوەیە و نەوتی ئێمەش بە 25 دۆلار دەفرۆشرێت.
3. كاریگەری داڵدەدانی 1.8 ملیۆن پەنابەر و ئاوارەی ناوخۆییە، لە كاتێكدا هەندێ هاوكاری لە كۆمەڵگەی نێودەوڵەتی وەردەگرین بۆ 300.000 پەنابەر، ئەوا یارمەتییەكی نێودەوڵەتی كەممان پێدەگات بۆ ئاوارە ناوخۆییەكان كە ژمارەیان 1.5 ملیۆن كەسە، ئەم دۆخەش زیانی بە كۆمەڵگەی كوردستان گەیاندووە كە ئەو پەنابەر و ئاوارە ناوخۆییانەی تێدا نیشتەجێ بوون. كەواتە ئەمە دژوارییەكی راستەقینەیە كە رووبەڕووی كوردستان بۆتەوە. ئەم هۆكارانە وایكردووە تێچووی شەڕ لە سەر ئێمە زۆر گران رابوەستێت، دووبارەی دەكەمەوە، ئێمە تەنیا پێویستیمان بە تەقەمەنی و چەكی قورس نییە، ئێمە باجی حوكمڕانیی شكستخواردووی بەغدا و سووریا دەدەین كە دەرهاویشتەی ئەو شكستە بووە هۆی ئەوەی ئەو هەموو ئاوارە و پەنابەرە روومان تێبكەن. چونكە ئەگەر لەبەر هێرشەكانی داعش، لە نێویاندا داگیركردنی موسڵ، نەبووایە، ئەوا رووبەڕووی ئەو دۆخەی ئێستا نەدەبووینەوە. بەڵكو بۆ تێپەڕاندنی ئەم تەحەددیە ئابوورییەی پێیدا گوزەر دەكەین، ئەوا پێویستمان بە هاوكارییەكی دارایی بەپەلە هەیە، پێویستمان بە هاوكاری هاوبەشەكانمان هەیە بۆ ئەوەی بتوانین درێژە بە شەڕی داعش بدەین. پێش ئەوەی بێم بۆ ئێرە، یەكێك لە فەرماندەكانی پێشمەرگە پێی وتم: لە ئێستادا پێشمەرگە داوای مووچە ناكەن، چونكە دەزانن نیمانە، بەڵكو ئەوان پێویستیان بە خۆراك و سووتەمەنی و كەل و پەلی زستانە هەیە بۆ خۆپاراستن لە سەرما و سۆڵە. ئێمە ئیعتیراف بەوە دەكەین كە رۆئیایەكی ستراتیژیمان نەبووە بۆ ئابووری لە كوردستان و خاوەنی دامەزراوەی بەهێز نەبووین بۆ رووبەڕووبوونەوەی ئەو تەحەددییانەی كە لە ئێستادا دووچاریان بووین. لەبەر ئەوە لە مەودای مامناوەند و ماوەدرێژدا پێویستمان بە هاوكاری و راهێنان هەیە بۆ ئەوەی دامەزراوەكانمان فێری بەهێزكردن ببن، بۆ ئەوەی ئابووریەكی بەهێزتر بنیاد بنێین تاوەكو كوردستان كارا بێت لە ناوچەكەدا. لە ساڵی 2009ـەوە بۆ 2013، بە رۆژگارێكی ئارام و بەرهەمداردا تێپەڕاین، ئەمەش دوای چەند دەیەیەك لە فەرامۆشی و وێرانكاری لەسەر دەستی حكومەتی مەركەزی عێراق هات. بەر لە بڕینی بودجە لە لایەن بەغداوە و لە پێش بەرفراوانبوونی داعش، ئەگەر كوردستان وەك دەوڵەتێكی سەربەخۆ هەژمار بكرایە، ئەوا بەپێی راپۆرتی «Economist Intelligence Unit»-كە لە ساڵی 2014دا بڵاوكرایەوە- لە رووی دۆخی ئابوورییەوە كوردستان لە كۆی 163 دەوڵەت لە ریزبەندی 115ـەمیندا بوو. باقی بەشەكانی دیكەی عێراق لە ریزبەندی 160ـەمیندا بوون. لە رووی رەوشی ئاشتی و سەقامگیریەوە، كوردستان لە ریزبەندی 83یەمیندا بوو لە كۆی 181 وڵات، لە كاتێكدا بەشەكانی دیكەی عێراق لە ریزبەندی 177یەمیندا بوون. لە رووی كەشی سیاسییەوە لە كۆی 83 وڵات كوردستان لە ریزبەندی 55ـەمیندا بوو، كە ئەوە دەقاودەق هاوشان بوو لەگەڵ توركیا و هیندستان و تایلەنددا. لە رووی كەشی كاركردنەوە-بزنس- لە كۆی 83 دەوڵەت، كوردستان لە ریزبەندی 57دا بوو. ئەوەی پێوەندی بە كوالێتی ژیان و گوزەرانەوە هەبێت، لە كۆی 159 وڵات، كوردستان ریزبەندی 55ـەمیندا بوو لە كاتێكدا عێراق لە ریزبەندی 134ـەمیندا بوو. هەروەها لە رووی پەرەپێدانی مرۆییەوە ئێمە لە ریزبەندی 76ـەمیندا بووین لە كۆی 188 وڵات.
شەراكەت و فیدڕاڵیزم لە عێراقدا شكستیان هێناوە و دەبێت رێگاچارەیەكی دیكە بگرینەبەر
ئێستا پرسیارەكە ئەوەیە قۆناخی دواتر چی دەبێت؟ كوردستان كاراكتەرێكی ئابووری و سەربازییە و پێویستە لە لایەن كۆمەڵگەی نێودەوڵەتییەوە وەك شەریك لێی بڕواندرێت. دەبیستین ئێمە شەریكین، بەڵام دەبێت پێناسەیەكی باشتر بۆ ئەم شەراكەتە بكەینەوە. ئایا دۆخێك بخوڵقێنین لە بەرژەوەندی هەموو لایەكدا بێت، ئایا پێویست ناكات ئەو شەراكەتە بەهێزبكرێت، لەبەر ئەوەی كوردستان پێگەیەكی جیۆستراتیژی زۆر گرنگی هەیە كە كاریگەری دەبێت لەسەر ئاسایشی ناوچەكە و جیهان، ئێمە پێویستمان بە خێرپێكردن نییە، دەمانەوێت كار لەگەڵ كوردستاندا بكەن لەسەر هەموو ئاستەكان، لەسەر ئاستی ئەمنی و وزە و سەربازی، پێویستە كوردستان بپارێزرێت و دامەزراوەی بەهێزتری هەبێت، ئەویش لە پێناو ئەوەی كوردستان لەسەر پێی خۆی بوەستێت و ببێتە قەوارەیەكی كارا لە پاڵ دەوڵەتە كاراكانی دیكە لە ناوچەكەدا. هەر لەبەر ئەوەیە پرسی ریفراندۆم دێتەپێشەوە، سەرەتا دەبێت ئەوە بڵێین كە ئەو ریفراندۆمەی ئێمە ئەنجامی دەدەین تەنیا پەیوەستە بە كوردستانی عێراقەوە. ئێمە دەمانەوێت خەڵكی ئێمە گوزارشت لە خواستی خۆیان بكەن. سەركردایەتی سیاسیی ئێمە بەڵگەی ئەوەی بەدەستەوە نییە كە بیكاتە پاڵپشتێك بۆ ئەوەی بە ناوی خەڵكەوە قسە بكات، ئێمە دەمانەوێت ببینین خەڵكی كوردستان چی دەوێت، لەبەر ئەوە ساتەوەختەكە رەخساوە و ئێمەش لە ئەمساڵدا ئەم ریفراندۆمە ئەنجام دەدەین. ئەگەر پرسیاری ئەوەش بكەین بۆچی ئێمە ریفراندۆم ئەنجام دەدەین، ئەوا وەڵامەكە ئەوەیە هەر یەكێك لە ئێمەی كورد بە نموونە بگرن لە نێوان ساڵی 1920 تا 1991دا، ئەوا هەموومان قوربانی بووین، یان دەربەدەر و ئاوارە بووین، یان خۆشەویستییەكمان لە دەست داوە. لە ساڵانی بیستەكانەوە عێراق لەسەر بنەمای شەراكەت بنیادنرا، بەڵام ئایا بەشی ئێمە وەك كوردستان لەو شەراكەتە چی بووە؟ بەشمان ئەوە بوو كە 4،500 گوند وێرانكران، هێرشی كیمیایی و هەڵمەتی ئەنفال و، 12 هەزار كوردی فەیلی بێسەروشوێن كران و جینۆسایدی بارزانییەكان ئەمە پشكی شەراكەتەكەی ئێمە بووە. بەر لە ساڵی 1991 تەنیا لە سەدا 1ی پیشەسازی عێراق لە كوردستاندا بوو، تەنیا یەك زانكۆشی لێبوو. كوردی عێراق بە راستی ئومێدی ئەوەی هەبوو كە عێراقی دوای ساڵی 2003 لەسەر بنەمای دابەشبوونی دەسەڵات و فیدڕاڵیزم و دەستوور و هاوسەنگی لە نوێنەرایەتی كردندا بنیاد بنرێت، ئەگەر زۆر بە راشكاوی بدوێم، ئەوا تێڕوانینی هەرێمی كوردستان ئەوەیە كە فیدڕاڵیزم شكستی هێناوە، هەروەك چۆن دیكتاتۆریەتیش شكستی هێنا، لەبەر ئەوە پێویستە رێگایەكی دیكە بگیرێتەبەر. ئەویش لەسەر بنەمایەكی ئاشتییانە و بە ئەنجامدانی گفتوگۆ بێت لەگەڵ عێراقدا، چونكە كوردستان خاڵی هاوبەشی زۆرە لەگەڵ بەغدا، هەردوولامان پێویستە شەڕ لەگەڵ داعشدا بكەین و پێكەوە كێشەكانی دیكە چارەسەر بكەن، لە نێویاندا كێشەی ئابووری، ئاوارەكانی ناوخۆ و سەقامگیركردنی دۆخەكە لەو ناوچانە كە لە دەستی داعش ئازاد دەكرێن. ریفراندۆم ئەجێندایەكی كوردستانییە و ئەجێندای پارتی دیموكراتی كوردستان نییە، هەر لەبەر ئەوە سەرۆك بارزانی داوای كۆبوونەوەی لەگەڵ سەرجەم پارتە سیاسییەكاندا كردووە، راستە دابەشبوون لە نێو پارتە سیاسیەكاندا هەیە، ئەمەش بەشێكە لە ئەزموونی دیموكراسی، بەڵام ریفراندۆم لە سەرووی سیاسەتی حزبییە و پێویستە بەو شێوەیەش بێت، چونكە ئەم پرسە لە هەموو حزبەكان گەورەترەو دەبێت خەڵكی كوردستان بڕیاری لەسەر بدەن. ئەم ریفراندۆمە دەبێتە بەشێك لە پرۆسەی ئاشتەوایی سیاسی كە ئێمە دەستمان پێكردووە، لەبەر ئەوە دەبێت پرۆسە سیاسییەكە سەرلەنوێ چالاك بكەینەوە بە چەشنێك كە سەرجەم پارتەكان بەشداربن لە پرۆسەكەدا، چونكە یەكگرتوویی خاڵی بەهێزمانە لە كوردستاندا. بەر لە ئەنجامدانی ریفراندۆم، پەرلەمان یاسایەك دەردەكات بۆ دیاریكردنی ئەو پرسیارانەی ریفراندۆمەكە لەخۆی دەگرێت. ئەوەی پێوەندی بەو ناوچانەوە هەبێت كە پێشتر پێیان دەوترا -ناوچەی ناكۆكی لەسەرەكان- كە ئێمە هەرگیز پێمانوا نەبووە لە دەرەوەی كوردستانن، لەبەر ئەوەی لە رووی مێژوویی و جوگرافییەوە بەشێك بوون لە كوردستان، بەڵام ئەم ناوچانە دووچاری بە عەرەبكردن هاتن و ئێمەش بە دەستووری عێراق رازی بووین، بە ماددەی 140 بۆ ئاساییكردنەوە و سەرژمێری و ریفراندۆم. پرسیارەكە ئەوەیە ئایا سەرەتا ریفراندۆمێك بكرێت سەرجەم كوردستان بە كەسانی تاراوگەشەوە لە خۆبگرێت و دواتر ریفراندۆمێكی دیكە بۆ ناوچە ناكۆكی لەسەرەكان بكرێت. ئێمە نامانەوێت دۆخێكی سەربازی بەسەر ناوچە ناكۆكی لەسەرەكاندا بسەپێنین، بۆ ئەوەی دواتر دۆخێكی سیاسی بەسەریاندا بسەپێنین. نامانەوێت بوونی پێشمەرگە لەو ناوچانەدا –كە بۆ پاراستنی ئەو ناوچانەیە- وا لێكبدرێتەوە كە ئەمە هەوڵێكە بۆ سەپاندنی ئامادەبوونێكی سەربازی لەو ناوچانەدا. بەڵام دەبێت بە روونی ئەوەش بڵێین كە ئێمە رێگە نادەین حەشدی شەعبی دۆخێكی سەربازی لەو ناوچانەدا بسەپێنێت كە رێگر بێت لە ئەنجامدانی ریفراندۆم وەك بەشێك لەو پرۆسە دیموكراتییەی هەمانە.
هەرێمی كوردستان
بۆ سەر هیچ لایەك هەڕەشە نییە
پەیامی ئێمە بۆ دەوڵەتە دراوسێكان-سووریا، ئێران و توركیا- ئەوەیە كە ئێمە هەڕەشە نین بۆ ئێوە، ئێمە فاكتەری سەقامگیرین. دەبێت پرسیاری ئەوە بكەین بۆچی لە كۆی 350 هەزار مەسیحی لە سەرجەم عێراقدا، 335 هەزاریان لە كوردستاندان؟ دەبێت هۆكارێك هەبێت كە روویان كردۆتە كوردستان، نزیكەی سەرجەم ئاوارەكانی روممادی لە هەولێر نیشتەجێن، ئەمە بەڵگەی فرەكەلتووری و لێبوردەیی و پێكەوەژیانە لە كوردستاندا، بەم دواییە وەزارەتی ئەوقافی ئێمە بەشێكی بچووكی تایبەت بە جوولەكەكانی كردەوە. لەبەر ئەوە دەمانەوێت ببینە مۆدێلێك، بە دڵنیاییەوە لە رووی سیاسی و حوكمڕانییەوە هەڵەمان كردووە، بەڵام لێیانەوە فێر دەبین. ئەوەی پێوەندی بە سایكس پیكۆوە هەبێت، ئەوا لەسەر ئەرزی واقیع كۆتایی هاتووە، لە سنووری نێوان سووریا و عێراق بڕوانن، لە سنووری نێوان سعودیە و یەمەن بڕوانن، پێویستە ئەم سنوورانەی سایكس پیكۆ لەسەر بنەمای خواست و ویستی خەڵكی ناوچەكە دابڕێژرێنەوە. لەبەر ئەوە دەمانەوێت ریفراندۆم بكەین بۆ زانینی خواستی خەڵكی كوردستان لە سەروەختی ئەگەری دووبارە داڕشتنەوەی سنوورەكان لەم ناوچەیە. گفتوگۆی ئەمە لەگەڵ بەغدا كراوە و بە بەردەوامییش گفتوگۆی لەبارەوە دەكرێت. كوردستان خاڵی هاوبەشی زۆرە لەگەڵ بەغدا، كوردستان و عێراق نابنە دوو قەوارەی تەواو لێكدابڕاو. ئێمە دەبێت دوو هاوبەشی باش بین لەگەڵ یەك، بەڵام دەبینین شەراكەتەكە شكستی هێناوە و ئێمەش پاشكۆیەتی رەددەكەینەوە، لەبەر ئەوە كاتی ئەوە هاتووە فۆرمەلەیەكی نوێ بێتەئاراوە بۆ ئەوەی وەك دوو دراوسێ ئاشتی و هاوكاری هەبێت لە نێوانماندا، كە دەكرێت یەك سیاسەتی بەرگری و ئابووری هاوبەشمان هەبێت.