رێككەوتنی ئەمجارەی نێوان حكومەتی هەرێمی كوردستان و حكومەتی فیدڕاڵی عێراق لەسەر پرسی بودجەی عێراق، لەگەڵ ئەوەی رێككەوتنێكی هەمەلایەنە نییە بۆ چارەسەركردنی هەموو كێشەكانی نێوان هەردوولا، بەڵام رێككەوتنێكی زۆر گرنگە لەسەر پرسێكی هەستیار و چارەسەركردنی بودجەی پێشمەرگە و كێشەی نەوتی كوردستان لەناو پڕۆژەی بودجەی عێراقدا، ناوەڕۆكی ئەم رێككەوتنە كۆمەڵێك پرسی گرنگ لە خۆی دەگرێت كە ژێرخانی سەروەریی بۆ كوردستان دادەمەزرێنێت، وەك دانپێدانان بە هێزی پێشمەرگە وەك بەشێك لە سوپای دەوڵەتێكی فیدڕاڵی، دانپێدانان بە كۆنتڕۆڵكردنی ناوچە كوردستانییەكانی دەرەوەی هەرێم لەلایەن پێشمەرگە و لەسەرووی هەمووشیانە كەركووك، هەروەها رازیبوون بەوەی نەوتی كەركووك بە رێگەی بۆرییە نەوتەكانی كوردستان بگوازرێتەوە بۆ بەندەری جیهان لە توركیا، ئەمەش مانای ئەوەیە حكومەتی عێراق نەك هەر ئیعتراف بە سیاسەتی نەوتی هەرێمی كوردستان دەكات، بەڵكو ئیعتراف بە شەرعییەتی بۆرییە نەوتییەكانی كوردستانیش دەكات، ئەم بۆرییانە ستراتیژیەتی گواستنەوەی نەوتی كەركووك دەگۆڕێت و بەكوردستانەوە گرێی دەداتەوە، لەمەش زیاتر ئەم رێككەوتنە لە حاڵەتی جێبەجێنەكردنی لەلایەن حكومەتی فیدڕاڵەوە دەستی هەرێمی كوردستان واڵادەكات بۆ ئەوەی ئەویش پابەند نەبێت بەو رێككەوتنە و ئەوكات هەرچی بكات شەرعیەتی نێودەوڵەتی دەبێت، هەروەك چۆن نەتەوە یەكگرتووەكان و ئەمریكا لە ئیمزاكردنی رێككەوتنەكە دەستخۆشییان لە هەردوولا كرد، بۆ قسەكردن لەسەر ناوەڕۆكی ئەم رێككەوتنە، پەیامنێرمان لەبەغدا ئەم وتووێژەی لەگەڵ بەڕێز د.رۆژ نوری شاوەیس جێگری سەرۆك وەزیرانی حكومەتی عێراق ئەنجامداوە ئەمەش دەقی دیمانەكەیە.

* رێككەوتنی نێوان هەولێر و بەغدا بە وەرچەرخانێكی گەورە لە پرۆسەی سیاسیی عێراق لەقەڵەم دەدرێت و هەست دەكرێت گۆڕانكارییەك لە ئەقڵییەتی سیاسیی حوكمڕانانی عێراق هاتۆتەئاراوە، وەك جێگری سەرۆك وەزیرانی عێراق چۆن سەیری ئەم رێككەوتنە دەكەن؟
- من ناتوانم پێی بڵێم ئەمە گۆڕانكارییە لە ئەقڵییەتی سیاسیدا، بەڵكو ئەقڵییەتەكە گۆڕاوە بۆ بۆچوونی ئەوانەی حكومەتی تازەی عێراقیان پێكهێناوە و كەسەكان جیاوازن لەوانەی پێشتر، هەر بۆ نموونە كەسانی وەك حەیدەر عەبادی، ئیبراهیم جەعفەری و عادل عەبدولمەهدی بەشێوەیەكی دیكە بیر دەكەنەوە، بۆیە ئەمە حكومەتێكی هاوپەیمانییە و بیربۆچوونی هەمەجۆری تێدایە، هەروەها بەشێكی لە روانگەیەكەوە سەیری پرسێك دەكات و بەشێكی دیكەشی لە روانگەیەكی دیكەوە سەیری دەكات، بەڵام هەڵوێستی گشتی رێككەوتنە لە نێوان ئەو بیروبۆچوونە جیاوازانەدا، بەتایبەتیش لەسەر پرسی بودجە و زوڵمی بودجە، كە پرسی نەوتیش لەناو مەسەلەی بودجەدایە، رێككەوتن لەسەر ئەم پرسانە مانای ئەوە نییە راوبۆچوونی حكومەتەكە گۆڕابێت، بەڵام مانای ئەوەیە حكومەت بە سەرۆكایەتی وەزیران و هەموو وەزیرەكانەوە زۆرینەیان لە باری ئابووری و دارایی و ئاسایش و سیاسیی عێراق بە بەراورد بە زۆرینەی ناو كابینەكەی پێشتر باشتر تێگەیشتوون، هەروەها باشتر لە بارودۆخی كوردستان تێگەیشتوون، لە هەمان كاتدا نابێت ئەوەمان لەبیر بچێت، ئەمساڵ وەك ساڵانی پێشتر نییە، پرسی ئابووری لە كوردستاندا بەرەو پێشەوە چووە، پەیوەندییەكانی كوردستان لەسەر ئاستی ئیقلیمی و نێودەوڵەتی زیاتر بەرەو پێشەوە چووە، كوردستان لە ئاستێكی دیكەدایە، كوردستان قۆناخی سەختی بڕی و بۆ ماوەی نۆ مانگ بودجە و مووچەی كە مافی خۆیەتی، لێی بڕا، وێڕای ئەو شەڕە سەختەی داعش و ئەو هەموو پەنابەرەی كە هاتوونەتە كوردستان، لەگەڵ ئەوەش دەسەڵاتی كوردستان بە شێوەیەكی زۆر جوان ئیدارەی ئەو بارودۆخەی كردووە و بە هاوكاری خەڵكی كوردستان بارودۆخە سەختەكەی تێپەڕاندووە، بۆیە ئەمەش مانای ئەوەیە ئەگەر حكومەتی عێراق گوشاری زیاتر بكات، لەوانەیە كوردستان لەو گوشارانە بێمنەت بێت و بتوانێت بەبێ بودجەی بەغداش وڵاتی خۆی بە باشی بەڕێوەبەرێت. بۆیە لەبەر ئەم هۆكارانە و هۆكاری دیكەش بوونە هۆی ئەوەی ئەم رێككەوتنە لە نێوان هەرێمی كوردستان و حكومەتی فیدڕاڵی عێراق بێتەئاراوە.
* لە رێككەوتنی ئەمجارە هەستدەكرا ئاستی وتووێژەكانی نێوان هەرێم و حكومەتی عێراق هاوسەنگی پێوە دیار بوو، بەغدا ئەمجارە بە زمانی لێكتێگەیشتن قسەی دەكرد، نەك زمانی هێز، ئایا هۆكاری دروستبوونی ئەم هاوسەنگییە چی بوو؟
- حكومەتی فیدڕاڵی عێراق لە ئێستادا بێجگە لەوەی كێشەیەكی سیاسی گەورەی هەیە، لە هەمانكاتدا كێشەیەكی گەورەی دارایی و ئابووریشی هەیە، بۆیە هەوڵدەدات لەگەڵ هەرێمی كوردستان رێكبكەوێت بۆ ئەوەی كێشەی سیاسیی كەم ببێتەوە، هەروەها لەگەڵ هەرێم رێكبكەوێت بۆ ئەوەی باری ئابووری خۆی راست بكاتەوە، لەمەش خراپتر لە كاتێكدا حكومەتی هەرێمی كوردستان و حكومەتی عێراق بەرامبەر یەكتری وەستان، بەڵام دوژمنێكی هاوبەشیش كە داعشە رووبەڕووی هەردووكیان بۆتەوە، لەمەش زیاتر هەتا ئێستا حكومەتی فیدڕاڵی نەیتوانیوە ئەو بڕە نەوتە بەرهەم بهێنێت كە لە پلانی ئابووریی خۆیدا دیاریكردووە و بریتییە لە بەرهەمهێنانی سێ ملیۆن بەرمیل نەوت لە رۆژیكدا، تەنیا 2.4 ملیۆن بەرمیل نەوتی بەرهەمهێناوە، هاوكات بەشە بودجەی هەرێمی كوردستانیشی نەناردووە، بەڵام نەیتوانیوە ئابووری خۆی رێكبخات، بۆیە لە ئێستا هەم پێویستی بە زیادكردنی بەرهەمهێنانی نەوت هەیە، هەمیش پێویستی بە زیادكردنی سەرچاوەكانی داهاتی هەیە، پرسیار لێرەدا ئەوەیە ئایا حكومەتی عێراق لەم بارودۆخە تایبەتەی تێی كەوتووە، چۆن دەتوانێت سەرچاوەی داهاتی خۆی زیادبكات؟ بێگومان تەنها رێگە رێككەوتنە لەگەڵ حكومەتی هەرێمی كوردستاندا. لەبەر ئەوەی لە چوارچێوەی ئەم رێككەوتنە داهاتی نەوت بۆ هەموو عێراقە، بەوەش شتێكی لە هەرێمی كوردستان دەست دەكەوێت، هەروەها هەناردەكردنی نەوتی كەركووكە لەبەر ئەوەی ئێستا ئەو نەوتە ناتواندرێت بفرۆشرێت و هیچ رێگەیەك نییە بۆ هەناردەكردنی، دیارە بەپێی ئەم رێككەوتنە رۆژانە 300 هەزار بەرمیل بە رێگەی بۆڕییە نەوتییەكانی كوردستان هەناردە دەكرێت، ئەمەش تەنها رێگەی خێرایە بۆ ئەوەی باری ئابووریی عێراق رێكبخرێتەوە. لەبەر ئەوەی ئەگەر ئەمە نەكات، دەبێت قەرزی نێودەوڵەتی بكات، بۆ ئەمەش لەم بارودۆخەی عێراقدا هیچ لایەك ئامادە نییە بەو قەبارە گەورەیەی عێراق پێویستی پێیەتی قەرز بەم وڵاتە بدەن، لەبەر ئەوەی لەباری واقیعدا بەهۆی شێوازی حوكمكردنی حكومەتەكانی پێش ئەم حكومەتە، هەتا ئێستا حكومەتی عێراق جێگەی متمانە نییە، بۆیە ئەم بارودۆخە هاندەر بوو، نەك هەر بۆ ئەوانەی قەناعەتیان بەوەیە لەگەڵ كوردستان رێكبكەون، بەڵكو هاندەر بوو بۆ ئەوانەشی بڕوایان بە رێككەوتن نەبوو لەگەڵ كوردستان، كە ئەمجارە رێكبكەون و ئەم رێككەوتنە بێتەئاراوە.
* خاڵێكی سەیر لە وتووێژەكانی ئەمجارەی نێوان هەرێمی كوردستان و حكومەتی فیدڕاڵی، ئامادەبوونی حوسێن شەهرستانی كە پێشتر دۆسێی نەوتی عێراقی لا بوو، هۆكاری ئامادەبوونی حوسێن شەهرستانی چی بوو؟ هەروەها شەهرستانی وا ناسراوە كە سەرچاوەی كێشەكانە لە دۆسێی نەوتی نێوان هەرێم و حكومەتی عێراق، ئەی چۆن توانرا بە ئامادەبوونی ئەو بگەنە رێككەوتن؟
- ئامادەبوونی حوسێن شەهرستانی لەبەر ئەوە بوو كە ئەو ماوەیەكی زۆر دۆسێی نەوتی عێراقی لەبەر دەست بووە و لە ماوەی چوار ساڵی رابردووشدا ئاگاداری دۆسێی نەوتی كوردستان بووە، خۆیشی پیاوێكی بەئەزموون و زیرەكە، ئەوەی وادەكات بۆچوونی حوسێن شەهرستانی لەگەڵ بۆچوونی حكومەتی هەرێمی كوردستان یەك نەگرێتەوە، ئەوەیە ئەو بۆچوونێكی سەنتڕاڵی هەیە و دەیەوێت هەموو دەسەڵاتەكانی سیاسەتی نەوتیی سەنتڕاڵی بێت، بەڵام حكومەتی هەرێمی كوردستان دەیەوێت لە چوارچێوەی دەستووری عێراقدا خۆی سیاسەتی نەوتی خۆی دابڕێژێت و خۆی ژێرخانێك بۆ پیشەسازی نەوتی دروست بكات و خۆی نەوتی خۆی بفرۆشێت، بەڵام داهاتەكەی بۆ هەموو عێراق بێت، بۆیە ئەم سەنتڕاڵییەی حوسێن شەهرستانی دەستوور پشتگیری لێناكات، بەڵام وێڕای هەموو ئەمانە شەهرستانی واقعییانە باری ئێستای عێراق دەخوێنێتەوە، هەروەها ئاگاداری بارودۆخی كوردستانە، بۆیە بانگهێشتیان كرد بۆ ناو كۆبوونەوەكە و لە كۆبوونەوەكەشدا رۆڵێكی نەرێنی نەگێڕا، بەپێچەوانەوە رۆڵێكی ئەرێنی گێڕا و ئەمەش راستییە و دەبێت بگوترێت، بەڵام ئەو لایەنە بۆچی شەهرستانی هێنا؟ بێگومان لەبەر ئەوە بوو ئەو رێككەوتنەی پێی دەگەین شەهرستانیش پشتگیری بكات. ئەمەش مانای ئەوەیە ئەم رێككەوتنە رەنگدانەوەی بیروبۆچوونی هەموو لایەك بێت و دواتر هیچ لایەك خۆی نەكاتە دژی رێككەوتنەكە. ئەمەش شتێكی باش بوو.
* خاڵێكی گرنگی دیكەی ئەو رێككەوتنە هەناردەكردنی نەوتی كەركووكە بە رێگەی ئەو بۆڕییە نەوتییانەی هەرێمی كوردستان، ئایا تاچەند كەركووك بۆتە بەشێك لە وتووێژەكانی ئەو رێككەوتنە و تاچەند ئەم هەنگاوە بۆ ئایندەی كەركووك گرنگە؟
- ئەو نەوتەی لە كەركووك بەرهەم دەهێنرا و هەناردەی دەرەوە دەكرێت، لەسەداسەدی لە ژێر كۆنتڕۆڵی حكومەتی هەرێمی كوردستاندایە، بەپێی دەستووری عێراقیش ئەو ناوچانە بە هەماهەنگیی نێوان حكومەتی فیدڕاڵی و هەرێمەكان ئیدارە دەكرێن، بەڵام هەتا ئێستا ئەم هەماهەنگییە نەبووە و حكومەتی فیدڕاڵی خۆی باڵادەست بووە لە ئیدارەی ئەو ناوچانە، هەروەها ماوەی ساڵێكیشە نەیتوانیوە بەشێوەیەكی رێكوپێك ئەو نەوتەی كەركووك بەرهەم بهێنێت و هەناردەی دەرەوەی بكات، ئەمەش لەبەر ئەوەبووە، یەكەم ماوەیەكی زۆر بوو تیرۆریستانی داعش ئەو بۆڕییە نەوتییانەیان دەتەقاندەوە كە نەوتی كەركووكی هەناردە دەكرد، دوای ئەوەی داعش موسڵیشی داگیركرد، ئەوا بۆڕییەكە بە تەواوەتی كەوتۆتە ژێر كۆنتڕۆڵی تیرۆریستانی داعش، ئەوەش بووەتە هۆكاری ئەوەی هەناردەكردنی نەوت رابوەستێت. هەتا داعشیش لە موسڵ بێت، ئەوا ناتوانرێت نەوتی كەركووك بەو بۆڕییەی پێشتردا هەناردە بكرێت، هەر بۆیە ئەو نەوتەی ئێستا لە كەركووك بەرهەم دەهێندرێت، بڕێكی كەمە و لەوانەیە تەنها بەشی پێداویستی ناوخۆیی بكات، بۆیە ئەگەر ئەو نەوتە بەرهەم نەهێندرێت و هەناردە نەكرێت، ئەوا لەوانەیە زیانی بۆ بیرە نەوتەكانیش هەبێت و بیرەكە بەرهەمهێنانی وەك پێشتر نابێت، بۆیە پێویستە لەلایەك ئەو نەوتە دەربهێندرێت و هەناردە بكرێت، لەلایەكی دیكەش پێویستە رێگەی هەناردە كردنەكەی سەلامەت بێت، لە ئێستاشدا لە بۆرییە نەوتییەكانی كوردستان سەلامەتتر نییە بۆ ئەوەی نەوتی كەركووك بگەیەندرێتە بەندەری جیهان لە توركیا، ئەم رێگەیەش هەم بۆ كوردستان و هەم بۆ عێراقیش سوودی هەیە. بۆیە كە لە رێككەوتنەكەدا هاتووە: «حكومەتی هەرێمی كوردستان رێگەدەدات رۆژانە 300 هەزار بەرمیل نەوتی كەركووك هەناردە بكات» ئەمەش وەك خاڵی یەكەم دانپێدانانێكی رەسمییە بە شەرعییەتی بۆڕییە نەوتییەكانی كوردستان و خاڵێكی زۆر گرنگە، خاڵی دووەم ئەوەیە ئەو نەوتەی لە كەركووك بەرهەم دەهێندرێت، رێگەیەكی ستراتیژی تازەی بۆ دۆزراوەتەوە، خاڵی سێیەم ئەوەیە ئەو رێگە ستراتیژییە خاكی كوردستانە، ئەمەش مانای ئەوەیە كەركووك بە كوردستان دەبەستێتەوە، هەرچەندە ئەم پرسە تا ئێستا بە فەرمی بڕیاری لەسەر نەدراوە بەوەی كەركووك بگەڕێتەوە سەر هەرێمی كوردستان، بەڵام ئەم هەنگاوە دەبێتە هۆكاری ئەوەی كێشەی كەركووك ئاسانتر چارەسەر ببێت. بایەخی كەركووك بۆ عێراق نەوتە، ئەو نەوتەش ئێستا بە رێگەی كوردستان هەناردە دەكرێت، ئەمەش دەستكەوتێكی ماددی گرنگە بۆ عێراق.
* ئەم رێككەوتنەی نێوان حكومەتی هەرێمی كوردستان و حكومەتی فیدڕاڵی تەنها لە سەر پرسی بودجە و مووچە بووە، بەڵام كێشەكانی نێوان هەرێم و بەغدا زۆرن، ئایا باسی ئەو كێشانەتان كردووە، یان كۆبوونەوەكان بەردەوام دەبن؟
- كێشەكانی حكومەتی هەرێمی كوردستان، كێشەی حكومەتە كۆنەكانی عێراقە و بۆ ئەم حكومەتە تازەیە ماونەتەوە، هەندێكیشیان كێشەی قووڵن و ناكرێت بە سەردانی شاندێك بۆ ماوەی دوو رۆژ ئەو كێشانە هەموویان باسبكرێن و چارەسەر بكرێن، ئەمە سەرەڕای ئەوەی بۆ ئەو كێشانەی گەیشتوونەتە رێككەوتن، ماوەیەكی زۆرە ئامادەكاری بۆ كراوە و سەردانی هەرێمی كوردستانیش كراوە، واتە چارەسەركردنی كێشەكان ئامادەكاری دەوێت، بۆیە ناتوانرێت لەماوەیەكی كورت، یان لە دانیشتنێكدا ئەو هەموو كێشانە چارەسەر بكرێن. هەر بۆیە لەم رێككەوتنە جەختكردنەوەی سەرەكی لە سەر بودجە و پرسی مامەڵەكردنی نەوت و مامەڵەكردن لەگەڵ كێشەی پێشمەرگە بووە لە ناو بودجەكەدا، هەروەها جەختكردنەوە بووە لەسەر ئەو زمانەی بودجەكەی پێدەنووسرێتەوە. خۆتان دەزانن ئەو زمانەی پار و پێراریش بودجەی پێنووسرابوو، بودجەی كردبووە یاسای سزادان و چەندین بڕگەی تێدابوو بۆ سزادانی كوردستان دانرابوون، بۆیە لەسەر ئەوە رێككەوتووین كە زمانی بودجە دەبێت زمانی بودجە بێت و باسی ژمارە و داهات و چۆنیەتی خەرجكردنی ئەو داهاتە بكات، لەسەر پرسی نەوت لە ساڵی پار ئەوان داوای ژمارەیەكیان دەكرد كە كوردستان توانای بەرهەمهێنانی ئەو بڕەی نەبووە، بۆیە ئەوە وەك بیانوویەك بوو بۆ ئەوەی بودجەی كوردستان ببڕن، لە بودجەی ئەمساڵدا گەیشتووینەتە ئەو رێككەوتنەی كە هەرێمی كوردستان 250 هەزار بەرمیل لە رۆژێكدا بدات و و رۆژانە 300 هەزار بەرمیل نەوتی كەركووك بە رێگەی بۆڕییە نەوتیەكانی كوردستان هەناردە بكات. لەبەرامبەردا بەغدا دەبێت رێژەی 17%ی بودجەی عێراق رەوانەی كوردستان بكات. پرسێكی دیكەی كوردستان مەسەلەی پێشمەرگەیە، هەموو لایەك ئاگادارن ئەم كێشەیە لەو كاتەوە دروست بووە كە بودجەی وەزارەتی بەرگریی عێراق خراوەتە سەر بودجەی سەروەری و لەو كاتەوە ئێمە هەوڵدەدەین بەشێك لە بودجەی وەزارەتی بەرگری بۆ پێشمەرگە تەرخان بكرێت، لەبەر ئەوەی كاتێك بودجەی سەروەریی بەرزدەبێتەوە، ئەوا رێژەی 17%ی كوردستان كەمدەبێتەوە، بۆیە دەبێت كێشەی پێشمەرگە لە بودجەی سەروەریی كە بودجەی وەزارەتی بەرگریش دەگرێتەوە، بەشێكی بۆ پێشمەرگە تەرخان بكرێت، بۆ ئەوەی ئەو كەمبوونەوەیە راست بكاتەوە و هەروەها پێداویستییەكانی پێشمەرگەش دابین بكات، پێش رێككەوتنی ئەمجارە و لە ساڵانی رابردوو چەندین جار دانوستاندنمان لەسەر ئەم پرسە كردووە، بەڵام قەت رازی نەبوون بەشێك بۆ پێشمەرگە تەرخان بكرێت، بەڵام ئەمجارە ئێمە لە یەكەم رۆژەوە كە پڕۆژەیاسای بودجە لە ئەنجوومەنی وەزیران خوێندرایەوە و وتووێژمان لەگەڵ كردن، داكۆكیمان لەسەر ئەوە كرد، كە دەبێت ئەو زمانە روون و ئاشكرا بێت و ئەو ژمارەی تیا بنووسرێت كە بۆ پێشمەرگە تەرخان دەكرێت، ئەم تەرخانكردنەش بە هیچ مەرجێكەوە نەبەسترێتەوە و دەبێت بدرێت، لە بەرەنجامی گفتۆگۆیەكانی ئەم دواییە بەتایبەتی كە شاندنی حكومەتی هەرێمی كوردستانیش هات، داكۆكییەكی زۆر باش لەسەر بودجە و مافی پێشمەرگە كرا، واقیعی ئێستاش یاریدەدەر بوو، لەبەر ئەوەی پێشمەرگە بەرەیەكی شەڕی بە درێژایی 1050 كیلۆمەتر لەگەڵ تیرۆریستانی داعش هەیە، بۆیە ئامادەبوون بەشێك لە بودجەی وەزارەتی بەرگری بۆ پێشمەرگە تەرخان بكرێت، ئەو بەشە بەپێی ژمارەی دانیشتووانە، ئەمەش مەبلەغێكی باش دەكات، ئەگەر بەشی هەموو پێداویستییەكانی پێشمەرگەش نەكات، ئەوا بەشێكی باشی پێداویستییەكانی پێشمەرگە دابین دەكات، ئەمە لە هەمانكاتدا ئیعترافكردنە بە پێشمەرگە وەك بەشێك لە سیستمی بەرگریی عێراق و ئەركی سەرشانی حكومەتی فیدڕاڵە كە لە دابینكردنی پێداویستییەكانی پێشمەرگە بەشدار بێت.
* لە دوای رووخانی رژێمی پێشووەوە بەڕێزت یەكێك لە كاراكتەرە سەرەكییەكانی ناو پرۆسەی سیاسی لە عێراقدا بوویت، لە پرسی رێككەوتنەكانیش رۆڵێكی دیارتان هەبووە، ئایا دوای رێككەوتنی ئەمجارە ئایندەی كورد لە پرۆسەی سیاسیی عێراقدا چۆن دەبینن؟
- ئەو رێككەوتنەی ئەمجارە كردوومانە، رێككەوتنە لەسەر چارەسەركردنی بەشێك لە كێشەكان، هەموو كێشەكان چارەسەر نەكراون، بۆیە ئەمە بەردەوامی دەبێت بۆ ئەوەی بتوانین هەموو كێشەكان چارەسەر بكەین، ئەوجا ئەگەر بێینەوە سەر رێككەوتنەكان، ئێمە لە ساڵی 2003 ـەوە هەتا ئێستا رێككەوتنی زۆر باش و فراوانتر و قووڵترمان لەم رێككەوتنەی ئەمجارە كردووە، تەنانەت رێككەوتنەكان لەو ئاستە بوون كە میللەتی خۆمان پێی رازی بێت، وەك رێككەوتنی هەولێر كە حكومەتی پێشووی لەسەر پێكهات، بەڵام لە حكومەتەكەی نوری مالیكدا، شەخسی سەرۆك وەزیران و ئەو ستافەی لەگەڵی كاریان دەكرد و ئەوانەشی پشتگیرییان دەكرد، سیاسەتێكی ئەوتۆیان گرتەبەر كە پێچەوانەی هەموو ئەو خاڵانە بوون كە لە رێككەوتنەكەدا لەسەری رێككەوتبووین، ئەمەش وایكرد پێش هەمووشت وڵاتەكەیان رووبەڕووی بارودۆخێكی زۆر خراپ ببێتەوە، لەمەش زیاتر پەیوەندییەكانیشیان لەگەڵ هەرێمی كوردستان تێكدا، بەڵام ئێستا ئەم حكومەتە تازەیە و ئەمەش یەكەم رێككەوتنە لەگەڵ ئەم حكومەتە و هەردوو حكومەتەكەش بە رێككەوتنەكە خۆشحاڵن و باسی دەكەن، دەمێنێتەوە سەر جێبەجێكردنەكەی، دیارە زۆر كەس لەوانەیە بپرسێت بۆ جێبەجێكردنەكەی گەرەنتی چییە؟ من لە وەڵامی پرسیاری ئەو خەڵكانە دەڵێم: پێش هەموو شت دەبێت بزانین لە سیاسەتدا گەرەنتی بۆ هیچ رێككەوتنێك نییە، ئەوەی دەبێتە گەرەنتی، هاوسەنگیی هێزە، واتە ئەگەر پێگەت بەهێز بێت، ئەوا لایەنی بەرامبەر ئەوەی ئیمزات لەگەڵ كردووە، پێی پابەند دەبێت و جێبەجێ دەكات، ئەگەر پێگەشت لاواز بێت، ئەوا لایەنی بەرامبەر هەوڵدەدات بەلای خۆیدا بیشكێنێتەوە، بەڵام لەم رێككەوتننامەیەی كە لەسەر بودجە كردوومانە، لەگەڵ ئەوەی هەموو كێشەكانی چارەسەر نەكردووە، بەڵام بەشە گرنگەكەی كێشەكانی چارەسەر كردووە، كە ئەویش كێشەی پێشمەرگە و نەوتە، ئەوجا بۆ جێبەجێكردنی ئەم رێككەوتننامەیە پەرەگڕافێكمان لە پڕۆژەیاسای بودجە زیادكردووە و نووسیوومانە: «ئەگەر هەر لایەنێك پابەند نەبێت بە جێبەجێكردنی ناوەرۆكی ئەم رێككەوتننامەیە لایەنی بەرامبەریشی مافی خۆیەتی پێوەی پابەند نەبێت»، ئەمەش مانای ئەوەیە ئەگەر بەغدا پابەند نەبێت، ئەوا كوردستانیش نە نەوتی كەركووكی بە بۆڕییەكانی خۆی بۆ دەگوازێتەوە و نە 250 هەزار بەرمیلەكەی خۆشی دەداتێ و خۆی نەوتی خۆی دەفرۆشێت و كاری بە بەغدا نابێت.