((وەك پێشتریش پێشنیارم كردووە، نابێت لە بڵاوەپێكردنی هێزەكانمان لە عێراقدا تەنیا بۆ پشتگیری هێزە چەكدارەكانی عێراق بێت، بەڵكو پێویستە پشتگیری ئێمە بۆ هێزە چەكدارەكانی عێراق و هێزی پێشمەرگە و چەكداری هۆزەكانی سوننە بێت. ئەمەش لە پێناوی ئەوەی پێوەندییەكی باشمان لەگەڵ لایەنە میانڕۆكانی هەرسێ پێكهاتەی سەرەكی عێراقدا هەبێت.
ئایا ئەمە مانای ئەوەیە كە ئێمە دەستبەردای دێوەزمەی عێراق بین؟ نەخێر پێویست نییە، لەبەر ئەوە هیچ پلانێك بۆ هەڵوەشاندنەوەی عێراق هەتا ئێستا نییە كە لەسەر ئاستی جیهان پەسەندكراو بێت، هەروەها زۆر قورسیشە كۆمەڵگەیەكی تێكەڵ دابەش بكرێت، بۆ نموونە موسڵ دابەش بكرێت لە نێوان كورد و عەرەب یان بەغدا لە نێوان شیعە و سوننە دابەشبكرێت، بەڵام لانی كەم پێویستە ئێمە دان بەوەدا بنێین ئێستا بە ئەمری واقیع عێراق دابەش بووە و بە كردەیی بوونی هەیە، بۆیە پێویستە لەسەر ئەو چوارچێوەیەدا كار بكەین كە هاوپەیمانە ڕاستەقینەكانی خۆمان بدۆزینەوە، هەروەها دەبێت گوشاری زیاتر بكەین بۆ ئەوەی چاكسازی لە پرۆسەی سیاسیی لەسەر ئاستی نیشتمانی بێتە ئاراوە. وڵاتێكی فرەیی وەك عێراق پێویستی بە سیستمێكی بەهێزی فیدرالیە بۆ ئەوەی بمێنێتەوە.
ئێستا لە عێراقدا ئەو هاوپەیمانەی دەتوانین پشتی پێببەستین، حكومەتی هەرێمی كوردستانە. بۆیە پێویستە ئێمە سوود لەو پێشنیارەیان وەربگرین بۆ ئەوەی میوانداری هێزەكانی ئەمریكا بكەن، بەبێ هیچ كاردانەوەیەكی توندی بەغدا (ئەمەش دەبێتە پێگەیەكی باش بۆ ناردنی سەركردایەتی تایبەتی ئۆپەراسیۆنی هاوبەش بۆ هێرشكردنە سەر داعش لە دەوروبەری موسڵ). بە هەمان شێوە پێویست نییە ئێمە ڕێگری لە فرۆشتنی نەوتی كوردستان بكەین، ئەمەش دەبێتە هۆی ئەوەی بەغدا توڕە بێت.
بەڵام لە كاتێكدا كورد باشترین هاوپەیمانی ئەمریكابن لە عێراقدا و هۆزە سوننەكان فاكتەرێكی زۆر گرنگ بن بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی داعش، ئەوا دەبێت پشتگیری سوننە بكرێت.
ئێستا لە نێو بزووتنەوەی یاخیبووانی سوننە درز و كەلێنی گەورە هەیە لە نێوان سەدامیەكان و چەكدارانی داعش، لە نێوان ئیسلامیە ئسوڵیە توندڕۆكان و سۆلارییەكاندا، بۆیە پێویستە ئەمە لەلایەن سوپای ئەمریكی و دیپلۆماتیەت و هێزی هەواڵگرییەوە بە جوانی كاری لەسەر بكرێت، دەبێت هەستی تیرەگەری و نەتەوەییان لەبەر چاوبگیرێت.
ئێستا ئەوەی لەمڕۆدا پێویستە بیكەین ئەوەیە، چۆن هۆزەكانی عەرەبی سوننە بكەینە دژی داعش. هەروەها چۆن هەوڵبدەین سەركردایەتی عێراق لە بەغدا بگۆڕێت، بەڵام ئەوەی پێویستە ئێمە لەسەری بەردەوام بین ئەوەیە، لەگەڵ هەرسێ كارەكتەرە سەرەكیەكە كار بكەین بێ ئەوەی سەیری ئەوە بكەین چی لە بەغدا ڕوودەدات)).



پرۆفیسۆر ماكس بوت
لەبەردەم لیژنەی سەربازی كۆنگرێس 29 تەمموزی 2014



رۆژی 29ی تەمموزی 2014 لیژنەی سەربازی لە كۆنگرێسی ئەمریكا دوو دانیستنی گوێگرتنی بۆ هەریەك لە پرۆفیسۆر ماكس بوت گەورە تۆژەری دیراساتی ئاسایشی نیشتمانی لە ئامۆژگای ئەنجوومەنی پێوەندییەكانی دەرەوە و هەروەها بۆ پرۆفیسۆر ستیفن بیدڵ ڕاوێژكاری پێشووی دافید پەتریۆس بۆ دروستكردنی هێزەكانی سەحوە لە ساڵانی 2006-2008 لە عێراق، سازكرد. لە دانیشتنی یەكەمدا كە پرۆفیسۆر ماكس بوت پێشكەشی كرد بە ناونیشانی (ستراتیژیەتی تێكشكاندنی داعش لە سوریا و عێراق) لە دانیشتنی دووهەمیشدا كە پرۆفیسۆر ستیڤن بیدڵ پێشكەشی كرد بە ناونیشانی (هەڵسەنگاندنی بژاردەكانی ئەمریكا لە عێراقدا).
ئەوەی لەم دانیشتنە و لە باسەكانی هەردوو پرۆفیسۆر جێگەی سەرنجن، ئەوەیە هەردووكیان هۆشداری دەدەنە لیژنەی سەربازی كۆنگرێس بۆ ئەوەی بە شێوەیەكی جددی و بەرپرسیارانە مامەڵە لەگەڵ واقیعی تازەی عێراقی پاش ڕووداوەكانی موسڵ بكەن و چیدیكە وەك دوای ساڵی 2011 مامەڵە لەگەڵ حكومەتی بەغدا نەكرێت كە بووە هۆكاری ئەوەی عێراق ئەو كارەساتە گەورەیەی بەسەر بێت.
پرۆفیسۆر بیدڵ بە ئامار هۆشداری دەداتە لیژنەی سەربازی كۆنگرێس، بەوەی ئەوەی ئێستا لە عێراقدا ڕوودەدات و هێزەكانی داعش ئیستغلالیان كردووە، دەرهاویشتەی ئەو میتۆدە مەزهەبیەیە كە نوری مالیكی سەرۆك وەزیرانی عێراق لەماوەی ساڵانی 2011- 2014 دژی عەرەبی سوننە پیادەی كردووە، هەربۆیە عەرەبی سوننە گەیشتۆتە ئەو قەناعەتەی كە بەو جۆرە سەیری داعش بكات كە پشتگیریكردنی داعش لە ژینۆسایدی حكومەتەكەی مالیكی لە بەغدا باشترە، بۆیە پرۆفیسۆر بیدڵ ئەم بارودۆخەی ئێستای عێراق پێش ئەوەی وەك شەڕی دژە تیرۆر پێناسەی بكات، وەك شەڕی ناوخۆ لێی دەڕوانێت، هەر لە ڕوانگەی شەڕی ناوخۆشەوە شرۆڤەی بارودۆخەكە دەكات و لەمبارەوە ئاماژەی بەوەكردووە(لە ساڵانی 1945 -2004 و لە میانەی 128 شەڕی ناوخۆدا، تەنیا 32 حاڵەتی ئەو شەڕانە لەماوەی دوو ساڵ كۆتایی هاتووە، زۆربەیان نزیكەی 7-10 ساڵی خایاندووە، بەشی هەرە زۆری شەڕەكانیش بەدوو جۆر كۆتاییان هاتووە، یان ئەوەبووە لایەنێك زۆر بەهێز بووە و لایەنە بێهێزەكە ملی كەچ كردووە، یان بە دانوستاندن كۆتایی هاتووە، شێوازی دانوستاندن ماوەی شەڕەكە كورت دەكاتەوە، بەڵام ڕەخساندنی زەمینەی دانوستاندنیش تایبەتمەندی خۆی هەیە و دەبێت ئامادەباشی بۆ بكرێت، بۆیە ئەگەر بمانەوێت لە عێراقدا ئەم بارە ئاڵۆزە بە دانوستاندن چارەسەر بكەین، ئەوا دەبێت بزانین چۆن زەمینە بۆ ئەو دانوستاندنە دروست دەكەین و چۆن ئەو قەناعەتە لای عەرەبی سوننە دروست دەكەین كە دژی داعش ڕابووەستێت و پشتگیری نەكات).
پرۆفیسۆر بیدڵ كە بەیەكەم كەس دادەنرێت لەسەر ئاستی ئەمریكا كە توانی پرسی پێویستی زیادكردنی هێز بۆ عێراق لە ساڵی 2006 لە ئەمریكا بورووژێنێت و دواتر سەرۆك بوش گەیشتە ئەو قەناعەتەی كە پێویستە بە پەلە هێز بۆ عێراق ڕەوانە بكرێت لە چوارچێوەی پرۆسەی (surge)، ئەمجارەشیان بژاردەكانی بەردەم ئەمریكا لە 3 بژاردە چڕ دەكاتەوە كە بریتین لە:
1. هاوكاری بێ مەرج بۆ هێزەكانی عێراق.
2. هاوكاری بە مەرج بۆ هێزەكانی عێراق.
3. جڵەوگیركردنی بارودۆخەكە.
بیدڵ كە بەشێوەیەكی مەیدانی لە عێراقدا كاری كردووە و لەنزیكەوە ئاگاداری ڕەفتارەكانی نوری مالیكی سەرۆك وەزیرانی عێراقە، جەخت لەسەر ئەوە دەكاتەوە كە هاوكاری بێ مەرج بریتی دەبێت لە (ناردنی چەك، ڕاهێنەران بۆ مەشقپێكردنی هێزەكانی عێراق، ڕاوێژكاران، هاوكاری هەواڵگری، فڕۆكەی بێ فڕۆكەوان و هێرشی ئاسمانی)، دەبێتە هۆكاری ئەوەی شەڕێكی درێژخایەنی ناوخۆی مەزهەبی لە عێراقدا دروست بێت، ڕاستە لەسەرەتاوە ئەم یارمەتیانە دەبنە هۆكاری ئەوەی مالیكی یان جێگرەوەكەی مالیكی ئاراستەی شەڕەكە بە ئاسانی بگۆڕن و بۆ بەرژەوەندی حكومەتی بەغدا بشكێتەوە، بەڵام لەبەر ئەوەی حاڵەتی پەراوێزخستنی پێكهاتەكانی دیكە بەردەوام بێت و لە بەرامبەریش یاخیبوون درێژەی هەبێت، لەم حاڵەتە ئەگەر پێكهاتەی سوننە بە نموونە وەربگرین، ئەوا كاتێك سوننە لەسەر ئەرزی واقیع نەبینیت كە متمانەی بە حكومەتی بەغدا بێت، ئەوا هەتا توانای هەبێت درێژە بە شەڕەكە دەدات.
بۆیە پرۆفیسۆر بیدڵ هاوكاری بە مەرج بۆ هێزەكانی عێراق لەنێو بژاردە خراپەكاندا بە باشترین ڕێگە دەزانێت و راسپاردە دەداتە لیژنەی سەربازی كۆنگرێس بۆ ئەوەی لەگەڵ بژاردەی هاوكاری بە مەرج لەگەڵ عێراق مامەڵە بكات، ئەوجا نوری مالیكی سەرۆك وەزیران بێت یان هەركەسێكی دیكە، ئەمەش بەو مانایەی هاوكاری بەمەرج ببێتە گوشارێك بۆ ئەوەی:
1. سوپای عێراق لە سوپایەكی مەزهەبیەوە كە تەنیا سیاسەتەكانی سەرۆك وەزیران جێبەجێ دەكات، ببێتە سوپایەكی پرۆفیشنیاڵ و بەرگری لەهەموو عێراقیەكان بكات.
2. ئەو خەڵكانەی كە پێش ساڵی 2011 لەسەر بنەمای پرۆفیشیناڵی لە سوپا و هێزە چەكدارەكان دانراون و پاشتر مالیكی گۆڕینی بە كەسە نزیكەكانی خۆی، دووبارە بكرێنەوە بە كەسانی پرۆفیشیناڵ و تەنیا ئەركی سەربازی جێبەجێ بكەن و تێكەڵاوی سیاسەت نەبن.
3. ئەو هاوكارییە بە مەرجە هۆكارێك بێت بۆ ڕێكخستنەوەی پرۆسەی سیاسیی و پێكهێنانی حكومەتی شەراكەت لە نێو عێراقیەكاندا.
4. كاتێك هاوكاری بە مەرج توانی ئەم زەمینەیە بێنێتە ئاراوە، ئەوا ئەوكات دەتوانرێت بیر لەوە بكرێتەوە وەك ساڵی 2006 -2008 هێزەكانی سوننە تەیار بكرێن بۆ ئەوەی ڕووبەڕووی چەكدارانی داعش ببنەوە، هەروەك چۆن لە 2006-2008 توانیان قاعیدە تێكبشكێنن و لە90%ی بارودۆخەكە هێور بكەنەوە.
بۆیە پرۆفیسۆر بیدڵ مەسەلەی چارەسەركردنی بارودۆخی عێراق بە كارێكی بە پەلە نازانێت و ئەو پێیوایە لە باشترین حاڵەتەدا دەبێت ئەمریكا بەوجۆرە سیاسەتی خۆی لەبەرامبەر عێراق ڕێكبخاتەوە، كە ماوەی شەڕەكە لە 7-10 ساڵەوە كەمبكاتەوە بۆ دووساڵ، ئەم پێشبینییە كە لەوانەیە لەسەرەتاوە بە ماوەیەكی زۆر لە قەڵەم بدرێت، بەڵام پرۆفیسۆر بیدڵ ئەو ماوەیەشی گرێداوەتەوە بەوەی چۆن ئەو سیاسەتە لەماوەی دوو ساڵدا بەبێ هەڵە جێبەجێ دەكرێت و چۆن ئەمریكا هاوكاری هێزی پێشمەرگەی كوردستان دەكات.
دێوەزمەی یەكپارچەیی عێراق
لەسیاسەتی ئیدارەی ئەمریكادا
پرۆفیسۆر ماكس بوت لەسەرەتای باسەكەیدا مەترسی ئەو مەترسیە دەخاتە پێش چاو و ترسی ئەوەی هەیە هەمان سیناریۆی سوریا لە عێراق دووبارە بێتەوە، بەوەی لە ساڵی 2011 ئەمریكا دەیتوانی پارسەنگی هێز لەسەر ئەرز لە سوریا بگۆڕێت و ڕژێمی ئەسەد بڕووخێنێت، بەڵام ئەمەی دواخست هەتا گەیشتە ئەو ئاستەی ئێستا لە دۆسێی سوریادا كەوتۆتە نێوان دوو لایەنی توندڕۆی شیعەو سوننە كە قاعیدە و حزبوڵڵان و هەردووكیان ئەمریكا بە شەیتانی گەورە ناودەبەن. بۆیە لەم چوارچێوەیەدا بەوجۆرە ڕاسپاردە دەداتە لیژنەی سەربازی كۆنگرێس كە باسكردنی واقیعی دابەشبووی عێراق مانای ئەوە نییە وازمان لە یەكپارچەیی عێراق هێنابێت، بەڵام واقیع شتێكە و جەختكردنەوە لەسەر شتێك كە بوونی نەماوە شتێكی دیكەیە، هەر بۆیە بۆ ئەوەی بتوانین یەكپارچەیی عێراق بگێڕینەوە، ئەوا دەبێت مامەڵە لەگەڵ ئەمری واقیعی دابەشبوونی عێراق بكەین و مامەڵە لەگەڵ هەرسێ كارەكتەرە سەرەكیەكەی هەر سێ پێكهاتە سەرەكیەكەی عێراق ڕاستەوخۆ بكەین، ئەمەش بەوجۆرە دەبێت نابێت گوێ بدەینە ئەوەی بەغدا لەم كارە توڕە دەبێت یان نە.
ئەم ڕاسپاردەیەی ماكس بوت، بە ئاگا هێنانەوەی ئیدارەی كۆشكی سپیە لەوەی ناكرێت لە پێناوی ئامانجێكدا كە ئێستا لەسەر ئەرزی واقیع بوونی نەماوە، ڕێگە بدرێت كارەساتێكی مرۆیی هاوشێوەی ئەوەی لەسوریا ڕوویدا لە عێراق دووبارە بێتەوە و سەرەنجامیش نە دەتوانرێت شەڕی دژە تیرۆر بكرێت و نە دەشتوانرێت ئەمریكا لە زیانێكی گەورەی ئابووری دوور بخرێتەوە. بۆیە لەم چوارچێوەیەدا جەخت لەسەر ئەوە دەكاتەوە بەوەی پێویستە مامەڵە لەگەڵ واقیعەكە بكرێت، واقیعەكەش ئەوەیە ئێستا عێراق دابەش بووە.
ئەم بۆچوونەی ماكس بوت خستنەڕووی ئەو واقیعەیە چۆن 3 وڵات دەكرێتەوە بە وڵاتێك، نەك چۆن ڕێگە لەوە دەگیرێت عێراق ببێتە 3 پارچە.
لێرەوە ئەگەر سەیری ئەو میكانیزمەی سیاسەتی ئیدارەی سەرۆك ئۆباما بكەین كە لە 2011ـەوە بەرامبەر عێراق پیادەی دەكات، هەست دەكەین بریتی بووە لە چاوپۆشین لەهەموو سیاسەتە مەزهەبی و تاكڕەوییەكانی نوری مالیكی بۆ ئەوەی عێراق بە یەكپارچەیی بهێڵێتەوە، بەڵام وەك لە سەرەتای مانگی كانوونی دووەمی 2014 لە مێزگردێكی فورن ئەفێرز دیسان ماكس بوت ئاماژەی پێكرد، دەركەوت سیاسەتی ئیدارەی سەرۆك ئۆباما بەرامبەر بە عێراق فەشەلی هێناو ئەوەی سەرۆك بوش لە پرۆسەی زیادكردنی بەپەلەی هێز لە 2008 بەدەستی هێنا، لەماوەی 2011 – 2013 ئیدارەی سەرۆك ئۆباما دۆڕاندنی.
لێرەوە ماكس بوت هۆشداری دەدات بەوەی چۆن ئەو سیاسەتە فاشیلە ڕاست دەكرێتەوە و چۆن لەم بارودۆخە ئاڵۆز و قەیراناویەدا ئەمریكا هاوپەیمانی ڕاستەقینەی خۆی دەدۆزێتەوە. بۆ ئەمەش دیارە ماكس بوت، هەرێمی كوردستان وەك باشترین و تەنیا هاوپەیمانی ئەمریكا لە عێراقدا دەخاتە ڕوو و ئاماژە بەوە دەكات دەبێت پێشوازی لەو پێشنیارەی كوردستان بكەین بەوەی ئامادەن پێشوازی لە هێزەكانی ئەمریكا لەسەر خاكی كوردستان بكەن. لەمەش زیاتر داوا لە كۆنگرێس دەكات كە ڕێگری لە فرۆشتنی نەوتی كوردستان نەكرێت.
كەواتە ئەگەر ئەمریكا سیاسەتی بەو جۆرەش بێت كە بیەوێت عێراق لەبەر یەك هەڵنەوەشێت، ئەوا باشترە ڕێگری لەوە بكات پریشكی ئەو دابەشبوونە دەوروبەر بگرێتەوە، چونكە بەپێی ئامارێك لە میانەی 142 شەڕی ناوخۆ كە لە ساڵانی 1950-1999 ڕوویانداوە 61 یان ڕووبەڕووی دەستێوەردانی دەرەكی لەلایەن دەوڵەتانی دراوسێوە بوونەتەوەو ئێستاش لە عێراق و سوریا بە ڕاشكاوی نەك هەر دەستێوەردان بوونی هەیە، بەڵكو هێزی دەوڵەتانی دراوسێ بە ئاشكرا لە دیمەشق و بەغدا دەبینرێن و هەر ئەو هێزانەن كە ئەسەد و مالیكیان لە دەسەڵاتدا هێشتۆتەوە.
هەربۆیە مامەڵەی دروست لەگەڵ بارودۆخی عێراق نابێت بەو جۆرە بێت كە پارێزگاری لە یەكپارچەیی عێراق بكرێت، لەبەر ئەوەی یەكپارچەیی عێراق بۆتە بەشێك لە ڕابردوو و بوونی نەماوە و ئێستا دەبێت بیر لەوە بكرێتەوە چۆن ئەم سێ وڵاتە و ئەم سێ سیستمە جیاوازە لە چوارچێوەی بەرنامەیەكی تازەدا پێكەوە كۆدەكرێتەوە، سەبارەت بە میكانیزمی یەكخستنەوەی ئەم سێ وڵاتە پێكەوە ستووننووسی بە ناوبانگی واشنتۆن پۆست دیڤید ئیگناشیوس لە وتووێژێكی تایبەتی لەگەڵ گوڵان جەختی لەوە كردۆتەوە كە باشترین ڕێگە بۆ مانەوەی عێراق، ڕێكخستنەوەی عێراقە لە چوارچێوەیەی یەكێتیەكی كۆنفیدرالیدا، ئەمەش مانای ئەوەیە وەك ماكس بوت ڕاشكاوانە ئاماژەی پێكردووە ئەو ئەمری واقیعە قبوڵ بكرێت كە هەیە پاشان بیر لەو میكانیزمە بكرێتەوە چۆن ئەم سێ وڵاتە دابەش بووە پێكەوە كۆبكرێنەوە.
هێزی پێشمەرگەی كوردستان
جیهانی سەرسام كردووە
جۆناسان فۆرمان لە وتارێكیدا كە ڕۆژی 29ی تەمموز لە گۆڤاری نیوزویك بە ناونیشانی (ئایا سەربەخۆیی كوردستان نەخشەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست دەگۆڕێت؟) سەبارەت بە گرنگی پێدانی چەك بە هێزی پێشمەرگەی كوردستان پرسیاری لە باڵیۆز پیتەر گالبریس كردووە بۆچی ئەمریكا چەك نادات بە پێشمەرگە؟ لەوەڵامدا بە شێوەیەكی گاڵتەجاڕی گالبریس وەڵامی نیوزیوك دەداتەوە و دەڵێت: (ئەمریكا هێزەكانی داعشی پڕچەك كردووە!! بەڵام ئامادە نییە چەك بدات بە پێشمەرگە)).
ئەم وەڵامە گاڵتەجاڕییەی گالبریس وەك شارەزایەك لە كاروباری عێراق و كوردستان، وەڵامدانەوەیەكی ڕاشكاوانەیە بۆ هەڵوێستی چەندین ساڵی ڕابردووی ئیدارەی ئەمریكا كە گوشاری نەخستە سەر حكومەتی مالیكی بۆ ئەوەی هێزی پێشمەرگەی كوردستان وەك بەشێك لە سیستمی بەرگری عێراق بودجە و مووچەی بۆ دابین بكرێت و، لەبەرامبەردا سوپایەكی مەزهەبی و فشۆلی ئەوتۆی چەكدار كرد، سەرجەم چەكەكانی 8 فیرقەی تەسلیم بە تیرۆریستانی داعش كرد، بۆیە لەم چوارچێوەیەدا كە ئێستادا هەموو جیهان بە چاوی خۆی دەبینێت، سوپا فشۆڵەكەی مالیكی بەو هەموو چەك و ئامێرە مۆدێرنەوە هەڵات و پێشمەرگەش بەو ئیمكانییەتە كەمە و ئەو چەكە كۆنانەی لەبەردەستیەتی توانیوویەتی بەرامبەر تیرۆریستان ڕابووەستێت، ئەوا هەموو جیهان لەبەرامبەر ئیرادەی پێشمەرگە سەرسام بووەو، هەر ئەمەش وایكردووە كە پێشنیاری ئەوە بكرێت سەركردایەتی هاوبەش بۆ ئۆپەراسیۆنی تایبەت لە كوردستانەوە بۆ ڕووبەڕووبوونەوەی تیرۆریستان دابمەزرێت، دیارە دامەزراندنی ئەم سەركردایەتیە هاوبەشەش ئەگەر وەك پێشنیار ببێتە پراكتیك، ئەوا بە هەمان ئاستی هاوكاری پێشتری هێزەكانی ئەمریكا بۆ هێزە چەكدارەكانی عێراق، هاوكاری هێزی پێشمەرگە دەكرێت، ئەو هاوكاریانەش وەك پرۆفیسۆر بیدڵ لەبەردەم لیژنەی سەربازی كۆنگرێس ئاماژەی پێكردووە بریتی دەبێت لە (ناردنی چەك، ڕاهێنەران، ڕاوێژكاران، هاوكاری هەواڵگری، پشتگیری بە فڕۆكەی بێ فڕۆكەوان و هێرشی ئاسمانی بۆ هێزە هاوبەشەكە).
بەڵام پرسیار ئەوەیە تاچەند لیژنەی سەربازی كۆنگرێس بەم پێشنیارە ڕازی دەبێت و دەبێتە بڕیار بۆ ئەوەی ڕاستەوخۆ وەك هێزێكی هاوپەیمان مامەڵەی ڕاستەوخۆ لەگەڵ هێزی پێشمەرگە بكرێت، سەبارەت بەم لایەنە بەڕێز هۆشیار زێباری لە دیمانەیەكی تایبەتی گوڵان و لەم ژمارەیە بڵاوكراوەتەوە، ئاماژەی بەوەكرد، هەندێك ئیشكالیاتی یاسایی هەیە بۆ ئەوەی ڕاستەوخۆ چەك بدرێتە پێشمەرگە، بەڵام هەوڵەكان بەو ئاراستەیەن كە شێوازێك بدۆزرێتەوە بۆ ئەوەی ئەو ئیشكالیەتە یاساییە چارەسەر بكرێت و چەندین وڵات ئامادەباشی پیشانداوە چەك بە پێشمەرگە بدەن.
پێدەچێ چارەسەركردنی ئەو ئیشكالیەتە یاساییەی وەزیری دەرەوەی عێراق ئاماژەی پێكردووە، گەڕان بێت بەدوای ئەو میكانیزمەی كە ماكس بوت لە باسەكەیدا لەبەردەم لیژنەی بەرگری كۆنگرێس ئاماژەی پێكردووە، ئەمەش بەو مانایەی لەم ساتەدا واز لە دێوەزمەی یەكپارچەیی عێراق بهێنن و بەدوای سیاسەتێكدا بگەڕێن چۆن سێ وڵات جارێكی دیكە پێكەوە كۆبكاتەوە. لەم حاڵەتەشدا واقیعی تازە پێویستی بەوە دەبێت كە مامەڵەی ڕاستەوخۆ لەگەڵ كوردستان و هێزی پێشمەرگەی كوردستان بكرێت.
مانۆری سەربازی هاوبەش
لە نێوان هاوپەیمانی دژە تیرۆردا
لەسەر ئاستی ناوچەی ڕۆژهەڵاتی ناوەڕاست و ئەو هێزەی ناتۆش لە ئەفغانستان بوونی هەیە، هێزی پێشمەرگەی كوردستان ئەو هێزەیە كە بە باشترین شێوە دەتوانێت شەڕی تیرۆریستان بكات، لەمەش زیاتر ستراتیژیەتی ئاسایشی كوردستان لەم ناوچە ئاڵۆز و شڵەژاوەدا توانیوویەتی بە شاهیدی گەورە تۆژەرێكی وەك گاریس ستاند فیلید نەك هەر ئاسایشی كوردستان بپارێزێت، بەڵكو هاوپەیمانەكانیشی لە مەترسی تیرۆریستان ئاگادار بكاتەوە، هەروەك چۆن پێش گرتنی موسڵ ئەمریكاو عێراقیشی ئاگادار كردبۆوە، ستاند فیلید ئەو شاهیدیەی لە تازەترین توێژینەوە ئاماژە پێكردووە كە ڕۆژی 31ی تەمموز ئامۆژگای برۆكینگز بڵاوی كردۆتەوە.
لەم چوارچێوەیەدا بۆ ئەوەی بەرەی دژە تیرۆر لەم ناوچە شڵەژاوە باشتر بتوانێت شەڕی تیرۆر بكات، هەقە هەوڵبدرێت لەڕووی چەك و تەكنەلۆژیای نوێی سەربازییەوە هێزی پێشمەرگەی كوردستان هەموو ئەو ئیمكانییەتەی بخرێتە بەردەست كە هاوپەیمانەكانی لە هاوپەیمانی شەڕی دژە تیرۆر لەبەر دەستیانە لەسەروو هەمووشیانەوە هێزەكانی ناتۆ، لەبەر ئەوەی هێزی ناتۆ گەورەترین و ئامانجدارترین هێزە لە شەڕی دژە تیرۆردا، لەمەش زیاتر گرنگە نەك هەر تەنیا ڕاوێژكاران و ڕاهێنەران بێنە كوردستان بۆ ئەوەی پێشمەرگە لەسەر ئەو چەكە مۆدێرنانە ڕابهێنرێن، بەڵكو گرنگە مانۆری سەربازی هاوبەش لەناو كوردستان بۆ هێزی پێشمەرگە ڕێكبخرێت، بۆ ئەوەی ئاستی بەكارهێنانی ئەو چەكانە لەلایەن هێزی پێشمەرگەوە بەرامبەر بە چۆنییەتی بەكارهێنانی لەلایەن هێزەكانی دیكەوە هەڵبەسەنگێنرێت و بەراورد بكرێت، بەمەش دەروازەیەكی باش لەبەردەم تواناو هێزی پێشمەرگە دەكرێتەوە بۆ ئەوەی باشتر شەڕی تیرۆریستان بكات و كوردستان بپارێزێت.