«بەرپرسانی ئەمریكا دووبارە جەخت لەوە دەكەنەوە كە شەڕی دژی تیرۆریستانی داعش شەڕێكی درێژخایەنە، تەنانەت لە عێراقیشدا، ئەمەش ئەو بەرەیەیە كە ئیدارەی سەرۆك ئۆباما ئەولەوییەتی پێداوە، بەڵام لە هەموو ئەمانەشدا سەركەوتنەكانی ئەم دواییەی هێزی پێشمەرگە ئاماژەیە بۆ پێچەوانە بوونەوەی ئاراستەی هێرشی تیرۆریستانی داعش، كە لەوانەیە سەرەنجام بتواندرێت تیرۆریستان ئیحتوا بكرێن و لە (موسڵ و فەلوجە و تكریت)یش دەربكرێن، هەروەك چۆن لە هەر پرۆسەیەكی سەربازیدا كاتێك ئەمریكا و هاوپەیمانان جڵەوی كارەكە دەگرن، دەبێت پشتگیری ئەو هەنگاوانە بكەن كە سەركەوتنی زیاتر بەدەست بهێندرێت.. ئەگەر ئەمریكا بتوانێت وەڵامی ئەم پرسیارە بداتەوە: كێ هێزی زەمینی بۆ پرۆسەی هێرشكردن دابین دەكات؟ بەشێكی ئەم وەڵامە خۆی دامەزراندنەوەی ئەو 12 فیرقە سەربازییە بووە لە سوپای عێراق و هێزی پێشمەرگە كە پێویستە مەشق و راهێنانیان پێبكرێت و هەموو كەلوپەلێكیان بۆ ئامادە بكرێت.»
جێمس جێفری
باڵیۆزی پێشووی ئەمریكا لە عێراق
29/12/2014


پێش سەركەوتنەكانی پێشمەرگە
جیهان چۆن داعشی دەبینی؟
سەرۆك ئۆباما كاتێك لە 11ی سێپتەمبەری 2014 ستراتیژیەتی شەڕی دژی تیرۆریستانی (داعش)ـی راگەیاند، بەوەی كە دەبێت كارێك بكرێت تیرۆریستان نائومێدبكرێن و پاشان تیكبشكێندرێن (degrade and ultimately destroyed)، كەوتە بەردەم رەخنەیەكی زۆری پسپۆڕانی بواری ئاسایش و سەربازی لە ناوەندەكانی فیكر و لێكۆڵینەوە لە ئەمریكا و لە سەرانسەری جیهانیش، بۆیە دوای یەك دوو هەفتە لەگەڵ سوپاسالاری 20 دەوڵەتی هاوپەیمانیی نێودەوڵەتی كۆبۆوە بۆ ئەوەی كارێك بكەن تەنها هێرشی تیرۆریستانی داعش رابگیرێت، هۆكاری ئەمەش ئەوە بوو ئەو سوپایەی عێراق كە لە ماوەی هەشت ساڵی حوكمڕانیی نوری مالیكی بڕی 25 ملیار دۆلاری لەلایەن ئەمریكاوە تێدا خەرجكرابوو، لە یەك دوو كاتژمێردا بەو هەموو ئەو چەك و تەقەمەنی و تانك و زرێپۆش و هامەر و تەكنەلۆژیا پێشكەوتووەوە تەسلیمی تیرۆریستانی داعش بوون، هەر بۆیە ئەم سەركەوتنە گەورەیەی داعش بەسەر سوپای عێراق و لە سووریا بەسەر سوپای ئەسەد كە پارێزگای رەقەی گرتبوو، وایكرد ناوەندەكانی فیكر لە ئەمریكا بەگشتی و ئامۆژگای پێوەندییەكانی دەرەوەی ئەمریكا بگەنە ئەو قەناعەتەی ئەوەی بەسەر ئیمپراتۆریەتی رۆمانی هات بە دەست بەربەرییەكانەوە، هەمان شت بەسەر ئەمریكاشدا دێت بەدەستی تیرۆریستانی داعشەوە.
پڕۆفیسۆر ماكس بوت، نووسەری كتێبی سوپای شاراوە (Invisible Armies)، شەڕی تیرۆریستانی بەشێوەیەكی گشتی وەك شەڕكردن لەگەڵ تارمایی و سوپای سێبەر پێناسە كردووە و دەڵێت: «سروشت و خەسڵەتی شەڕی تیرۆریستان، شێوازی شەڕی گرووپ گرووپی بچووك و نەبوونی بنیادێكی فەرماندەیی سەربازییە كە بتواندرێت ئەم هێزە كۆنترۆڵ بكرێت، ئەم سوپایە سوپایەكی رێكخراو نییە، رەگ و ریشەی شێوازی ئەو شەڕانەی تیرۆریستان پیادەی دەكەن، رەگ و ریشەیەكی قووڵی مێژوویی هەیە و لەوانەیە بگەڕێتەوە بۆ سەرەتای مێژووی مرۆڤایەتی، ئەو كات ئەو جۆرە شەڕە خێڵەكان دژی یەكتری ئەنجامیان دەدا، تاكتیكی ئەو شەڕانەش بریتی بوو لە هێرشكردنە سەر، پەلامار و تاڵانكردن و پاشان كشانەوە و هەڵهاتن، لە مێژوودا ئیمپراتۆریەتی رۆمان كە ئەویش لەسەردەمی خۆیدا وەك ئێستای ئەمریكا سوپەر پاوەری بێ ركابەر بوو، دووچاری شەڕی بەربەرییەكان بۆوە، بەربەرییەكان خێڵەكی بوون، بە هاوشێوەی ئیمپراتۆریەتی رۆمانی ژێرخانێكی سەربازی تەقلیدیان نەبوو، بەڵام بوونە سەرچاوەی مەترسییەكی گەورە بۆ سەر ئەو ئیمپراتۆریەتە مەزنە و سەرەنجام بە چۆكیاندا هێنا.»
بەڵام، پرسیار لێرەدا ئەوەیە: ئایا ماكس بوت كە وەك بیرمەند و تۆێژەرێك لە خوێندنەوەی مێژووەوە ئەم مەترسییەی دیاریكردووە، دەزگاكانی هەواڵگری رۆژئاوا و هاوپەیمانانی دژەتیرۆر ئەوانیش هەست بەم مەترسییە دەكەن؟ وەڵامی ئەم پرسیارەمان لە كۆڕێكی رۆب بیرسولی بەڕێوەبەری هەواڵگریی هۆڵەندا لە ئامۆژگای واشنتۆن دەستدەكەوێت كە بە ناونیشانی (جیهادیزم لە ئەوروپا زیاتر دەبێت: دیدێكی هۆڵەندی)، باسی كردووە. هۆكاری گرێدانی ئەم كۆڕە بۆ رۆب بیرسولی بۆ ئەوە دەگەڕێتەوە كە دەزگای هەواڵگریی هۆڵەندا نامیلكەیەكی 58 لاپەڕەیی بە ناونیشانی (وەرچەرخانی جیهادیزم لە هۆڵەندا، دینامیكیەتی سێبەر و هیزێكی نوێ) بڵاوكردەوە، ئەم نامیلكەیە و خاڵی هاوبەشی ئەم مەترسییە بۆ رۆژئاوا و ئەمریكا گرنگیی خۆی هەبوو، ئەم كتێبە بۆ زمانی ئینگلیزی و هەموو زمانەكانی ئەوروپا وەرگێڕاوە، ئەمەش مانای ئەوەیە مەترسی ئەم سوپا نەبیندراوە، هەموو وڵاتانی رۆژئاوای كۆنتڕۆڵ كردووە. بەڕێوەبەری هەواڵگریی هۆڵەندا لەو كۆڕەدا دەڵێت: «دەزگای هەواڵگریی هۆڵەندا لە سەرەتای هەزارەی نوێوە زۆر بە وردی و بە چەندین شێوازی جۆراوجۆر دیراسەتی حەرەكەی جیهادی و جیهادی قیتالی لە هۆڵەندا كردووە، لەسەرەتای سەدەی بیست و یەك، ئەو حەرەكە جیهادییەی لە هۆڵەندا دروست ببوو، بریتی بوون لە خەڵكانی گۆشەگیر و ئارام كە بەشێوەی تیۆری تەرویجیان بۆ جیهاد دەكرد، هەر بۆیە كاری دەزگا هەواڵگری و ئاسایشەكانی هۆڵەندا ئاسان بوو، هەتا ئەگەر بمانزانیایە كەسێك حەز لە جیهادی قیتالیش دەكات، بانگمان دەكرد و ئامۆژگاریمان دەكردو راستمان دەكردەوە، بەڵام لە سەرەتای ساڵی 2013وە هەستمان كرد لە ماوەی چەند مانگێكی كەمدا، بارودۆخەكە بە تەواوەتی گۆڕانكارییەكی سەیری بە خۆیەوە بینی، بە سەدان هاووڵاتی هۆڵەندی جیهادی چوونە سووریا، بەپێی مەزندەكان ئێستا سەدان هاووڵاتی هۆڵەندی لە سووریان بۆ جیهادكردن، 19یان لە شەڕەكاندا كوژراون، كە سێ كەسیان خۆیان تەقاندۆتەوە، لەمەش مەترسیدارتر ئەوەیە ئەوانەی لە هۆڵەندا هاوسۆزییان بۆ ئەو جیهادییانە هەیە، بە هەزارانن، دەزگای هەواڵگریی هۆڵەندا چوار گۆڕانكاری سەرەكی لەسەر زیادبوونی رەوتی جیهادیزمی دەستنیشان كردووە كە بریتین لە:
1. ئەم هەڵكشانە سەیرەی جیهادیزم دەگەڕێتەوە بۆ ئەوەی جیهادییەكان لە هەڵەكانی رابردووی خۆیان فێربوون و ئێستا بوون بە تیرۆریستی تەواو، بە شێوەیەك كاردەكەن كە نەبنە جێگەی سەرنجی خەڵك، ئەوانەی سەفەر دەكەن، فێربوون درۆ دەكەن، بە دەزگاكانی هەواڵگری دەڵێن دەچینەوە بۆ ئاهەنگی ژنهێنان، یان بۆ سەردانی كەسوكاریان، بۆیە حكومەتی هۆڵەندی هیچ هۆكارێكی یاسایی لەبەر دەست نییە تا رێگرییان لێبكات.
2. حەرەكەی جیهادی لە هۆڵەندا زۆر بە باشی تۆڕی كۆمەڵایەتی بەكار دەهێنێت بۆ گەیاندنی پەیامەكەی، بۆیە ئەم هۆكارە بەشێوەیەكی ریشەیی تێكەڵاوی و كارلێكی نێوان جیهادییەكانی گۆڕیوە، پێشان گەیاندنی پەیام بە شێوەی ستوونی بوو لە سەرۆكەكەیانەوە بۆ شوێنكەوتووانی، بەڵام ئێستا بۆتە ئاسۆیی و بوونی پەیامی جیاوازیش نیشانەی ئەو فرە پەیامیەیە.
3. لایەنێكی دیكەی مەترسیی جیهادییەكان چۆنیەتی بەكارهێنانی تۆڕی كۆمەڵایەتییە، ئەویش جۆشدانە بەشێوەی سێبەر، ئەم دینامیكیەتە سەنتڕاڵی نییە، بەڵكو خێرا و نەرمە، ئەندامانی حەرەكە جیهادییەكان بە شیوەی سەربەخۆ كار دەكەن، بەڵام هەموویان بە باشی لەوە تێدەگەن چۆن بەو ئامانجە دەگەن كە دەیانەوێت پێی بگەن،
4. جیهادییەكانی هۆڵەندا، لە جیهادییەكانی بەلجیكا و بەریتانیا فێربوون، كە بیروبۆچوونەكانیان بە شێوەی ئیستفزازی، بەڵام یاسایی بخەنەڕوو، بۆیە ئازادی رادەربڕین بوارێكی گەورەی داوە بە جیهادییەكان، ئەوان زیرەكن و خۆیان لەوە بەدوور دەگرن بەوجۆرە گوتار بدەن كە سزای قانوونی وەربگرن.
پرسیاری گرنگتر لێرەدا ئەوەیە: ئەگەر رۆژئاوا بەم سوپا نەبیندراوە دەورە درابێت و خودی رۆژئاوا بووبێتە سەرچاوەی ناردنی تیرۆریست بۆ ئەو شوێنانەی كە ئێستا تیرۆریستان تا رادەیەك شەڕی تەقلیدی تێدا دەكەن، ئایا تاچەند ئەم لایەنە مەترسی دروست دەكات؟ ماكس بوت لە توێژینەوەیەكدا كە بە ناونیشانی (زۆریی شەڕە بچووكەكان) لە ژمارەی مانگی نۆڤەمبەر و دیسەمبەری گۆڤاری فۆرێن ئەفێرز بڵاوی كردۆتەوە، دەڵێت: «ناكرێت لە جیهانی هاوچەرخ تێبگەیت، ئەگەر لە شێوازی شەڕی تیرۆریستیەكان وەك شێوازی شەڕی پارتیزانی - كە پێوەندییەكی نزیك پێكەوەیان دەبەستێتەوە- تێنەگەیت، هەروەها بە لای ئەو كەسانەوە كە لێكۆڵینەوە لە بارەی مێژووی سەربازییەوە دەكەن، ئەوا ئەو راستییە سەرسوڕهێنەرەی رووبەڕووی دەبنەوە لە پێوەندی بە شانۆی نێودەوڵەتی هاوچەرخەوە، ئەوەیە ئێستا و لەم ساتەوەختەدا هیچ شەڕێكی تەقلیدی لەنێوان دوو دەوڵەت بوونی نییە، دوایین شەڕی تەقلیدی لە نێوان دوو دەوڵەت، شەڕی نێوان رووسیا و جۆرجیا بووە لە ساڵی 2008، كەواتە ئەوەی لە ئێستادا دەگوزەرێت، شەڕێكە هێڵەكانی رۆشن نین، واتە خاڵی دەستپێك و كۆتایی دیار نییە، لەگەڵ ئەوەشدا شەڕێكە پشێوی باڵی كێشاوە بەسەریدا و شەڕێكی خوێناوی و كوشندەیە و بە زۆری مەدەنییەكانی كردۆتە ئامانج. لەلایەكی دیكەش خەسڵەتێكی دیكەی ئەم ساتەوەختەی جیهانی پێدا تێدەپەڕێت ئەوەیە كە شەڕەكان لە چوارچێوەی سنووری وڵاتان و لە ناو خودی وڵاتان خۆیاندا بەرپا دەبن، نەك لە نێوان وڵاتاندا، لە ئێستادا كۆمەڵە وڵاتێك هەن، وەك عێراق، كۆڵۆمبیا، ئیسڕائیل، مەكسیك، نەیجیریا، پاكستان و چەند وڵاتێكی دیكە كە خۆیان لە رەوشێكدا دەبیننەوە كە رووبەڕووی ركابەر و دوژمنێك بوونەتەوە كە لە شەڕەكانیاندا پشت بە تاكتیكی شەڕی پارتیزانی و تیرۆریستی دەبەستن. دەكرێت ئاماژە بەوە بكەین لە ئەمساڵدا عێراق خوێناویترین ساڵی خۆی بەڕێكرد، كە پتر لە 15 هەزار كەس لە خەڵكانی مەدەنی و هێزە ئەمنییەكانی وڵاتەكە كوژراون، بەهۆی باڵادەست بوون و باسك ئەستوربوونی رێكخراوی تیرۆریستی داعشەوە، كە ئاشكرایە ئەمەش شەڕێكی تەقلیدی نەبووە كە بەرۆكی عێراقی گرتووە».
پێشمەرگە توانی بەرگری بكات
سوپای عێراق لەبەر یەك هەڵوەشاوە
بۆ ئەمڕۆی سەردەمی تەكنەلۆژیا و شۆڕشی زانیاری و تۆڕە كۆمەڵایەتییەكان، شەڕی دژی تیرۆریستان تەنها شەڕكردن نییە دژی گرووپێك كە بە تاكتیكی پارتیزانی و خۆتەقاندنەوە شەڕت لەگەڵ دەكەن، بەڵكو شەڕێكە تەكنەلۆژیا تێكدەران و تیرۆریستانی تا ئەوپەڕی بەهێز كردووە، لەمەش گرنگتر ئەوەی تیرۆریستانی داعشی كردووە بە وەحشێكی دڕندە، ئەو چەك و تەقەمەنییە زۆرەیە كە لە سووریا و عێراق دەستیان كەوتووە، هەروەها بوونی نەوتێكی زۆر لەو ناوچانەی داگیریان كردووە، بۆیە ئەمە یەكەمجارە لە مێژووی مرۆڤایەتیدا گرووپێك بە شێوازی غەیرە تەقلیدی شەڕ بكات و وەك دەوڵەتێكیش خاوەنی ژێرخانێكی سەربازیی گەورە و ئابووری بێت و رووبەڕووی مرۆڤایەتی ببێتەوە. بۆیە لەم روانگەیەوە تێكشكانی وەحشی داعش دوورمەودایە، بەڵام پێشمەرگە ئەو هاوكێشەیەشی گۆڕیوە. وەك جێمس جێفری باڵیۆزی پێشووی ئەمریكاش لە عێراق، لە دوایین وتاری بە ناونیشانی: (چۆن مامەڵە لەگەڵ سەركەوتنەكانی دژی داعش بكەین؟) نووسیویەتی: سەركەوتنەكانی پێشمەرگە توانی ئاراستەی شەڕەكەی داعش لە هێرشكردنەوە بۆ پاشەكشە و بەرگریكردن بگۆڕێت، ئەمەش مانای ئەوەیە، ئەم سەركەوتنەی پێشمەرگە لەماوەی كەمتر لە چوار مانگ، كە هێشتا پێشمەرگە ئەو مەشق و راهێنانەی پێنەكراوە كە بەنیازن ئەمریكا و هاوپەیمانان پێی بكەن، هەروەها ئەو چەك و تەقەمەنییانەی كە كۆنگرێس رەزامەندی دەربڕیوە بدرێتە پێشمەرگە، هێشتا پێی نەدراوە، لەگەڵیشدا ئەم سەركەوتنە گەورانە بەدەست هاتوون، لە كاتێكدا هەموو بیرمەندانی جیهان و سوپاسالاری هەموو دەوڵەتانی هاوپەیمان جەخت لەسەر ئەوە دەكەنەوە كە ئەم شەڕە شەڕێكی درێژخایەنی دوورمەودایە. بە تایبەتی بیرمەندێكی وەك ریچارد هاس كە خاوەنی چەندین پێشبینیی سیاسی و دیپلۆماتی گەورە بووە لە ماوەی 20 ساڵی رابردوودا، ئاماژە بەوە دەكات كە ئەم شەڕەی داعش لە شەڕی 30 ساڵەی ئەوروپا دەچێت، بەڵام لە ئێستادا جیهان دەیبینێت، پێشمەرگە لە ماوەی كەمتر لە 100 سەعاتدا و پێش ئەوەی فڕۆكەكانی هاوپەیمانان گورزی ئاسمانی بوەشێنن، توانی هێرشی داعش رابگرێت و مەخمووریش ئازاد بكاتەوە، لەمەش زیاتر لەماوەی تەنها سێ مانگدا زیاتر لە 3200 كیلۆمەتری چوار گۆشە لە تیرۆریستانی داعش پاكبكاتەوە، ئەمە وەك ماكس بوت لە كتێبەكەیدا باسی كردووە، پێوەندی بە سەركردایەتی ئەو وڵاتەوە هەیە كە چۆن لەناو دڵی میللەتی خۆی دەژی، بۆ ئەمەش نموونەی سەركەوتنی گیڤارا لە كوبا و شكستی لە پۆلیڤیا بەراورد دەكات.
كەواتە لێرەدا جێگەی خۆیەتی بپرسین: بۆچی پێشمەرگە بە چەكێكی كەم سەركەوتنی بەدەستهێنا، بەڵام سوپاكەی مالیكی كە بەهای 25 ملیار دۆلار چەكی تازەی لەبەر دەست بوو تێكشكا؟ بۆ وەڵامی ئەم پرسیارە گرنگە بگەرێینەوە بۆ شێوازی پیادەكردنی حوكمڕانی لەلایەن سەرۆك وەزیرانی پێشووی عێراقەوە، با بزانین مالیكی چۆن هەڵسوكەوتی كرد لەگەڵ نیگەرانی و ناڕەزایەتییەكانی خەڵكدا؟ ئاشكرایە خەسڵەتی سەرەكی حوكمڕانییەكەی مالیكی بریتی بوو لە تاكڕەوی و عەقڵییەتی مەركەزی و خۆسەپاندن، كاتێكیش لە سەرەتای ساڵی 20014ەوە چەكدارە بەرهەڵستكارەكانی حكومەت، لە نێویاندا ئەلقاعیدە دەستیان بەسەر ناوچەیەكی پارێزگاری ئەنبار، لە نێویاندا فەللوجە و چەند گەڕەكێكی شاری روومادی چەقی پارێزگاكەدا گرت، مالیكی بە لوتبەرزی و كەللەڕەقی زیاترەوە هەڵسوكەوتی كرد و لەبری چارەسەركردنی نیگەرانی و ناڕەزایەتییەكان، پەنای بۆ بڵاوەپێكردن و دوورخستنەوە و پەراوێزخستنی زیاتری خۆپیشاندەران و مانگرتووان برد، واتە تەواو پێچەوانەی پیاوێكی ئاقڵی دەوڵەتمەدار، ئەمەش واتە ستراتیژیەتی تۆراندنی عەقڵ و دڵەكانی پیادە كرد، هەروەها لە بەرامبەر هەرێمی كوردستانیشدا لە بری چارەسەركردنی كێشەكان و یەكلاكردنەوەی ناكۆكییەكان پەنای بۆ بڕیاری تاكەكەسی و پێشێلكردنی دەستوور برد و مەترسیدارترین هەنگاوی هەڵگرت كە بڕینی بودجەی خەڵكی كوردستان و سەپاندنی ئابڵوقەی ئابووری بوو بەسەر هەرێمدا..! لێ وەك بینیمان ئاكامی پێچەوانەی لێكەوتەوە و مالیكی لە كەمترین ماوەدا زۆرترین خاكی عێراقی لەدەستدا و سوپاكەشی دووچاری شكستهێنانێكی ئابڕووبەر كرد لە بەرامبەر رێكخراوی تیرۆریستی داعشدا، بگرە وڵاتەكەی بەرەو لێواری هەڵدێر برد و وڵاتێكی بارگران بە شەڕی تیرۆر و قەیرانی دارایی لە دوای خۆی جێهێشت، بەڵام نەیتوانی ئیرادەی خەڵكی هەرێمی كوردستان بشكێنێت، تیرۆریستانیش بە هەڵەدا چوون و پێیانوابوو ئەوەی لەگەڵ سوپای عێراق بۆیان چووەسەر، دەتوانن لەگەڵ پێشمەرگەش دووبارەی بكەنەوە، داعشییەكان كاتێك سەرگەرمی سەركەوتنە خێرا و سەرسوڕهێنەرەكانی خۆیان بوون لەبەرامبەر لەشكری عێراقدا، پێیانوابوو دەتوانن هەمان ئەزموون لەگەڵ كوردستاندا دووبارە بكەنەوە، ئەمە لە كاتێكدا لە كوردستاندا سەرۆكێكی شەرعی و هەڵبژێردراو هەیە كە شەرعیەتی لە ئیرادەی خەڵكی كوردستانەوە وەرگرتووە و پشتئەستورە بە دەنگی خەڵك و جەماوەرەكەی، بۆیە لێرەدا داعش بە هەڵەداچوو لە حساباتەكانیدا و ڕەنگە ڕووكردنە كوردستانیشی سەرەتای ئاوابوونی خۆری بێت لە عێراقدا-هەرچەندە بە دڵنیاییەوە ئەمەش بەندە بە چۆنیەتی هەڵسوكەوتكردنی حكومەتی عێراق و چۆنیەتی چارەسەركردنی كێشە سیاسییەكانی وڵاتەكە كە ئەو كێشانە سەرچاوەی زۆربەی كێشە ئەمنییەكانن و دەكرێت ببنە دەرمانی ئەو دەردانەش-، كەواتە داعش لە كوردستاندا رووبەڕووی رەوشێكی تەواو جیاواز بوو، رووبەڕووی هێزی پێشمەرگە بۆوە كە پێداویستییەكانی سەركەوتنی لەبەردەستدایە، چونكە هەروەك ماوتسی تۆنگ دەڵێت: «لە شەڕدا خەڵكی وەك ئاو وان و سەربازانی وەك ماسی)، كە ئەم پێوەندییە زۆر بە جوانی بەرجەستە بووە لە نێوان هێزی پێشمەرگە و خەڵكی كوردستاندا، هەروەها جەخت لەسەر پەرەپێدانی باشترین و نزیكترین پێوەندی لە نێوان سەربازان و خەڵكی ئاساییدا دەكاتەوە، ئەمەش لەبەر ئەو راستییە بوو كە باش تێگەیشتبوو كە شەڕی ئێستا بە چەشنی شەڕی سەدەی یەك نییە و ناكرێت شەڕێك بكەیت و رای گشتی و پشتیوانی خەڵكت لەگەڵدا نەبێت.
هەر بۆیە بۆ ئێستاش كە تەواو فاكتەرە بەهێزەكانی سەركەوتنەكانی هێزی پێشمەرگە و فاكتەرە لاوازەكانی سوپاكەی سەردەمی مالیكی دەركەوتوون، دەبێ لە ئێستاوە هاوپەیمانانی نێودەوڵەتی بەگشتی و ئەمریكا بەتایبەتی لە بنیادنانەوەی سوپای عێراقدا، تەنها ئامانجیان ئەوە نەبێت سوپایەك لەسەر بنەمای تێڕوانینی سەربازیی موجەرد بنیاد بنێنەوە وەك لە ماوەی ساڵانی 2011 -2003 كردیان، بەڵكو گرنگە سوپایەك بێت عێراقییەكان بە سوپای خۆیانی بزانن، لانیكەم عەرەبی عێراق بە سوننە و شیعەوە بە سوپای خۆیانی بزانن، بەپێچەوانە هیچ ئاكامێكی نابێت.