شۆڕشی ئەیلوولسنووری نیشتمانێك و ناسنامەی نەتەوەیەك
September 11, 2014
راپۆرتەکان
هەربۆیە ئەگەر لەم دروشمەدا لەسەر وشەی كوردستان هەڵوەستە بكەین، ئەوا ئاشكرایە كوردستان وەك نیشتمانێك خاوەنی ئەو سنوورە جوگرافی و میژووییەیە كە لە ناو بیروباوەڕ و قەناعەتی نەتەوەیەكدا سنوورەكەی ئاشكرایە، لەمەش گرنگتر ئەم دروشمە وەك ئەڵقەیەك مێژووی نەتەوەی پێكەوە گرێداوەتەوە. بە واتایەكی دیكە شۆڕشی ئەیلوول، شەڕی بەردەركی سەرای سلێمانی گرێداوەتەوە بە سەرەتای شۆڕش، سەبارەت بەم لایەنە مامۆستا محەمەدی مەلاقادر لە دیمانەیەكی تایبەتی گوڵان كە لەم ژمارەیە بڵاوبۆتەوە، ئاماژە بۆ ئەوە دەكات كە شۆڕشی ئەیلوول بە مانگرتنی سەرتاسەری كوردستان لە رۆژی 6ی ئەیلوولی 1961 لە یادی شەڕی بەردەركی سەرای سلێمانی دەستی پێكرد، بەڵام بۆیە 11ی ئەیلوول كرا بە رۆژی دەستپێكردنی شۆڕش، لەبەر ئەوەی حكومەتی عێراق لەو رۆژەدا هەموو هێزەكانی بۆ هێرشكردنە سەر كوردستان بەكارهێنا.
سنوور و ناسنامە
فەلسەفەی شۆڕشی رزگاریخوازی و ئازادیخوازان دروستكردنی گۆڕانكاری شۆڕشگێڕانەیە بەسەر ئەو چەمك و بیر و باوەڕانەی پێشتر لای نەتەوە جۆشی سەندووە، بۆ ئەوەی لە چوارچێوەی چەمكێكی نوێدا بەشێوەیەكی شۆڕشگێڕانە فۆرمەلەی بكاتەوە، هەربۆیە دروشمی زۆربەی زۆری شۆڕشە رزگاریخواز و ئازادیخوازەكان شێوازێكی میللی گەرانە وەردەگرێت و جۆرێك لە نەزمی پێكەوەگونجانی وشەكان دەردەكەوێت، ئەمەش سروشتی هەموو شۆڕشەكانە كە دروشمەكانیان بە خۆڕسكی و لە ناخی خەڵكەوە لە دایك دەبێت، لەم راستەوە ئەگەر سەیری دروشمی (كوردستان یان نەمان)ی شۆڕشی مەزنی ئەیلوول بكەین، دەبینین ئەم دوو وشەیە (كوردستان و نەمان)، دوو وشەن كە نەزمێكی پێكەوە گونجانیان هەیە و هەروەها جۆرێك لە هاوتائاوازی پێكەوە كۆیان دەكاتەوە، بەڵام گەورەیی ئەم دروشمە لەوەدایە كە هەموو فەلسەفەی شۆڕشی ئەیلوول و هەموو خواست و ئاواتی نەتەوەی كورد و تەواوی كوردستانییەكانی لەناخی خۆیدا كۆكردۆتەوە و دەكرێت تەنها لەم دوو وشەیەوە تەواوی فەلسەفەی شۆڕشەكە و هەموو خواست و ئاواتی خەڵكی كوردستانی تێدا بدۆزینەوە، لێرەوە گرنگە بۆ ئەم باسە بگەڕێینەوە بۆ ساڵانی پێش دەستپێكردنی شۆڕشی ئەیلوول كە لێرەدا بەچەند خاڵێك ئاماژەی پێدەكەین:
1- دوای رووخانی رژێمی پادشایەتی و راگەیاندنی كۆماری عێراق، دەستووریی كاتیی عێراق راگەیەندرا، لەم دەستوورە كاتییەدا و لە ماددەی 3 عێراق وەك نیشتمانی هاوبەشی كورد و عەرەب پێناسە كراوە، لەبەرامبەر ئەم گۆڕانكارییەی لە باردۆخی سیاسیی عێراق دروست بوو، لایەنی كوردی پێشوازی لەم گۆڕانكارییە كرد و هەروەها بارزانی نەمریش كە ئەو كات لە یەكێتی سۆڤیەت بووە، پشتگیری كردووە و پارتی دیموكراتی كوردستانیش ئامادە بووە وەك پارتێكی سیاسی هەم مۆڵەت وەربگرێت، هەم بە شێوەیەكی سیاسییانەش بەشداری لەو گۆڕانكارییانەدا بكات.
2- ئەگەر حكومەتی عەبدولكەریم قاسم پابەند بوایە بە دەستوورە كاتییەكەی خۆی و ئەو بەندەی جێبەجێ بكردایە كە عێراق نیشتمانی هاوبەشی كورد و عەرەبە، ئەوا كورد ناچار نەدەبوو پەنا بۆ شۆڕش بەرێت، بەڵام پاش ئەوەی حكومەتی عێراق لەمە پاشگەز بووەوە، ئەوا وەڵامدانەوەی پارتی دیموكراتی كوردستان دووبارە زیندووكردنەوەی شەڕی بەردەركی سەرای ساڵی 1930ی شاری سلێمانی بوو، ئەمەش بەو مانایەی ئەگەر حكومەتی عێراق ئامادە نەبێت، دان بە كوردستاندا وەك نیشتمانێك بۆ كوردستانییەكان بنێت، ئەوا كوردستانییەكانیش نایانەوێت بەشێك بن لەو عێراقەی كە لە ساڵی 1930 هەموو پەیمانەكانی كۆمەڵەی گەلانی پێشێل كرد و بێ ئەوەی پرس بە كورد بكرێت، بەزۆر باشووری كوردستان بە عێراقەوە لكێنرا.
كەواتە ئەم دوو خاڵە پێمان دەڵێت: پەیامی (كوردستان یان نەمان)ـەكەی شۆڕشی ئەیلوول، دوو رەهەندی گەورەی نەتەوەیی و نیشتمانی لەخۆیدا چڕكردۆتەوە كە ئەوانیش بریتین لەوەی كوردستان وەك نیشتمان خاوەنی سنووری جوگرافی و مێژووی خۆی بێت و گەلی كوردستانیش ناسنامەی خۆی هەبێت، لەبەرامبەریشدا ئەگەر دوژمنانی كوردستان نەیانەوێت ئەم هەقیقەتە بسەلمێنن، ئەوا كورد ئامادەیە لە پێناوی ئازادی و سەربەخۆییدا واز لە ژیان بهێنێت و مردن هەڵبژێرێت. ئەمەش مانای ئەوەیە دروشمی كوردستان یان نەمان، پێناسەكردنی كوردستانە لەچەند رەهەندێكەوە، پێش هەمووان نەخشەی سیاسیی كوردستانە كە لە دروشمەكەدا رەنگی داوەتەوە، هەروەها دەبێت ئەو كوردستانە ئازاد و سەربەخۆ بێت، بەو ئاستەی شایستەی سەرفرازی گەلی كوردستان بێت.
هاوتاكردنی ئازادی و ژیان
ئەو ناو و ناوبانگەی ئێستا پێشمەرگە هەیەتی، لەسەر ژێرخانی ئەو ئیرادەیە دروست بووە كە پێشمەرگە شۆڕشی ئەیلوولی پێ هەڵگیرساندووە، ئەو ئیرادەیەشی پێشمەرگە شۆڕشی ئەیلوولی پێ هەڵگیرساندووە هاوتاكردنی ئازادی بووە بە ژیان و هاوتاكردنی مەرگ بووە بە ژێردەستەیی، بۆیە لەم روانگەیەوە شۆڕشی ئەیلوول، ئەو نەعرەتەیە بوو كە بە دەنگی بڕنەو بە هەموو داگیركارانی كوردستانی راگەیاند: یان ئازاد دەبین وەك هەموو گەلانی ئازادیخواز، یان ئەوەیە مردن هەڵدەبژێرین، نەك چەوسانەوە و ژێردەستەیی.
ئەوجا لەبەر ئەوەی پێشمەرگە بە خوێنی خۆی ئازادی هاوتاكرد بە ژیان، ئەوا لەو كاتەوە تاوەكو ئێستاش ئەمە بۆتە بازنەیەك و ئەوەی خۆی لە بەرەی گەل و بزاڤی رزگاریخوازی كوردستاندا بینیبێتەوە، ئەوا ئەم میتۆدەی خوێنی پێشمەرگە بۆتە میتۆدی هەموو شۆڕشەكان و شۆڕشگێڕان و بە جیاوازی بیروبۆچوونی سیاسییانەوە درێژەیان پێداوە. هەر ئەمەش وایكردبوو كە جگە لە ئەندامانی پارتی دیموكراتی كوردستان و لەناو هێزی پێشمەرگەی شۆڕشی ئەیلوولدا، حزبە سیاسییەكانی دیكەش بەتایبەتی حزبی شیوعی عێراق و هەڵگرانی بیری نەتەوەیی كوردی و خەڵكانی بێلایەنیش لە ناو لەشكری هێزی پێشمەرگەی كوردستان بە رابەرایەتی بارزانی نەمر پێشمەرگە بوون و هەموو لایەك پێكەوە خوێنی لە سەنگەری پێشمەرگەدا دەڕژا.
كەواتە مانا و پێناسەی پێشمەرگە وەك ئەوەی شۆڕشی ئەیلوول هەر لەسەرەتاوە بە خەڵكی كوردستانی ئاشنا كردووە و خەڵكی كوردستانیش هەر بەو گیان و خۆشەویستییە باوەشی بۆ پێشمەرگە كردۆتەوە، ئەوەیە كە پێشمەرگە وەك سوپای پارێزەری كوردستان هەموو كات ئەركێكی لەسەر شان بووە كە لە سەرووی تێڕوانینی سیاسییەوە بووە، ئەو ئەركەش پاراستنی كوردستان بووە، بۆیە شتێكی ئاساییە لەنێو لایەنە سیاسییەكاندا بۆچوونی سیاسیی جیاواز هەبێت، بەڵام ناكرێت لەناو هێزی پێشمەرگەی كوردستان وەك سوپای بەرگریكاری كوردستان و لەسەر پاراستنی كوردستان بۆچوونی جیاواز، یان كێشەی سیاسی بوونی هەبێت.
ئەم لایەنە بۆ ئەمڕۆ كە كوردستان لە شەڕێكی قورسدایە دژی تیرۆریستانی داعش و هێزی پێشمەرگەی كوردستانیش كە جارێكی دیكە لەهەموو بەرەكانی شەڕ لە شەنگالەوە تا جەلەولا دووبارە بە كردەیی دروشمی كوردستان یان نەمانی بەرزكردۆتەوە و خۆی كردۆتە قەڵغانی پاراستنی سنوورەكانی كوردستان، ئەوا زۆر گرنگە ئەم سوپایەی كوردستان لە سەرووی بیروبۆچوونە سیاسییە جیاوازەكانەوە سەیر بكرێت و كەس زاتی ئەوە ناكات ناوی پێشمەرگە لە چوارچێوەی حزبێكی سیاسی، یان بۆ مەرام و دەسكەوتی سیاسیی گەمەی لەگەڵدا بكات، ئەم ئاوڕدانەوەیە لە شۆڕشی ئەیلوول و رۆچوون بە قوڵایی هەیكەلییەتی هێزی پێشمەرگەی كوردستان لەناو شۆڕشی ئەیلوولدا، ئەوەمان پێدەڵێت كە بارزانی نەمر وەك رێبەری شۆڕشەكە، هەر لە سەرەتاوە لەشكری هێزی پێشمەرگەی كوردستانی وەك سوپای بەرگریی كوردستان دامەزراندووەو ئامانجی لەم سوپایەی كوردستان ئەوە بووە كە دوور بێت لە سیاسەت و تەنها ئەركی پاراستنی كوردستان و وجوودی گەلی كوردستان بێت، بۆیە لە ئێستاشدا كە هێزی پێشمەرگەی كوردستان بە كردەیی هەنگاوی بۆ ئەوە هەڵگرتووە ببێتە هێزێكی پێشەنگ لە شەڕی دژە تیرۆریستاندا، گرنگە ئەم هێزە بە كردەیی ببێتە سوپای كوردستان و بە هەمان گیانی شۆڕشی ئەیلوول لە سەرووی سیاسەتەوە ئەركی بەرگریكردنی لە كوردستان و بەرگریكردن لە ئازادی جێبەجێ بكات.
شەری دژە تیرۆریستان
بەهەمان گیانی پێشمەرگەكانی ئەیلوول
ئەگەر شەڕی دژ بە رێكخراوە تیرۆریستییەكان بۆ هێزی پێشمەرگەی كوردستان وەك شەڕێكی راستەوخۆی بەرفراوان، شەڕێكی تازە بێت، ئەوا دژایەتی گەلی كوردستان و سەركردایەتی شۆڕشی ئەیلوول و لە سەرووی هەمووشیانەوە بۆ تیرۆر و تیرۆریستان و تیرۆری دەوڵەتی تازە نییە و هەر لەسەرەتای شۆڕشی ئەیلوولەوە، شۆڕش دژی تیرۆر و تیرۆری دەوڵەتی بووە، هەر بۆیە شۆڕشی ئەیلوول وەك تەنها شۆڕش لە ناوچەكە و لەسەر ئاستی جیهانیش بە هەردوو شۆڕشی (ئەمریكا و فەرەنسا)شەوە، تەنها شۆڕش بووە كە پەنای بۆ كاری تیرۆری بەكۆمەڵ و كوشتنی خەڵكی مەدەنی نەبردووە.
هەربۆیە كاتێك لە 11ی سیپتەمبەری 2001 تیرۆریستان هێرشیان كردە سەر هەردوو باڵاخانەی رێكخراوی بارزگانیی جیهان لە نیۆیۆرك، سەرۆكی كوردستان بە جیهانی راگەیاند، ئەگەر جیهان لە 11ی سیپتەمبەری 2001ـەوە هاوپەیمانی خۆی بۆ شەڕی دژە تیرۆر رادەگەیەنێت، ئەوا گەلی كوردستان لە 11ی ئەیلوولی 1961ـەوە خۆی لەبەرەی دژەتیرۆردا بینیوەتەوە و لەگەڵ ئەوەی حكومەتەكانی عێراق هەموو كارێكی تیرۆر و تیرۆری دەوڵەتییان دژی گەلی كوردستان و شۆڕشی كوردستان پیادە كرد، بەڵام سەركردایەتی شۆڕشی ئەیلوول لە ژێر كاریگەری كاردانەوەی رەفتارە دڕندەكانی رژێمەكانی عێراق پەنای بۆ كاری هاوشێوە نەبرد و خەڵكی مەدەنی و سڤیلی پاراست و نەیهێشت ئاراستەی شەڕەكە لەشەڕی نێوان ئازادیخوازان و رژێمە سەركوتكارەكانەوە بۆ شەڕی نێوان كورد و عەرەب بگۆڕێت.
بۆیە لەم راستەوە شەڕی داگیركاران بەرامبەر بە گەلی كوردستان هەر لە شۆڕشی ئەیلوولەوە هەتا ئێستا شەڕێك بووە نییەتێكی تیرۆریستانەی لە پشتەوە بووە و ئەو رق و قینەی بەرامبەر كوردستان هەیانبووە، هەمووكات لە فۆرمی توندوتیژییەكی نوێدا بەسەر گەلی كوردستاندا باراندوویانە، مەسەلەی سەرەكیش ئەوەبووە كە گەلی كوردستان هەموو كات لە پێناوی ئازادیدا ئامادەبووە گیانی خۆی ببەخشێت. لەمەش گرنگتر ئەوەیە كە هێزی پێشمەرگەی كوردستان دەبێت لەوە دڵنیابێت، هەتا كوردستان بەشێك بێت لەو ژینگە نائارام و رقاوییەی عێراق دژی كوردستان بەرهەمی دەهێنێت، ئەوا دوای لەناوچوونی تیرۆریستانی داعشیش ئەو مەترسییە هەر دەمێنێت كە لە فۆرمی دیكەدا هەمان رق بەرامبەر كوردستان دروست ببێتەوە.
رژێمەكانی پێشووی عێراق بۆ ئەوەی شەرعییەت بۆ قڕكرانی كورد و داگیركردنی كوردستان بدۆزنەوە، زۆر جار پەنایان بۆ ئەوە بردووە كە هەموو كورد بە كافر لە قەڵەم بدەن و شەڕی سەپێنراویان بەسەر كوردستاندا بەرگێكی ئایینی بەبەردا بكەن، بۆیە ئێستا كە دەبینین تیرۆریستانی داعش بە ناوی ئایینەوە كوردانی ئێزدی كۆمەڵكوژ دەكەن و ماڵیان داگیردەكەن و ژن و كچەكانیان وەك دەسكەوتی شەڕ دەبەن، ئەوا پێشتریش داگیركاران چەند بۆیان كرابێت ئەو كارەیان كردووەو بە هەمانشێوەش ناوی ئایینییان بۆ ئەو هێرشانە هەڵبژاردووە كە شار و گوندەكانی كوردستانیان پێ كاول كردووە، هەروەها لە ژێر ناوی ئایەتەكانی قورئاندا پرۆسە بەدناوەكانی (ئەنفال)یان ئەنجامداوە، بۆیە هەوڵدان بۆ قڕكردنی كورد لە ژێر پەردەی بیری شۆڤێنی عەرەبی، یان بەكارهێنانی چەمكی ئایینی پیرۆزی ئیسلام بۆ شەرعییەتدان بە قڕكرانی كورد، كارێكی تازە نییە و هەموو ئەوانەی كە هەڵگری بیری شۆڤینیزمن وەك كارگەی هاوشێوەی تیرۆریستانی داعش هەمان رق و كینە لە فۆڕمی جیاوازدا دژی كوردستان و گەلی كوردستان بە بەردەوامی بەرهەم دەهێنن.
لەم راستەوە كە ئەم مەترسییە لەسەر كوردستان و خەڵكەكەی مەترسییەكی بەردەوام بێت و هەمووكات چاوەڕوانكراو بێت، ئەوا گرنگە هێزی پێشمەرگەی كوردستانیش هەمیشە ئەو سوپا كارامە و لێهاتووە بێت و قەڵغانی پاراستنی كوردستان و گەلەكەی بێت. گرنگە هەموو لایەك بەو چاوە سەیری ئەم واقیعە بكەین كە ئەم شەڕەی رووبەڕووی كوردستان و گەلەكەی بۆتەوە، شەڕێكی داسەپاوەو چۆن لە سەرەتای دەسپێكی شۆڕشی ئەیلوولەوە كورد حەزی لەشەڕ نەبووەو بەزۆر شەڕی بەسەردا سەپێنراوە، ئەوا ئێستاش دەبێت شەڕی تیرۆریستانی داعش وەك ئەو شەڕە سەپاوانە سەیر بكرێت كە بە درێژایی مێژوو بەسەر كوردستان و گەلی كوردستاندا سەپێنراوە، ئێستاش بۆ هەموو جیهان بەكردەیی دەركەوتووە كە گەلی كوردستان هەرگیز شەڕخواز نەبووە، بەڵام شەڕەو بەری دەرگای پێگرتووین. وەك پەندە كوردییەكەش دەڵێت: (كە شەڕ بەری دەرگای پێگرتیت، ئەگەر نەیكەی، خوا دەتگرێت)، بۆیە ئێستاش دەبێت هەموو لایەك بەو قەناعەتەوە سەیری ئەم شەڕەی كوردستان لەگەڵ تیرۆریستانی داعش بكەین، بەوەی شەڕێكە هەڕەشە لە وجود و كەرامەتی نەتەوەییمان دەكات. ئەوەی بەسەر برا ئێزدییەكانیان هێنا لە شەنگال و ناوچەكانی دیكە، بۆیان بكرێت هەموو كوردستانییەكان بە جیاوای ئایین و نەتەوەوە بەهەمان دەرد دەبەن، بیانووی داگیركەران بۆ نەمانی كوردان، تەنها ناسنامەی كوردبوونە، بۆیە ئێستا كە بۆ برا ئێزدییەكان ئاماژە بە بوونی ئایینێكی جیاواز دەكەن، ئەوا ئەو ئاماژەیە تەنها ئاماژەیەكی بێ مانایە و ئەو سووكایەتی و دڕندەییەی بەرامبەر ئێزدییەكان ئەنجامیاندا، تەنها یەك هۆكاری هەیە، ئەویش كوردبوونی ئێزدییەكانە.
رەهەندە سیاسییەكانی
شۆڕشی ئەیلوول بۆ ئێستامان
لە شەشی ئایاری 1975 دوای ئەوەی بە پیلانێكی نێودەوڵەتی هەوڵدرا كورد تەسلیمی ئیرادەی داگیركەران بێت، شۆڕشی ئەیلوول نەمانی هەڵبژارد نەك تەسلیمبوون بەئیرادەی داگیركەران، یان وازهێنان لە بستێك لە خاكی كوردستان، لەسەرووی هەمووشیانەوە كەركووكی دڵی كوردستان. ئەمەش مانای ئەوەیە دواپەیامی سیاسیی شۆڕشی ئەیلوول بۆ بزاڤی رزگاریخوازی كوردستان ئەوەیە، كاتێك پرسی چارەنووسی گەلی كوردستان گەیشتە ئەو دووڕیانەی لە نێوان نەمان و تەسلیمبوون بە ئیرادەی دوژمنان و داگیركەران یەكێكیان هەڵبژێرین، ئەوا نابێت دوودڵ بین لەوەی كامیان هەڵدەبژێرین، لەبەر ئەوەی شۆڕشی ئەیلوول نەمانی هەڵبژاردووە، نەك تەسلیمبوون بە ئیرادەی داگیركەران.
ئەم وانە گەورەیەی شۆڕشی ئەیلوول هەم بۆ خۆمان وەك گەلی كوردستان وانەیەكی گرنگ و مێژووییە، هەمیش بۆ داگیركارانی كوردستان، یان ئەو رژێمانەی بیر لەوە دەكەنەوە، یان چاوەڕێی ئەوە دەكەن گەلی كوردستان واز لە داوا رەواكانی بێنێت و تەسلیمی ئیرادەی دوژمنان بێت. بۆیە ئەم لایەنە گرنگە هەر لەسەر ئاستی ناوخۆ دیراسەتی وردی لەسەر بكرێت، هەمیش لەسەر ئاستی ناوچەكە و نێودەوڵەتیش، بەتایبەتی ئەو هێز و دەوڵەتانەی دەیانەوێت بەشداربن لەچارەسەری ئاشتییانەی كێشەی كورد لەناوچەكەدا، گرنگە بگەنە ئەو قەناعەتەی كە دەكرێت كورد و كێشەكەی ببنە كلیلی سەقامگیری لە عێراق و تەواوی رۆژهەڵاتی ناوەڕاست، لەهەمانكاتدا ئەگەر ئەم كێشەیەش ئاستەنگی بۆ دروست بكرێت و لە چارەسەری راستەقینە دوور بخرێتەوە، ئەوا نە عێراق و نە تەواوی ناوچەكەش سەقامگیری بەخۆیەوە نابینێت.
بەداخەوە لە ئێستادا كە پرۆسەی سیاسیی عێراق لەوپەڕی ناسەقامگیری و ئاڵۆزی گوزەران دەكات، چەندین كێشەی ستراتیژی لە نێوان هەرێمی كوردستان و حكومەتی بەغدا بە هەڵواسراوی ماونەتەوە، بەتایبەتیش كێشەی هێزی پێشمەرگەی كوردستان و كێشەكانی ناوچە كوردستانییەكانی دەرەوەی هەرێمی كوردستان، هەست دەكەین ئێستاش ئەو ئەقڵییەتەی بە درێژایی زیاتر لە 50 ساڵ لە هەوڵی ئەوەدا بوون ئەم كێشەیە چارەسەر نەكرێت، یاخود ئاستەنگی جۆراوجۆری بۆ دروست بكەن و فێڵ لە سیاسەت و پرۆسەی سیاسی بكەن، هەمان ئەقڵییەت درێژەی هەیە و ئێستاش دەیانەوێت لەسەر ئەو بنەمایە سیاسەتی خۆیان درێژە پێبدەن كە دوژمنایەتی كوردستان و مافی گەلی كوردستان بكەن و زۆر جاریش ئەم دژایەتیكردنەی خەڵكی كوردستان وەك كارتێكی هەڵبژاردن بۆ كۆكردنەوەی دەنگ لە هەڵبژاردنەكاندا بەكار دەهێنن!
بۆیە ئەگەر ئەوانەی ئێستا لە بەغدا دەسەڵاتدارن، ئاگاداری ئەو مێژووە بن كە لەسەر چ بنەمایەك شۆڕشی ئەیلوول هەڵگیرسا، بەتایبەتی كە هۆكاری سەرەكی بۆ هەڵگیرسانی شۆڕشی ئەیلوول پەشیمانبوونەوەی رژێمی ئەو كاتی بەغدا بووە لە دەستووری كاتی، ئەوا ئێستا هیچ كامیان زاتی ئەوەیان نەدەكرد دووبارە دەستووری عێراق پێشێل بكەن و چاوشاركێ لەگەڵ مافە دەستوورییەكانی گەلی كوردستان بكەن.
ئەوەی لێرەدا گرنگە دووبارە جەختی لەسەر بكەینەوە، ئەو هۆكارە سەرەكییەیە كە شۆڕشی ئەیلوولی لەسەر هەڵگیرسا، هەتا ئێستاشی لەگەڵدا بێت، ئەو هۆكارە هەر وەك خۆیەتی و چارەسەر نەكراوە، بۆیە شۆڕشی ئەیلوول كە مانا گەوهەرییەكەی دروشمەكەی (سنووری نیشتمانێك و ئیرادەی نەتەوەیەك) و خۆی لە (كوردستان یان نەمان)دا بەرجەستە كردووە، دروشمی ئێستاشمان دەبێت و هەر بەو دروشمەش ئایندەمان دیاری دەكەین.