كێشەی سەرەكی عێراق تەنیا كێشەی نێوان لیستی ئەلعراقیە و ئیئتیلافی نیشتمانی نییە، بەڵكو لەنێو ئەو دوو قەوارەیەشدا بۆچوونی جیاواز هەیە، بەتایبەتی لەناو ئیئتیلافی نیشتمانی كە هەردوو لایەنی ڕەوتی سەدر و ئەنجوومەنی باڵای ئیسلامی لەگەڵ هەندێك لەپێشنیارەكانی لیستی دەوڵەتی یاسا بەسەرۆكایەتی نوری مالیكی یەكناگرێتەوە، بۆیە لایەنە خێرخوازەكان بەتایبەتی لایەنی كوردستانی كە لەزۆر جاردا ڕۆڵی میانگیر و خێری گێڕاوە بۆ لێكنزیككردنەوەی نێوان لایەنەكان، ئەمجارە تا ڕاددەیەك هەوڵەكانی سنووردارەو پێدەچێت وەك چۆن لەپرۆسەی پێكهێنانی حكومەتی عێراق ماوەیەكی زۆری پێچوو هەتا توانی ڕۆڵێك بگێڕێت و توانی لایەنەكان پێكەوە كۆبكاتەوە و عێراق لەقەیرانی پێكهێنانی حكومەت و سێ سەرۆكایەتیەكە ڕزگار بكات، نوری مالیكی سەرۆك وەزیرانی عێراق كە زۆر بەو جۆرە باس دەكرێت توانایەكی باشی هەیە لەسڕكردنی كێشەكان و نمایشكردنی مراوەغەی سیاسیی، ئێستا دەردەكەوێت كە ئەو مەسەلەی هەڵوەشانەوەی حكومەتی شەراكەتی نیشتمانی لەناو هاوپەیمانی نیشتمانی باسكردووە، بەڵام كۆی لایەنەكانی نێو هاوپەیمانی نیشتمانی دژی بیرۆكەی هەڵوەشانەوەی حكومەتی شەراكەتی نیشتمانی و پێكهێنانی حكومەتی زۆرینە نەبوون، بەڵكو وەك لەژمارەی پێشووی گوڵاندا، د. موەفەق ڕوبەیعی ڕاشكاوانە پێی ڕاگەیاندین بەشێك لەهاوپەیمانی نیشتمانی لەگەڵ هەڵوەشانەوەی حكومەتی شەراكەتی نیشتمانی بوون و پێیان باش بووە حكومەتی زۆرینە پێكبهێنرێت و لیستی ئەلعراقیە ببێتە ئۆپۆزسیۆن، تەنانەت د.موەفەق ڕوبەیعی بەوجۆرە بەگوڵانی ڕاگەیاندبوو كە ئەم ڕایە چاوەڕێی هەنگاو بۆ هەڵگرتن و سەركەوتنیشی لێدەكرێت، بەڵام ئەم هەفتەیە لەمیانەی ئەو پێوەندی و بەدواداچوونانەی لەسەر ڕەوشی سیاسیی عێراق دەیكەین، بۆمان دەركەوت كە تەیاری سەدری لەناو ئیئیتلافی نیشتمانی لەگەڵ بەشێكی ئەنجوومەنی ئیسلامی ئەو پێشنیارەی مالیكیان ڕەتكردۆتەوە، لەمبارەوە و لەمیانەی لێدوانێكی تایبەتی بۆ ئەم ڕاپۆرتەی گوڵان، ئەمیر كەنانی پەرلەمانتار لەسەر لیستی تەیاری سەدر ڕاشكاوانە ئاماژەی بەوەكرد ئەو پێشنیارەمان ڕەتكردۆتەوە و لەم چوارچێوەیەشدا بەگوڵانی ڕاگەیاند: (بەڵێ مەسەلەی پێكهێنانی حكومەتی زۆرینە لەناو «هاوپەیمانی نیشتمانی» خرایەڕوو و ئەوەی ڕاستی بێت ئەمە لەسەر پێشنیاری سەرۆك وەزیران و «دەوڵەتی یاسا» بوو، ئێمەیش وەك تەیاری سەدر بەرهەڵستكاریمان لێیكرد و توانیمان «هاوپەیمانی نیشتمانی» قەناعەت پێبكەین و ڕێگەی پێنەدەین لەهەوڵەكانی بۆ پێكهێنانی حكومەتێكی زۆرینە بەردەوام بێت، ئێمە بەرهەڵستكاریمان كرد و ڕێگەمان نەدا هاوپەیمان ئەو جۆرە پێشنیار و بڕیارانە پەسەندبكات، ئەویش بەپشتگیری برایانمان لە ئەنجوومەنی ئیسلامی باڵا، هەروەها ئەوانمان تێگەیاند كە تەوافوق و پاپەندبوونی ئەدەبی و ئەخڵاقی لەئارادا هەیە و ناتوانین لێی دەرچین بەو ئیعتوبارەی كە ڕەوتی سەدر پرەنسیپێكی هەیە ئەو پرەنسیپەیش بریتییە لە پاپەندبوون بەرامبەر پەیمان و بەڵێننامەكان و هەرگیز ئەوانە ناشكێنێت.

ئەمیر كەنانی وەك یەكێك لەئەندامە دیارەكانی ڕەوتی سەدر، كۆنگرەی نیشتمانی بەچارەسەر نازانێت و پێیوایە ئێستا ڕەوتی سەدر لەبارێكی موحریجدایە، لەبەر ئەوەی ڕەوتی سەدر نزیكەی 40 كورسی پەرلەمانی هەیە، ئەوا ئەم ژمارەیە هەموو كاتێك دەتوانێت ببێتە هۆكارێك بۆ ئەوەی حكومەتی ئێستا متمانەی لێوەربگیرێتەوە، هەمیش دەتوانێت ببێتە هۆكارێك بۆئەوەی حكومەت بەزۆرینەش بێت بەردەوام بێت و بچەسپێت، بەپێی قسەكانی كەنانی ڕەوتی سەدر سیاسەتی بەجۆرێكی دیكەیەو هەرچۆنێك بێت دەیەوێت لەم قەیرانەدا ڕۆڵی میانگیر یان خێر بگێڕێت، بۆیە داوا دەكات ڕێككەوتنی هەولێر جێبەجێ بكرێت باشترە لەوەی كۆنگرەی نیشتمانی گرێبدرێت و بەمجۆرە لەدرێژەی لێدوانەكانیدا ڕای خۆی بۆ گوڵان دەربڕی و وتی: (لەڕاستیدا ئەو كێشەیەی كە ڕەوتی سەدر ئێستا هەیەتی بریتییە لەقورسایی ڕەوتی سەدر و ئەو ژمارە كورسیەی لەئەنجوومەنی نوێنەران وەدەستیهێناوە، هەربۆیە ئەگەر ڕەوتی سەدر بڕیاربدات پشتگیری عێراقیە دەكات، ئەوە حكومەت متمانەی لێدەسەنرێتەوە، بڕیاریش بدات پشتی دەوڵەتی یاسا بگرێت، ئەوا حكومەت دەچەسپێت و هیچ كێشەیەكی نابێت، بۆیە ئێمە هەمیشە لەهەوڵدانداین بۆ گرتنەبەری میانڕۆیی، ئێمەش بەش بەحاڵی خۆمان جەختدەكەینەوە لەسەر ڕێككەوتنەكەی «هەولێر» و پێمانوایە ئەم قۆناغەی ئەمڕۆ پێویستیی بەتەوافوق و حكومەتی هاوبەش هەیە، ئەمەیە تێڕوانینەكانمان بۆ ئەمڕۆ، بەڵام ئەگەر هات و پێشهاتی دیكە هاتەئاراوە، ئەوە لەوانەیە بڕیارێكی دیكەمان هەبێت لەلایەن دەستەی سیاسی یان لەلایەن ڕەوتی سەدرەوە، ئەویش بەپێی بارودۆخەكان، بەڵام ئێمە بۆ حاڵی حازر لەگەڵ بەردەوامبوونی ڕێككەوتنەكانی «هەولێر»ین بەحكومەتی شەراكەت و كۆدەنگبوونەوە.. هەروەها من لەدژی گرێدانی كۆنگرەكانم، بەڵكو پێویستە دیدار و چاوپێكەوتنی نێوان لایەنەكان بەردەوام بێت و درێژە بەكارەكانی حكومەت بدرێت، ئەمەش لەبەر ئەوەیە هەندێك كێشە پێویستی بەكاتە پێویستی بەداڕشتنی یاسایە، بەڵام سەبارەت بەكۆنگرە، ئەوە كۆنگرە تەنیا هێڵە سەرەكییەكان دادەنێت و نییەتەكان ئاشكرا دەكاتەوە لەگەڵ ئاشكراكردنی مصداقییەت لەڕووی چارەسەركردنی ئەم مەسەلانە یاخود چارەسەرنەكردنی، بۆیە باوەڕناكەم یەك كۆنگرە بەتەنیا بتوانێت هەموو كێشەكان چارەسەربكات.))

متمانەی نێوان عێراقیە و دەوڵەتی یاسا لاواز بووە
لیستی ئەلعراقیە متمانەی بەدەوڵەتی یاسا زۆر لاواز بووە، بۆیە لەم لایەنەوە لیستی ئەلعراقیە لەكۆدەنگترن وەك هاوپەیمانی نیشتمانی، یان دەتوانین بڵێین لیستی دەوڵەتی یاسا و ئەلعراقیەی بەرامبەر یەكتری ڕاگرتووە، بەڵام وێڕای ئەوەی لیستی دەوڵەتی یاسا بەشێكە لەهاوپەیمانی نیشتمانی كە گەورەترین فراكسیۆنی پەرلەمانی عێراقە، بەڵام ئەمە نەبۆتە هۆكاری ئەوەی لایەنەكانی هاوپەیمانی نیشتمانی بەتایبەتی سەدر و ئەنجوومەنی باڵا بەهەمان شێوازی لیستی دەوڵەتی یاسا سەیری عێراقیە بكەن، لەلایەكی دیكەش هاوپەیمانی كوردستان یان لایەنی كوردستانی لەگەڵ ئەوەی بەشێك نییە لەكێشەكە، بەڵام لەگەڵ لایەنە خێرەكانی نا ئیئتلافی نیشتمانی و ئەلعراقیە و دەوڵەتی یاساش لەكۆمەڵێك بۆچووندا یەكدەگرێتەوە و هەموو ئەو لایەنانەش كە نایەنەوێت عێراقیان لەدەست دەربچێ لەهەندێك خاڵدا لەگەڵ مالیكی یەكناگرنەوە، بۆیە ئەم لایەنە پارسەنگی ئەلعراقیەی قورستر كردووە و ئەگەر ئەلعراقیە بتوانێت لەم بارودۆخەدا گەمەیەكی سیاسی جوان لەچوارچێوەی دەستوور بكات و هەندێك تێگەیشتنی هەڵەی بۆ چارەسەری كێشەكانی هەرێم و ناوەند ڕاست بكاتەوە، ئەوا هەم جارێكی دیكە ڕۆڵ و پێگەی خۆی دەدۆزێتەوەو هەمیش دەبێتە فاكتەرێكی چالاكیش بۆ هەموو كێشەكانی عێراق بەكێشەكانی خۆشیەوە لەگەڵ دەوڵەتی یاسا، بۆیە لەم قۆناخە ئەلعراقیە كەداوای متمانە سەندنەوە لەحكومەتەكەی مالیكی دەكات بەجۆرێك لەگوشار لەقەڵەمدەدرێت بۆئەوەی لیستی دەوڵەتی یاسا نەرمی بنوێنێت، سەبارەت بەم لایەنە پرسیارمان لەپەرلەمانتاری لیستی ئەلعراقیە حەیدەر مولا كرد و ئەو زیاتر جەختی لەسەر ئەوەكردەوە كە هۆكاری جێبەجێنەكردنی ڕێككەوتنەكان و سەرنەكەوتنی حكومەتی هاوبەشی نیشتمانی شەخسی سەرۆك وەزیرانە، بۆیە ئەگەر متمانە لەمالیكی وەربگیرێتەوە، ئەو كەسەی دوای ئەو دێت دەتوانێت كێشەكان چارەسەر بكات، لەمبارەوە بەگوڵانی ڕاگەیاند: (بەڕای ئێمە، هەتا نوری مالیكی سەرۆك وەزیران بێت، پێشبینی ئەوە ناكەین هیچ دیالۆگێك سەركەتوو بێت، هۆكاری ئەمەش بۆ ئەوەیە كە بەڕێز مالیكی، مانەوەی لەسەر كورسیەكەی خۆی لەئاسایش و سەقامگیری و ئاشتی عێراق لا گرنگترە، بۆیە هەر كۆنگرەیەك یان كۆبوونەوەیەك لەسایەی نوری مالیكی سازبدرێت تەنیا دووبارە قسەكردن دەبێت لەسەر دووبارەكردنەوەی بەڵێنەكانی پێشتر و دواتریش ئەو بەڵێنانە جێبەجێ ناكرێن، بۆیە ئێمە داوادەكەین كەسێكی دیكە لەجیاتی نوری مالیكی بپاڵێورێت بۆئەوەی متمانەی پێبدەین و بەڵێنەكان جێبەجێ بكات، هەربۆیە ئەوەی وەك ئێمە ئێستا دەیكەین و وەزیرەكانمان بایكۆتی ئەنجوومەنی وەزیران دەكەن، تەنیا هاوارێكە بۆئەوەی لایەنەكانی دیكە بەئاگابێنەوە و بەدەنگمانەوە بێن)).

بۆ زیاتر هەڵوەستەكردن لەسەر هەڵوێستەكانی لیستی عێراقیە كە لەم تەنگژەیەدا وەك لایەنی زۆرلێكراو خۆی پیشاندەدا، پرسیارمان لەپەرلەمانتارێكی دیكەی لیستی ئەلعراقیە كرد، كە ئەویش حامید موتڵەگ بوو، سەبارەت بەوەی ئەم كێشەی ئێستای عێراق چەند ئاڵۆزتربێت هەردەبێت هەوڵەكان بەردەوام بن بۆئەوەی جڵەوگیر بكرێن، یان ئەوەتا دەبێت چاوەڕێی چارەنووسێكی نادیار بۆ عێراق بكەین، بۆیە لەوەڵامی ئەوەی چیبكرێت بۆ ئەوەی ئەمجارەش لەم قەیرانە بێینە دەرەوە؟ موتڵەگ جەختی لەسەر ئەوەكردەوە هیچ ڕێگەیەك نییە بێجگە لەدووبارە چەسپاندنەوەی حكومەتی هاوبەشی نیشتمانی، واتە حكومەتێك هەموو لایەنەكان هاوبەش بن نەك تەنیا بەشدار، هەروەها جەختی لەسەر ئەوەكردەوە كە هەوڵەكانی نوری مالیكی بۆ پەكخستنی ئەم حكومەتە هاوبەشە نیشتمانیە، لەمبارەوە بەمجۆرە بۆ گوڵان هاتە ئاخاوتن و وتی: (من وای دەبینم هەتا ئێستا هەوڵەكانی نوری مالیكی بۆ پەكخستنی حكومەتی هاوبەشی نیشتمانیە، بێجگە لەم هەوڵە هیچ شتێكی دیكە بوونی نییە، بۆیە ئەگەر بەدوای چارەسەر بگەڕێین، چارەسەر ئەوەیە سەركردەكانی قەوارە سیاسییەكان بەرژەوەندییەكانی وڵات لەبەرچاو بگرن و كاربكەن بۆ نەهێشتنی ناكۆكییەكان و بۆچوونەكانیان بەیەكبگەیەنن و حكومەتێكی شەراكەتی نیشتمانیی ڕاستەقینە بوونی هەبێت بەبێ زاڵبوون و بەبێ مەرج و هەروەها بەبێ تاكڕەوی لەبڕیاردان، لەگەڵ دانانی بەرنامەیەكی نەخشە بۆ كێشراو كە هەموو لایەنەكان لەسەری ڕەزامەند بن و دانانی بەرژەوەندییەكانی وڵات لەپلەی یەكەم، بۆیە ئەمە چارەسەرە، بەڵام كۆنگرە لەگەڵ ئەوەی هەنگاوێكی باشە، بەڵام من لەو بڕوایەدانیم كۆنگرەكە یەكلاكەرەوەی كێشەكان بێت، لەكۆنگرە گرنگتر ئەوەیە نییەتی باش لەئارادا هەبێت لەگەڵ خواستێكی ڕاستەقینە بۆ بەشداربوون و كاری بونیاتنەرانە، بەڕای من گرنگترین شتن كە مایەی سەركەوتنی كۆنگرەكەن، گرێدانی كۆنگرە وەكو جاران نییە كە بەئامادەبوون و بەشدرابوونی چەند كەسایەتییەك بەڕێوەدەچوو، بۆیە پێویستە شتەكان لەپێش چاویان ڕوون بێت و نییەتێكی ڕاستەقینە و جددی لەئارادا بوونی هەبێت لەگەڵ قبووڵكردنی لایەنەكانی بەرامبەر و خاوەن خواستێكی ڕاستەقینە بن بۆ نەهێشتنی كێشەكان و بۆ بونیادنانی دەوڵەت.))

بۆ زیاتر هەڵوەستە كردن لەسەر ڕێگە چارەكان، پرسیاری ئەوەمان لەحامید موتڵەگ كرد، بەوەی ئەگەر حكومەتی زۆرینە پێكبهێنرێت و لیستی ئەلعراقیە ڕۆڵی ئۆپۆزسیۆنێكی كارا بگێڕێت، ئایا ئەمە خزمەتی خۆشتان و چارەسەركردنی كێشەكان ناكات؟ لەوەڵامی ئەم پرسیارەدا موتڵەگ جەختی لەسەر ئەوەكردەوە ئێمە حكومەتێكی دیموكراتیمان نییە هەتا ڕێز لەئۆپۆزسیۆن بگرێت، بۆیە چۆن بتوانین ڕۆڵی ئۆپۆزسیۆن بگێڕین لەمبارەوە پێی وتین: (ئۆپۆزسیۆن لەسیستەمە دیموكراسییەكاندا شتێكی گرنگ و پێویستە، تەنانەت لێرەیش لە عێراق ئۆپۆزسیۆن پێویست و گرنگە، بەڵام ئێمە حكومەتێكی دیموكراسیمان نییە كە ڕێزبگرێت لەئۆپۆزسیۆن، ئێمە هاوبەشین لەپڕۆسە سیاسییەكە لەكاتێكدا حكومەتە نیشتمانییە هاوبەشەكە فەرامۆشكراوە، بەواتای حكومەتێكی هاوبەشی نیشتمانی پێكهێنراو هەیە لەلایەن هەموو لایەنەكانەوە، بەڵام ئەو حكومەتە لەلایەن لایەنێكی دیاریكراو و لەلایەن كەسێكی دیاریكراوەوە فەرامۆش دەكرێت و هەموو ئەو ڕێككەوتن و بەندانەیش پشتگوێ دەخات كە مایەی پێكهێنانی حكومەتە هاوبەشە نیشتمانییەكە بوو، كەواتە ئۆپۆزسیۆن چۆن دروست دەبێت و چۆن دەتوانێت لەم ژینگەیەدا ئەركەكانی جێبەجێ بكات؟ لەلایەكی دیكە دەستوور جێبەجێ نەكراوە، دەستوور بەلای هەندێك كەسەوە بۆتە دەربڕینێكی دوولایەن، واتە كاتێك كە قسە دەكەن دەڵێن ئێمە لەگەڵ دەستوورین، بەڵام سەیر بكەن دەستوور مافی پێكهێنانی هەرێمەكانی بەپارێزگاكان بەخشیوە، كەچی ئەوان بەكردەیی دژی دروستكردنی هەرێمەكانن، بەڵام بەقسە دەڵێن هاوڕان لەگەڵ دروستكردنی هەرێمەكان، دژیەكیەك هەیە لەنێوان قسەكانیان و جێبەجێكردندا)).

دەوڵەتی یاسا و هەنگاوەكانی ئاییندە
ئەوەی لەهەڵوێستی تێكڕای پێكهاتە سەرەكیەكان تێبینی دەكرێت، ئەوا ڕاشكاوانە ئەوەیە كە تێكڕای لایەنەكان بێجگە لەدەوڵەتی یاسا بەشێك لەهەڵسوكەوت و ڕەفتارەكانی نوری مالكیی ڕەتدەكەنەوە و پێیانوایە كە سووربوونی سەرۆك وەزیران لەسەر هەندێك هەڵوێست و بەردەوامبوونی لەسەر پاشخستنی چارەسەركردنی كێشەكان عێراق ڕووبەڕووی مەترسیەكی گەورە دەكاتەوە، بۆیە بۆ وەرگرتنی ڕای دەوڵەتی یاسایش پرسیارمان لەپەرلەمانتار عەلی عەلاق كرد كە بەیەكێك لەسەركردەكانی دەوڵەتی یاسا و نزیك لەمالیكی ناسراوە، لێمان پرسی بارودۆخی ئەمڕۆی عێراق چۆن هەڵدەسەنگێنی و ئایا ڕێگە چارەكان چین بۆئەوەی لەم قەیرانە دەربچین؟ لەوەڵامدا عەلاق زۆر بەهێمنی بەگوڵانی ڕاگەیاند دەبێت هەموومان بەرەو دیالۆگ و لێكتێگەیشتن هەنگاو هەڵبگرین و هەوڵبدەین كێشەكان بەدیالۆگ چارەسەر بكەین، بەڵام كاتێك ئەم قسانەی عەلی عەلاق لەگەڵ قسەكانی ئەمیر كەنانی بەراورد دەكەین، بێجگە لەوەی هەست دەكەین گۆڕینێك لەنەزمی قسەی لیستی دەوڵەتی یاسا هەستی پێدەكرێت، لەهەمانكاتدا وەك جۆرێك لەبێئومێد بوون بۆ پشتگیری هاوپەیمانی نیشتمانی بۆ پێشنیاری حكومەتی زۆرینەی مالیكی دەخوێنرێتەوە، بۆیە لەم چوارچێوەیەدا عەلی عەلاق بەمجۆرە ڕای خۆی بۆ گوڵان خستەڕوو وتی: (ئەو پرەنسیپە گشتییەی كە بەرەو ئاڕاستەی دەڕۆین بریتییە لەپرەنسیپی دیالۆگ و لەیەكتێگەیشتن لەنێوان هێزە نیشتمانی و سیاسییەكان لەچوارچێوەی دەستوور، دیالۆگ-یش چەندین شێوە و ڕووی هەیە و هەڵبەتە سازدانی كۆبوونەوە یاخود چاوپێكەوتن یانیش كۆنگرە ڕوویەكە لەڕووەكانی دیالۆگ، هەروەها دەشكرێ پێوەندیی دووقۆڵی لەنێوان قەوارە سیاسییەكان پتەوبكرێت لەڕێگەی سازدانی دیالۆگی دووقۆڵی لەنێوان قەوارەكان لەپێناو لەیەكتێگەیشتن و گەیشتن بەقەناعەت و ئەو قەناعەتە ڕەنگدانەوەی لێ بكەوێتەوە لەسەر تێكڕای واقیعی سیاسی، بەتایبەتی ئەو قەوارانەی كە قەیران لەنێوانیاندا هەیە، لەبەرئەوەی ئەگەر بێت و ڕووبەڕوو چاویان بەیەك بكەوێت و ڕاستەوخۆ پێكەوە دانیشن و لەیەك تێبگەن و بگەنە چارەسەر بۆ كێشە هەڵپەستراوەكانی نێوانیان، ئەوكات بێگومان ئەو شتە ڕەنگدانەوەی پۆزەتیڤانەی لەسەر قەوارە سیاسییەكانی دیكە دەبێت، ئێمە لەكۆششین بۆ بەهێزكردنی پەرلەمان لەبەرئەوەی پێویستە پەرلەمان ڕۆڵێكی گەورەی لەقۆناغی داهاتوودا هەبێت، لەبەرئەوەی هەموو قەوارە سیاسییەكان نوێنەریان هەیە لەپەرلەمان، بۆیە ئەگەر بێت و بتوانین ڕۆژانە بە بەردەوامی لەگەڵ یەكتری دیالۆگ بكەین، هاوكات سەركردەكانی زۆربەی قەوارە سیاسییەكان بوونیان هەیە لەپەرلەمانی عێراقی، هەڵبەتە حكومەتیش ڕۆڵێكی گرنگی هەیە بەو ئیعتوبارەی كە خاوەن بڕیارە جێبەجێكارییەكانە لەوڵات، پێوەندییەكانی نێوان حكومەتی ئیتیحادی و پارێزگاكان و هەرێم پێویستیی بەئاكتیڤكردن هەیە، ئەم هەموو مەسەلانە لەمیانی دیالۆگی بەردەوام و لەچوارچێوەی دەستوور تاوتۆدەكرێن بەپێی ئەولەوییات و بەرژەوەندیی هاوبەش. بۆیە دووبارەی دەكەمەوە جگە لەدیالۆگ هیچ ڕێگەچارەیەكی دیكەمان نییە، لەبەرئەوەی تەنانەت گەر جیاوازییەكانمان هەرچەندیش بێت، ئەوە میكانیزمەكانی دیالۆگ دادەنێین و بەردەوام دەبین لەدیالۆگ، بۆنموونە لەڕۆژی یەكەمی دیالۆگدا لەوانەیە ڕێژەیەكی دیاریكراو لەكێشەكانمان چارەسەر بكەین، بۆ ڕۆژی دووەم لەوانەیە بگەین بەمیكانیزمێكی نوێ، بۆیە ئەگەری ئەوە هەیە دیالۆگی بەردەوام زۆربەی كێشەكان كەمبكاتەوە)).

كورد و قەیرانی عێراق
لەوانەیە ئێستا بۆ كورد لەهەموو قۆناخەكانی دیكە باشتر بێت، ئەمەش نەك لەبەر ئەوەی پێمانخۆشە عێراق لەقەیراندایە، نەخێر لەبەر ئەوەی لایەنە عێراقیەكان بگەنە ئەو قەناعەتەی كە بەو شێوازی بیركردنەوەی پشت كردنە دەستوور و پێكەو گونجان و فیدرالی وڵات بەڕێوە ناچێت، بۆیە دەبێت هەموو لایەك بگەڕێنەوە بۆ پابەندبوون بەدەستوور و بڕوابوون بەپێكەوە ژیان و فیدرالی لەچوارچێوەی عێراقێكدا كە هەموو پێكهاتەكان بەخاكی خۆیانی بزانن، ئێمە وەك گوڵان لەمیانەی ئەو دیدار و چاوپێكەوتنە تایبەتانەی لەسەرەتای ئەم قەیرانەوە لەگەڵ سەركردەی تێكڕای لایەنە سیاسیەكان ئەنجاممان داوە، هەست بەوەدەكەین، خەریكە ئەوانیش هەندێك ڕاستیان بۆ ڕوون دەبێتەوە، بەتایبەتی بەڕێز ساڵح موتڵەگ جێگری سەرۆك وەزیرانی عێراق لەمیانەی دیمانە تایبەتەكەی لەگەڵ گوڵان ڕاشكاوانە دانی بەوەدانا كە گۆڕانكاری بەسەر بیركردنەوەی لیستی عێراقیە سەبارەت بەهەندێك تێڕوانین بەرامبەر كورد هاتۆتە ئاراوە و بەڕێز تاریق هاشمیش یەكدوو ڕۆژێك پێش ئەوەی لەبەغداوە بێتە هەرێمی كوردستان، دیسان لەمیانەی دیمانەیەكی تایبەتی گوڵان لە بەغدا ئاماژەی بەهەندێك شتكرد بەتایبەتی سەبارەت بەچۆنیەتی جێبەجێكردنی كێشەی ناوچە جێ ناكۆكەكان، جێگەی خۆشحاڵی ئێمە بوو كە ئەو گۆڕانكاریەمان هەست پێدەكرد، بۆیە لەم بارودۆخە كە ئەگەری هەموو سیناریۆ تاریكەكان لەبەردەم عێراق واڵایە، گرنگە هەوڵی جددی هەبێت بۆ ئەوەی هەموو لایەك بگەنە ئەو قەناعەتەی كە تێگەیشتن لەواقیعی عێراق تەنیا گەڕانەوەیە بۆ دەستوور و چارەسەركردنی كێشەكان لەچوارچێوەی دەستووری عێراقدا، ئەگەر نا عێراق لەسەر هەڵدێرێكە زۆر زەحمەتە كەس بتوانێت پێشبینی بكات چی ڕوودەدات، ئەگەر عێراق لەو هەڵدێرە دوور نەخرێتەوە.