حكومەتی ئێستای خواستی ئەوەی هەیە كە حكومەتی فیدرالی عێراق بگۆڕێت بۆ حكومەتی سەنترالی و دەسەڵاتی دیموكراتی بگۆڕێت بۆ تاكڕەوی دیموكراتی، بەڵام لەم نێوەندە ڕاستیەك هەیە ئەویش ئەوەیە نە جارێكی دیكە پێكهاتەكانی عێراق لەچوارچێوەی حكومەتێكی سەنترالی دەتوانن پێكەوە كۆبكرێنەوە، نە هیچ دەسەڵاتێكش دەتوانێت ببێتەوە ئەو دیكتاتۆرەی لەزەبری هێز لەهۆڕەكانی باشوورەوە تا زاخۆ هەمووی سەركوت و پاكتاو ڕەشەكوژ بكات، بۆیە یاریكردن بەم سیاسەتە نەك هەر چارەنووسی مەركەزیەت و دیكتاتۆرەكەی بەرەو هەڵدێر دەبات، لەهەمان كاتدا عێراقیش وەك دەوڵەت لەسەر نەخشەی سیاسی دەسڕێتەوە و بەدەردی یوگسلافیای پێشووی دەبات، شێخ جەلالەدین سەغیر ئەندامی مەكتەبی سیاسی ئەنجوومەنی باڵای ئیسلامی لەعێراق لەگەڵ ئەوەی سەبارەت بە بارودۆخی ئێستای عێراق گەشبین نییە، بەڵام ڕاشكاوانە جەخت لەسەر ئەوەدەكاتەوە هەندێك كەس ئەو ڕاستیەیان لەبیر خۆیان بردۆتەوە كە بێ هاوپەیمانی كورد و شیعە عێراق بەڕێوە ناچێت، لەم چوارچێوەیەدا و لەلێدوانیكی تایبەتدا بۆ گوڵان، شیخ جەلالەدین سەغیر بەمجۆرە ڕای خۆی لەسەر بارودۆخی ئێستا دەربڕی و وتی: (بارودۆخی سیاسیی عێراق گەیشتۆتە ئاستیك دۆست و دوژمن پێی ناخۆشە، ئێستا عێراق لەقەیرانێكی زۆر ئاڵۆزدا تێدەپەڕێت و، هاوكات مایەی داخە لەبەرئەوەی پێموایە هەندێك هەن كە ڕاستییەك لەڕاستییەكانی پرۆسە سیاسییەكەیان لەبیر خۆیان بردووەتەوە كە بەبێ ئەم ڕاستییە پرۆسە سیاسییەكە بەردەوام نابێت و كۆتایی دێت، هەڵبەتە ئەو ڕاستییەیش بریتییە لە هاوپەیمانێتییەكەی نێوان كورد و شیعە، ئەوجا لەبەر ئەوەی بەڕێوەبردنی قەیرانەكە سەركەتوو نەبووە، بۆیە خەریكە بۆشاییەكان زیاتر دەبن، هەربۆیە پێویستە ڕێچكەیەكی نوێ بگیرێتەبەر لەسەر بنەمای گەڕانەوە بۆ ئەو خاڵە جێگیرانەی كە لەسەرەتادا دەستمان بەپرۆسەكە كرد، هەروەها بێگومان ئاستێكی بەرز لەسازش پێویستە، بەڵام نەك لەسەر بنەمای خاڵە جێگیرەكان، بەڵكو لەسەر بنەمای چاوپۆشین لەهەندێك لەبەرژەوەندیی وردەكاری لەپێناو وەدەستهێنانی بەرژەوەندیی گەورەتر، بەڵام ئەگەر بێت و بارودۆخەكە هەر وەك ئێستای بەردەوام بێت، ئەوە بەداخەوە هیچ نیشانەیەك نابینم بۆئەوەی گەشبین بم بەئاییندەی عێراق. لێرەدا كێشەیەك هەیە كە زۆر گەورەترە لەو بەڵێن و پەیمانانەی كە لەمیدیاكاندا بڵاودەكرێتەوە یاخود ئەو ئومێدە ساوێلكانەی كە لەمێشكی زۆر كەسدا هەیە، كێشەكە زۆر قووڵترە و گەیشتۆتە هەندێك لایەن كە پێموایە هەندێك جار لەوانەیە هێڵە سوورەكانیش ببەزێنێت، هەربۆیە هەڵوەستە و پێداچوونەوە پێویستە لەبەرئەوەی هەمووان زەرەرمەند دەبین و كەس نییە لەئەنجامی هەڵكشانی دابڕان و تەشەنەبوونی قەیرانەكەدا سوودمەند بێت)).
شێخ جەلالەدین سەغیر بەشێوەیەكی زۆر لۆژیكانە دەستی خستە سەر كێشەكە و جەختی لەسەر ئەوەكردەوە كە بەبێ هاوپەیمانی كورد و شیعە عێراق بەڕێوە ناچێت، بۆیە ئەگەر حكومەتی ئێستای عێراق و شەخسی نوری مالیكی سەرۆك وەزیران نەگەڕێتەوە بۆ ئەم ستراتیژە و بەتەنگ چارەسەركردنی كێشەكانی نێوان هەرێم و بەغداو تەواوی كێشەكانی ناو پرۆسە سیاسیەكە نەچێت، ئەوا بارودۆخی عێراق لای هیچ كەس گەشبین نییە، سەبارەت بەو كێشەو ئاستەنگانەی ئێستا لەنێوان هەرێم و حكومەتەكەی مالیكی دروست بووە، ئەشواق جاف پەرلەمانتاری لیستی كوردستانی لەلێدوانێكی تایبەتدا بەگوڵانی ڕاگەیاند: (قۆناغی ئێستا قۆناغێكی زۆر مەترسیدارەو گەر بارودۆخەكەش بەم ئاراستەیە بڕوات بۆ هەموو عێراق زیانی دەبێت و كەس سوودی لێ نابینێت، پێشتر هەندێك لایەن پێیانوابوو گەر بێتوو ئەوان بەوجۆرە ڕەفتار بكەن و هەوڵی ئەوە بدەن دەسەڵاتێكی ڕەهایان بەسەر هەموو دەسەڵاتەكان هەبێت و كۆنترۆڵی بكەن، دەتوانن لایەنی كوردستانی ملكەچی خۆیان بكەن، بەڵام نەك تەنیا لایەنی كوردستانی، بەڵكو پێكهاتەكانی دیكەی عێراقیش قبووڵ ناكەن عێراق بگەڕێتەوە بۆ تاكڕەوی و دیكتاتۆری، بۆیە تەنیا ئومێدێك كە لەم قۆناخە بەدی دەكرێت ئەوەیە جەنابی سەرۆك بارزانی دوای گەڕانەوەی لەم سەردانەی بانگێشتی هەموو لایەنەكان بكات، ئەگەر توانیان سوود لەمە وەربگرن و كێشەكان چارەسەر بكەن، ئەوا عێراق بەرەو ڕێگەی ڕاست هەنگاو هەڵدەگرێت، بەڵام ئەگەر سوودیان لێوەرنەگرت، ئەوكاتە قۆناغێكی نوێ دێت و دەكەونە بەردەم دووڕیانێكەوە كە زۆر ڕێگا چارە هەیە كە لەوانەیە ئەم دەسەڵاتەی كە ئێستا بەدەست دەوڵەتی یاساوەیە بەدەستی نەمێنێت، چونكە هەندێك لایەنیش هەیە لەناو هاوپەیمانی نیشتمانی ئەمەیان پێ قبووڵ نییە، هەربۆیە زیانەكە لەسەر ئەو لایەنەیە كە بەڕاستی بڕوایان بەهاوبەشی ڕاستەقینە نییە. بۆیە من وای دەبینم ئەو داواكارییەی جەنابی سەرۆك بۆ سەرۆكی كوتلەكان تاوەكو لەكاتی گەڕانەوەی لەهەولێر كۆببنەوە من پێموایە بۆ ئەوەیە تا بزانێت تا چەند سەرۆكی كوتلەكان هاوڕان بۆ چارەسەری كێشەكان، چونكە وا كەوتۆتەوە بەوەی هەندێك لایەن نییەتی چارەسەركردنی كێشەكانیان نییە، بەڵكو زیاتر مەبەستیان بووە دۆسێ هەڵپەسێردراوەكان ساڵ لەدوای ساڵ دوابخەن، گەر هەڵوێستێكی یەكگرتووی خێراش نەبێت ئەو دۆسێیانە بۆ خولی پەرلەمانی داهاتووش دوادەخرێت، دوای 2 ساڵ لەكاری پەرلەمان و حكومەت كەچی تا ئێستا كابینەی حكومەت تەواو نەكراوەو زۆربەی پۆستەكان بەدەست یەك كەسەوەیە، تەنانەت ئەوانەی كە ئێستاش خۆیان بەهاوبەش دەزانن لەو حكومەتە هاوبەشێكی ڕاستەقینە نین لەبڕیاردان، بۆیە داواكارییەكەی جەنابی سەرۆك هەنگاوێكی زۆر گرنگە بۆ ئەوەی كە بزانین ئایا سەرۆكی كوتلەكان لەگەڵ چارەسەركردنی كێشەكاندان بۆ ئەوەی بزانین بچینە كۆنگرەی نیشتمانی یا لەگەڵ ئەوە نین، لەم ڕوانگەیەوە دەڵێم ئەو كۆبوونەوەیە زۆر گرنگە و ئەگەر سەركەتوو نەبوو ئەوكاتە چەندین ڕیگە چارەی دیكە هەیە وەك جەنابی سەرۆك وتی دەكرێت ئەوكات ڕابگەیەنرێت)).
لەگەڵ ئەوەی بارودۆخەكە ڕەشبینی باڵی بەسەردا كێشاوە، بەڵام تروسكەی هیوایەك ماوە بۆ ئەوەی لایەنی دەوڵەتی یاسا بەخۆیدا بچێتەوە و هەنگاو بۆ چارەسەركردنی كێشەكان لەچوارچێوەی دەستوور هەڵبگرێت، سەبارەت بەهەڵوێستی دەوڵەتی یاسا لەسەر ئەم پرسە پێوەندیمان كرد بە عەلی شەلا پەرلەمانتاری لیستی دەوڵەتی یاسا و لە لێدوانێكی تایبەتی بۆ گوڵان بەمجۆرە سەبارەت بەهەڵوێستی لیستەكەی هاتە ئاخاوتن: (جگە لە پێكەوەدانیشتن و دیالۆگ هیچ ڕێگەچارەیەكی دیكە لەبەردەمیان نییە، لەبەرئەوەی هیچ دەرفەتێكی دیكەمان نییە و ڕەوشی پرۆسە سیاسییەكە تەحەمولی هەڵكشانی زیاتر ناكات، هەربۆیە من لەگەڵ ئەم شتەم و پێموایە كە پێویستە خێرا ئەنجامبدرێت، هاوكات لەوانەیە دەستپێشخەرییەكەی فەخامەتی سەرۆك كۆمار ببێتە مایەی پێكەوە دانیشتنی هەموو لایەنەكان لەسەر مێزی دانوستان بەكۆمەڵ، ئەمەش لانی كەم بۆ وەڵامدانەوەی ئەو پرسیارانەی كە لایەنێك بەتەنیا ناتوانێت وەڵامیان بداتەوە، بۆنموونە لەبارەی یاسا گرنگەكان و كێشەی ناوچە ناكۆكی لەسەركراوەكان، هەموو ئەم لایەن و مەسەلانە پێویستیان بەوە هەیە كە هەموو لایەنەكان پێكەوە دانیشن لەژێر چاودێریی فەخامەتی سەرۆك كۆمار و بەپشتیوانی خودا ئەو كۆبوونەوەیە بەمزوانەدا سازدەكرێت. هەروەها پێموایە كەناڵەكانی پێوەندیی شەخسی لەنێوان سەرۆك مالیكی و سەرۆك بەرزانی كراوەیە و بەهێزە و پێویست بەوە ناكات میدیاكان بكرێن بەئامراز بۆ دیالۆگ، بەڵكو پێویستە دیالۆگ بەشێوەیەكی ڕاستەوخۆ بێت و بە ڕای من ئەمە شتێكی مەحاڵ نییە بەتایبەتی كە ئەمڕۆ بەڕێز سەرۆك كۆمار لەهەرێمە و پێموایە سەرۆك كۆماریش هەوڵ و كۆششی هەیە بۆ لێك نزیككردنەوەی بۆچوونەكان و هێوركردنەوەی بارودۆخەكە و ڕێگەگرتن لەهەڵكشانی میدیایی. ئەمەش لەپێناوی ئەوەی بگەینە دیالۆگی ڕاستەخۆ لەچوارچێوەی دەستوور، خۆشتان دەزانن پێوەندییەكانی نێوان هاوپەیمانی نیشتمانی و هاوپەیمانی كوردستانی پێوەندییەكی ستراتیژییە و هیچ ئەڵتەرناتیڤێكی دیكە نییە بۆ ئەم پێوەندییە و هاوپەیمانی نیشتمانی هیچ نییەتێكی نییە هاوبەشێكی دیكە جگە لەهاوپەیمانی كوردستانی هەڵبژێرێت و بەپێچەوانەیشەوە دروستە، ئەم هاوپەیمانێتییە هاوپەیمانێتییەكی مێژووییە و دەگەڕێتەوە بۆ سەردەمەكانی مەینەتی، هەربۆیە شەخسی خۆم پێموایە كە لەكۆتاییدا ڕاستەوخۆ پێكەوە دادەنیشن و كاردەكرێت بۆ چارەسەركردنی ئەم ئیشكالیاتانە)).
سەبارەت بەو قسانەی عەلی شەلا و هەنگاوەكان بۆ ئاییندە و هەوڵەكان بۆ ڕێكخستنەوەی پرۆسەی سیاسی و چارەسەركردنی كێشەكان، پەرلەمانتاری كوردستانی بەكر حەمە سدیق پێیوایە كێشەكە نەبوونی هاوبەشی ڕاستەقینەیە، بۆیە پێویستە ئاراستەی چارەسەرەكان بەرەو هاوبەشی ڕاستەقینە هەنگاو هەڵبگرێت، لەم بارەو و لەلێدوانیكی تایبەتی بۆ گوڵان بەكر حەمە سدیق وتی: (پێموایە ڕەوشی سروشتی و ئاسایی ئەم حكومەتە پێویستە بەرەو ئەو ئاراستەیە بڕوات كە شەراكەتێكی ڕاستەقینە دروست بێتەوە، ئێمە ڕیككەوتننامەی هەولێرمان هەیە كە كۆمەڵێك خاڵی لەخۆگرتووە كە لەسەر ئەو بنەماو خاڵانە دەوڵەتی عێراقی دروستبووە، پێموایە ئەگەر بكرێت پابەندییەك بەنییەتێكی باشەوە بەڕێكەوتننامەی هەولێرەوە بكرێت و ئەو كێشانە بەشی هەرە زۆری بەرەو چارەسەر كردن دەچێت، بەپێچەوانەوە بانگەشە بۆ گۆڕینی مالیكی و حكومەتەكەی ئێستاو دووبارە داڕشتنەوەی حكومەت بەشێوەیەكی وا كە لەگەڵ قۆناغی نوێ دا بگونجێت باشترین ڕێگایە، بۆ نموونە پێكهاتەیەكی نوێ دروست بێت كوردو لیستی ئەلعێراقیەو لەگەڵ ڕەوتی سەدر و كۆمەڵێك كوتلەی تر هەنگاوێكی باشە، پێموایە ئەگەر مالیكی هەر ئامادەیی تێدا نەبێت ئەو ئاشتبوونەوەیە بكات و هیچ هەنگاوێك نەیەتە پێشەوە لەو دەمارگیرییەی كە ئێستا هەیەتی و لەقۆناخی دیالۆگ و گفتوگۆی ڕاستەقینە نەیەتە پێشەوە، ئەو كات چارەسەری ڕاستەقینە ئەوەیە دەبێت بەدوای بەدیلێكی ڕاستەقینە بگەڕێین بۆ ئەوەی لەكورسی دەسەڵاتی حوكم شەراكەیەكی ڕاستەقینە لەنێوان هەموو لیستەكاندا ڕووبدات، ناكرێت پرۆسەی سیاسی ئێستای عێراق بەمشێوەیە بچێت بەڕێوەو تۆ لەدەرەوەی بڕیار بیت و هەموو كێشەو شتەكان بەسەردا بسەپێت و تێپەڕێت و نەتوانیت هیچ بڕیارێك بدەیت. هەر بۆیە پێویستە دەستپێشخەرییەكەی سەرۆكی هەرێمی كوردستان بەهەند وەربگیرێت و بەتایبەتی ڕێكەوتننامەی هەولێر كە كۆمەڵێك خاڵی تێدایە بۆ ئاشتبوونەوەی نیشتمانی و شەراكەتی ڕاستەقینەیە. لەمەش گرنگتر سەرۆكی هەرێمی كوردستانیش نوێنەرایەتی هەموومان دەكات و قەوارە سیاسیەكانیش پێویستە وەڵامدانەوەی ڕاستەقینەیان بۆ ئەو بانگەشەیە هەبێت، هاوكات ئێمە لەبەردەم ئەگەرێكی چارەنووسسازداین پێویستە یەك دەنگ بین لەمەسەلەكان بەتایبەتی دەنگی كورد لەبەغدا كە لەدەزگا تەشریعی و قەزائی و جێبەجێكارەكان و دامودەزگاكانی حكومەتدا بوونێكی گرنگ و كاریگەری هەیە، هەربۆیە پرس و ڕا وەرگرتن زۆر گرنگە، تەنیا ئەمەش بەس نییە، بەڵكو پێویستە بەفعلی قسە لەیەكتر وەربگرین. خاڵێكی تری گرنگ ئەوەیە ئێمە لەمەودوا دەبێت لەگەڵ حكومەتی عێراقی فیدراڵ سەقفی زەمەنیمان بۆ جێبەجێكردنی داواكارییەكان هەبێت، نەك كێشەو گرفتەكان قووڵ بێتەوەو ئەو كات ئاڵۆز بێت هەروەكو ئێستا كە ڕوودەدات. هەروەها دەبێت لەم قۆناخەدا كورد ئەو ڕاستیە بەمالیكی بگەیەنێت چۆن پێشتر توانی سەرۆك وەزیران بگۆڕێت، بەهەمانشێوە دەتوانێت ئەویش بهێنێتە خوارەوە، هاوكات پێویستە كورد ئەلتەرناتیڤی ڕاستەقینەی سیاسی بۆ ڕەوشی تازەی عێراق هەبێت، ئێمە دەبێت ئەوە بزانین كە زۆرینەیەكی شیعە لەعێراقدا هەیەو دەبێت بەهەند وەربگیرێت، هاوكات هێزە سیاسیەكانی تریش هەیە و كوردیش ئامادەیی خۆی هەیە و كورد تەنیا نەتەوە نییە، بەڵكو جوگرافیایەكی سیاسی هەیە، بۆیە پێویستە كورد ئەو ڕاستیە گەورەیە بدات بەمالیكی و ئەویش زۆر باش تێبگات كە كورد دەتوانێت زیاد لەبەدیلێك پێشكەش بكات بۆ مالیكی بەدیلێكی نەك تەنیا فەردێك، بەڵكو بەدیلێكی ڕاستەقینەی سیاسی كە شەراكەیەكی ڕاستەقینەی سیاسی لەو بەدیلەدا ڕەنگ بداتەوە لەهەموو كوتلە سیاسیەكانی عێراق و كوردیش پشكی شێر و ڕاستەقینەی خۆی هەبێت و شەراكەیەكی ڕاستەقینەی هەبێت، ئەو پەیامە نەگات بەمالیكی بەبڕوای من مالیكی لەسەر ڕەوتی خۆی بەردەوام دەبێت)).
بەبێ هاوبەشی ڕاستەقینە
كێشەكان چارەسەر ناكرێن
هەموو بۆچوونەكان جەخت لەسەر ئەوە دەكەنەوە بەبێ بڕوابوون بەهاوبەشی ڕاستەقینە ناتوانرێت كێشەكان چارەسەر بكرێن، ئەمەش ئەو خاڵەیە كە بەڕێز مسعود بارزانی سەرۆكی هەرێمی كوردستان، لەهەرێمی كوردستان و ئەوروپا و ئەمریكا ڕایگەیاند، سەبارەت بەم لایەنە پرسیارمان لەپەرلەمانتاری هاوپەیمانی نیشتمانی وەلید عەبود كرد، ئەویش بەمجۆرە ڕای خۆی بۆ گوڵان درەبڕی و وتی: (دانیشتن لەسەر مێزی دیالۆگ و گفتوگۆ و دانوستانی دروست و ڕاشكاوانە لەگەڵ نییەتی باش بۆ جێبەجێكردنی بەڵێنەكان شتێكی زۆر گرنگە و پێویستە هەموو لایەنەكان بەقەناعەتەوە لەسەری ڕێككەون، سەبارەت بە بارودۆخی ئێستاش، ئەو بارودۆخەی ئێستا لەعێراق دەیبینین هۆكارەكانی دەگەڕێتەوە بۆ پاشەكشە لەدۆسیەكانی سیاسی و ئەمنی و خزمەتگوزارییەكان لەگەڵ قۆڕخكردنی دەسەڵات، ئەمڕۆ گومان و نیگەرانی لەنێو هەموو قەوارە سیاسییەكاندا هەیە بەلیستی دەوڵەتی یاسا-شەوە، لەبەرئەوەی تێڕوانینێكی ڕوون و دیار لەنێو لایەنەكاندا نابینرێت بۆ دۆزینەوەی چارەسەر و هەروەها هیچ جددییەتێك لەئارادا نییە بۆ بەكۆتاهێنانی ناكۆكییەكانی نێوان قەوارە سیاسییەكان، بەڵام ئەم بارودۆخە تەنانەت بۆ ئەو كەسانەش زیانی هەیە كە دەیانەوێ دەسەڵات قۆڕخبكەن لەبەرئەوەی ئەمڕۆ ناكرێ عێراقی نوێ حوكمڕانی بكرێت لەلایەن یەك لایەن یان یەك حزب، بۆیە تەنانەت گەر چەندیش بەهێز بێت و چەند دەسەڵاتی لەدەستدا هەبێت و تاچەندیش پشت و لایەنگری هەبێت، ئەوە هەر ڕۆژێك دێت كە بڕوات و پۆستەكەی بەجێبهێڵێت لەبەرئەوەی هەموو عێراقییەكان كۆكن لەسەر ئەو بۆچوونە كە پێویستە لەعێراق شەراكەتێكی نیشتمانیی ڕاستەقینە بێتەكایەوە كە هەموو لایەنەكان لەخۆبگرێت و هیچ لایەنێك یان پارتێك یان كەسێك دەسەڵات قۆڕخ نەكات، بەڵكو لەسەر بنەمای شەراكەتی ڕاستەقینە بێت لەگەڵ لێكتێگەیشتنی هاوبەش لەنێو هەموو قەوارە سیاسییەكان و هەروەها لەنێو هەموو تایفە و لایەنەكانی گەلی عێراقی، ئەمە ئەمڕۆ قەناعەتی هەموو هاووڵاتیانی عێراقە، بەڵام هەندێك هەن كە دەیانەوێ گوێی خۆیان داخەن بۆئەوەی ئەم ڕاستییە نەبیستن، بەڵام پێیان خۆش بێت یان نا، ئەوە هەر دەبێت ڕۆژێك بێت و ڕووبەڕووی ئەو واقیعە ببنەوە و ئەو دەنگە ببیستن، ئێمە ئەمڕۆ لەكێبڕكێین لەگەڵ زەمەن و ئەگەر دەستپێشخەر نەبین ئەوە خولانەوەی زەمەن دەمانشێلێت و جێماندەهێڵێت، ئەمڕۆیش شتەكان بەلای هاووڵاتیانی عێراقییەوە ڕوون و ئاشكرایە و لەمەسەلەكان تێدەگەن و چیتر هیچ لە قسەیەك یان هیچ لە بەڵێنەكانی هەڵمەتەكانی هەڵبژاردن بەسەریان تێناپەڕێت، هەربۆیە بەڕای من پێویستە لەسەر هەمووان هەوڵدەن بۆ ڕاستكردنەوەی ڕێچكەكە لەبەرئەوەی هاووڵاتیی عێراقی كە ئەمڕۆ ئێمەی گەیاندووە بۆ پۆستەكانمان بەداخەوە تەنیا ئەو یەكەم و دوایین قوربانییە)).
پەرلەمانتار مەحما خەلیل قاسم پەرلەمانتاری لیستی كوردستانی سەبارەت بەم بارودۆخە پێیوایە دەبێت هەموو بەدەنگ بانگەوازەكەی سەرۆك بارزانییەوە بچن دوای گەڕانەوەی لەسەردانەكەی، لەبەر ئەوەی بێجگە لەو ڕێگەیە شتێكی دیكە نییە بتوانێت كێشەكانی عێراق چارەسەر بكات، دوای ئەمە كورد ناچار دەبێت پەنا بۆ ڕیگە چارەی دیكە بەرێت، لەمبارەوە لەلێدوانیكی تایبەتدا بەگوڵانی ڕاگەیاند: (پرۆسەی سیاسی عێراق و ئاڵۆزبوونی دۆخە سیاسیەكەو ئەو كێشەیەی كەوتۆتە نێوان لیستی هاوپەیمانی نیشتمانی بەتایبەت لایەنی مالیكی و لیستی ئەلعێراقیە تێی كەوتوون ئەو كێشەیە نایەتە چارەسەركردن بێ كۆنفرانسێكی باڵای نیشتمانی كە سەرۆك بارزانی داوای بەستنی كردووە، چونكە ڕۆژ لەدوای ڕۆژ قەیرانەكان بەرفراوانتر و ئاڵۆزتر دەبن و نایەتە چارەسەركردن، هەربۆیە پێموایە بێ ئەو كۆنفرانسە چاوەڕوانكراوە چارەنووس و ئاییندەی عێراق بەرەو ڕەوشێكی نادیار دەچێت، كە ڕەنگە هەڵبژاردنی نوێی پێشوەختە بێتە ئاراوەو هەڵوەشاندنی حكومەت و عێراق ڕووبدات و چەندین سیناریۆی تری تاڵ چاوەڕێی عێراق دەكات تەنانەت دەستێوەردانی وڵاتانی دەوروبەری عێراقیش ڕوودەدات، بگرە ئەجندەو مەرامی ئەو وڵاتانە لەعێراقدا یەكلابێتەوە یا بڕیارە نێودەوڵەتیەكان بەسەر عێراقدا بسەپێنرێت و بەردەوام بێت، بەردەوامبوونی ئەم دۆخە ئاڵۆز و دژوارە سیناریۆی تاڵی جۆراوجۆر لەگەڵ خۆیدا دەهێنێت. هەربۆیە هەتا كۆنفرانسی نیشتمانی نەیەتە جێبەجێكردن كە لەسەر بانگێشتی سەرۆك بارزانی و بەڕێز مام جەلال كراوە ئەم سیناریۆ ڕەش و تاریكانە بەردەوامیان دەبێت)).
سیاسەتی مالیكی
خزمەتگوزارییەكانی پەكخستووە
ئەم بارودۆخەی سەرۆك وەزیرانی عێراق هێناویەتە ئاراوە، ڕەوشی خزمەتگوزارییەكانی پەكخستووە و دەرگای بۆ گەندەڵی واڵا كردووە، سەبارەت بەم لایەنە شیخ جەلالەدین سەغیر لەدرێژەی لێدوانەكەیدا بۆ گوڵان بەمجۆرە لەسەر ئەم لایەنە هەڵوەستەی كردو وتی: (هەڵبەتە ئەوە ئاشكرایە كە خراپی بەڕێوەبردن لەڕووی بەڕێوەبردنی دۆسیەی خزمەتگوزارییەكان و هەروەها لەڕووی دۆسیەی ئابووری لەناو حكومەتی عێراق هەیەو ناكۆكییە سیاسییەكانیش كێشەكەیان ئاڵۆزتركردووە، من ناكۆكییە سیاسییەكان ناكەم بەپاساو لەبەرئەوەی تاكو ئەمڕۆیش شێوازی بەڕێوەبردن بەوشێوەیەیە كە هەر دەڵێی شتەكان بەمەبەست و سەرلێشیواوی لەڕووی چارەسەركردنی دۆسیەی خزمەتگوزارییەكان هەنگاوی بۆ هەڵدەگیرێت، ئەگەر نا ئیتر چۆن ئەم بارودۆخە شیدەكرێتەوە؟ عێراق نزیكەی 26 ملیار دۆلاری لەسەر كارەبا خەرجكردووە لەكاتێكدا لەماوەی 8 ساڵی ڕابردوودا توانرا تەنیا نزیكەی 1200 میگاوات زیاد بكات، لەكاتێكدا نرخی دروستكردنی وێستگەیەك بۆ بەرهەمهێنانی یەك مێگاوات كارەبا لەسەر ئاستی جیهانیدا بریتییە لە 850 هەزار دۆلار، ئێوە لەلایەن خۆتانەوە دەتوانن 26 ملیار دۆلارەكە دابەشبكەنە سەر 850 هەزار و ئەنجامەكەتان بۆ دەردەچێت، هەربۆیە من پێموایە كە ئەوە هەڵەیە لۆمەكە بخرێتە ئەستۆی ناكۆكییە سیاسییەكان، بەڵكو كراوە بۆ پاساو بەمەبەستی خۆدزینەوە لەبەرپرسیارەتی لەهەموو دامەزراوە جێبەجێكارییەكانی دەوڵەت و هیچ وەزارەتێك ئیستیسنا ناكەم لەمبارەیەوە)).